ల్యుకోపెనియా అంటే ఏమిటి ? What is a Leukopenia?
మానవ శరీరంలో రక్తం వివిధ రకాలైన రక్త కణాలను కలిగి ఉంటుంది, వీటిలో మూడు ప్రధాన రకాలు ఉన్నాయి: ఎరుపు, తెలుపు మరియు ప్లేట్‌లెట్లు. ఆరోగ్యకరమైన శరీరాన్ని కలిగి ఉండాలంటే ప్రతి ఒక్క రక్త కణం వాటి నిర్దిష్ట సంఖ్యలో ఉండాలి. అప్పుడే మనిషి ఆరోగ్యంగా ఉన్నట్లు భావిస్తారు. అయితే కొన్ని సమయాల్లో కొన్ని రక్త కణాలు తగ్గుతూ ఉంటాయి. దాని అర్థం మన శరీరంపై ఏదో దాడి చేసిందని అర్థం. ముఖ్యంగా శరీరంలో సంభవించే అన్ని వ్యాధులు మరియు ఇన్ఫెక్షన్లతో పోరాడే గుణం ఉన్న తెల్ల రక్త కణాలు.. వాటి బారిన పడకుండా మనల్ని రక్షిస్తాయి. ఇలా తమ బాధ్యతను నిర్వర్తిస్తాయి. వ్యాధులు, ఇన్ఫెక్షన్లు తీవ్రతరం అయిన సందర్భాలలో వాటితో పోరాడే క్రమంలో ఒక్కోసారి తెల్ల రక్త కణాలు పెద్ద సంఖ్యలో దెబ్బతిని ఓటమి పాలవుతుంటాయి. అప్పుడు వాటి సంఖ్య గణనీయంగా తగ్గుతుంది. దీంతో పాటు శరీరంలో తెల్ల రక్త కణాల పెంపుకు దోహదపడే పోషకాలు సరిగ్గా తీసుకోని పక్షంలోనూ వాటి సంఖ్య తగ్గుతుంది. ఇలా శరీరంలో తెల్ల రక్త కణాల లోపం ఏర్పడే పరిస్థితినే ల్యుకోపెనియా అంటారు.
శరీరంలో తెల్ల రక్త కణాలు ఐదు రకాలుగా ఉంటాయి. న్యూట్రోఫిల్స్, లింఫోసైట్లు, బాసోఫిల్స్, మోనోసైట్లు మరియు ఇసినోఫిల్స్ అనేవి వివిధ రకాల తెల్ల రక్త కణాలు. న్యూట్రోఫిల్స్ మీ రోగనిరోధక వ్యవస్థ యొక్క మొదటి రక్షణగా పనిచేసే కణాలు. అవి ఎముక మజ్జలో మరియు శరీర రోగనిరోధక వ్యవస్థలో భాగంగా తయారవుతాయి. ఆరోగ్యకరమైన తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్య మగ మరియు పిల్లలకు మైక్రోలీటర్ రక్తంలో 5,000 – 10,000 తెల్ల కణాలు మరియు ఆడవారిలో 3,500-11,000 తెల్ల కణాలు. ఈ సంఖ్య తగ్గినప్పుడు, ప్రత్యేకంగా మీకు సాధారణం కంటే తక్కువ న్యూట్రోఫిల్స్ ఉంటే, సాధారణంగా తక్కువ తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్య అని పిలువబడే ల్యుకోపెనియా ఏర్పడుతుంది. న్యూట్రోఫిల్స్ సాధారణ గణన కంటే తక్కువగా ఉన్నప్పుడు న్యూట్రోపెనియా అనేది ల్యుకోపెనియా యొక్క ఒక రూపం.
తక్కువ తెల్ల రక్త కణాల గణన యొక్క లక్షణాలు Symptoms of Low White Blood Cell counts
తెల్ల రక్త కణాల గణన లోపం తలెత్తిన అంశం గుర్తించడం చాలా కష్టం. ఎందుకంటే లోపాన్ని గుర్తించేందుకు ఇది అలక్షణంగా ఉంటడమే కారణం. అయితే ఈ ల్యుకోపెనియా పరిస్థితి తీవ్ర తర అయ్యే వరకు తరచుగా గుర్తించబడదు. అయినప్పటికీ, మీరు తక్కువ తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్యను కలిగి ఉంటే, మీరు అంటు వ్యాధుల ప్రమాదం బారిన ఎక్కువగా పడుతుంటారు. ఇది క్రింది లక్షణాలకు కారణం కావచ్చు:
- జ్వరం
- చెమటలు పట్టాయి
- చలి
- పంటి నొప్పి
- గొంతు మంట
- నయం చేయడం కష్టంగా ఉండే నోటి పూతల
- అలసట
- దద్దుర్లు
- అతిసారం
- బాధాకరమైన మూత్రవిసర్జన
- అసాధారణ యోని ఉత్సర్గ లేదా దురద
- గాయాలలో చీము
తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్య తగ్గడానికి కారణాలు Causes of Low White Blood Cell count
ల్యుకోపెనియా వైద్య పరిస్థితుల వల్ల మాత్రమే కాదు, ఇది ఇప్పటికే ఉన్న వైద్య పరిస్థితికి నిర్దిష్ట వైద్య చికిత్సలు చేయించుకోవడం వల్ల కూడా సంభవించవచ్చు.
