నార్కోలెప్సీ అనేది అసాధారణం పరిస్థితి. ఈ రుగ్మత ప్రతీ రెండు వేల మందిలో ఒకరిని మాత్రమే ప్రభావితం చేస్తుందని వైద్య నిఫుణుల అభిప్రాయం. ఈ పరిస్థితి ఎప్పుడు ఎవరిలో ఉత్పన్నమైనా వారిలో ఈ రుగ్మత లక్షణాలు మాత్రం ఏడేళ్లు నుంచి ఇరవై ఐదేళ్ల ( 7 నుంచి 25 ) సంవత్సరాల మధ్య కనిపిస్తాయి. కాగా, ఈ రుగ్మత తరచుగా తప్పిపోతుంది లేదా తప్పుగా నిర్ధారణ చేయబడుతుంది. సాధారణంగా, ఇది యుక్తవయస్సు మధ్యలో ప్రారంభమయ్యే ఈ రుగ్మత చాలా మందిలో కనిపించినా అది క్రమంగా అదృశ్యమవుతాయి. ముఖ్యంగా పగటిపూట మగత, నిద్రలో దాడులు లేదా నిద్ర కోసం తీవ్రమైన ప్రేరణలు మరియు రాత్రి వేళల్లో పేలవమైన, విచ్ఛిన్నమైన నిద్ర అన్నీ నార్కోలెప్సీ యొక్క లక్షణాలు. ఈ రుగ్మత లక్షణాలను మరింత లోతుగా తెలుసుకునే ముందు అసలు ఈ పరిస్థితి అంటే ఏమిటీ.?
నార్కోలెప్సీ అంటే ఏమిటి? What is Narcolepsy?
నార్కోలెప్సీ అనేది దీర్ఘకాలిక నాడీ సంబంధిత పరిస్థితి, ఇది నిద్ర-మేల్కొనే చక్రాలను నియంత్రించి మెదడు సామర్థ్యాన్ని దెబ్బతీస్తుంది. నార్కోలెప్సీ ఉన్న వ్యక్తులు మొదట మేల్కొన్నప్పుడు విశ్రాంతిగా భావించవచ్చు, కానీ రోజులో ఎక్కువ భాగం తీవ్రమైన నిద్రను అనుభవిస్తారు. ఇది అధిక పగటిపూట నిద్రపోవడం మరియు పగటిపూట నిద్రలోకి జారుకునే ఆకస్మిక, అనియంత్రిత ఎపిసోడ్‌ల ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది. నిద్ర-మేల్కొనే చక్రాలను సరిగ్గా నియంత్రించడంలో మెదడు అసమర్థత కారణంగా ఇది సంభవిస్తుంది. నార్కోలెప్సీ ఉన్న చాలా మంది వ్యక్తులు అస్థిరమైన, అంతరాయం కలిగించే నిద్రను కలిగి ఉంటారు, ఇందులో తరచుగా రాత్రిపూట మేల్కొనే లక్షణం ఉంటుంది.
నార్కోలెప్సీ రోజువారీ పనులను గణనీయంగా ప్రభావితం చేస్తుంది. మాట్లాడటం, తినడం లేదా డ్రైవింగ్ చేయడం వంటి కార్యకలాపాల మధ్యలో వ్యక్తులు అనుకోకుండా నిద్రపోతారు. ఈ పరిస్థితి తరచుగా కాటాప్లెక్సీతో వ్యక్తమవుతుంది, ఇది బలమైన భావోద్వేగాల ద్వారా ప్రేరేపించబడిన కండరాల స్థాయిని అకస్మాత్తుగా కోల్పోవడం, బలహీనత లేదా తాత్కాలిక పక్షవాతానికి దారితీస్తుంది. ఇతర లక్షణాలలో నిద్ర పక్షవాతం ఉన్నాయి. ఈ పరిస్థితి వ్యక్తిని కదలకుండా లేదా లింప్‌గా చేస్తుంది. ఇక్కడ వ్యక్తులు నిద్రపోతున్నప్పుడు లేదా మేల్కొనే సమయంలో తాత్కాలికంగా కదలలేరు లేదా మాట్లాడలేరు మరియు నిద్ర ప్రారంభంలో సంభవించే స్పష్టమైన, కల లాంటి అనుభవాలు కలిగిన హిప్నాగోజిక్ భ్రాంతులలో నిమగ్నం అవుతారు.
