విస్తరించిన గుండె అంటే ఏమిటి? What is an enlarged heart?
కార్డియోమెగలీ అంటే గుండె విస్తరించడం. మరో విధంగా చెప్పాలంటే.. గుండె సాధారణం కంటే పెద్దదిగా ఉందని అర్థం. కండరాలు గట్టిపడేలా పని చేయడం ద్వారానో లేక గదులు విస్తరించడం ద్వారానో గుండె విస్తరిస్తుంది. విస్తరించిన హృదయం అన్నది వ్యాధి కాదు, ఇది గుండె పరిస్థితిని తెలిపే లక్షణం. ఇది గుండె పంపింగ్ ను కూడా ప్రభావం చేయగలదు. గుండెను కొట్టుకోవడాన్ని కూడా కష్టతంర చేయగలదు.
ఉదాహరణకు:
- కార్డియోమయోపతి
- గుండె వాల్వ్ సమస్యలు
- అధిక రక్త పోటు
గుండె విస్తరించి పెద్దదైన పరిస్థితికి చేరుకోవడం వల్ల ఇంతకుముందులా సమర్థవంతంగా రక్తాన్ని పంప్ చేయడంలో మందగమనం సాగుతెంది. అయితే ఈ విధంగా గుండె పంపింగ్ మందగించడం వల్ల.. అది స్ట్రోక్ మరియు హార్ట్ ఫెయిల్యూర్ వంటి సమస్యలకు దారి తీస్తుంది.
ఆరోగ్యంపై విస్తరించిన గుండె ప్రభావితం చేస్తుంది? How enlarged heart affect your health?
సాధారణంగా గుండె విస్తరించడం అంటే వాపు వల్ల అలా జరిగింది.. తిరిగి అదే యధాస్థానానికి చేరుకుంటుందని అనుకుంటున్నారా.? గుండె విస్తారణానికి సంబంధించిన వైద్యులు ఇచ్చిన మందులు, జీవిన శైలి విధానాల్లో మార్పులు చేసుకుంటే మీరు భావిస్తున్నట్లుగానే కొన్ని రోజుల్లో గుండె యధాస్థానానికి చేరుకుని కొట్టుకుంటుంది. ఇలా మారడం వల్ల రక్తాన్ని పంపింగ్ చేయడంలో వచ్చిన మార్పులు కూడా క్రమంగా సన్నగిల్లుతాయి. అలా కాకుండా గుండె విస్తారించిన తరువాత ఎలాంటి చికిత్స చేయకుండానే అది సాధారణ పరిస్థితికి చేరుకుంటుందని వదిలేస్తే అది ప్రాణాలకే ముప్పును వాటిల్లే పరిస్థితికి కారణం కావచ్చు. గుండె విస్తరించడం అనేది తరచుగా చికిత్స అవసరమయ్యే తీవ్రమైన వైద్య పరిస్థితిని సూచిస్తుందని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి. గుండె విస్తరించడానికి గల అంతర్లీన కారణానికి చికిత్స చేయని పక్షంలో అది, మీ ఆరోగ్యం మరియు మీ జీవితం కూడా ప్రమాదంలో పడవచ్చు.
విస్తారిత గుండె ఉన్న చాలా మందిలో ఎటువంటి లక్షణాలు ఉండవు కాబట్టి, తమ గుండె చేరుకున్న పరిస్థితి వారికి తెలిసి ఉండకపోవచ్చు. దీంతో తమ గుండె విస్తరించిందని, ఇది మంచిది కాదు అని కూడా వారికి తెలిసే అవకాశమే లేదు. వాస్తవానికి, కొందరు వ్యక్తులు ఎదుర్కోంటున్న పరిస్థితిని అనుమానించి వైద్యులు వారి గుండె పరిస్థితులను దగ్గరగా చూసేందుకు ఇమేజింగ్ పరీక్షలను అదేశించి వాటి ఫలితాలను చూసి చెప్పే వరకు తమలో అంతా సవ్యంగానే సాగుతుందని భావిస్తుంటారు. అంతేకానీ తమ హృదయం విస్తారించిందన్న విషయాన్ని వారు తెలుసుకోలేరు. అయితే పెద్దలు ఒక నానుడి చెబుతారు. తెలిసినా, తెలియకపోయినా నిప్పులో చేయి పెడితే కాలడం ఎంత నిజమో.. అలాగే విస్తారిత గుండె ఉందని మీకు తెలిసినా, అది మీ శరీరాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది, అలాగే తెలియకపోయినా దాని వల్ల జరిగే నష్టం ఎక్కడా అగదు.