వైద్య పరిస్థితుల వల్ల ల్యుకోపెనియా వస్తుంది Leukopenia Caused by Medical Conditions
-
రక్తకణాలు లేదా ఎముక మజ్జను ప్రభావితం చేసే పరిస్థితులు : Conditions affecting the blood cells or the bone marrow:
తెల్ల రక్త కణాలు (WBC) ఎముక మజ్జ నుండి ఉద్భవించింది మరియు దానిని ప్రభావితం చేసే ఏవైనా పరిస్థితులు ల్యుకోపెనియాకు కారణం కావచ్చు. కొన్ని వ్యాధులు అప్లాస్టిక్ అనీమియా, లుకేమియా, లింఫోమా, మల్టిపుల్ మైలోమా, మైలోడిస్ప్లాస్టిక్ సిండ్రోమ్, మైలోప్రొలిఫెరేటివ్ సిండ్రోమ్ మరియు మైలోఫైబ్రోసిస్.
-
స్ప్లెనోమెగలీ లేదా విస్తారిత ప్లీహము : Splenomegaly or enlarged spleen:
ప్లీహము రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేస్తుంది, వ్యర్థ పదార్థాలను తొలగిస్తుంది మరియు ఇన్ఫెక్షన్లతో పోరాడటానికి తెల్ల రక్త కణాలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ప్లీహము లేదా దాని గుండా వెళ్ళే రక్తాన్ని ప్రభావితం చేసే పరిస్థితులు అది వాపు మరియు విస్తరిస్తుంది, దీని వలన ల్యుకోపెనియా ఏర్పడుతుంది.
-
వైరల్, బాక్టీరియల్, పరాన్నజీవి అంటువ్యాధులు : Viral, Bacterial and parasitic infections:
మోనోన్యూక్లియోసిస్ (మోనో), ఎప్స్టీన్-బార్ వైరస్, హెపటైటిస్ మరియు HIV వంటి వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్లు మీ తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్యను పెంచుతాయి, దీని ఫలితంగా ల్యుకోపెనియా వస్తుంది. సెప్సిస్ (రక్తప్రవాహ సంక్రమణ) మరియు క్షయవ్యాధి వంటి బాక్టీరియల్ ఇన్ఫెక్షన్లు WBC గణనపై ఒకే విధమైన ప్రభావాన్ని కలిగి ఉండవచ్చు, ఫలితంగా అదే జరుగుతుంది.
-
అంటు మరియు పరాన్నజీవుల వ్యాధులు: Infectious and parasitic diseases:
మలేరియా WBC గణనను వేగంగా తగ్గిస్తుంది, దీని వలన శరీరం ల్యుకోపెనియాకు గురవుతుంది.
-
ఆటో ఇమ్యూన్ డిజార్డర్స్ : Autoimmune Disorders:
ఆటో ఇమ్యూన్ డిసీజ్ లుకోపెనియాకు దోహదం చేస్తుంది, దీనిలో శరీరం యొక్క రోగనిరోధక వ్యవస్థ దాని తెల్ల రక్త కణాలపై పొరపాటుగా దాడి చేస్తుంది. కొన్ని స్వయం ప్రతిరక్షక వ్యాధులు లూపస్, రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ మరియు స్జోగ్రెన్ సిండ్రోమ్.
-
పోషకాహార లోపం: Malnutrition:
విటమిన్ బి 12 మరియు విటమిన్ బి 9 వంటి కొన్ని విటమిన్లు మరియు ఖనిజాలు WBC నిర్మాణంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. తక్కువ విటమిన్ బి 6, రాగి మరియు జింక్ స్థాయిలు కూడా తక్కువ తెల్ల రక్త కణాల (WBC) ఉత్పత్తికి దారితీయవచ్చు. దీర్ఘకాలిక పోషకాహార లోపం మరియు మద్యపానం కూడా ఈ లోపాలను కలిగిస్తాయి మరియు ల్యుకోపెనియాకు కారణం కావచ్చు.
వైద్య చికిత్సల వల్ల ల్యుకోపెనియా Leukopenia caused by Medical Treatments
వాల్‌ప్రోయేట్ వంటి అనేక రకాల యాంటీ-ఎపిలెప్టిక్ ఏజెంట్లు, క్లోజాపైన్ వంటి యాంటీ-సైకోటిక్ మందులు మరియు మైకోఫెనోలేట్ మోఫెటిల్ వంటి ఇమ్యునో-సప్రెసివ్ డ్రగ్స్ ల్యూకోపెనియాకు కారణం కావచ్చు.