నార్కోలెప్సీ అనేది హైపోక్రెటిన్ యొక్క లోపానికి సంబంధించినదిగా భావించబడుతుంది, ఇది ఉద్రేకం మరియు మేల్కొలుపును నియంత్రించే న్యూరోట్రాన్స్మిటర్. ఈ పరిస్థితి నిర్ధారణ సాధారణంగా పాలిసోమ్నోగ్రఫీ మరియు బహుళ నిద్ర లేటెన్సీ పరీక్ష వంటి నిద్ర అధ్యయనాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ రుగ్మతకు చికిత్స పగటి నిద్రను ఎదుర్కోవడానికి ఉద్దీపనలు మరియు కాటాప్లెక్సీని తగ్గించడానికి యాంటిడిప్రెసెంట్స్ వంటి మందుల ద్వారా లక్షణాలను నిర్వహించడంపై దృష్టి పెడుతుంది. షెడ్యూల్డ్ న్యాప్స్ మరియు మంచి నిద్ర పరిశుభ్రతతో సహా జీవనశైలి మార్పులు కూడా ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి. నార్కోలెప్సీ రోజువారీ జీవితాన్ని గణనీయంగా ప్రభావితం చేస్తుంది, కానీ సరైన నిర్వహణతో, వ్యక్తులు సంతృప్తికరమైన జీవితాలను గడపవచ్చు.
నార్కోలెప్సీ రకాలు Types of Narcolepsy
-
టైప్ 1 నార్కోలెప్సీ Type 1 narcolepsy
టైప్ 1 నార్కోలెప్సీని గతంలో నార్కోలెప్సీ విత్ కాటాప్లెక్సీ అని పిలిచేవారు, రోగి యొక్క కాటాప్లెక్సీ నివేదిక మరియు ఒక నిర్దిష్ట ఎన్ఎపి పరీక్షలో ఎక్కువ పగటిపూట మగత లేదా మెదడు హార్మోన్ హైపోక్రెటిన్ వ్యక్తి యొక్క తక్కువ స్థాయిల ఆధారంగా నిర్ధారణ చేయబడుతుంది.
-
టైప్ 2 నార్కోలెప్సీ Type 2 narcolepsy
టైప్ 2 నార్కోలెప్సీని గతంలో కాటాప్లెక్సీ లేని నార్కోలెప్సీ అని పిలిచేవారు, ఇది అధిక పగటిపూట నిద్రపోవడం ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది, కానీ సాధారణంగా భావోద్వేగ-ప్రేరిత కండరాల పక్షవాతం ద్వారా కాదు. మెదడు హార్మోన్ హైపోక్రెటిన్ యొక్క సగటు మొత్తాలు మరియు తక్కువ తీవ్రమైన లక్షణాలు కూడా వాటిలో సాధారణం.
-
సెకండరీ నార్కోలెప్సీ Secondary Narcolepsy
హైపోథాలమస్, మెదడు లోతులో ఉండే ఈ భాగం నిద్రను నియంత్రించడంలో సహాయపడుతుంది. అయితే ఈ రుగ్మత కారణంగా హైపోథాలమస్ కూడా నష్టానికి గురికావచ్చు. దీని ఫలితంగా ఇది సెకండరీ నార్కోలెప్సీ అని పిలువబడే రుగ్మతకు దారితీస్తుంది. నార్కోలెప్సీ ఉన్న వ్యక్తులు ప్రామాణిక నార్కోలెప్సీ లక్షణాలతో పాటు తీవ్రమైన నరాల సంబంధిత సమస్యలను కూడా కలిగి ఉండవచ్చు.
నార్కోలెప్సీ యొక్క లక్షణాలు Symptoms of Narcolepsy
నార్కోలెప్సీ పరిస్థితి యొక్క మొదటి కొన్ని సంవత్సరాలలో, నార్కోలెప్సీ లక్షణాలు అధ్వాన్నంగా అభివృద్ధి చెందుతాయి. తర్వాత అవి నిరవధికంగా కొనసాగుతాయి. అవి ఈ క్రింది లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.