గుండె విస్తరించిన పరిస్థితి కలిగి ఉన్నట్లయితే, మీ గుండె – లేదా మీ గుండె యొక్క భాగం – మందంగా లేదా విస్తరించి ఉందని అర్థం. దీంతో గుండె రక్తాన్ని సమర్థవంతంగా పంపింగ్ చేయడం కష్టతరం చేస్తుంది. తద్వారా మీ శరీరం అంతటా రక్తాన్ని సరఫరా చేయడం కష్టతరం కావచ్చు. ఫలితంగా, మీరు చివరికి సాధారణంగా పని చేయడం కష్టతరం కావచ్చు. మీరు అలసట, శ్వాస ఆడకపోవడం లేదా ఇతర ప్రభావాలను అనుభవించవచ్చు. మీ గుండె యొక్క అసమర్థమైన పంపింగ్ రక్తం వెనుకకు ప్రవహిస్తుంది మరియు చేతులు లేదా కాళ్ళలో లేదా ఉదరం లేదా ముఖంలో కూడా సేకరించడానికి అనుమతిస్తుంది, దీంతో మీరు ఎడెమా (వాపు) కూడా అభివృద్ధి చేయవచ్చు. మీ శరీరంపై ఇతర ప్రభావాలు కూడా ఉండవచ్చు. గుండె విస్తరించిన పరిస్థితి ఉత్పన్నమైన పక్షంలో మీ గుండె లైనింగ్‌లో రక్తం గడ్డకట్టడానికి ఎక్కువ అవకాశం ఉంది. రక్తం గడ్డకట్టడం విచ్ఛిన్నమై రక్తప్రవాహంలోకి ప్రవేశించినట్లయితే, అది బ్రెయిన్ స్ట్రోక్‌కు కారణమయ్యే ప్రమాదం ఉంది, లేదా క్రమరహిత గుండె లయను అభివృద్ధి చేసే ముప్పు పొంచి ఉంది.
విస్తారిత గుండె లక్షణాలు? Symptoms of Enlarged Heart
విస్తారిత గుండె కొన్నిసార్లు ఎటువంటి లక్షణాలను కలిగించకుండా అలక్షణంగా ఉంటుంది. అయినా పరిస్థితి తీవ్రమైన నేపథ్యంలో లక్షణాలు సంభవించవచ్చు. ఇలా లక్షణాలు సంభవించినప్పుడు, వీటిని కలిగి ఉంటాయి.
అవి:
- శ్వాస ఆడకపోవుట
- క్రమరహిత గుండె లయ (అరిథ్మియా) లేదా గుండె దడ
- కాళ్లు మరియు చీలమండలలో ద్రవం చేరడం వల్ల వాపు (ఎడెమా)
- అలసట
- మైకము
అయితే విస్తారిత గుండె సమస్య అత్యంత తీవ్రమైన నేపథ్యంలో అత్యవసర వైద్య పరిస్థితిని సూచించవచ్చు. ఈ క్రమంలో ఈ లక్షణాలు కలిగి ఉండవచ్చు.
అవి:
- ఛాతి నొప్పి
- శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది పడటం
- చేతులు, వీపు, మెడ లేదా దవడలో నొప్పి
- మూర్ఛపోవడం
గుండె విస్తారణకు గల కారణాలు Causes of an enlarged heart
మీరు పుట్టుకతో వచ్చిన ఒక పరిస్థితి కారణంగా గుండె విస్తరించడం జరుగుతుంది. దానినే కాన్ జెనిటల్ కండీషన్ (congenital condition) అని అంటారు. ఇది పుట్టుక వచ్చిన పరిస్థితి కావచ్చు లేదా పుట్టుకతో చిన్నదిగా ఉండి కాలక్రమేణా పెరుగుతున్న కొద్దీ అభివృద్ధి చెందే గుండె సమస్య కూడా కావచ్చు. ఈ పరిస్థితి ఏ విధంగా ఉత్పన్నం అయినా.. శరీరం ద్వారా రక్తాన్ని పంప్ చేయడానికి మీ గుండె తీవ్రంగా కష్టపడాల్సి రావచ్చు. ఈ కారణంతో పాటు గుండె కొట్టుకోవడాన్ని కష్టతరం చేసే ఏదైనా వ్యాధి కూడా గుండె విస్తారితకు కారణంగా మారవచ్చు. మీరు కష్టపడి పనిచేయడం వల్ల మీ చేతులు, కాళ్ళ కండరాలు పెద్దవై ఎలా గట్టిపడతాయో అదే విధంగా, మీ గుండె కష్టపడి పనిచేసినప్పుడు పెద్దదిగా మారి గట్టిపడవచ్చు. దీంతో గుండెలో ఒత్తిడి పెరగడం వల్ల ఛాంబర్ డైలేషన్ కూడా జరుగుతుంది. విస్తారిత గుండెకు అత్యంత సాధారణ కారణాలు ఇస్కీమిక్ గుండె జబ్బులు మరియు అధిక రక్తపోటు. మీ ధమనులలో పేరుకుపోయిన కొవ్వు నిల్వల వల్ల ఏర్పడే సంకుచిత ధమనులు, మీ గుండెకు రక్తం రాకుండా నిరోధించినప్పుడు ఇస్కీమిక్ గుండె జబ్బు సంభవిస్తుంది.
మీ హృదయాన్ని విస్తరించే ఇతర పరిస్థితులు:
-
కార్డియోమయోపతి:
కార్డియోమయోపతి అనేది అనేక రకాలైన ప్రగతిశీల గుండె జబ్బు. గుండె కండరాన్ని దెబ్బతీసే వ్యాధులు పెద్దవిగా మారతాయి. ఎంత ఎక్కువ నష్టం జరిగితే అంత బలహీనంగా మరియు గుండెను పంప్ చేసే సామర్థ్యం తక్కువగా ఉంటుంది.
