యాంటీబయాటిక్స్ అనేవి మనుషులు లేదా జంతువులలో బ్యాక్టీరియా వల్ల కిలిగే ఇన్ఫెక్షన్ లతో పోరాడే మందులు. ఇవి బ్యాక్టీరియాను చంపడం లేదా బ్యాక్టీరియా పెరగకుండా నిరోధించడం లేదా గుణించడాన్ని కష్టతరం చేస్తుంది. యాంటీబయాటిక్స్ వివిధ మార్గాల్లో తీసుకోవచ్చు: ఇది ఓరల్ మందులతో పాటు ద్రవాలు (టానిక్), క్యాప్సుల్, ఇంజక్షన్ సహా ఐవి రూపంలోనూ అందుబాటులో ఉంటాయి. యాంటీబయాటిక్స్ లో ప్రధానమైన నాలుగు రకాలు పెన్సిలిన్‌లు, మాక్రోలైడ్‌లు, సెఫాలోస్పోరిన్స్ మరియు ఫ్లోరోక్వినోలోన్‌ల రాష్ట్ర స్థాయి రేట్లు ప్రదర్శించబడతాయి. అన్ని యాంటీబయాటిక్ తరగతులు కూడా ప్రదర్శించబడతాయి, వీటిలో ఈ నాలుగు తరగతులు మరియు అదనపు తరగతులు రాష్ట్ర స్థాయిలో విడుదలకు అందుబాటులో లేవు.
అయితే ఈ మధ్యకాలంలో వైద్య సూచనల మేరకు కాకుండా తెలిసీతెలియని తనంలో చాలా మంది సొంత వైద్యం మేరకు యాంటిబయోటిక్స్ లను మెడికల్ షాపుల్లో కొనుగోలు చేసి వేసుకుంటున్నారు. ఇది చాలా ప్రమాదకరం. కొన్ని రకాల యాంటిబయాటిక్స్ రోగానికి కారణమైన బ్యాక్టీరియాపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపదు. కొన్ని మాత్రమే రోగాన్ని హరించే గుణాన్ని కలిగి ఉంటాయి. అందుకనే ఏ వ్యాధికి ఎలాంటి యాంటిబయాటిక్స్ తీసుకోవాలన్న విషయం తెలిసి ఉండాలి. ఈ కారణంగా మెడికల్ షాపులో మందులను కొనుగోలు చేసే ముందు వైద్యుడి సూచనలు తీసుకోవడం లేదా సంప్రదించడం చాలా అవసరం. ఇక మరికోందిరు నెట్టింట్లో తమ సమస్యను తెలిపి.. సమాధానాన్ని అందుకు ఏ యాంటిబయోటిక్ వాడాలన్న విషయాన్ని కూడా అన్వేషించి ఆయా మందులను తీసుకుంటున్నారు. ఇది కూడా ప్రమాదకరమే.
ఇక్కడ తెలుసుకోవాల్సిన ముఖ్య విషయం ఏమిటంటే.. యాంటిబయోటిక్స్ కేవలం బ్యాక్టీరియా కారణంగా సంక్రమించే వ్యాధులపై మాత్రమే తన ప్రభావాన్ని చూపగలదు. సాధారణ జలుబు లేదా ఫ్లూ వంటి వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్లకు వ్యతిరేకంగా అవి ప్రభావవంతంగా ఉండవు. తీవ్రత లేని లక్షణాలతో సంక్రమించే బ్యాక్టీరియా వ్యాధులను యాంటీబయాటిక్స్ లేకుండానే నయం చేసుకోవడం ఉత్తమం. అయితే తీవ్రమైన నేపథ్యంలో మాత్రం ఆయా ఆరోగ్య సమస్యలకు చికిత్స చేయడానికి మాత్రమే సూచించబడాలి. ఇవి మొటిమలు ఇత్యాధి సమస్యలను నయం చేయలేవు. కానీ ఏదో నలతగా ఉందనో, లేక ప్రమాదం వస్తుందని భ్రమపడో యాంటీబయాటిక్స్ తీసుకుంటే మాత్రం అవి మీకు సహాయం చేయవు, సరికదా వాటి దుష్ప్రభావాలు మీకు చవి చూడాల్సి వస్తుంది. యాంటీబయాటిక్స్ యొక్క సాధారణ దుష్ప్రభావాలు దద్దుర్లు, మైకము, వికారం, విరేచనాలు లేదా ఈస్ట్ ఇన్ఫెక్షన్లను కలిగి ఉంటాయి. మరింత తీవ్రమైన దుష్ప్రభావాలలో క్లోస్ట్రిడియోయిడ్స్ డిఫిసిల్ ఇన్ఫెక్షన్ కూడా ఒకటి.