-
విపరీతమైన పగటి నిద్ర Excessive daytime sleepiness
నార్కోలెప్సీ ఉన్న వ్యక్తులు తరచుగా అకస్మాత్తుగా నిద్రపోతారు. ఎక్కడైనా మరియు ఎప్పుడైనా, ఇది సంభవించవచ్చు. ఇది ఒక పని సమయంలో లేదా మీరు విసుగు చెందినప్పుడు జరగవచ్చు. ఉదాహరణకు, మీరు ఊహించని విధంగా అంగీకరించినప్పుడు మీరు పని చేస్తూ ఉండవచ్చు లేదా స్నేహితులతో చాట్ చేయవచ్చు. డ్రైవింగ్ చేస్తున్నప్పుడు మీరు నిద్రపోతే, అది ప్రమాదకరం కావచ్చు. మీరు కొన్ని నిమిషాలు లేదా 30 నిమిషాల వరకు నిద్రపోవచ్చు. మీరు మేల్కొన్నప్పుడు మీరు సాధారణంగా విశ్రాంతి తీసుకుంటారు, కానీ మీరు త్వరలో మళ్లీ నిద్రలోకి జారుకుంటారు.
దీనికి తోడు, మీరు పగటిపూట తక్కువ మేల్కొని మరియు ఏకాగ్రత అనుభూతి చెందుతారు. మానిఫెస్ట్ యొక్క మొదటి లక్షణం తరచుగా పగటిపూట అలసట. మీరు నిద్రలోకి జారుకున్న తరుణంలో మీరు చేస్తున్న పనిపై దృష్టి కేంద్రీకరించడం మరియు పని చేయడం సవాలుగా మారుతుంది. నార్కోలెప్సీ ఉన్న కొందరు వ్యక్తులు కొద్దిసేపు నిద్రపోయిన తర్వాత కూడా పని చేస్తూ ఉంటారు. ఉదాహరణకు, టైప్ చేస్తున్నప్పుడు, వ్రాసేటప్పుడు లేదా డ్రైవింగ్ చేస్తున్నప్పుడు మీరు నిద్రపోవచ్చు. మీరు నిద్రపోతున్నప్పుడు దీన్ని కొనసాగించవచ్చు. మీరు మేల్కొన్నప్పుడు మీరు ఏమి చేశారో మీకు గుర్తు ఉండకపోవచ్చు కానీ, మీరు మీ పనిని మాత్రం చాలా బాగా చేసి ఉండవచ్చు.
-
కండరాల టోన్ ఆకస్మిక నష్టం Sudden loss of muscle tone
కండరాల పటుత్వాన్ని ఆకస్మికంగా నష్టం కలగడాన్ని కాటాప్లెక్సీ అంటారు. అస్పష్టమైన ప్రసంగం లేదా తీవ్రమైన కండరాల పక్షవాతం రెండూ సాధ్యమయ్యే ప్రభావాలు. లక్షణాల మధ్య కొన్ని నిమిషాల వరకు గడిచిపోవచ్చు. కాటాప్లెక్సీ అనియంత్రితమైనది. శక్తివంతమైన భావాలు దానిని తీసుకువస్తాయి. కాటాప్లెక్సీని ప్రేరేపించే భావాలు తరచుగా సంతోషంగా ఉంటాయి. లక్షణాలు నవ్వు లేదా ఉత్సాహం ద్వారా తీసుకురావచ్చు.
అయినప్పటికీ, కోపం, ఆశ్చర్యం లేదా ఆందోళన కండరాల టోన్లో తగ్గుదలకు దారితీసే పరిస్థితులు ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, మీరు నవ్వినప్పుడు మీ తల పడిపోవడాన్ని మీరు నియంత్రించాలన్నా అది మీ చేతుల్లో లేకపోవచ్చు, లేదా మీ మోకాళ్లు అకస్మాత్తుగా బలాన్ని కోల్పోతే మీరు పడిపోవచ్చు. ప్రతి సంవత్సరం నార్కోలెప్సీ ఉన్న నిర్దిష్ట వ్యక్తులకు కాటాప్లెక్సీ యొక్క ఒకటి లేదా రెండు ఎపిసోడ్‌లు మాత్రమే సంభవించవచ్చు. మరికొందరు రోజుకు బహుళ పోటీలను అనుభవిస్తారు. నార్కోలెప్సీ ఎల్లప్పుడూ ఈ లక్షణాలకు కారణం కాదు.
