పోషకాలు మెండుగా ఉండే ఆహారాన్ని పోషకాహారం అని అంటారు. అయితే ఇలా పోషకాలతో కూడిన ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం అన్ని విధాలా మంచింది. భారత పురాతన వైద్య విధానం ఆయుర్వేదం ప్రకారం అన్ని అనారోగ్యాలకు మూలం కేవలం వాత, పిత్త, కఫ దోషాలే. వీటిని సమతుల్యంగా ఉంచుకోవడం వల్ల రోగాలను కూడా అదుపులో పెట్టుకోవచ్చు. ఇక పోషకాలతో కూడిన ఆరోగ్యకర ఆహారం తింటే ఇవన్నీ అదుపులో ఉంటాయి. మరీ ముఖ్యంగా పిత్తాశయ వ్యాధులను నివారించవచ్చు. మరోవైపు, అల్ట్రా-ప్రాసెస్ చేయబడిన ఆహారాలు అధికంగా ఉండే ఆహారం తీసుకుంటే పిత్తాశయ-సంబంధిత పరిస్థితుల ప్రమాదం సంక్రమించే అవకాశాలు ఉన్నట్లే. అసలు పిత్తాశయం అంటే ఏమిటీ.? అది మన శరీరంలో ఎక్కడ ఉంటుంది అన్న విషయాలు తెలుసుకుందాం.
పిత్తాశయం అంటే ఆంగ్లంలో గాల్ బ్లాడర్ అంటారు. ఇది సరిగ్గా కాలేయం క్రింద ఉండే ఒక చిన్న అవయవం. కాలేయం ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన పిత్తాన్ని నిల్వ చేస్తుంది మరియు ఆహారాన్ని జీర్ణం చేయడంలో సహాయపడటానికి పిత్తాన్ని చిన్న ప్రేగులలోకి విడుదల చేస్తుంది. పిత్తాశయం ఒక చిన్న అవయం మాత్రమే కాదు.. ఇది చాలా సున్నితమైన అవయవం కూడా. మీ పిత్తాశయం మంచి ఆరోగ్యంతో ఉండకపోతే, దానిని తీసివేయవలసి ఉంటుంది. కాబట్టి పిత్తాశయ ఆరోగ్యంగా ఉండటం చాలా అవసరం. అందుకోసం ప్రతీ ఒక్కరు ప్రత్యేకంగా చేయవల్సిన పని ఆరోగ్యకరమైన పోషకాహారం తీసుకోవడాన్ని పరిగణలోకి తీసుకోవాలి.
పిత్తాశయానికి అనుకూలమైన ఆహారాలు: Gallbladder-friendly foods
ఆరోగ్యకరమైన పోషకాహారం తీసుకోవడం వల్ల మంచి ఆరోగ్యంతో పాటు పిత్తాశయ ఆరోగ్యాన్ని కూడా కాపాడుకోవచ్చు. అంతేకాదు పిత్తాశయ వ్యాధితో సహా వ్యాధులను కూడా నివారించవచ్చు. పిత్తాశయ క్యాన్సర్ వంటి పరిస్థితులకు మీ ప్రమాదాన్ని పెంచే కొన్ని కారకాలు మీ నియంత్రణలో లేవు. మీ వయస్సు, పుట్టినప్పుడు కేటాయించిన లింగం మరియు జాతి వంటి అంశాలు పిత్తాశయ వ్యాధికి సంబంధించిన మీ మొత్తం ప్రమాదాన్ని ప్రభావితం చేయవచ్చు. అమెరికన్ క్యాన్సర్ సొసైటీ ప్రకారం, మీరు చేయగలిగే ఉత్తమమైన వాటిలో ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహించే ఆహారం తీసుకోవడం ఈ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
మధ్యధరా(మెడిటేరియన్) మరియు డాష్ (DASH) ఆహారాలు: Mediterranean and DASH diets
పిత్తాశయ వ్యాధులను నివారంచడంతో పాటు ఎలాంటి వ్యాధులను అభివృద్ది చెందకుండా కొన్ని ఆహార లక్షణాలు నిర్వహిస్తాయని 2018లో నిర్వహించిన ఓ పెద్ద అధ్యయనం స్పష్టం చేసింది. దీని ప్రకారం, కొన్ని ఆహారాలు పిత్తాశయ వ్యాధుల అభివృద్ధి ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తాయని తేలింది. అయితే ఈ అధ్యయనంలో పురుషులు మాత్రమే ఉన్నారు. కాగా మహిళలపై కూడా ఇది పనిచేస్తుందని నమ్మకం మాత్రమే. అంతేకానీ మహిళలపై ప్రత్యేకంగా అధ్యయనం జరపలేదు. మధ్యధరా ఆహారంతో పాటు రక్తపోటును స్థిరపర్చే ఆహార విధాన (DASH) ఆహారం రెండూ పిత్తాశయ వ్యాధి ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంతో సంబంధం కలిగి ఉన్నాయి.