ఇక యాంటిబయోటిక్స్ ద్వారా సాధారణంగా ఉత్పన్నమయ్యే దుష్ప్రభావం ఆకలి హరణం అంటే మీరు నమ్ముతారా.? కానీ ఇది ముమ్మాటికీ నిజం. అందుకనే మన ఇంట్లోని పెద్దలు మందులు వేసుకోవాలంటే దానిని జీర్ణం చేసుకుని రోగాలతో పోరాడేందుకు నీ శరీరానికి శక్తి కావాలని అంటుంటారు. అందుకనే ఆకలి లేకపోయినా సరే కాసింత ఆహారాన్ని తీసుకోవాలని సూచిస్తారు. యాంటీబయాటిక్స్ విషయానికి వస్తే, చాలా మంది వ్యక్తులు తమకు సంక్రమించిన అంటువ్యాధులను ఎదుర్కోవడానికి మరియు వ్యాధిని నయం చేసుకోవడం కోసం యాంటిబయోటిక్స్ వైద్యానే ప్రోత్సహిస్తారు. అయితే, యాంటీబయాటిక్స్ తీసుకునేటప్పుడు అకస్మాత్తుగా ఆకలి తగ్గడాన్ని మీరు ఎప్పుడైనా గమనించారా? యాంటీబయాటిక్స్ సమయంలో లేదా తర్వాత వ్యక్తులు వారి ఆకలిలో తగ్గుదలని అనుభవించడం అసాధారణం కాదు. అసలు యాంటిబయోటిక్స్ కు ఆకలి హరణానికి మధ్య ఉన్న సంబంధం ఏమిటీ.? అన్న కారణాలను పరిశీలిద్దామా.? దీంతో పాటు యాంటిబయోటిక్స్ వాటిన తరువాత ఎన్నాళ్లకు మళ్లీ తాత్కాలికంగా హరించుకుపోయిన మీ ఆకలి సాధారణ స్థితికి ఎప్పుడు వస్తుందని మీరు ఆశించవచ్చో కూడా తెలుసుకుందాం.
యాంటీబయాటిక్స్, ఆకలి హరణానికి మధ్య సంబంధం:
యాంటీబయాటిక్స్ తీసుకోవడం వల్ల ఆకలి తాత్కాలికంగా హరించుకు పోవడం ఎందుకన్న కారణాల్లోకి వెళితే.. యాంటిబయోటిక్స్ శరీరంలోని హానికరమైన బ్యాక్టీరియాను లక్ష్యంగా చేసుకుని పోరాడుతాయి. ఈ క్రమంలో వ్యాధి కారక బ్యాక్టీరియాను హరించే విధంగా రూపొందించబడిన శక్తివంతమైన మందులు శరీరంలోని బ్యాక్టీరియాను తొలగించడానికి లేదా అవి గుణించడాన్ని కష్టతరం చేస్తాయి. మరీ ముఖ్యంగా అంటువ్యాధులతో పోరాడడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. అదే సమయంలో ఇవి ఆకలి నియంత్రణతో సహా వివిధ శారీరక ప్రక్రియలను కూడా ప్రభావితం చేస్తాయి. సాధారణంగా యాంటి బయోటిక్స్ బ్యాక్టీరియాను పెరగకుండా చేసి వాటని శరీరం నుంచి బయటకు పంపిస్తుంది.
