పిటిఎస్డీ (PTSD): కారణాలు, లక్షణాలు, ప్రమాదాలు, చికిత్స - Overcoming PTSD: Causes, Symptoms, Risks and Treatment

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ (PTSD) అనేది ఒక మానసిక ఆరోగ్య పరిస్థితి, ఏదైనా బాధకరమైన ఘటన దాటుకుని వచ్చిన తరువాత ఒత్తిడితో కలిగే పరిస్థితినే పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ అంటారు. ఇది ఎవరైనా జీవితానికి ముప్పు కలిగించే లేదా బాధాకరమైన ఘటన లేదా సంఘటనల శ్రేణిని అనుభవించిన లేదా చూసిన తర్వాత కొంత సమయానికి ప్రారంభం అవుతుంది. ఇది ముప్పు లేదా ప్రమాదం ఉన్నతమైన భావనతో సహా వివిధ లక్షణాలతో ఉంటుంది మరియు ఒక వ్యక్తి జీవితంలోని అన్ని అంశాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ఎవరినైనా ప్రభావితం చేయవచ్చు మరియు ఒక వ్యక్తి జీవితంలో ఎప్పుడైనా సంభవించవచ్చు. ఈ ఆర్టికల్ లో పిటిఎస్డీ లక్షణాలు, రోగనిర్ధారణ ప్రమాణాలు,  చికిత్స ఎంపికలను పరిశీలిద్దాం.

పిటిఎస్డీకి సాధారణ కారణాలు            Common causes of PTSD

జాతీయ అరోగ్య సర్వీసుల విభాగం (యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్) ప్రకారం, ప్రతి 3 మందిలో 1 మంది తీవ్రమైన గాయం అనుభవించిన తర్వాత పిటిఎస్డీని అభివృద్ధి చేస్తారు. కొంతమందికి ఈ పరిస్థితి ఎందుకు వస్తుంది? మరికొందరులో ఇది ఎందుకు అభివృద్ధి చెందిందన్న వివరాలు పూర్తిగా అర్థం కాలేదు. బాధాకరమైనదిగా పరిగణించబడేది కారకాలు వ్యక్తి నుండి వ్యక్తికి మారవచ్చు. అనేక విభిన్న పరిస్థితులు హానికరం లేదా ప్రాణాపాయం కలిగించవచ్చు, ఇది ఎవరైనా బాధాకరమైనదిగా గుర్తించవచ్చు మరియు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ కు దారితీయవచ్చు.

పిటిఎస్డీకి దారితీసే కొన్ని సాధారణ సంఘటనలు:

• లైంగిక లేదా శారీరక దాడి
• తీవ్రమైన ప్రమాదాలు
• గృహ లేదా బాల్యంలో హింస
• తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యలు, ఇంటెన్సివ్ కేర్‌లో చేరడం వంటివి
• ప్రసవ అనుభవాలు
• ప్రియమైన వ్యక్తి మరణం
• రిమోట్ ఎక్స్‌పోజర్‌తో సహా పనిలో బాధాకరమైన సంఘటనలకు గురికావడం
• చిత్రహింసలు
• యుద్ధం మరియు సంఘర్షణ
• వరదలు, భూకంపాలు లేదా మహమ్మారి వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాలు
• అత్యవసర సేవలు లేదా సాయుధ దళాల సభ్యునిగా పని చేయడం

వయోజనులలో పిటిఎస్డీ        PTSD in veterans

అమెరికా డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ వెటరన్స్ అఫైర్స్ (VA) ప్రకారం, సాధారణ జనాభాలో 6% మందితో పోలిస్తే 7% మంది వయోవృద్దులకు తమ జీవితంలో ఏదో ఒక సమయంలో పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ని అనుభవిస్తారు.

అమెరికా వయోవృద్దుల అఫైర్స్ శాఖ ప్రకారం, పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ను అనుభవించే వయోవృద్దులకు సంఖ్య వారి చేసిన సేవా కాలాన్ని బట్టి మారుతుంది:

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ విస్తరణ అభివృద్ధి చెందుతున్న వయోవృద్దులకు ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. నియోగించని వారి సహచరుల కంటే నియోగించబడిన సేవా సభ్యులు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ని అభివృద్ధి చేయడానికి మూడు రెట్లు ఎక్కువ అవకాశం ఉందని వెటరన్ అఫైర్స్ శాఖ నివేదిస్తుంది.