- మల్టిపుల్ స్క్లెరోసిస్ చికిత్సలో ఉపయోగించే ఇంటర్ఫెరాన్లు కూడా ల్యుకోపెనియాకు దారితీయవచ్చు.
- ల్యుకోపెనియా అనేది యాంటిడిప్రెసెంట్ మరియు స్మోకింగ్ అడిక్షన్ ట్రీట్‌మెంట్ మందు బుప్రోపియోన్ అనే సైడ్ ఎఫెక్ట్‌గా కూడా కనిపిస్తుంది.
- మినోసైక్లిన్ మరియు పెన్సిలిన్ వంటి యాంటీబయాటిక్స్ కూడా ల్యూకోపెనియాకు కారణం కావచ్చు.
- క్యాన్సర్ చికిత్స కోసం కీమోథెరపీని ఎంచుకున్న రోగులలో ల్యుకోపెనియా సాధారణంగా గమనించబడుతుంది; క్యాన్సర్ కణాలను చంపడంతో పాటు, ఎముక మజ్జతో సహా ఆరోగ్యకరమైన కణాలను కూడా నాశనం చేస్తుంది. ఎముక మజ్జ కణాలు దెబ్బతిన్నప్పుడు మరియు చనిపోయినప్పుడు, ఏదైనా రక్త కణాలను ఉత్పత్తి చేసే సామర్థ్యం తగ్గిపోతుంది, స్వయంచాలకంగా శరీరంలోని తెల్ల రక్త కణాలు పడిపోతాయి.
ఇంట్లో తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్యను ఎలా మెరుగుపరచాలి ? How to improve White Blood Cell counts at home?
అవసరమైన విటమిన్లు మరియు ఖనిజాలు తెల్ల రక్త కణాల ఉత్పత్తి మరియు జీవశక్తిని పెంచుతాయి. కాబట్టి, సమతుల్య మరియు పోషకమైన ఆహారం తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. అయినప్పటికీ, కొన్ని ఆహారాలు తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్యను క్రమంగా పెంచుతాయని తేలింది (వ్యక్తికి వ్యక్తిని బట్టి). ఇవి మీ తెల్ల రక్త కణాలను మెరుగుపరచగల కొన్ని ఆహారాలు:
- ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లాలు (Omega-3 Fatty acids) : మూడు ప్రధాన ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లం ఆల్ఫా-లినోలెనిక్ యాసిడ్ (ALA), ఐకోసపెంటెనోయిక్ ఆమ్లం (EPA), మరియు డోకోసాహెక్సేనోయిక్ ఆమ్లం (DHA). సగటున, ఒక వయోజన ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లాల రోజువారీ వినియోగం 1.1 గ్రా-1.6 గ్రా. ఒమేగా -3 కొవ్వు ఆమ్లాలు సీఫుడ్, అవిసె గింజలు, చియా గింజలు, వాల్‌నట్‌లు మరియు సోయాబీన్‌లలో చూడవచ్చు.
- గ్రీన్ టీ (Green tea) : గ్రీన్ టీలో యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు ఉంటాయి, ఇవి శరీరంలో ఇన్ఫెక్షన్లతో పోరాడుతాయి. గ్రీన్ టీలో అమైనో యాసిడ్ ఎల్-థియానిన్ కూడా ఉంటుంది, ఇది టి-కణాలను పెంచడంలో సహాయపడుతుంది.
- పండ్లు మరియు కూరగాయలు (Fruits and Vegetables) : సిట్రస్ పండ్లలో విటమిన్ సి పుష్కలంగా ఉంటుంది, ఇది తెల్ల రక్త కణాలను ఉత్పత్తి చేయడానికి సహాయపడుతుంది. బెల్ పెప్పర్, బ్రోకలీ, అల్లం, వెల్లుల్లి, బొప్పాయి, పసుపు మరియు బచ్చలికూరలు WBC గణనలను మెరుగుపరచడంలో సహాయపడే పోషకాలతో నిండిన ఇతర కూరగాయలు.
- సమతుల్య జీవనశైలి (Balanced Lifestyle) : తగినంత నిద్ర, క్రమం తప్పకుండా శారీరక శ్రమ, ఒత్తిడి తగ్గింపు మరియు ధూమపానం మానేయడం ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాన్ని కలిగి ఉండటం చాలా కీలకం.