-
హార్ట్ వాల్వ్ వ్యాధి:
అంటువ్యాధులు, బంధన కణజాల వ్యాధులు మరియు కొన్ని రకాల మందులు మీ గుండె కవాటాలను దెబ్బతిస్తాయి. ఈ గుండె కవాటాల ద్వారా రక్తం సరైన దిశలో ప్రవహిస్తాయి. ఇవి దెబ్బతీనడం ద్వారా రక్తం వెనుకకు ప్రవహించడం జరుగుతుంది. దీంతో వెనకకు ప్రవహించిన రక్తాన్ని బయటకు నెట్టడానికి గుండె చాలా కష్టపడాలి.
-
గుండెపోటు:
గుండెపోటు సమయంలో, గుండె భాగానికి రక్త ప్రసరణ పూర్తిగా నిరోధించబడుతుంది. ఆక్సిజన్‌తో కూడిన రక్తం లేకపోవడం వల్ల గుండె కండరాలు దెబ్బతింటాయి. దీంతో గుండెపోటు సంభవిస్తుంది.
-
థైరాయిడ్ వ్యాధి:
థైరాయిడ్ గ్రంధి శరీరం జీవక్రియను నియంత్రించే హార్మోన్లను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ హార్మోన్ల అధిక ఉత్పత్తి (హైపర్ థైరాయిడిజం) మరియు తక్కువ ఉత్పత్తి (హైపోథైరాయిడిజం) రెండూ హృదయ స్పందన రేటు, రక్తపోటు మరియు గుండె పరిమాణంపై ప్రభావం చూపుతాయి.
-
క్రమరహిత గుండె లయ (అరిథ్మియా):
గుండె లయ సక్రమంగా ఉంటే, దాని సుపరిచితమైన నమూనాలో కొట్టుకోడానికి బదులుగా, గుండె చాలా నెమ్మదిగా లేదా చాలా త్వరగా కొట్టుకుంటుంది లేదా దడదడ ఏర్పడుతుంది. సక్రమంగా లేని గుండె లయ గుండెలో రక్తాన్ని బ్యాకప్ చేయడానికి కారణమవుతుంది మరియు చివరికి కండరాలను దెబ్బతీస్తుంది.
-
పుట్టుకతో వచ్చే పరిస్థితులు:
పుట్టుకతో వచ్చే కార్డియోమెగలీ అనేది మీరు పుట్టుకతో సంక్రమించే విస్తారిత గుండె రుగ్మత. ఈ లక్షణాన్ని కలిగించే పుట్టుకతో వచ్చే గుండె లోపాలు:
- కర్ణిక సెప్టల్ లోపం: గుండె యొక్క రెండు పై గదులను వేరుచేసే గోడలోని రంధ్రం
- వెంట్రిక్యులర్ సెప్టల్ లోపం: గుండె యొక్క రెండు దిగువ గదులను వేరుచేసే గోడలో రంధ్రం
- బృహద్ధమని యొక్క సంకోచం: బృహద్ధమని యొక్క సంకుచితం, గుండె నుండి శరీరంలోని మిగిలిన భాగాలకు రక్తాన్ని తీసుకువెళ్ళే ప్రధాన ధమని
- పేటెంట్ డక్టస్ ఆర్టెరియోసస్: బృహద్ధమనిలో ఒక రంధ్రం
- ఎబ్స్టెయిన్ యొక్క అసాధారణత: గుండె యొక్క రెండు కుడి గదులను (కర్ణిక మరియు జఠరిక) వేరు చేసే వాల్వ్‌తో సమస్య
- టెట్రాలజీ ఆఫ్ ఫాలోట్: గుండె ద్వారా రక్తం యొక్క సాధారణ ప్రవాహానికి అంతరాయం కలిగించే పుట్టుకతో వచ్చే లోపాల కలయిక
-
ఇతర కారణాలు:
విస్తరించిన గుండె ఇతర కారణాలు:
- ఊపిరితిత్తుల వ్యాధి, క్రానిక్ అబ్స్ట్రక్టివ్ పల్మనరీ డిసీజ్ (COPD)
- మయోకార్డిటిస్
- ఊపిరితిత్తుల రక్తపోటు
- రక్తహీనత
- స్క్లెరోడెర్మా వంటి బంధన కణజాల వ్యాధులు
- మాదకద్రవ్యాలు మరియు మద్యం వినియోగం
ఎవరు ఎక్కువ ప్రమాదంలో ఉన్నారు? Who is at increased risk?
గుండె జబ్బులు వచ్చే ప్రమాదం ఉన్నట్లయితే మీకు కార్డియోమెగలీ (విస్తారిత గుండె) ఏర్పడే అవకాశం ముందుగా ఏర్పడుతుంది. అందుకు ఈ కింది పరిస్థితులు ప్రమాదాన్ని పెంచే అవకాశాలు ఉన్నాయి.
అవి:
- అధిక రక్త పోటు
- ఊబకాయం
- నిశ్చల జీవనశైలి
- విస్తారిత గుండెతో కుటుంబంలోని తల్లిదండ్రులు లేదా తోబుట్టువులు
- గతంలో గుండెపోటు సంక్రమించడం
- థైరాయిడ్ వ్యాధి వంటి జీవక్రియ లోపాలు
- విపరీతమైన మాదక ద్రవ్యాల అలవాటు లేదా పరిమితికి మించిన మద్యం వినియోగం
- వాల్యులర్ గుండె జబ్బు
కార్డియోమెగలీ ఎలా నిర్ధారణ అవుతుంది? How is Cardiomegaly diagnosed?