-
నిద్ర పక్షవాతం Sleep paralysis
నార్కోలెప్సీ ఉన్న వ్యక్తులు తరచుగా నిద్ర పక్షవాతాన్ని అనుభవిస్తారు. మీకు నిద్ర పక్షవాతం ఉంటే, మీరు నిద్రపోయేటప్పుడు లేదా మేల్కొన్నప్పుడు మీరు కదలలేరు లేదా మాట్లాడలేరు. ఇది సాధారణంగా కొన్ని సెకన్లు లేదా నిమిషాల పాటు కొనసాగుతుంది. కానీ అది చాలా అసౌకర్యంగా ఉండవచ్చు. మీరు మెలకువగా ఉండి, తర్వాత దాన్ని గుర్తుపెట్టుకునే అవకాశం ఉంది. నార్కోలెప్సీ ఎల్లప్పుడూ నిద్ర పక్షవాతంతో పాటుగా ఉండకపోవచ్చు.
-
భ్రాంతులు Hallucinations
నిద్ర పక్షవాతం సంభవించిన సమయంలో, ఈ పరిస్థితికి గురైన వ్యక్తులు అప్పుడప్పుడు, అక్కడ లేని వస్తువులను చూసినట్లు నివేదిస్తారు. నిద్ర పక్షవాతం లేకుండా, మంచంలో ఉన్నప్పుడు కూడా భ్రాంతులు సంభవించవచ్చు. మీరు నిద్రలోకి జారుకున్న సమయంలో అవి కనిపిస్తే, వాటిని హిప్నాగోజిక్ హాలూసినేషన్స్ అంటారు. నిద్రలేచిన వెంటనే అవి సంభవిస్తే, వాటిని హిప్నోపోంపిక్ భ్రాంతులు అంటారు. ఉదాహరణకు, మీ బెడ్‌రూమ్‌లో అపరిచితుడు ఉన్నాడని మీరు అనుకోవచ్చు. మీరు కలలు కనడం ప్రారంభించినప్పుడు మీరు పూర్తిగా నిద్రపోలేరు, ఇది ఈ భ్రాంతులను స్పష్టంగా మరియు భయానకంగా చేస్తుంది.
నార్కోలెప్సీ నా శరీరాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది? How does Narcolepsy affect my body?
- మానవ నిద్ర చక్రం పనితీరు గురించి మరింత తెలుసుకోవడం నార్కోలెప్సీని అర్థం చేసుకోవడానికి మనకు సహాయపడుతుంది. కింది దశలు ఆ చక్రాన్ని తయారు చేస్తాయి. తేలికపాటి నిద్ర మొదటి దశ. ఈ సంక్షిప్త దశ, మీరు తల వంచిన వెంటనే మొదలవుతుంది, ఇది మీ మొత్తం నిద్ర వ్యవధిలో 5 శాతం మాత్రమే ఉంటుంది.
- రెండవ దశ (స్టేజ్ 2)లో మరింత గాఢమైన నిద్ర. ఈ మరింత తీవ్రమైన దశ మీ నిద్ర సమయంలో 45 శాతం నుండి 50 శాతం వరకు ఉంటుంది. స్లో వేవ్స్ లో స్లీప్, స్టేజ్ త్రీ. మీరు నిద్రపోవడానికి వెచ్చించే సమయంలో దాదాపు పావువంతు ఈ దశలోనే ఉంటుంది. (ఈ సంఖ్య వయస్సుతో తగ్గుతుంది).
- మూడవ దశ (స్టేజ్ 3) నిద్ర నుండి మేల్కొలపడం చాలా సవాలుగా ఉంటుంది మరియు అలా తరచుగా చేయడం వలన నిద్ర జడత్వం, మానసిక పొగమంచు మరియు ఆలోచన మందగించడం వంటి అనుభూతి కలుగుతుంది.
- కనులు తరచూ కదిలే నిద్ర (REM) : రాపిడ్ ఐ మూమెంట్ అంటే తరుచూ కనులు కదులూ ఉండే నిద్ర (REM). ఈ దశలో, కలలు వస్తాయి. తరుచూ కనులు కదులూ ఉండే నిద్రను అనుభవిస్తున్నప్పుడు ఒక వ్యక్తి కళ్ళు వారి కనురెప్పల క్రింద కదులుతున్నట్లు మీరు గమనించవచ్చు. మీరు నార్కోలెప్సీ లేకుండా నిద్రలోకి జారుకున్నప్పుడు, మీరు సాధారణంగా దశ 1లో ప్రారంభించి 2 మరియు 3 దశలకు చేరుకుంటారు.