తెల్ల రక్త కణాలను పెంచడానికి నివారించాల్సిన ఆహారాలు, అలవాట్లు Foods and Habits to Avoid to Increase WBC
- పచ్చి గుడ్లు, మాంసం, పౌల్ట్రీ మరియు చేపలను నివారించండి. పచ్చిగా లేదా తక్కువగా ఉడకనిది ఏదైనా పెద్దది కాదు.
- చెక్క కట్టింగ్ ప్యాడ్‌లను ఉపయోగించడం మానుకోండి.
- పచ్చి సలాడ్లు మరియు పాశ్చరైజ్ చేయని తేనె మరియు పాలు మానుకోండి.
- క్యాన్డ్ ఫుడ్ మానుకోండి.
- రద్దీగా ఉండే ప్రదేశాలు మరియు జబ్బుపడిన వ్యక్తులను నివారించండి.
తెల్ల రక్త కణాలను పెంచడానికి వైద్య చికిత్సలు Medical Treatments to Increase White Blood Cells
- యాంటీవైరల్ మందులు మరియు యాంటీబయాటిక్స్ వంటి అంతర్లీన కారణాన్ని చికిత్స చేయడానికి మందులు ఇవ్వవచ్చు.
- క్యాన్సర్ చికిత్స వల్ల వచ్చే ల్యుకోపెనియా, కీమోథెరపీ తాత్కాలికంగా ఆలస్యం కావచ్చు, తెల్ల రక్త కణాల పెరుగుదలను మెరుగుపరుస్తుంది.
- గ్రోత్ ఫ్యాక్టర్స్ అనేవి తెల్ల రక్త కణాలను కలిగి ఉన్న మరిన్ని రక్త కణాలను ఉత్పత్తి చేయడానికి శరీరాన్ని ప్రభావితం చేసే మందులు.
- ఫిల్గ్రాస్టిమ్ అనేది న్యూట్రోపెనియా (ల్యూకోపెనియా) చికిత్సకు ఉపయోగించే ఒక ఔషధం. ఇది శరీరంలోని తెల్లరక్తకణాల ఉత్పత్తిని పెంపొందించి, మెరుగైన రోగనిరోధక శక్తిని కలిగిస్తుంది.
ముగింపు
తక్కువ తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్య లేదా ల్యుకోపెనియా ముందుగానే పట్టుకున్నప్పుడు ప్రమాదకరం కాదు. ఇది సరైన మరియు స్థిరమైన చికిత్సతో నయమవుతుంది. ల్యుకోపెనియాను నివారించడానికి సరైన ఆహారం, సాధారణ శారీరక శ్రమ మరియు ఒత్తిడి లేని దినచర్యను నిర్వహించడం చాలా అవసరం, అయినప్పటికీ ప్రతి వ్యక్తిని బట్టి ఇతర కారకాలు ఉత్ప్రేరకంగా పనిచేస్తాయి. లుకేమియా ల్యుకోపెనియాకు కారణం కావచ్చు, లుకేమియాలో, శరీరం విభజించి గుణించే అసాధారణ రక్త కణాలను చేస్తుంది. చివరికి, అసాధారణ కణాలు తెల్ల రక్త కణాలతో సహా ఆరోగ్యకరమైన కణాల కంటే ఎక్కువగా ఉంటాయి. ల్యూకోపెనియా బారిన పడ్డామని తెలిపే మొదటి సంకేతాలు చాలా ఉన్నాయి. అయితే వాటిని గుర్తించగలగాలి. అవి నీరసం, అలసట, అనుకోని బరువు తగ్గడం, తరచుగా ఇన్ఫెక్షన్లు, జ్వరం మరియు చలి.
ల్యూకోపెనియా సంభవానికి కారణం బి12, ఫోలేట్ మరియు రాగి వంటి విటమిన్ లేదా ఖనిజ లోపాలు తలెత్తడం వల్ల కావచ్చు. కాగా ల్యూకోపెనియా నయం చేయడానికి ముందు అందుకు కారణమయ్యే అంతర్లీన పరిస్థితులకు చికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది. దీంతో మీ శరీరంలో తెల్ల రక్త కణాల సంఖ్య సాధారణ స్థాయికి తిరిగి రావచ్చు. ల్యుకోపెనియాకు లుకేమియా కారణంగా మారినట్టుగానే ల్యుకోపెనియా లుకేమియాకు కారణంగా మారే ప్రమాదముందా అంటే ముమ్మాటికీ లేదనే చెప్పాలి. సాధారణంగా మీ ఎముక మజ్జ రక్త కణాలను తయారు చేస్తుంది. లుకేమియా పరిస్థితికి లోనైనప్పడు, మీ శరీరం అసాధారణమైన రక్త కణాలను తయారు చేస్తుంది, అవి గుణించి విభజించబడతాయి. ఇలా లుకేమియా మీ రక్తం మరియు తెల్ల రక్త కణాలను ప్రభావితం చేసి ల్యుకోపెనియాకు కారణం కావచ్చు.