పోరాట పరిస్థితిలో ఇతర కారకాలు పీటిఎస్డి అభివృద్ధికి దోహదం చేస్తాయి, వీటిలో:

• సైనిక ఆక్రమణ లేదా ప్రత్యేకత
• యుద్ధం చుట్టూ రాజకీయాలు
• యుద్ధం యొక్క స్థానం
• ఎదుర్కొన్న శత్రువు రకం

వయోవృద్దులలో పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ మరొక కారణం సైనిక లైంగిక గాయం. సైనికులుగా తమ సేవలను అందిస్తున్న సమయంలో జరిగే లైంగిక వేధింపులు లేదా వేధింపులు కూడా ఇందులో భాగంగా ఉన్నాయి. పోరాట పరిస్థితిలో ఇతర కారకాలు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ అభివృద్ధికి దోహదం చేస్తాయి.

పిటిఎస్డీ సంకేతాలు, లక్షణాలు      Signs and symptoms of PTSD

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ప్రజలను విభిన్నంగా ప్రభావితం చేస్తుంది మరియు ప్రతి ఒక్కరూ అన్ని సంకేతాలను ప్రదర్శించరు. సాధారణంగా, బాధాకరమైన సంఘటన జరిగిన 3 నెలల తర్వాత లక్షణాలు కనిపించడం ప్రారంభిస్తాయి. అయితే, వారు చాలా తర్వాత కనిపించవచ్చు.

పిటిఎస్డి లక్షణాలను నాలుగు వర్గాలుగా వర్గీకరించవచ్చు:

• చొరబాటు
• ఉద్రేకం మరియు ప్రతిచర్య
• ఎగవేత
• మానసిక స్థితి మరియు జ్ఞానం

చొరబాటు లక్షణాలు                           Intrusion symptoms

చొరబాటు లక్షణాలలో భయం, అందోళన కనిపిస్తుంటాయి, అవి:

• పీడకలలు లేదా చెదిరిన నిద్ర
• భయం, ఆందోళన లేదా భయాందోళనల ఆలోచనలు
• ఫ్లాష్‌బ్యాక్‌లు లేదా ఈవెంట్ మళ్లీ జరుగుతున్నట్లు అనిపిస్తుంది

అనుచిత ఆలోచనలు నిపుణులు “చొరబాటు” లక్షణాలుగా వర్గీకరించే ప్రాథమిక లక్షణం. అవి అవాంఛనీయమైనవి, అసంకల్పితమైనవి మరియు కొన్నిసార్లు సంఘటనకు సంబంధించి ఊహించని ఆలోచనలు, పుకార్లు లేదా జ్ఞాపకాలు అనుభవించవచ్చు. యాంగ్జయిటీ అండ్ డిప్రెషన్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ అమెరికా (ADAA) ప్రకారం, ఒక వ్యక్తి తన మనస్సులో “చిక్కినట్లు” అనుచిత ఆలోచనలను అనుభవించవచ్చు, ఆ వ్యక్తి బాధను అనుభవిస్తాడు. అనుచిత ఆలోచనలు తప్పనిసరిగా ఒక వ్యక్తి యొక్క చేతన కోరికలను ప్రతిబింబించవు, కాగా చాలా మంది వ్యక్తులు వాటిపై చర్య తీసుకోరు. అయినప్పటికీ, కొంతమంది తమ అనుచిత ఆలోచనల గురించి సిగ్గు లేదా గందరగోళాన్ని అనుభవించవచ్చు. 2017 నుండి పాత పరిశోధన ప్రకారం, చొరబాటు ఆలోచనలు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ యొక్క సాధారణ లక్షణం.