విస్తారిత గుండె (కార్డియోమెగలీ) ఉందన్న అనుమానం మీ వైద్యుడికి కలిగితే ఆయన వెంటనే శారీరక పరీక్షను ప్రారంభిస్తారు. ఇక విస్తారిత గుండె లక్షణాల గురించి మీమ్మల్ని పలు ప్రశ్నలు అడిగి తెలుసుకుంటారు. అయితే తన అనుమానాలకు మీ శారీరిక పరీక్షలు పోలి ఉన్న నేపథ్యంలో దానిని నిర్ధారణ చేసుకునేందుకు విభిన్న పరీక్షలు చేసుకోవాలని సిఫార్సు చేస్తారు. అవి మీ గుండె యొక్క నిర్మాణం మరియు పనితీరును తనిఖీ చేయగలవు. వాటిలో ఛాతీ ఎక్స్-రే ను ఆదేశించిడం మీ వైద్యుడు మొదటి పరీక్ష కావచ్చు, ఎందుకంటే ఇది మీ గుండె విస్తరించిందో లేదో చూపిస్తుంది.
కింది వంటి పరీక్షలు మీ డాక్టర్ విస్తరణకు కారణాన్ని కనుగొనడంలో సహాయపడతాయి:
- ఎకోకార్డియోగ్రామ్ (ఎకో): ఈ పరీక్ష మీ గుండె గదులతో సమస్యలను శోధించడానికి ధ్వని తరంగాలను ఉపయోగిస్తుంది.
- ఎలక్ట్రో కార్డియోగ్రామ్ (EKG లేదా ECG): ఈ పరీక్ష గుండెలో విద్యుత్ కార్యకలాపాలను పర్యవేక్షిస్తుంది. ఇది సక్రమంగా లేని గుండె లయ మరియు ఇస్కీమియాను నిర్ధారిస్తుంది.
- రక్త పరీక్షలు: థైరాయిడ్ వ్యాధి వంటి విస్తారిత గుండెకు కారణమయ్యే పరిస్థితుల ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన మీ రక్తంలోని పదార్థాల కోసం తనిఖీ చేస్తాయి.
- ఒత్తిడి పరీక్ష: ఈ పరీక్షలో ట్రెడ్‌మిల్‌పై నడవడం లేదా మీ గుండె లయ, శ్వాసను పర్యవేక్షించేటప్పుడు స్థిరమైన బైక్‌ను తొక్కడం వంటివి ఉంటాయి. వ్యాయామం చేసేటప్పుడు మీ గుండె ఎంత కష్టపడి పనిచేస్తుందో ఇది చూపుతుంది.
- సిటీ (CT) స్కాన్‌లు: ఈ పరీక్షతో మీ గుండె మరియు మీ ఛాతీలోని ఇతర నిర్మాణాల వివరణాత్మక చిత్రాలను రూపొందించడానికి ఎక్స్-కిరణాలను ఉపయోగిస్తాయి. ఇది వాల్వ్ వ్యాధి లేదా వాపును నిర్ధారించడంలో సహాయపడుతుంది.
- ఎమ్మారై (MRI) స్కాన్‌లు: ఈ పరీక్ష మీ గుండె యొక్క చిత్రాలను రూపొందించడానికి బలమైన అయస్కాంతాలు మరియు రేడియో తరంగాలను ఉపయోగిస్తాయి.
గర్భధారణలో ఫీటల్ ఎకోకార్డియోగ్రామ్ Fetal echocardiogram in pregnancy
మహిళల గర్భధారణ సమయంలో, గర్భస్థ శిశువులో గుండె ఎలా ఉందని తెలుసుకునేందుకు వైద్యులు ఫీటల్ ఎకోకార్డియోగ్రామ్ పరీక్షలను నిర్వహిస్తారు. ఈ పరీక్ష ద్వారా వైద్యులు గర్భస్థ శిశువులోని గుండె లోపాలను నిర్ధారించడం కోసం పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. ఈ పరీక్ష శిశువు యొక్క గుండె చిత్రాలను రూపొందించడానికి ధ్వని తరంగాలను ఉపయోగిస్తుంది.
మీరు కుటుంబంలో విస్తారిత గుండె (కార్డియోమెగలీ) లేదా గుండె లోపాలకు సంబంధించిన చరిత్ర కలిగి ఉంటే ఈ పరీక్షతో గర్భస్థ శిశువు గుండె పనితీరును తెలుసుకుంటారు. దీంతో పాటు మీ శిశువుకు జన్యుపరమైన డౌన్ సిండ్రోమ్ వంటి రుగ్మత ఉందా అన్న విషయాన్ని కూడా మీ డాక్టర్ పిండం ఎకోకార్డియోగ్రామ్‌ను సిఫారసు చేసి తెలుసుకోవచ్చు.
విస్తరించిన గుండెకు ఎలా చికిత్స చేస్తారు? How is an enlarged heart treated?
