మనం తీసుకునే ఆహారం నుండి శరీరానికి కావాల్సిన పోషకాలను తీసుకున్న తరువాత.. వ్యర్థాలను బయటకు పంపతుంది. అయితే ఈ వ్యర్థాలు బయటకు సజావుగా వెళ్లకుండా మలద్వారంలో అటంకాలు ఏర్పడటమే మలబద్దకం. మలబద్దకం సమస్యను బట్టి దాని తీవ్రత ఉంటుంది. సాధారణంగా ఎవరికైనా వ్యర్థాలు మెల్లిగా కదలడం, గట్టిగా ఉండి కదలడంలో కష్టంగా మారడం, లేదా వ్యర్థాలను బయటకు తరలించే కండరాలు, నరాలలో సమస్య ఉత్పన్నం కావడం కూడా కారణం కావచ్చు.
మలబద్దకం లక్షణాలు
పొట్ట లేదా పొత్తి కడుపు నిండుగా అనిపించడం
కడుపులోని పేగుల్లో తిమ్మిరిగా ఉండటం
వ్యర్థాలు మిగిలిపోయిన్నట్లు అనిపిస్తుంది, కానీ బయటకు వెళ్లదు
ఉదర ప్రాంతంలో భారం లేదా అసౌకర్యంగా అనిపించడం
వెనుక నొప్పి అనుభూతి
కొన్నిసార్లు అసౌకర్యం కడుపులోనా.. లేక ప్రేగులలోనా అన్నది కూడా గుర్తించడం కష్టం.
మలబద్దం పేగులలో ఉంటే మీ కడుపులో అసౌకర్యం ఏర్పడవచ్చు.
మలబద్దకం ఏర్పడటానికి కారణాలేమేమిటి?
- వృద్ధాప్యం
- మధుమేహం
- తక్కువ ఫైబర్ లేదా తగినంత ద్రవాలు తాగకపోవడం వంటి ఆహార మార్పులు
- పెద్దప్రేగు శస్త్రచికిత్స చరిత్ర
- ప్రకోప ప్రేగు సిండ్రోమ్ వంటి జీర్ణశయాంతర రుగ్మతల చరిత్ర
- పెల్విక్ ఫ్లోర్ డిజార్డర్స్ చరిత్ర
- ప్రేగు అడ్డంకులు
- గర్భం
ఈ రకమైన ఔషధాలు కారణం కావచ్చు, అవి:
- అల్యూమినియం- కాల్షియం-కలిగిన యాంటాసిడ్లు
- మూర్ఛ నిరోధకాలు
- కాల్షియం ఛానల్ బ్లాకర్స్
- మూత్రవిసర్జన
- ఐరన్ సప్లిమెంట్స్
- నార్కోటిక్ నొప్పి మందులు
- పార్కిన్సన్స్ వ్యాధి చికిత్సకు ఉపయోగించే మందులు
- కొన్నిసార్లు, పెద్దప్రేగు కదలిక అకారణంగా నమ్మెదించడం వల్ల కూడా మలబద్దకం సంభవిస్తుంది.
మలబద్ధకం కూడా అత్యవసర పరిస్థితికి దారితీయవచ్చు?
కొన్నిసార్లు మలబద్ధకం వైద్యపరమైన అత్యవసర పరిస్థితికి కూడా దారితీయవచ్చు. ఇలాంటి సందర్భాలలో ఇంటి చిట్కాలు, మెడికల్ షాపుల్లో లభించే మందులపై ఆధారపడటం కన్నా.. వైద్య చికిత్స కోసం వెళ్లడం ఉత్తమం. మరీ ముఖ్యంగా ఈ సంకేతాలు కనిపిస్తే.. వైద్యుడిని సంప్రదించడం తప్పనిసరి..
- మలంలో చిన్న మొత్తంలో రక్తం కనిపిస్తే..
- ముదురు లేదా తారు-రంగులో మలం వస్తే
- తీవ్రమైన కడుపు నొప్పి
- స్వీయ-సంరక్షణ చర్యలను ప్రయత్నించిన తర్వాత కూడా లక్షణాలు మెరుగుపడకుండా.. పరిస్థితి మరింత అధ్వాన్నంగా మారినా..
- ప్రేగు కదలించేందుకు ప్రయత్నించగా నోప్పి వచ్చినా..
- పోట్టలో తీవ్రమైన నోప్పి కలిగినా..
- అతిసారం వల్ల వచ్చిన మలబద్ధకం
ఈ లక్షణాలు జీర్ణవ్యవస్థలో రక్తస్రావం లేదా అవరోధాలు ఏర్పడినప్పుడు వచ్చే సంకేతం కావచ్చు. ఇవి అత్యవసర పరిస్థితులకు దారి తీయకావచ్చు.
మలబద్ధకం చికిత్సల వివరాలు?
జీవనశైలిలో మార్పుల నుండి వైద్యచికిత్సల వరకు మలబద్దకానికి చికిత్సలు ఉన్నాయి. మలం కదలికను నిరోధించే అవరోధాలు ఉంటే శస్త్రచికిత్సలు కూడా అవసరం కావచ్చు. మరీ ముఖ్యంగా కడుపు ఉబ్బరంగా ఉండి మలబద్దకం ఏర్పడిన వెంటనే ఎవరైనా సరే మెడికల్ షాపుకు వెళ్లి అందుబాటులో ఉండే మందులను తెచ్చుకుని వాటిని వినియోగిస్తారు. దీంతో క్రమంగా కదిలికలు ఏర్పడి మీకు ఆ సమస్య నుండి ఉపశమనం లభిస్తుంది.