ఉద్రేకం మరియు ప్రతిచర్య లక్షణాలు        Arousal and reactivity symptoms

ఈ వర్గీకరణ లక్షణాలు ఇతర వ్యక్తులతో సామాజిక పరస్పర చర్యలు, పర్యావరణ ఉద్దీపనలు లేదా సంఘటనలు మరియు వారి స్వంత ఆలోచనలు లేదా జ్ఞాపకాలతో సహా ఒక వ్యక్తి ఉద్దీపనలకు ఎలా ప్రతిస్పందిస్తారు అన్నదే.

లక్షణాలు ఇలా:

• నిద్రించడం కష్టం
• చిరాకు
• రెచ్చగొట్టబడని కోపము ప్రకోపములు
• హానికరమైన లేదా ప్రమాదకరమైన ప్రవర్తనలో పాల్గొనడం
• నిరంతరం ప్రమాదం లేదా హైపర్విజిలెన్స్ కోసం వెతుకుతూ ఉండటం
• ఒక అతిశయోక్తి ఆశ్చర్యకరమైన ప్రతిస్పందన
• సాధ్యమయ్యే బెదిరింపులకు తీవ్రసున్నితత్వం
• ఆత్రుతగా, ఆలోచనాత్మకంగా లేదా ఉద్విగ్నంగా అనుభూతి చెందడం

ఎగవేత లక్షణాలు                    Avoidance symptoms

నివారించడం అనేది పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ లక్షణాల యొక్క ప్రధాన వర్గాలలో ఒకటి. పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ తో నివసిస్తున్న చాలా మంది వ్యక్తులు తమ గాయాన్ని ఏ విధంగానైనా గుర్తుచేసే విషయాలను నివారించడానికి స్పృహతో ప్రయత్నిస్తారు. ఈ ఎగవేత ప్రవర్తనలు వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు:

• ఈవెంట్ లేదా దాని చుట్టూ ఉన్న వారి భావాలను చర్చించడానికి నిరాకరించడం
• సంఘటనలు లేదా వారు దానితో అనుబంధించే భావాలు మరియు ఆలోచనలను గుర్తుచేసే పరిస్థితులు, వ్యక్తులు, కార్యకలాపాలు, వస్తువులు లేదా స్థలాలను నివారించడం
• ఈవెంట్‌ను గుర్తుంచుకోవడం లేదా దాని గురించి ఆలోచించడం నివారించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు

ఎగవేత ప్రవర్తనలను ప్రదర్శించే వ్యక్తులు తమ కెరీర్ లేదా హాబీలు వంటి ఇతర ఆసక్తులు లేదా ప్రాజెక్ట్‌లపై తమ దృష్టిని కేంద్రీకరించడం ద్వారా తమ దృష్టి మరల్చుకోవడానికి ప్రయత్నించవచ్చు.

మానసిక స్థితి మరియు జ్ఞాన లక్షణాలు           Mood and cognition symptoms

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ఉన్న వ్యక్తులు సాధారణంగా వారి జ్ఞానం మరియు మానసిక స్థితి యొక్క నమూనాలపై ప్రభావాలను అనుభవిస్తారు, వీటిలో:

• ఫోకస్ చేయడంలో ఇబ్బంది
• బాధాకరమైన సంఘటన యొక్క ముఖ్యమైన అంశాన్ని గుర్తుంచుకోలేకపోవడం
• తన గురించి లేదా ప్రపంచం గురించి నిరంతర, అతిశయోక్తి ప్రతికూల నమ్మకాలు
• ఎవరైనా తమను తాము లేదా ఇతరులను నిందించడానికి కారణమయ్యే సంఘటన/ల గురించి స్థిరమైన వక్రీకరించిన ఆలోచనలు
• భయం, అపరాధం లేదా కోపం వంటి తరచుగా ప్రతికూల భావోద్వేగ స్థితి
• నిరంతరం సానుకూల భావోద్వేగాలను అనుభవించలేకపోతున్నాను
• సంఘటన లేదా దానిలోని అంశాలను పూర్తిగా గుర్తుకు తెచ్చుకోలేక పోవడం
• నిర్లిప్తత, ఇతరుల నుండి ఒంటరితనం మరియు భావోద్వేగ తిమ్మిరి
• ఎవరైనా ఇంతకు ముందు ఆనందించిన విషయాలపై ఇకపై ఆసక్తి లేదా ఆనందాన్ని తీసుకోవడం లేదు
• డిప్రెషన్ లేదా ఆందోళన వంటి ఇతర మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలు

పిటిఎస్డీ కోసం డయాగ్నస్టిక్ ప్రమాణాలు         Diagnostic criteria for PTSD

డయాగ్నోస్టిక్ అండ్ స్టాటిస్టికల్ మాన్యువల్ ఆఫ్ మెంటల్ డిజార్డర్స్, ఫిఫ్త్ ఎడిషన్ (DSM-5) ప్రకారం, పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ నిర్ధారణను స్వీకరించడానికి, ఒక వ్యక్తి తప్పనిసరిగా ప్రాణాంతక సంఘటన, గాయం లేదా ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ తీవ్రమైన గాయాన్ని బెదిరించే సంఘటనను అనుభవించి ఉండాలి. ఈ మార్గాలలో:

• బాధాకరమైన సంఘటన లేదా సంఘటనలను నేరుగా అనుభవించడం
• బాధాకరమైన సంఘటన లేదా ప్రియమైన వ్యక్తికి లేదా సన్నిహిత కుటుంబ సభ్యునికి సంభవించిన బాధాకరమైన సంఘటన లేదా సంఘటనలను కనుగొనడం
• బాధాకరమైన సంఘటన ప్రమాదం లేదా ప్రకృతిలో హింసాత్మకంగా ఉంటే
• బాధాకరమైన సంఘటన లేదా సంఘటనలను ప్రత్యక్షంగా చూడటం
• అత్యవసర సిబ్బంది లేదా సైనిక సభ్యులు అనుభవించిన బాధాకరమైన సంఘటన వివరాలను పదేపదే అనుభవించడం

దీనితో పాటు, ఒక వ్యక్తి 1 నెల కంటే ఎక్కువ వ్యవధిలో ఈవెంట్ లేదా సంఘటనలు జరిగిన తర్వాత కింది వాటిలో ప్రతి ఒక్కటి అనుభవించినట్లయితే మానసిక ఆరోగ్యం మరియు ఆరోగ్య నిపుణులు మాత్రమే పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ నిర్ధారణను అందిస్తారు:

• ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ చొరబాటు లక్షణాలు
• నిరంతర ఎగవేత లక్షణాలు
• మానసిక స్థితి మరియు ఆలోచనలకు ప్రతికూల మార్పుల యొక్క రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ లక్షణాలు
• మరో రెండు ఉద్రేకం మరియు ప్రతిచర్య లక్షణాలు

లక్షణాలు తప్పనిసరిగా వ్యక్తికి బాధ కలిగించడం లేదా సామాజిక, వృత్తిపరమైన లేదా వృత్తిపరమైన పరిస్థితులలో వారి పనితీరును అడ్డుకోవడం. దీనితో పాటు, వారి లక్షణాలు మరొక ఆరోగ్య పరిస్థితికి లేదా మందులు లేదా వినోద మందులు మరియు ఆల్కహాల్ వంటి ఇతర పదార్ధాల వినియోగానికి ఆపాదించబడకూడదు.

పిటిఎస్డీ కోసం స్వీయ-స్క్రీనింగ్            Self-screening for PTSD

తమకు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ఉందని విశ్వసించే ఎవరైనా ఆన్‌లైన్‌లో స్వీయ-స్క్రీనింగ్ అసెస్‌మెంట్ తీసుకోవచ్చు. ఈ ప్రశ్నాపత్రాలు ఒక వ్యక్తికి వారి లక్షణాలు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ఫలితంగా ఉంటే అర్థం చేసుకోవడంలో సహాయపడతాయి. అయినప్పటికీ, మానసిక ఆరోగ్యం లేదా ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు మాత్రమే పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ యొక్క అధికారిక నిర్ధారణను అందించగలరు.