- మీరు తరుచూ కనులు కదులూ ఉండే నిద్రలోకి ప్రవేశించి, కలలు కనే ముందు ఈ దశల మధ్య ప్రత్యామ్నాయంగా ఉంటారు. మీరు తాజా చక్రాన్ని ప్రారంభించి, మొదటి తరుచూ కనులు కదులూ ఉండే (REM) నిద్ర చక్రం తర్వాత దశ 1 లేదా దశ 2కి తిరిగి వెళ్లండి. ఒక చక్రం సాధారణంగా మునుపటి 90 నిమిషాల తర్వాత ముగుస్తుంది. ప్రతి రాత్రి, సగటు వ్యక్తి నాలుగు నుండి ఐదు చక్రాల గుండా వెళతాడు. (మొత్తం ఎనిమిది గంటలు అందుకుంటారు).
- మీకు నార్కోలెప్సీ ఉంటే మీ నిద్ర చక్రం భిన్నంగా ఉంటుంది. బదులుగా, నిద్రలోకి మళ్లిన కొద్దిసేపటి తర్వాత, మీరు REM వ్యవధిని నమోదు చేస్తారు. మీరు మిగిలిన రాత్రంతా ఎక్కువ నిద్రపోలేరు మరియు తరచుగా సాధారణ నిద్ర చక్రం అనుభవించలేరు. సాధారణంగా నిద్రించవలసిన అవసరాన్ని నిరోధించడం అసాధ్యం అయినప్పటికీ, పగటిపూట ఈ న్యాప్స్ కొన్ని నిమిషాలు (15 నుండి 30 వరకు) మాత్రమే ఉంటాయి. మీరు మేల్కొన్నప్పుడు మీరు రిఫ్రెష్‌గా ఉంటారు మరియు మీరు ఎక్కడ ఆపారో అక్కడ నుండి తీయడానికి సిద్ధంగా ఉంటారు. అయినప్పటికీ, ఇది తరచుగా పగటిపూట జరుగుతుంది, అందుకే నార్కోలెప్సీ చాలా సమస్యాత్మకంగా ఉంటుంది.
నార్కోలెప్సీ యొక్క కారణాలు Causes of Narcolepsy
నార్కోలెప్సీ ఎందుకు, ఎవరికి సంభవిస్తుందన్న నిర్దిష్ట కారణం ఇప్పటికీ తెలియదు. టైప్ 1 నార్కోలెప్సీ ఉన్నవారిలో తక్కువ స్థాయి ఒరెక్సిన్, హైపోక్రెటిన్ అని కూడా పిలుస్తారు. హైపోక్రెటిన్ అనే హార్మోన్ మీరు మెలకువగా ఉన్నప్పుడు మరియు రాపిడ్ ఐ మూమెంట్ (REM) నిద్రలోకి వెళ్లినప్పుడు నియంత్రించడంలో సహాయపడుతుంది. కాటాప్లెక్సీని అనుభవించిన వ్యక్తులు తక్కువ స్థాయిలో హైపోక్రెటిన్ కలిగి ఉంటారు. మెదడులోని హైపోక్రెటిన్-ఉత్పత్తి చేసే కణాలు ఎందుకు అదృశ్యమవుతాయో తెలియదు. కానీ శాస్త్రవేత్తలు స్వయం ప్రతిరక్షక ప్రతిచర్య కారణమని భావిస్తున్నారు. శరీరం యొక్క రోగనిరోధక వ్యవస్థ దాని కణాలపై దాడి చేసినప్పుడు, దానిని ఆటో ఇమ్యూన్ రియాక్షన్ అంటారు.నార్కోలెప్సీకి కూడా జన్యుశాస్త్రం ఖచ్చితంగా దోహదం చేస్తుంది. అయినప్పటికీ, చాలా తక్కువ అవకాశం ఉంది, కేవలం 1 శాతం నుండి 2 శాతం వరకు, తల్లిదండ్రులు తమ బిడ్డకు ఈ వ్యాధిని సంక్రమించే అవకాశం ఉంది.
నార్కోలెప్సీ యొక్క సమస్యలు Complications of Narcolepsy
- నార్కోలెప్పీ పరిస్థితిని ప్రజలు అపార్థం చేసుకోవచ్చు- పనిలో లేదా మీ వ్యక్తిగత జీవితంలో సమస్యలు నార్కోలెప్సీ వల్ల సంభవించవచ్చు. పనిలో లేదా పాఠశాలలో, మీరు అధ్వాన్నంగా పని చేయవచ్చు. ఇతరులు నార్కోలెప్సీ ఉన్న వ్యక్తులను నిదానంగా లేదా నిద్రపోతున్నట్లు భావించవచ్చు.