మలబద్ధకాన్ని తగ్గించడానికి గృహ-చిట్కాలు
- మీ మూత్రం లేత పసుపు రంగులో ఉండాల్సిన చోట పుష్కలంగా నీరు త్రాగాలి.
- కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు మరియు పండ్లు వంటి మూలాల ద్వారా రోజుకు కనీసం 25 గ్రాముల ఫైబర్ తినడం.
- నడక, సైకిల్ తొక్కడం లేదా డ్యాన్స్ చేయడం వంటి సాధారణ శారీరక శ్రమలో పాల్గొనడం. ఈ శారీరక శ్రమ అంశాలు మలం యొక్క సహజ కదలికను అనుకరిస్తాయి. మలం మరింత వేగంగా కదలడానికి సహాయపడతాయి.
- మీరు తీసుకునే మందులు మలబద్ధకంపై ప్రభావం చేపే విషయమై వైద్యుడితో మాట్లాడండి.
- ఫైబర్ సప్లిమెంట్స్ వంటి మలబద్ధకాన్ని తగ్గించగల మందులు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
మలబద్దకం నివారించే ఆహరా పదార్థాలు ఇవే.?
- ఫైబర్ సప్లిమెంట్
మార్కెట్లో అందుబాటులో ఉండే ఫైబర్ సప్లిమెంట్లు మలబద్దకాన్ని నివారించడంలో సాయపడతాయి. తక్కువ ఫైబర్ ఆహారం మీ మలబద్ధకానికి కారణమైన పక్షంలో ఈ పైబర్ అహారం తీసుకున్న వెంటనే అవి ప్రేగు కదలికలను ప్రేరేపించడంలో దోహదపడతాయి. మీరు అందుబాటు దుకాణాల్లో లేదా ఆన్‌లైన్‌ ద్వారా ఫైబర్ సప్లిమెంట్లను కొనుగోలు చేయవచ్చు. సాధారణంగా లభించే పైబర్ సప్లిమెంట్స్ ఇవే:
- కాల్షియం పాలికార్బోఫిల్ (ఫైబర్‌కాన్)
- సైలియం (మెటాముసిల్, కాన్సిల్)
- మిథైల్ సెల్యులోజ్ (సిట్రూసెల్)
- మలబద్ధకం ఉపశమనం కోసం ఈ ఆహారాలు తినండి
పైబర్ సప్లిమెంట్స్ మాత్రమే కాదు.. పైబర్ అధికంగా ఉన్న అహార పదార్థాలను తీసుకున్నా అవి మలబద్దకం నుంచి ఉపశమనాన్ని అందిస్తాయి. నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ డయాబెటిస్ అండ్ డైజెస్టివ్ అండ్ కిడ్నీ డిసీజెస్ (NIDDK) కూడా పైబర్ అధికంగా ఉండే ఆహారం అన్ని విధాలా శ్రేష్టమని.. మలబద్దకాన్ని నివారంచడంలోనూ కీలకంగా వ్యవహరిస్తాయని పేర్కోంది.
ఫైబర్ అధికంగా ఉండే ఆహారాలు:
- ఓట్స్
- ధాన్యపు రొట్టె లేదా తృణధాన్యాలు
- మొత్తం గోధుమ పాస్తా
- యాపిల్స్, అరటిపండ్లు వంటి పీచు పండ్లు
- బ్రోకలీ, క్యారెట్లు, ఆకు కూరలు వంటి పీచు కలిగిన కూరగాయలు
- బ్రౌన్ రైస్
- బీన్స్, కాయధాన్యాలు
- స్ప్లిట్ బటానీలు
- వాల్‌నట్‌లు, పెకాన్‌లు, బాదం వంటి గింజలు
ఈ ఆహారాలతో చాలా నీరు త్రాగాలని నిర్ధారించుకోండి, ఎందుకంటే ఇది మీ మలాన్ని మీ జీర్ణ వ్యవస్థ ద్వారా నెట్టడానికి సహాయపడుతుంది. అదనంగా, మలబద్ధకాన్ని మరింత దిగజార్చగల విశ్వసనీయ మూలం వంటి ఆహారాలను నివారించడం మంచిది:
- చిప్స్, ఇతర తక్కువ ఫైబర్ స్నాక్స్
- మాంసం
- నిల్వ ఉంచిన ఆహారం, ఘనీభవించిన భోజనం, ప్రీజ్ లో నిల్వ చేసిన ఆహారాలు
- ఫాస్ట్ ఫుడ్ ఐటమ్స్
- నిర్దిష్ట ఘనీభవించిన భోజనం, ప్రాసెస్ చేసిన మాంసం
- హాట్ డాగ్‌ వంటి ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు
- నీరు అధికంగా తీసుకోవాలి
సాధారణ ప్రేగు కదలికలకు సరైన ఆర్ద్రీకరణ అవసరం. పరిశోధకులు రోజుకు 1.8 లీటర్లు ట్రస్టెడ్ సోర్స్ – లేదా దాదాపు ఏడు నుండి ఎనిమిది 8-ఔన్సుల గ్లాసులను – స్పష్టమైన ద్రవాన్ని సిఫార్సు చేస్తారు. మీ శరీరానికి అవసరమైన ఖచ్చితమైన మొత్తం మీ పరిమాణం, లింగం మరియు మీరు గర్భవతిగా ఉన్నారా లేదా తల్లిపాలు ఇస్తున్నారా అనే దానిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మీరు మలబద్ధకంతో ఉంటే మరియు తగినంత నీరు త్రాగకపోతే, పెద్ద గ్లాసు నీరు లేదా ఇతర స్పష్టమైన ద్రవాన్ని తీసుకోవడం వల్ల ప్రేగు కదలికను ప్రేరేపించవచ్చు.