అదే సమయంలో కొన్ని యాంటీబయాటిక్స్, ముఖ్యంగా విస్తృత స్పెక్ట్రమ్ ఉన్నవి మన శరీరంలో మరీ ముఖ్యంగా జీర్ణవ్యవస్థలో ఉన్న ప్రయోజనకర బ్యాక్టీరియాను కూడా ప్రభావితం చేస్తాయి. ఫలితంగా జీర్ణక్రియలో ఉపయోగపడే ప్రయోజనకర బ్యాక్టీరియా సమత్యులతను కూడా దెబ్బతీస్తాయి. యాంటీబయాటిక్స్ ప్రాథమికంగా హానికరమైన బ్యాక్టీరియాను లక్ష్యంగా చేసుకుంటే, అవి గట్ మైక్రోబయోటా అని పిలువబడే గట్‌లోని ప్రయోజనకరమైన బ్యాక్టీరియాను కూడా ప్రభావితం చేయడం వల్ల ఆకలి తాత్కాలిక హరణం కలుగుతుంది. యాంటీబయాటిక్స్ మరియు ఆకలి మధ్య సంక్లిష్ట సంబంధం అనేక అంశాలను కలిగి ఉంటుంది. అవి:
గట్ మైక్రోబయోటా కూర్పు:
యాంటీబయాటిక్స్ హానికరమైన మరియు ప్రయోజనకరమైన బాక్టీరియాను తొలగించడం ద్వారా గట్ మైక్రోబయోటా యొక్క సమతుల్యతను దెబ్బతీస్తుంది. జీర్ణక్రియ, పోషకాల శోషణ, జీవక్రియలో గట్ మైక్రోబయోటా కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. దాని కూర్పులో మార్పులు ఆకలి నియంత్రణలో పాల్గొనే కొన్ని జీవక్రియలు మరియు సిగ్నలింగ్ అణువుల ఉత్పత్తిని ప్రభావితం చేస్తాయి. ఇది ఆకలి – మెదడు మధ్య అక్షణను దెబ్బతీస్తుంది.
షార్ట్-చైన్ ఫ్యాటీ యాసిడ్స్ (SCFAs) యొక్క జీవక్రియ:
గట్ బ్యాక్టీరియా డైటరీ ఫైబర్స్ యొక్క కిణ్వ ప్రక్రియలో పాల్గొని, అసిటేట్, ప్రొపియోనేట్ మరియు బ్యూటిరేట్ వంటి ఎస్.సి.ఎఫ్,ఏ(SCFA)లను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ SCFAలు నాడీ వ్యవస్థతో పరస్పర చర్య చేయడం ద్వారా మరియు ఆకలి సంబంధిత హార్మోన్ల విడుదలను నియంత్రించడం ద్వారా ఆకలిని ప్రభావితం చేస్తాయి. గట్ మైక్రోబయోటాలో యాంటీబయాటిక్-ప్రేరిత మార్పులు SCFA ఉత్పత్తిని ప్రభావితం చేయవచ్చు, తత్ఫలితంగా ఆకలి నియంత్రణపై ప్రభావం చూపుతుంది.
హార్మోన్ల మార్పులు:
ఆకలికి సంబంధించిన హార్మోన్ల ఉత్పత్తి మరియు నియంత్రణలో గట్ మైక్రోబయోటా పాత్ర పోషిస్తుంది. ఆకలికి కూడా హార్మోన్లు ఉన్నాయన్న విషయం తెలుసా.? అవే గ్రెలిన్ మరియు లెప్టిన్ వంటి హార్మోన్లు. ‘‘గ్రెలిన్‌ను’’ ఆకలి హార్మోన్ అని పిలుస్తారు, అయితే లెప్టిన్ సంతృప్తిని సూచించడంలో పాల్గొంటుంది. గట్ మైక్రోబయోటాలో అంతరాయాలు ఈ హార్మోన్ల స్థాయిలు మరియు ప్రభావాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి, ఇది ఆకలిలో మార్పులకు దారితీస్తుంది.