మధ్యధరా ఆహారంలో సంపూర్ణ ఆహారాలు మరియు ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులు ఉంటాయి మరియు ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు మరియు శుద్ధి చేసిన ధాన్యాలను పరిమితం చేస్తుంది. హైపర్‌టెన్షన్‌ను ఆపడానికి ఆహార విధానాలు (డాష్) ఆహారం మొత్తం ఆహారాలపై దృష్టి పెడుతుంది, కానీ ప్రత్యేకంగా సోడియం, ఎర్ర మాంసం, కొవ్వును పరిమితం చేస్తుంది. రెండు ఆహారాలు మొత్తం పండ్లు మరియు కూరగాయలు చాలా తినడం మరియు జోడించిన చక్కెరలను పరిమితం చేయడం గురించి నొక్కి చెబుతాయి.
కూరగాయలు, పండ్లు: Vegetables and fruits
పండ్లు మరియు కూరగాయలతో కూడిన ఆరోగ్యకరమైన, సమతుల్య ఆహారం తీసుకోవడం పిత్తాశయం ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి మరియు రక్షించడానికి గొప్ప మార్గం. పండ్లు మరియు కూరగాయలు పోషకాలు మరియు ఫైబర్‌తో నిండి ఉంటాయి, వీటిలో రెండోది ఆరోగ్యకరమైన పిత్తాశయానికి అవసరం. ఫైబర్ జీర్ణక్రియను వేగవంతం చేయడంలో సహాయపడుతుంది, ఇది పిత్తాశయ వ్యాధికి మీ ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది. కింది ఆహారాలు పిత్తాశయ ఆరోగ్యానికి తోడ్పడతాయని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి.
అవి:
- కివి మరియు బ్రోకలీ వంటి విటమిన్ సి అధికంగా ఉండే మొత్తం పండ్లు మరియు కూరగాయలు
- నారింజ మరియు ద్రాక్షపండు వంటి సిట్రస్ పండ్లు
- కాలే మరియు కొల్లార్డ్ గ్రీన్స్ వంటి ఆకు కూరలు
ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులు: Healthy fats
ఆరోగ్యకరమైన కొవ్వులు అధికంగా ఉండే ఆహారాలు పిత్తాశయ ఆరోగ్యాన్ని పెంపొందిస్తాయని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. ఈ రక్షణ ప్రభావం ట్రైగ్లిజరైడ్ స్థాయిలను తగ్గించడం, పిత్త నాణ్యతను మెరుగుపరచడం మరియు పిత్తాశయం సంకోచాలను నియంత్రించడం వంటి వాటికి సంబంధించినది కావచ్చు.
పరిగణించవలసిన ఆహారాలు:
- గింజలు
- ఆలివ్ నూనె
- చేపలు మరియు చేప నూనె సప్లిమెంట్స్
మొక్కల ఆధారిత ప్రోటీన్: Plant-based protein
మొక్కల ఆధారిత ప్రోటీన్లను ఎక్కువగా తినడం కూడా పిత్తాశయ పరిస్థితులను నివారించడంలో సహాయపడుతుందని భావించబడింది. శాఖాహార ఆహారాన్ని అనుసరించడం సాధారణంగా మీ కొలెస్ట్రాల్‌ను తగ్గిస్తుంది, ఇది పిత్తాశయ వ్యాధికి మీ ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది. బీన్స్, గింజలు, కాయధాన్యాలు, టోఫు మరియు టెంపే వంటి ఆహారాలు ( సోయాకు అలెర్జీ లేనంత వరకు) మాంసానికి అద్భుతమైన ప్రత్యామ్నాయాలు.