విస్తారిత గుండె (కార్డియోమెగలీ) పరిస్థితి ఉత్పన్నమయితే, ఆ పరిస్థితికి చికిత్సా విధానాన్ని, ప్రణాళికను మీ డాక్టర్ సూచిస్తారు. ఆ సూచనలు ఇలా ఉండవచ్చు:
- అధిక రక్తపోటు: ACE ఇన్హిబిటర్లు, యాంజియోటెన్సిన్ రిసెప్టర్ బ్లాకర్స్ (ARBలు) మరియు బీటా-బ్లాకర్స్
- క్రమరహిత హృదయ స్పందన రేటు: యాంటీ-అరిథమిక్ మందులు, పేస్‌మేకర్ మరియు అమర్చిన కార్డియోవర్టర్-డీఫిబ్రిలేటర్ (ICD)
- హార్ట్ వాల్వ్ సమస్యలు: దెబ్బతిన్న వాల్వ్‌ను పరిష్కరించడానికి లేదా భర్తీ చేయడానికి శస్త్రచికిత్స
- ఇరుకైన కరోనరీ ధమనులు: గుండె యాంజియోప్లాస్టీ మరియు స్టెంట్ ప్లేస్‌మెంట్, గుండె బైపాస్ సర్జరీ మరియు నైట్రేట్లు
- గుండె వైఫల్యం: మూత్రవిసర్జన, బీటా-బ్లాకర్స్, ఐనోట్రోప్స్, యాంజియోటెన్సిన్ రిసెప్టర్ నెప్రిలిసిన్ ఇన్హిబిటర్స్ (ARNIలు), మరియు కొద్ది మంది వ్యక్తులలో, ఎడమ జఠరిక అసిస్టెంట్ డివైజ్ (LVAD)
పుట్టుకతో వచ్చే గుండె లోపాలను ఇతర విధానాలు పరిష్కరించగలవు. మీరు కొన్ని చికిత్సలను ప్రయత్నించి, అవి పని చేయకపోతే, మీకు గుండె మార్పిడి అవసరం కావచ్చు.
కార్డియోమెగలీ కొసం జీవనశైలి మార్పులు Lifestyle changes for Cardiomegaly
విస్తారిత గుండె (కార్డియోమెగలీ) పరిస్థితిని జీవనశైలి విధానాలలో మార్పులతో నిర్వహించవచ్చు:
- వ్యాయామం: కార్డియోమెగలీ సహా గుండె సక్రమంగా పనిచేయాలంటే వ్యాయామం తప్పనిసరి. వారానికి కనీసం ఐదు రోజులు వ్యాయామం చేయాలి. మీకు ఏ రకమైన వ్యాయామాలు సురక్షితమైనవో మీ వైద్యుడిని అడగండి.
- మీరు ధూమపానం చేస్తే, మానేయండి: నికోటిన్ రీప్లేస్‌మెంట్ ఉత్పత్తులు మరియు థెరపీ వంటి పద్ధతులు ఆపడానికి మీకు సహాయపడతాయి. నిష్క్రమించడం చాలా కష్టం, కానీ మీ కోసం పనిచేసే ప్రణాళికను రూపొందించడంలో వైద్యుడు సహాయం చేయవచ్చు.
- మీ బరువును తగ్గించుకోండి: మీకు అధిక బరువు లేదా ఊబకాయం ఉంటే, స్థిరమైన బరువు తగ్గించే ప్రణాళికను రూపొందించడానికి మీ వైద్యునితో కలిసి పని చేయండి.
- కొన్ని ఆహారాలను పరిమితం చేయండి: మీ ఆహారంలో ఉప్పు, కొలెస్ట్రాల్, సంతృప్త మరియు ట్రాన్స్ కొవ్వులను పరిమితం చేయండి. గుండె ఆరోగ్యానికి ఉత్తమమైన ఆహారం గురించి మరింత చదవండి.
- కొన్ని పదార్థాలను నివారించండి: మీ ఆల్కహాల్ మరియు కెఫిన్ తీసుకోవడం పరిమితం చేయండి. చట్టవిరుద్ధమైన మాదకద్రవ్యాలను పూర్తిగా నివారించండి.
- రిలాక్స్: ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవడానికి ధ్యానం లేదా యోగా వంటి రిలాక్సేషన్ టెక్నిక్‌లను ప్రాక్టీస్ చేయండి.
సాధ్యమయ్యే సంక్లిష్టతలు ఏమిటి? What are the possible complications?
విస్తారిత గుండె (కార్డియోమెగలీ)కు కారణమయ్యే పరిస్థితులు గుండె కండరాలను దెబ్బతీస్తాయి. వాటికి చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే సంక్లిష్టతలు, ప్రాణాలకు ముప్పును కూడా కలిగేందుకు దారితీయవచ్చు.
అవి:
- గుండె ఆగిపోవుట: ఎడమ జఠరిక విస్తరించినప్పుడు, అది గుండె వైఫల్యానికి దారితీస్తుంది. అప్పుడు గుండె శరీరానికి తగినంత రక్తాన్ని పంప్ చేయదు.
- రక్తం గడ్డకట్టడం: గుండె నిర్థిష్ట స్థాయిలో సక్రమంగా పంపింగ్ చేయనప్పుడు, గుండె నుంచి రక్తం బయటకు వచ్చి పంపింగ్ చేసిన రక్తంతో పంపింగ్ చేయని రక్తం కలిసిపోయి గడ్డకట్టడం జరుగుతుంది. ఇలా గడ్డకట్టిన రక్తం గుండె నుండి ఏకంగా మెదడుకు చేరుకుని అక్కడ రక్తనాళంలో ఇరుక్కుపోయి బ్రెయిన్ స్ట్రోక్‌కు కారణం కావచ్చు.