పిటిఎస్డీ కోసం సహాయం కావాలా        Seeking help for PTSD

ఒక వ్యక్తి పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ యొక్క లక్షణాలను అనుభవిస్తున్నట్లు విశ్వసిస్తే, వారు మానసిక ఆరోగ్యం లేదా ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులను సంప్రదించాలి. ఆరోగ్య సంరక్షణ లేదా మానసిక ఆరోగ్య నిపుణుడు ఒక వ్యక్తి యొక్క లక్షణాలను అంచనా వేయవచ్చు మరియు వాటికి కారణమయ్యే ఇతర అంతర్లీన వైద్య లేదా మానసిక ఆరోగ్య పరిస్థితులను తోసిపుచ్చవచ్చు.

పిటిఎస్డీ కోసం చికిత్స ఎంపికలు       Treatment options for PTSD

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ చికిత్స ఎంపికలు సాధారణంగా మానసిక చికిత్స, మందులు లేదా రెండింటి కలయికను కలిగి ఉంటాయి.

మానసిక చికిత్స              Psychotherapy

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ చికిత్సకు సహాయపడే నిర్దిష్ట చికిత్సా చికిత్సలు క్రింది రకాల కాగ్నిటివ్ బిహేవియరల్ థెరపీ (CBT)ని కలిగి ఉంటాయి:

• కాగ్నిటివ్ ప్రాసెసింగ్ థెరపీ Cognitive processing therapy (CPT): CPT, లేదా కాగ్నిటివ్ రీస్ట్రక్చరింగ్, వ్యక్తులు తమ మనస్సులోని సంఘటనలను ఎలా చూస్తారో మార్చమని ప్రోత్సహిస్తుంది మరియు నిర్దేశిస్తుంది. బాధాకరమైన సంఘటన లేదా సంఘటనల యొక్క మానసిక చిత్రాలను ఉద్దేశపూర్వకంగా సృష్టించడం వలన ఎవరైనా గాయాన్ని ప్రాసెస్ చేయడానికి మరియు వారి ఆందోళన మరియు అసౌకర్యాన్ని నిర్వహించడానికి సహాయపడవచ్చు.
• దీర్ఘకాలిక ఎక్స్‌పోజర్ థెరపీ Prolonged exposure therapy (PE): పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ తో జీవిస్తున్న వారికి నియంత్రిత పద్ధతిలో చేరుకోవడం ద్వారా బాధాకరమైన సంఘటన గురించి వారి ఆలోచనలు మరియు భావాలతో సంబంధాన్ని ఏర్పరచుకోవడానికి PE నేర్పుతుంది.

మందులు                       Medications

వైద్యులు పిటిఎస్డీ లక్షణాల చికిత్సకు మందులను కూడా సూచించవచ్చు. U.S. డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ వెటరన్స్ అఫైర్స్ (VA) ప్రకారం, పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ చికిత్సకు అత్యంత సాధారణ మందులు కొన్ని రకాల సెలెక్టివ్ సెరోటోనిన్ రీఅప్‌టేక్ ఇన్హిబిటర్స్ (SSRIలు) మరియు సెరోటోనిన్-నోర్‌పైన్‌ఫ్రైన్ రీఅప్‌టేక్ ఇన్హిబిటర్స్ (SNRIలు):

• ఫ్లూక్సేటైన్ (ప్రోజాక్)
• పరోక్సేటైన్ (పాక్సిల్)
• సెర్ట్రాలైన్ (జోలోఫ్ట్)
• వెన్లాఫాక్సిన్ (ఎఫెక్సర్)

పిటిఎస్డీ కోసం ప్రమాద కారకాలు           Risk factors for PTSD

బాధాకరమైన సంఘటనను అనుభవించే ప్రతి ఒక్కరూ PTSDని అభివృద్ధి చేయరు. పరిస్థితి అభివృద్ధిలో అనేక అంశాలు పాత్ర పోషిస్తాయి. ఈ కారకాలలో కొన్ని బాధాకరమైన సంఘటనను ముందు సంభవిస్తాయి. మరికొన్ని సమయంలో మరియు తరువాత జరుగుతాయి.