- సన్నిహిత స్నేహాలపై ప్రభావాలు – ఆవేశం లేదా సంతోషం వంటి బలమైన భావోద్వేగాలు Cataplexyపై తీసుకురావచ్చు. నార్కోలెప్సీ ఉన్న వ్యక్తులు దీని ఫలితంగా మానసికంగా విరమించుకోవచ్చు.
- శరీరానికి గాయం – అకస్మాత్తుగా నిద్రపోవడం మిమ్మల్ని బాధపెడుతుంది. మీరు డ్రైవింగ్ చేస్తున్నప్పుడు నిద్రమత్తులో ఉంటే, మీరు ప్రమాదానికి గురయ్యే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. మీరు ఆహారాన్ని సిద్ధం చేస్తున్నప్పుడు తల వంచినట్లయితే, మీరు కాలిన గాయాలు మరియు కోతలకు గురయ్యే ప్రమాదం ఉంది.
- ఊబకాయం – నార్కోలెప్సీ రోగులలో అధిక బరువు ఉన్న వ్యక్తులు ఎక్కువగా ఉంటారు. అలసట యొక్క లక్షణాలు మొదట కనిపించినప్పుడు, బరువు కొన్నిసార్లు త్వరగా పెరుగుతుంది.
నార్కోలెప్సీ నిర్ధారణ Diagnosis of Narcolepsy
నార్కోలెప్సీ లక్షణాల ఆధారంగా ఈ అనారోగ్య పరిస్థితి గురించి వైద్య నిపుణులు ఆందోళన చెందుతారు. అయినప్పటికీ, నార్కోలెప్సీ మెదడు మరియు నిద్రను ప్రభావితం చేసే అనేక ఇతర రుగ్మతలతో సాధారణ లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది. దీని కారణంగా, ప్రత్యేకమైన రోగనిర్ధారణ పద్ధతులతో మాత్రమే నార్కోలెప్సీని ఖచ్చితంగా నిర్ధారించవచ్చు. చాలా ముఖ్యమైన నార్కోలెప్సీ పరీక్షలను నిర్వహించే ముందు మీరు తగినంత నిద్ర పొందుతున్నారని ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు మొదట నిర్ధారిస్తారు. యాక్టిగ్రఫీ అనేది మీ స్లీప్-వేక్ ప్యాటర్న్‌ల కోసం ప్రాథమిక ట్రాకింగ్ టెక్నిక్‌కి ఒక సాధారణ ఉదాహరణ. ఇది మీరు మేల్కొని ఉన్నప్పుడు మరియు మీరు నిద్రిస్తున్నప్పుడు చుట్టూ తిరగడం వంటి కదలికల నమూనాలను పర్యవేక్షించడానికి మీ మణికట్టుపై ధరించే వాచ్ లాంటి గాడ్జెట్‌ను ఉపయోగిస్తుంది.
నార్కోలెప్సీని నిర్ధారించడానికి కొన్ని సాధ్యమయ్యే పరీక్షలు ఉన్నాయి :
- నిద్ర అధ్యయనం (పాలిసోమ్నోగ్రామ్).
- మల్టిపుల్ స్లీప్ లేటెన్సీ టెస్ట్ (MSLT).
- స్పైనల్ ట్యాప్ (కటి పంక్చర్).
- మేల్కొలుపు పరీక్ష నిర్వహణ
నార్కోలెప్సీ చికిత్స Treatment of Narcolepsy
నార్కోలెప్సీ చికిత్సకు ప్రాథమిక మార్గం మందులు. చాలా మందులు పగటిపూట నిద్రపోవడాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి, అయితే కొన్ని అదనపు లక్షణాలను కూడా లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి.
యాంఫేటమిన్లు మరియు యాంఫేటమిన్-వంటి ఉద్దీపనలు ( Amphetamines and amphetamine-like stimulants ): మిథైల్ఫెనిడేట్ లేదా యాంఫేటమిన్/డెక్స్ట్రోయాంఫేటమిన్ కలయికలు వంటి మందులు.