వాపు మరియు రోగనిరోధక ప్రతిస్పందన:
యాంటీబయాటిక్స్ ప్రేగులలోని తాపజనక స్థితిని ప్రభావితం చేయవచ్చు. గట్ మైక్రోబయోటా కూర్పులో మార్పులు రోగనిరోధక ప్రతిస్పందనలను మరియు మంటను ప్రేరేపిస్తాయి, ఇవి ఆకలిలో మార్పులతో ముడిపడి ఉంటాయి. దీర్ఘకాలిక మంట అనోరెక్సియా వంటి పరిస్థితులకు దోహదపడవచ్చు లేదా అనారోగ్యం యొక్క పెరిగిన భావాలు, మొత్తం ఆహారం తీసుకోవడంపై ప్రభావం చూపుతుంది.
వ్యక్తిగత వైవిధ్యం:
ఆకలి మీద యాంటీబయాటిక్స్ ప్రభావం వ్యక్తికి వ్యక్తికీ మధ్య మారవచ్చు. ఆయా వ్యక్తులు వినియోగించిన నిర్దిష్ట యాంటీబయాటిక్ ఔషధం, చికిత్స యొక్క వ్యవధి మరియు వ్యక్తి యొక్క బేస్‌లైన్ గట్ మైక్రోబయోటా కూర్పు వంటి అంశాలు అన్నీ ఫలితాలలో వైవిధ్యానికి దోహదం చేస్తాయి. ఈ అంశాలన్నీ ఆకలిని హరించడంతో పాటు దానిని యథాస్థితికి తీసుకు రావడంలోనూ ప్రభావం చూపుతాయి.
దీర్ఘకాలిక ప్రభావాలు:
యాంటీబయాటిక్స్ యొక్క దీర్ఘకాలం లేదా తరచుగా ఉపయోగించడం వల్ల ప్రేగు ఆరోగ్యంపై మరింత స్పష్టమైన మరియు శాశ్వత ప్రభావాలను కలిగి ఉండవచ్చు. దాని ఫలితంగా, ఆకలి, జీవక్రియ ఆరోగ్యం మరియు ఆకలి నియంత్రణపై యాంటీబయాటిక్ వాడకం యొక్క దీర్ఘకాలిక పరిణామాలను అర్థం చేసుకోవడానికి పరిశోధన కొనసాగుతోంది. ఆకలిపై యాంటిబయోటిక్ ప్రభావం గట్ మైక్రోబయోటా, మెటాబోలైట్లు, హార్మోన్లు మరియు రోగనిరోధక ప్రతిస్పందనల మధ్య సంక్లిష్టమైన పరస్పర చర్యతో కూడినది.
యాంటీబయాటిక్స్ తర్వాత ఆకలి ఎప్పుడు తిరిగి వస్తుంది?