రెగ్యులర్ మరియు తరచుగా భోజన సమయాలు: Regular and frequent mealtimes
వీలైనంత వరకు, రెగ్యులర్ షెడ్యూల్‌లో భోజనం చేయడం ఉత్తమం. దీంతో పాటు భోజనాల మధ్య ఎక్కువ గ్యాప్ లేకుండా చూసుకోండి. రోజంతా తరచుగా చిన్న భోజనం తినడం కూడా ప్రయత్నించవచ్చు. భోజనం చేయడం వల్ల పిత్తాశయం ఖాళీ అవుతుంది మరియు ఇది రోజూ జరిగేటప్పుడు పిత్తాశయ రాళ్లు ఏర్పడే అవకాశం కూడా తక్కువ.
మద్యం మితంగా తాగితేనే మంచింది: If you drink alcohol, drink in moderation
మద్యపానం అలవాటు ఉన్న వ్యక్తులు ఆల్కహాల్ తీసుకోవచ్చు అయితే అది చిన్న మొత్తంలో ఉండేట్లు చూసుకోవాలి. అంతేకాదు ఆల్కహాల్‌ను క్రమం తప్పకుండా, మితంగా తీసుకోవడం వల్ల పిత్తాశయం ఆరోగ్యం మెరుగవుతుందని ఈ రెండింటికీ ముడిపడి ఉంటుందని వినడానికి మీరు సంతోషించవచ్చు. ఈ అంశంపై మరింత పరిశోధన అవసరమని గుర్తుంచుకోండి. ఖచ్చితంగా తెలిసిన విషయం ఏమిటంటే, దీర్ఘకాలిక, అధిక ఆల్కహాల్ వాడకం పిత్తాశయ సమస్యలకు ఎక్కువ ప్రమాదంతో ముడిపడి ఉంటుంది.
పిత్తాశయాన్ని తీవ్రతరం చేసే ఆహారాలు: Foods that aggravate your gallbladder
కింది ఆహారాలు మీ పిత్తాశయ సమస్యల ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి:
- ఫ్రక్టోజ్ వంటి శుద్ధి చేసిన చక్కెరలు
- కాల్చిన వస్తువులు, డెజర్ట్‌లు మరియు స్వీట్లు వంటి చక్కెరలు అధికంగా ఉన్న ఆహారాలు
- ఫాస్ట్ ఫుడ్
- కొవ్వు అధికంగా ఉండే ఆహారాలు, ముఖ్యంగా సంతృప్త కొవ్వు
- డీప్-ఫ్రైడ్ ఫుడ్స్ వంటి ట్రాన్స్ ఫ్యాట్స్ ఉన్న ఆహారాలు
- మొత్తం మీద ఫైబర్ తక్కువగా ఉండే ఆహారం తీసుకోవడం
ట్రాన్స్ కొవ్వులు పిత్తాశయ పరిస్థితులతో సహా అనేక రకాల ఆరోగ్య సమస్యలతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. అవి వేయించిన ఆహారాలు మరియు కొన్ని వాణిజ్యపరంగా కాల్చిన ఉత్పత్తులలో కనిపిస్తాయి. ట్రాన్స్ ఫ్యాట్స్ మీ రక్తంలో ట్రైగ్లిజరైడ్స్ స్థాయిని పెంచడం ద్వారా మీ పిత్తాశయం యొక్క సాధారణ పనితీరులో జోక్యం చేసుకుంటాయని భావిస్తున్నారు. ఇది మీ పిత్తాశయ రాళ్ల ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. పిత్తాశయ రాళ్లు ఉంటే, అధిక కొవ్వు పదార్ధాలను తినడం వల్ల పిత్తాశయ కోలిక్ వల్ల కలిగే బాధాకరమైన సమస్యలకు మీ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. ఎందుకంటే ఆహార కొవ్వు పిత్తాశయం సంకోచం మరియు ఖాళీ అయ్యేలా ప్రేరేపిస్తుంది, తద్వారా ఇది పిత్తాశయ రాళ్లు ఉంటే చికాకు కలిగిస్తుంది.
శస్త్రచికిత్స తర్వాత పిత్తాశయ ఆహారం: Gallbladder diet after surgery
పిత్తాశయ శస్త్రచికిత్స తర్వాత కోలుకునేటప్పుడు మీ వైద్యుని సిఫార్సులను అనుసరించడం చాలా ముఖ్యం. మీరు వీలైనంత త్వరగా సాధారణ, సమతుల్య ఆహారానికి తిరిగి రావాలని మీ వైద్యుడు సిఫారసు చేయవచ్చు. మీరు మీ పిత్తాశయం తీసివేయవలసి వస్తే, మీరు శస్త్రచికిత్స తర్వాత మొదటి కొన్ని వారాలలో అతిసారం, ఉబ్బరం మరియు అపానవాయువును అనుభవించవచ్చు. ఇది మీ ప్రేగులలోకి పిత్తాన్ని నిరంతరం విడుదల చేయడం వల్ల వస్తుంది. ఫైబర్ తీసుకోవడం తాత్కాలికంగా పెంచమని మీకు సలహా ఇవ్వవచ్చు. శస్త్రచికిత్స తర్వాత మీ శరీరం సర్దుబాటు చేస్తున్నప్పుడు ఇది జీర్ణక్రియ దుష్ప్రభావాలను తగ్గిస్తుంది.