యాంటిడిప్రెసెంట్స్ ( Antidepressants ) : వెన్లాఫాక్సిన్ వంటి సెరోటోనిన్-నోర్‌పైన్‌ఫ్రైన్ రీఅప్టేక్ ఇన్హిబిటర్స్ (SNRIలు), ఫ్లూక్సెటైన్ వంటి సెలెక్టివ్ సెరోటోనిన్ రీఅప్టేక్ ఇన్హిబిటర్స్ (SSRIలు) లేదా క్లోమిప్రమైన్ లేదా ప్రొట్రిప్టిలైన్ వంటి ట్రైసైక్లిక్ యాంటిడిప్రెసెంట్‌లు (కానీ ఇవి తక్కువ సాధారణం) వంటి మందులు.
మేల్కొలుపు మందులు ( Wakefulness medications ) : ఇవి సాధారణంగా మొదటి చర్య. మోడఫినిల్ మరియు ఆర్మోడాఫినిల్ వంటి ఈ మందులు ఉదాహరణలు. మీ నాడీ వ్యవస్థ ఈ మందుల ద్వారా ప్రేరేపించబడుతుంది, ఇది పగటిపూట నిద్రపోయే తీవ్రతను లేదా సంభవించడాన్ని తగ్గిస్తుంది.
సోడియం ఆక్సిబేట్ ( Sodium Oxybate ) : ఈ మందులు నిద్రకు సహాయపడతాయి మరియు క్యాటప్లెక్సీ దాడుల ఫ్రీక్వెన్సీని తగ్గిస్తాయి. దాని దుష్ప్రభావాల కారణంగా, ఈ ఔషధం మెజారిటీ దేశాలలో ఎక్కువగా నియంత్రించబడుతుంది, అయినప్పటికీ ఇది టైప్ 1 నార్కోలెప్సీకి చికిత్స చేయడానికి మామూలుగా ఉపయోగించబడుతుంది.
హిస్టమైన్ డ్రగ్స్ ( Histamine drugs ) : పిటోలిసెంట్, హిస్టామిన్ రిసెప్టర్ విరోధి, ఈ తరగతికి చెందిన ఒక ప్రతినిధి ఔషధం. గ్రాహక విరోధులు కొన్ని పదార్ధాలు మీ శరీరంలోని కణాలకు కనెక్ట్ కాకుండా నిరోధిస్తాయి. కణాల సామర్థ్యం ఫలితంగా నిర్దిష్ట పనులు మందగించబడతాయి లేదా నిరోధించబడతాయి.
పిల్లలలో నార్కోలెప్సీ Narcolepsy in children
నార్కోలెప్సీ యొక్క పరిణామాలు తరచుగా పిల్లలకు ఇబ్బందులు కలిగిస్తాయి. మీరు పగటిపూట నిద్రపోతున్నప్పుడు సామాజిక సంబంధాలను కొనసాగించడం, తరగతిలో శ్రద్ధ వహించడం మరియు పాఠ్యేతర కార్యకలాపాల్లో పాల్గొనడం సవాలుగా ఉండవచ్చు. అయితే నార్కోలెప్సీ అనేది ఒక వైద్య పరిస్థితి. ఫలితంగా, నార్కోలెప్సీ ఉన్న పిల్లలకు చట్టపరమైన రక్షణలు ఉన్నాయి మరియు పాఠశాలలు సహేతుకమైన వసతిని అందించాలని చట్టం ఆదేశించింది. తరగతి షెడ్యూల్‌లను మార్చడం, విశ్రాంతి విరామాలు లేదా నిద్రలను షెడ్యూల్ చేయడం మరియు తరగతిలో ఉన్నప్పుడు మందులు తీసుకోవడం కొన్ని ఉదాహరణలు. మీ పిల్లల శిశువైద్యుడు లేదా ఇతర నిపుణులు దీన్ని నావిగేట్ చేయడంలో మరియు మీ పిల్లలకు ప్రయోజనం చేకూర్చే ఎంపికలను గుర్తించడంలో మీకు సహాయపడగలరు.
నార్కోలెప్సీ నిర్వహణకు జీవనశైలి మార్పులు Lifestyle changes For Narcolepsy
-
సాధారణ నిద్ర షెడ్యూల్‌ను నిర్వహించండి Maintain a regular sleep schedule
నిద్ర రొటీన్‌ని అనుసరించడం ద్వారా మీరు బాగా నిద్రపోయే సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరచవచ్చు.