ప్రజలు ఎదుర్కొనే అత్యంత సాధారణ ప్రశ్నలలో ఒకటి, “యాంటీబయాటిక్స్ వాడకం తర్వాత ఆకలి ఎప్పుడు తిరిగి వస్తుంది?” యధాస్థితికి జీర్ణక్రియ ఎప్పుడు చేరుకుంటుందన్న ప్రశ్నకు కూడా సమాధానం పలు అంశాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఇప్పటివరకు ఈ ప్రశ్నకు అందరికీ సరిపోయే సమాధానం లేదు. ఎందుకంటే వ్యక్తులు తీసుకున్న యాంటీబయాటిక్స్ రకం, చికిత్స యొక్క వ్యవధి, వారి మొత్తం ఆరోగ్యం మరియు మందులకు శరీరం యొక్క ప్రతిస్పందన వంటి అంశాలపై దీని సమాధానం ఆధారపడి ఉంది. మీ ఆకలిని తిరిగి పొందడానికి సమయం పట్టవచ్చు. అది రోజులా లేక వారాలా అన్నది ఎన్ని రోజులు యాంటి బయోటిక్ తీసుకున్నారన్న విషయంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
కొంతమంది వ్యక్తులకు, వారి యాంటిబయోటిక్ కోర్సు పూర్తయిన కొద్దిసేపటికే వారి ఆకలి మెరుగుపడవచ్చు. ఇతరులలో, ఇది కొన్ని రోజుల నుండి రెండు వారాల వరకు పట్టవచ్చు. అయితే నిత్యం హైడ్రేటెడ్ గా (నీళ్లు, ద్రవాలు తాగుతూ) ఉండటం మరియు అధిక పోషకాలతో కూడి, సులభంగా జీర్ణమయ్యే ఆహారాలను తీసుకోవడం మీ శరీరం యొక్క పునరుద్ధరణకు మరియు తగ్గిన ఆకలి ప్రభావాన్ని మెరుగుపర్చడంలో సహాయపడుతుందని గమనించడం ముఖ్యం.
యాంటీబయాటిక్స్ తో ఆకలి హరణం, కోపింగ్ స్ట్రాటజీస్:
మీరు ఇప్పటికే ఇన్ఫెక్షన్ లేదా అనారోగ్యంతో బారిన పడి బాధపడుతున్నారా, అయితే ఆకలిని కోల్పోవడం ఆందోళన కలిగిస్తుంది. ఆకలి పునరుద్దరణలో మీకు సహాయపడే కొన్ని వ్యూహాలు ఇక్కడ పొందుపరుస్తున్నాం:
-
హైడ్రేషన్:
ఘన ఆహారాలు ఆకర్షణీయంగా లేకపోయినా, హైడ్రేటెడ్‌గా ఉండటం చాలా ముఖ్యం. నిర్జలీకరణాన్ని నివారించడానికి రోజంతా నీరు, మూలికా టీలు మరియు స్పష్టమైన పులుసులను సిప్ చేయండి.
-
చిన్న, పోషకాలు-దట్టమైన భోజనం:
అవసరమైన పోషకాలు అధికంగా ఉండే చిన్న, తరచుగా భోజనం కోసం ఎంచుకోండి. ఇది మీ శరీరం కోలుకోవడానికి అవసరమైన విటమిన్లు మరియు ఖనిజాలను పొందుతున్నట్లు నిర్ధారించుకోవడంలో సహాయపడుతుంది.
-
సులభంగా జీర్ణమయ్యే ఆహారాలు:
సాదా అన్నం, అరటిపండ్లు, యాపిల్‌సాస్ మరియు టోస్ట్ (తరచుగా BRAT డైట్‌గా సూచిస్తారు) వంటి మీ కడుపుపై సున్నితంగా ఉండే ఆహారాలను ఎంచుకోండి.
-
అధిక చక్కెర, ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలను నివారించండి:
మీరు సౌకర్యవంతమైన ఆహారాలలో మునిగిపోవడానికి శోదించబడినప్పటికీ, చక్కెర మరియు ప్రాసెస్ చేసిన ఎంపికలను నివారించడానికి ప్రయత్నించండి, ఎందుకంటే అవి జీర్ణ అసౌకర్యాన్ని మరింత తీవ్రతరం చేస్తాయి.
యాంటీబయాటిక్స్ ఆకలిని కోల్పోయేలా చేయగలదా?