- హృదయ గొణుగుడు: మీ గుండెలోని కవాటాలు సరిగ్గా మూసుకుపోనప్పుడు, అవి మర్మర్ అనే అసాధారణ ధ్వనిని సృష్టిస్తాయి.
- గుండెపోటు: మీకు కార్డియోమెగలీ ఏర్పడి గుండె విస్తారం చెంది పెద్దదైన పక్షంలో, దానికి తగినంత రక్తం లభించకపోవచ్చు. ఈ పరిస్థితి ఉత్పన్నం అయితే అది కార్డియాక్ అరెస్ట్‌కు దారి తీస్తుంది. గుండె సరిగ్గా పనిచేయడం మానేస్తుంది, ఇది ఆకస్మిక మరణానికి కారణమవుతుంది.
మీరు ఈ పరిస్థితిని ఎలా నివారించవచ్చు? How can you prevent this condition?
మీరు పుట్టుకకు ముందు సంభవించే పరిస్థితులను నివారించలేకపోవచ్చు. కానీ మీరు మీ గుండెకు తరువాత వచ్చే నష్టాన్ని నివారించవచ్చు, దీని ద్వారా దానిని విస్తరించవచ్చు:
- పండ్లు మరియు కూరగాయలు, లీన్ పౌల్ట్రీ, చేపలు, తక్కువ కొవ్వు పాల ఉత్పత్తులు మరియు తృణధాన్యాలు అధికంగా ఉండే గుండె-ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం
- ఉప్పు మరియు సంతృప్త, ట్రాన్స్ కొవ్వులను పరిమితం చేయండి
- పొగాకు, మద్యపానానికి దూరంగా ఉండటం
- వారంలో చాలా రోజులలో ఏరోబిక్ మరియు శక్తి-శిక్షణ వ్యాయామాలు చేయడం
- రక్తపోటు మరియు కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను క్రమం తప్పకుండా తనిఖీ చేయడం మరియు అవి ఎక్కువగా ఉన్నట్లయితే వాటిని తగ్గించడానికి వైద్య సూచనలు అనుసరించడం.
మీ గుండె ఆరోగ్యంగా ఉందని నిర్ధారించుకోవడానికి రెగ్యులర్ చెకప్‌ల కోసం వైద్యుడిని సంప్రదించండి. మీకు గుండె సమస్య ఉంటే, మీరు కార్డియాలజిస్ట్‌ను కూడా చూడవలసి ఉంటుంది. విస్తారిత గుండె పరిస్థితి మూల కారణంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మీ వైద్యుడు సిఫార్సు చేసిన చికిత్స ప్రణాళికను అనుసరించడం వలన మీ గుండె ఆరోగ్యంగా ఉండటానికి, ఏవైనా సమస్యలను నివారించడంలో సహాయపడుతుంది.
కార్డియోమెగలీకి ఆయుర్వేద చికిత్ Ayurvedic Treatment of Megalocardia
కార్డియోమెగలీ అనే గుండెకు సంబంధించిన వ్యాధికి విస్తారిత గుండె లేదా మెగాలోకార్డియా అని పేర్లు కూడా ఉన్నాయి. ఇది చాలా సాధారణ గుండె జబ్బు. ఈ పరిస్థితిని నయం చేయడానికి ఆయుర్వేద నివారణలు మరియు మార్గదర్శకాలు లేదా ఆహారం మరియు జీవనశైలి మార్పులకు సంబంధించిన సూచనలు, చిట్కాల సహాయంతో నిర్వహించడం ఎలా అన్న విషయాన్ని తెలుసుకుందాం.
మెగాలోకార్డియా అనే పదం రెండు పదాలతో రూపొందించబడింది, వాటిలో ఒకటి మెగాలో + మరోకటి కార్డియా, ఇక్కడ మెగాలో ‘పెద్ద లేదా అసాధారణంగా పెద్దది’ అని సూచిస్తుంది మరియు కార్డియా అంటే ‘గుండె’ అని అర్థం కాబట్టి ఇది గుండె పరిమాణం విస్తరించే పరిస్థితి అని తెలియజేస్తూనే ఉంది. ఈ పరిస్థితి సాధారణంగా కొన్ని ఇతర వ్యాధుల సంకేతం. ఇది వాస్తవానికి నిర్మాణ వైకల్యం, అయితే ఇది గుండె యొక్క సాధారణ శరీర ధర్మ శాస్త్రాన్ని ముఖ్యంగా ఎజెక్షన్ భిన్నాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. ఇది పుట్టుకతో సంభవించవచ్చు, లేదా వయస్సు పెరుగుతున్న కోద్దీ అభివృద్ది చెందవచ్చు. దీనినే అథ్లెటిక్ హార్ట్‌గా కూడా పరిగణిస్తారు, ఎందుకంటే అథ్లెట్లు వారి కఠినమైన వ్యాయామాల కారణంగా వారి హృదయాలు విస్తరించడం సాధారణం.