-
నిద్రకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వండి
మీ వయస్సుకి సూచించబడిన నిద్ర పరిమాణాన్ని పొందడానికి మిమ్మల్ని అనుమతించే నిద్రవేళను ఎంచుకోండి. అదనంగా, మీరు విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి మరియు పడుకునే ముందు కొంత పనికిరాని సమయాన్ని షెడ్యూల్ చేయాలి. పొగాకు వాడటం, కెఫిన్ లేదా ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం లేదా తిన్న వెంటనే నిద్రకు ఉపక్రమించడం, రాత్రి సమయంలో తిన్న తరువాత కనీసం గంట సమయం కూడా ఆగకుండానే పడుకునేందుకు సిద్దం కావడం మానుకోండి.
నిద్రవేళకు ముందు మీకు ఆకలిగా అనిపిస్తే తేలికపాటి అల్పాహారం ఉత్తమ ఎంపిక. మీరు కొన్ని మందులు తీసుకుంటే పూర్తిగా మద్యానికి దూరంగా ఉండటం మంచిది. నిపుణులు పొగాకు ఉత్పత్తులను పూర్తిగా మానేయాలని కూడా గట్టిగా సిఫార్సు చేస్తున్నారు. అయితే వేపింగ్, ఎలక్ట్రానిక్ సిగరెట్లుతో పాటు పోగరాని పోగాకు ఉత్పత్తులను కూడా మానివేయాలని వారు సూచిస్తున్నారు.
-
కాంతిని వెదజల్లే లైట్లు, ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాలకు తక్కువ సమయాన్ని వెచ్చించండి. Spend little time on electronics or bright lights.
పడుకునే ముందు ఇవి చాలా ప్రకాశవంతంగా ఉన్నప్పుడు, అవి మీ శరీరం యొక్క సాధారణ నిద్ర-మేల్కొనే చక్రంలో జోక్యం చేసుకోవచ్చు.
చివరిగా.!
నార్కోలెప్సీ రోజువారీ జీవితాన్ని కష్టతరం చేస్తుంది. విపరీతమైన నిద్రను అనుభవించడం ఒత్తిడితో కూడుకున్నది. మీరు సరైన రోగనిర్ధారణను స్వీకరించడం ద్వారా, ఉత్తమమైన చికిత్సను ఎంచుకోవడానికి మీ వైద్యునితో కలిసి పనిచేయడం ద్వారా మరియు నిర్దేశించిన విధంగా మీ చికిత్స షెడ్యూల్‌కు కట్టుబడి ఉండటం ద్వారా మీ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవచ్చు. నార్కోలెప్సీని నయం చేయడం సాద్యమయ్యేనా అంటే ఇది నయం చేయలేని పరిస్థితి అంటే ఈ రుగ్మతకు దాదాపుగా చికిత్స లేదు.
అయితే ఈ పరిస్థితి లక్షణాలను కొన్ని పద్దతులు, లక్షణాల ద్వారా నిర్వహించవచ్చు. దీంతో ఈ లక్షణాల ప్రభావాలను మీ రోజువారీ జీవితంలో తగ్గించవచ్చు. దీనికి తోడు మీరు కొన్ని జీవనశైలి విధానాలను కూడా మార్చుకోవడం వల్ల నిద్ర అలవాట్లలో మార్పులు చేసుకోవడం సహాయపడుతుంది. నార్కోలెప్సీ రుగ్మతకు ఉండే ఐదు సంకేతాలులో ఒకటి విపరీతమైన పగటి నిద్ర, కండరాల టోన్ ఆకస్మిక నష్టం, నిద్ర పక్షవాతం, భ్రాంతులు, రాపిడ్ ఐ మూమెంట్ (REM) నిద్రలో మార్పులు. కాంతిని వెదజల్లే ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాలు, సెల్ ఫోన్లు, టీవీలను రాత్రి పడుకునేముందు వరకు వీక్షించడం మానుకోవాలి. ఇక నిద్రకు ఉపక్రమించే ముందు ముఖ్యంగా పెద్దలు మద్యం సేవించడం, లేదా పోగాకు ఉత్పత్తులు సేవించడం వంటివి మానుకోవాలని వైద్యులు సిఫార్సు చేస్తున్నారు. దీనికి తోడు రాత్రి నిద్రకు ఉపక్రమించే ముందు బోజనం చేయడం కూడా మానుకోవాలని వారు సూచిస్తున్నారు. నిద్రకు ఉపక్రమించే ముందు అకలి వేస్తే ఏదైనా తేలికగా ఉండే అహారం తీసుకోవడం ముఖ్యంగా అరటి లేదా ఆఫిల్ పండును తీసుకోవడం ఉత్తమం అని వైద్యులు సలహాలు ఇస్తున్నారు.