కొన్ని అధిక ఫైబర్ ఆహారాలు:
- మొత్తం పండ్లు
- కూరగాయలు
- ధాన్యపు రొట్టెలు
- బ్రౌన్ రైస్
పిత్తాశయం సమస్యలకు కారణాలు: Causes of gallbladder problems
పిత్తాశయ సమస్యలలో రెండు ప్రాథమిక రకాలు ఉన్నాయి: కోలిసైస్టిటిస్ (పిత్తాశయం యొక్క వాపు) మరియు కొలెస్టాసిస్ (పిత్తాశయ రాళ్ళు). పిత్తాశయ రాళ్లు ఉన్న కొందరు వ్యక్తులు ఎటువంటి లక్షణాలను అనుభవించరు. అలా చేసేవారిలో, పిత్తాశయం సమస్యల లక్షణాలు:
- ఉదరం యొక్క కుడి ఎగువ భాగంలో నొప్పి, ముఖ్యంగా భోజనం తర్వాత మరియు కొవ్వు పదార్ధాలను తినడం
- ఆకలి నష్టం
- వికారం
- వాంతులు అవుతున్నాయి
- కామెర్లు, పిత్తాశయం నాళాలు నిరోధించబడితే
- తక్కువ-స్థాయి జ్వరం
- టీ-రంగు మూత్రం
- లేత-రంగు బల్లలు
పిత్తాశయ రాళ్లు బాధాకరంగా ఉంటాయి. తగినంత పెద్దది అయితే, అవి పిత్తాశయం నుండి బయటకు వచ్చే నాళాన్ని కూడా నిరోధించగలవు. కాలక్రమేణా, ఇది ప్రాణాంతకం కావచ్చు. ఈ సందర్భాలలో, పిత్తాశయం యొక్క తొలగింపు తరచుగా అవసరం. పురుషుల కంటే స్త్రీలలో పిత్తాశయ రాళ్లు ఎక్కువగా అభివృద్ధి చెందుతాయి. గర్భిణీ స్త్రీలు, హార్మోన్ల జనన నియంత్రణను ఉపయోగించే స్త్రీలు మరియు హార్మోన్ పునఃస్థాపన చికిత్సను ఉపయోగించే స్త్రీలు పిత్తాశయ రాళ్లు ఏర్పడే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటారు. ఇతర ప్రమాద కారకాలు:
- వ్యక్తిగతంగా లేదా మీ తక్షణ కుటుంబంలో గాల్ బ్లాడర్ సమస్యల చరిత్ర
- అధిక బరువు
- వేగవంతమైన బరువు తగ్గడం తరువాత బరువు పెరగడం
- కరోనరీ ఆర్టరీ వ్యాధి
- మధుమేహం
- శుద్ధి చేసిన కార్బోహైడ్రేట్లు మరియు కేలరీలు అధికంగా ఉండే ఆహారాలు కానీ ఫైబర్ తక్కువగా ఉంటాయి
- ఉదరకుహర వ్యాధి వంటి ఇప్పటికే ఉన్న ఆహార అలెర్జీలను విస్మరించడం
- లాక్టోజ్ అసహనం
చివరగా
పిత్తాశయ సమస్యలు బాధాకరమైనవి మరియు కొన్ని సందర్భాల్లో ప్రమాదకరమైనవి. సరైన ఆహారాలు తినడం – మరియు తప్పుడు వాటిని నివారించడం, అంటే కొవ్వు అధికంగా ఉండేవి – మీ పిత్తాశయం ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంలో మరియు రక్షించడంలో సహాయపడతాయి. అంతిమంగా, ఆరోగ్యకరమైన పిత్తాశయం కోసం ఆహారం మీ మొత్తం ఆరోగ్యానికి ప్రయోజనం చేకూరుస్తుంది, దీర్ఘకాలంలో మీ మొత్తం శరీరాన్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచుతుంది.