మెగాలోకార్డియాకు ఆయుర్వేద కోణం Ayurvedic Aspect of This Disease
భారతీయ సంప్రదాయ చికిత్సా విధానమైన ఆయుర్వేదంలో, కార్డియోమెగలీ వ్యాధి “హృద్య రోగా” క్రింద చేర్చబడింది, ఇక్కడ హృద్య అంటే గుండె. ఈ స్థితిలో, రస, రక్త, మాంస మరియు మేద ధాతువుల విరమణతో పాటు అన్ని త్రిదోషాల వినాశనం జరుగుతుంది. ఇది గుండె విస్తరణను అభివృద్ధి చేస్తుంది. అంతేకాకుండా, అగ్ని ధూళి కూడా బాధ్యత వహిస్తుంది, ఎందుకంటే ఇది శరీరంలో అమ (ఎండోటాక్సిన్స్) ను ఉత్పత్తి చేస్తుంది మరియు వాటిని గుండె కండరాలలో పేరుకుపోవడానికి మరియు వాటిని విస్తరించడానికి అనుమతిస్తుంది.
మెగాలోకార్డియా కారణాలు Causes of Megalocardia
ఈ పరిస్థితికి కారణమయ్యే కొన్ని కారణాలలో ఇవి ఉన్నాయి.
అవి:
- కొవ్వు పదార్ధాల అధిక వినియోగం, ఉప్పు మరియు తీపి ఆహార పదార్థాలు, మాంసాహారపు అలవాట్లు
- నిశ్చల జీవనశైలి – ఇది గుండె సమస్యలకు ప్రధాన కారణాలలో ఒకటి
- కుటుంబ చరిత్ర – ఇది వారసత్వంగా వచ్చే వ్యాధి కావచ్చు.
- కొన్ని వ్యాధులు ఈ పరిస్థితికి దారితీయవచ్చు – హైపర్‌టెన్షన్, కరోనరీ ఆర్టరీ డిసీజ్, హిస్టరీ ఆఫ్ మయోపతిస్, హిస్టరీ ఆఫ్ హార్ట్ డిసీజ్ మరియు కిడ్నీ డిసీజ్ మొదలైనవి.
- మందులు లేదా ఔషధాల దీర్ఘకాల వినియోగం కూడా ఈ పరిస్థితికి దారితీయవచ్చు.
- పుట్టుకతో వచ్చే అసాధారణతలు
- గర్భం – గర్భధారణ సమయంలో కూడా ఈ పరిస్థితి తలెత్తవచ్చు.
ఉత్ప్రేరక కారకాలు:
ఈ విషయాలు ఈ పరిస్థితిని ప్రేరేపించగలవు:
- ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం
- ధూమపానం
- పొగాకు వాడకం
- ఊబకాయం
- దీర్ఘకాలిక ఒత్తిడి
సంకేతాలు & లక్షణాలు:
గుండె పెద్దదైనప్పుడు ఈ క్రింది సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. ఈ వ్యాధి మొదటి మరియు ప్రారంభ సంకేతం సాధారణంగా శ్వాస ఆడకపోవడం
- ఛాతీ ప్రాంతంలో నొప్పి
- కొన్నిసార్లు నొప్పి మరియు పై చేయి, మరియు భుజంలో ఒక విధమైన అసౌకర్యం
- ఛాతీ ప్రాంతంలో భారం
- దడ, చాలా మంది దీనిని అనుభవిస్తారు
- అలసట
- పెడల్ ఎడెమా లేదా కాళ్ళ ఎడెమా
- పొత్తికడుపు ఉబ్బరం
- అరిథ్మియా
రకాలు
ఇది రెండు రకాలు
- డైలేటివ్ -ఇక్కడ, గుండె గోడలు విస్తరిస్తాయి మరియు ఈ కార్డియోమయోపతి ఏర్పడవచ్చు.
- హైపర్ట్రోఫీ – కండరాలు చాలా కష్టపడి పనిచేసే వారు అథ్లెట్ల మాదిరిగానే హైపర్ట్రోఫీని పొందుతారు.
అంతేకాకుండా, ఈ పరిస్థితులు తీవ్రమైన లేదా దీర్ఘకాలికంగా ఉండవచ్చు.
ఆయుర్వేదం ప్రకారం చికిత్స: Treatment as per Ayurveda
ఆధునిక వైద్య విధానం ప్రకారం ఈ పరిస్థితిని నిర్వహించడానికి వివిధ మందులు ఉన్నాయి, అయితే అవి దీర్ఘకాలికంగా ఉపయోగించినట్లయితే ఒకేసారి వివిధ సమస్యలు తలెత్తుతాయి. మూలికా ఔషధాల సహాయంతో ఈ వ్యాధిని చక్కగా నిర్వహించవచ్చు. ఆయుర్వేదం అనేది ఒక పురాతన వైద్య విధానం, ఆయుర్వేదం సూత్రాలతో ఈ వ్యాధిని దాని మూల కారణం నుండి చికిత్స చేయడానికి సహాయపడుతుంది. మెగాలోకార్డియా కోసం, ఈ క్రింది మందులను కలిగి ఉన్న “హార్ట్ కేర్ ప్యాక్”ని అందిస్తాము:
- అర్జున క్యాప్సూల్స్
- టోటల్ హార్ట్ సపోర్ట్
- అర్జున్ టీ
1. అర్జున క్యాప్సూల్స్
ఈ క్యాప్సూల్స్ హెర్బ్ (టెర్మినలియా అర్జున) యొక్క స్వచ్ఛమైన మరియు ప్రామాణికమైన సారం నుండి తయారు చేయబడ్డాయి. ఈ హెర్బ్ గుండె మరియు హృదయనాళ వ్యవస్థ యొక్క వ్యాధుల చికిత్సలో దాని సంభావ్య చర్యలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇది విధులను నిర్వహించడానికి, నిర్మాణ వైకల్యాలను సరిదిద్దడానికి మరియు రక్తపోటు స్థాయిలను నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. ఇది ప్రసరణ వ్యవస్థ నుండి అనారోగ్య పదార్థాన్ని తొలగించడానికి సహాయపడుతుంది. ప్రధానంగా, ఇందులో ఉండే సహజమైన కో-క్యూ 10 హృదయాన్ని బలోపేతం చేయడానికి సహాయపడుతుంది. ఇది ట్రైగ్లిజరైడ్స్ మరియు కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను నియంత్రించడంలో కూడా సహాయపడుతుంది.