పిటిఎస్డీ ప్రమాద కారకాలు:

• మునుపటి బాధాకరమైన సంఘటనలకు గురికావడం, ముఖ్యంగా బాల్యంలో
• గాయపడటం లేదా వేరొకరిని గాయపరచడం లేదా చంపడం
• భయానక అనుభూతి, విపరీతమైన భయం లేదా నిస్సహాయత
• బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత తక్కువ లేదా మద్దతు లేదు
• ప్రియమైన వ్యక్తి మరణం, గాయం లేదా నొప్పి లేదా ఇల్లు లేదా ఉద్యోగం కోల్పోవడం వంటి బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత ఒత్తిడితో వ్యవహరించడం
• మానసిక అనారోగ్యం లేదా పదార్థ వినియోగం యొక్క కుటుంబం లేదా వ్యక్తిగత చరిత్ర కలిగి ఉండటం

పిటిఎస్డీ అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడే స్థితిస్థాపకత కారకాలు:

• బాధాకరమైన సంఘటనకు ప్రతిస్పందనగా ఒకరి చర్యల గురించి పూర్తిగా అనుభూతి చెందడం నేర్చుకోవడం
• బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత మద్దతు కోరడం మరియు స్వీకరించడం
• భయపడుతున్నప్పటికీ, కలత కలిగించే లేదా బాధాకరమైన సంఘటనలు సంభవించినప్పుడు వాటికి సిద్ధంగా ఉండటం మరియు ప్రతిస్పందించగలగడం
• బాధాకరమైన సంఘటనల ద్వారా పొందడానికి వ్యూహాలను ఎదుర్కోవడం

చివరిగా..!

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ఒక బాధాకరమైన సంఘటన లేదా సంఘటనల శ్రేణి తర్వాత ఎప్పుడైనా ఎవరికైనా సంభవించవచ్చు మరియు ఒక వ్యక్తి జీవితాన్ని గణనీయంగా ప్రభావితం చేయవచ్చు. ఒక వ్యక్తి ఒక నెలలో నాలుగు లక్షణాల యొక్క నాలుగు సమూహాలలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ లక్షణాలను ప్రదర్శిస్తే మరియు వారు సంబంధాలలో పనిచేయడం లేదా వారి రోజువారీ బాధ్యతలను నెరవేర్చడం కష్టతరం చేస్తే, వారు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ నిర్ధారణ కోసం ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉండవచ్చు.

పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ సంకేతాలు మరియు లక్షణాలలో ఎగవేత ప్రవర్తనలు, అనుచిత ఆలోచనలు, ప్రతికూలంగా మార్చబడిన మానసిక స్థితి, జ్ఞానం, హైపర్‌విజిలెన్స్, ఉద్దీపన ప్రతిచర్య, వణుకు, చెమటలు లేదా నిద్ర భంగం వంటి శారీరక లక్షణాలు ఉంటే పిటిఎస్టీ ఉన్నట్లే. ఒక వ్యక్తిని ఏదైనా పిటీఎస్డీ ప్రేరేపించినప్పుడు ఫ్లాష్‌బ్యాక్ లేదా అనుచిత ఆలోచనలను అనుభవిస్తే, భావాలు తగ్గే వరకు వారు వారి భావోద్వేగ ప్రతిస్పందనను నిర్వహించడానికి ప్రయత్నించాలి.

పిటీఎస్డీ ప్రేరేపించినప్పుడు బాధితులు రిలాక్స్‌గా భావించే చోట తమకు సురక్షితమైన, ప్రశాంతమైన వాతావరణాన్ని ఏర్పాటు చేసుకోవాలి. దీంతో పాటు లోతైన శ్వాస సాధన చేయాలి, మద్దతు కోసం ప్రియమైన వారిని చేరుకోవడం వారు దూరంగా ఉంటే వారితో వీడియో కాల్, లేదా ఫోన్ కాల్ చేయడం చేయాలి. తమ సంరక్షణ బృందంతో ఒకదాన్ని అభివృద్ధి చేసి ఉంటే స్వీయ-సంరక్షణ ప్రణాళికను సూచించాలి. తమకు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ఉందని భావించే ఎవరైనా సరైన రోగ నిర్ధారణ మరియు చికిత్స పొందేందుకు మానసిక ఆరోగ్యం లేదా ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులతో చర్చించడం ఉత్తమం.