ఖచ్చితంగా, యాంటీబయాటిక్స్ ఆ పని చేస్తాయి. వాటిని తీసుకున్న వ్యక్తులలో ఆకలిని తాత్కాలికంగా హరింపజేస్తాయి. గట్ మైక్రోబయోటాకు అవి కలిగించే అంతరాయం జీర్ణశయాంతర అసౌకర్యం, వికారం మరియు ఆహారంపై సాధారణ ఆసక్తిని కలిగిస్తుంది. అదనంగా, కొన్ని యాంటీబయాటిక్స్ కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థపై ప్రత్యక్ష ప్రభావాలను కలిగి ఉంటాయి, ఆకలి మరియు సంపూర్ణత్వం యొక్క మెదడు యొక్క అవగాహనను ప్రభావితం చేస్తాయి.
వ్యాధుల నయం కోసం సహనం అవసరం:
మన శరీరానికి సంక్రమించిన వ్యాధులను నయం చేయడానికి యాంటీబయాటిక్స్ చాలా అవసరం. అయితే అవి ఆకలిని కోల్పోయేలా చేసే దుష్ప్రభావంతో కూడి ఉన్నాయి. ఈ విషయంలో ఆందోళన చెందకుండా మూడు లేక వారం రోజుల యాంటీబయోటిక్ కోర్సు పూర్తైన క్రమంలో కొంత సమయానికి ఆకలి పునరుద్దరణ చెందుతుంది. అయితే ఈ విధంగా చెప్పడం చాలా తేలిక కానీ నిజానికి దీని కోసం వేచి చూడటం కష్టం. కాబట్టే ఈ ప్రక్రియలో సహనం చాలా అసవరం. మీ శరీరం సంక్రమణతో పోరాడటానికి మరియు దాని సమతుల్యతను పునరుద్ధరించడానికి తీవ్రంగా కృషి చేస్తోంది. ఆకలి తగ్గడం నిరుత్సాహపరిచినప్పటికీ, ఇది తాత్కాలిక దశ అని తెలుసుకోవాలి. అంతేకాదు మీ శరీరం చికిత్సకు ప్రతిస్పందిస్తోందని సూచించేందుకు ఆకలి తగ్గడం కూడా ఒక సంకేతమని గమనించాలి. సున్నితమైన, పోషకాలు అధికంగా ఉండే ఆహారాలతో మీ శరీరాన్ని పోషించడంపై దృష్టి పెట్టండి మరియు మీరు పూర్తిగా కోలుకోవడానికి అవసరమైన సమయాన్ని కేటాయించండి.
ముగింపు
యాంటీబయాటిక్స్ తీసుకునేటప్పుడు ఆకలిని కోల్పోవడం అసాధారణం కాదు. గట్ మైక్రోబయోటాకు అంతరాయాలు మరియు కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థపై ప్రభావాలతో సహా వివిధ కారకాలకు కారణమని చెప్పవచ్చు. ఆకలిని తిరిగి పొందే కాలక్రమం మారుతూ ఉండగా, మంచి ఆర్ద్రీకరణను అభ్యసించడం మరియు పోషకాలు అధికంగా ఉండే ఆహారాలను ఎంచుకోవడం కోలుకోవడానికి సహాయపడుతుంది. మీ యాంటిబయోటిక్ కోర్సు పూర్తి కాకుండానే మీ ఆకలిని కోల్పోవడం కొనసాగితే, ఏవైనా అంతర్లీన సమస్యలను తోసిపుచ్చడానికి వైద్య నిపుణులను సంప్రదించండి. శరీరం యొక్క వైద్యం ప్రక్రియ ప్రత్యేకమైనది, మరియు కొంచెం ఓపికతో, మీ ఆకలి సాధారణ స్థితికి తిరిగి రావడాన్ని మీరు త్వరలో గమినిస్తారు. యాంటిబయోటిక్ వాడకం ఆకలి నియంత్రణతో సహా మొత్తం ఆరోగ్యాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తుందో బాగా అర్థం చేసుకోవడానికి పరిశోధకులు ఈ సంబంధాలను అన్వేషించడం కొనసాగిస్తున్నారు.