మోతాదు: 2 గుళికలు రోజుకు రెండుసార్లు, సాధారణ నీటితో భోజనం తర్వాత.
2. టోటల్ హార్ట్ సపోర్ట్
ఈ క్యాప్సూల్స్ పేరు దాని విధులను సూచిస్తుంది. ఈ క్యాప్సూల్స్ గుండె యొక్క సాధారణ పనితీరుకు మద్దతు ఇవ్వడానికి సహాయపడతాయి. అవి క్రింది మూలికల మూలికా పదార్ధాలతో రూపొందించబడ్డాయి – అశ్వగంధ (వితానియా సోమ్నిఫెరా), అర్జున (టెర్మినలియా అర్జున), బ్రాహ్మి (బాకోపా మొన్నీరి), మరియు శంఖపుష్పి (కాన్వోల్వులస్ ప్లూరికౌలిస్). ఈ మూలికలు గుండె కండరాలకు బలాన్ని అందిస్తాయి, మంటను తగ్గిస్తాయి, ఒత్తిడి స్థాయిలను తగ్గిస్తాయి మరియు గుండె యొక్క ఎజెక్షన్ భిన్నాన్ని నిర్వహిస్తాయి.
మోతాదు: 2 గుళికలు రోజుకు రెండుసార్లు, సాధారణ నీటితో భోజనం తర్వాత.
3. అర్జున్ టీ
అర్జున (టెర్మినలియా అర్జున), పునర్నవ (బోర్హవియా డిఫ్యూసా), పిపల్ త్వాక్ (ఫికస్ రెలిజియోసా), దాల్చిని (సిన్నమోమం జీలానికా) మరియు చోట్టి ఎలైచి (ఎలెట్టేరియా ఏలకులు) వంటి మూలికలను కలపడం ద్వారా ఈ టీని తయారు చేస్తారు. ఈ మూలికలన్నీ గుండె కండరాలను బలోపేతం చేయడానికి మరియు గుండె యొక్క శ్రేయస్సును నిర్వహించడానికి సహాయపడతాయి. గుండె యొక్క సాధారణ పనితీరును నిర్వహించడానికి ఈ టీని మీ దినచర్యలో కూడా చేర్చవచ్చు.
అర్జున టీ ఎలా తయారు చేయాలి:
2 కప్పుల నీటిని తీసుకుని, అందులో 1 టీస్పూన్ అర్జున్ టీ వేసి, అది 1 కప్పుకు తగ్గే వరకు మరిగించండి. మీరు ఈ టీని రోజుకు రెండుసార్లు తాగవచ్చు. కావాలంటే అందులో పంచదార మరియు కొద్దిగా పాలు కూడా వేయవచ్చు. కానీ మంచి ఫలితాల కోసం రోజుకు రెండుసార్లు మరియు పాలు లేకుండా 2 కప్పులు తీసుకోవచ్చు.
కొన్ని ఉపయోగకరమైన చిట్కాలు:
- పాల ఉత్పత్తులను నివారించండి, కొవ్వులు మరియు ఉప్పును తగ్గించండి మరియు లవణం, కారం మరియు తీపి పదార్థాలను తీసుకోవడం తగ్గించండి.
- రెగ్యులర్ నడక, యోగా, ప్రాణాయామం మరియు ధ్యానం ఈ స్థితిలో చాలా సహాయకారిగా ఉంటాయి.
- నిశ్చల జీవనశైలిని మానుకోండి మరియు చురుకుగా ఉండండి.
- ఈ స్థితిలో, మీరు మీ ఆహారంలో దాల్చిన చెక్క, వెల్లుల్లి మరియు ఉసిరిని తప్పనిసరిగా చేర్చుకోవాలి.
ముగింపు
గుండె మన శరీరంలోని అతి ముఖ్యమైన అవయవం, ఇది సాధారణంగా పనిచేయడానికి అవసరం మరియు అదనపు జాగ్రత్త అవసరం లేకుంటే అది ఆకస్మిక మరణానికి కూడా దారితీయవచ్చు. మెగాలోకార్డియా సమస్య మూలికా నివారణలు మరియు ఆహారం మరియు జీవనశైలి మార్పుల సహాయంతో కాలక్రమేణా సులభంగా మెరుగుపడుతుంది, అయితే జాగ్రత్తలు తీసుకోకపోతే వివిధ ప్రాణాంతక సమస్యలతో ముగుస్తుంది.
