మన శరీరంలోని అనేక వ్యవస్థలలో ఒకటి మూత్ర వ్యవస్థ. మూత్రనాళం, మూత్రాశయం, మూత్ర నాళాలు మరియు మూత్రపిండాలో కలసిన మూత్ర నాళం లేదా మూత్రపిండాల వ్యవస్థను కలిగి ఉంటాయి. మూత్ర వ్యవస్థ కూడా పలు బాధ్యతలను నిర్వహిస్తుంది. వాటిలో రక్తం pH, మెటాబోలైట్ మరియు ఎలక్ట్రోలైట్ స్థాయిలు, రక్తపోటు, రక్త పరిమాణం మరియు శరీరాల నుండి వ్యర్థాలను తొలగించే బాధ్యతను నిర్వహిస్తుంది. ఇలాంటి వ్యర్థాలలో క్రియేటినిన్ ఒకటి. అసలు క్రియేటినిన్ అంటే ఏమిటీ.? దీని స్థాయిలు పెరగడం దేనిని సూచిస్తుంది అన్న వివరాల్లోకి వెళ్తే..
క్రియేటినిన్ అంటే ఏమిటీ్? What is Creatinine.?
క్రియేటినిన్ అనేది కండరాల కణాల సాధారణ జీవక్రియ నుండి ఉత్పన్నమయ్యే వ్యర్థ ఉత్పత్తి. ఇది కండరాలలో శక్తి ఉత్పత్తికి అవసరమైన క్రియేటిన్ అనే అణువు నుండి ఉత్పత్తి అవుతుంది. మూత్రపిండాలు రక్తం నుండి క్రియేటినిన్‌ను ఫిల్టర్ చేసి మూత్రంలో విసర్జిస్తాయి. రక్తం మరియు మూత్రంలో క్రియేటినిన్ స్థాయిలను పర్యవేక్షించడం అనేది మూత్రపిండాల పనితీరును అంచనా వేయడానికి ఒక సాధారణ మార్గం, ఎందుకంటే పెరిగిన స్థాయిలు బలహీనమైన మూత్రపిండాల పనితీరు లేదా మూత్రపిండాల వ్యాధిని సూచిస్తాయి. ఇది క్రియేటిన్ ఫాస్ఫేట్ మెటాబోలైట్, దీనిని కండరాలు ఇంధనంగా ఉపయోగిస్తాయి.
ఒక వ్యక్తి కండర ద్రవ్యరాశి పెరిగేకొద్దీ క్రియాటినిన్ స్థాయిలు పెరుగుతాయి. దీని కారణంగా మగవారిలో సాధారణంగా ఆడవారి కంటే క్రియాటినిన్ స్థాయిలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. మూత్ర పిండాల వడపోత మరియు మూత్రంలో తదుపరి విసర్జన అనేది రక్తం నుండి క్రియేటినిన్‌ను తొలగించడానికి శరీరం యొక్క ప్రాథమిక పద్ధతులు. క్రియేటినిన్ క్లియరెన్స్ రేటు, ఇది మూత్రపిండాల ద్వారా రక్తం నుండి క్రియేటినిన్ ఎంత బాగా తొలగించబడుతుందో కొలుస్తుంది, ఇది వైద్యపరమైన అమరికలలో ముఖ్యమైన రోగనిర్ధారణ సాధనం.
సాధారణ స్థాయిలు Normal levels of Creatinine
వైద్య నిపుణులు భావించే క్రియేటినిన్ సాంద్రతలు ఆసుపత్రులు మరియు ప్రయోగశాలల మధ్య మారవచ్చు. సీరం క్రియేటినిన్ యొక్క సాధారణ సూచన పురుషులలో, మహిళలలో వేర్వేరుగా ఉంటుంది. పరిశోధన ప్రకారం పురుషులలో లీటరుకు 60-110 మైక్రోమోల్స్ (mcmol/l), లేదా 0.7-1.2 మిల్లీ గ్రాములు ప్రతి డెసిలీటర్ (mg/dl)గా ఉండగా, మహిళలలో 45-90 మైక్రోమోల్స్ mcmol/l (0.5-1.0 mg/dl) మిల్లీగ్రాములు ప్రతి డెసిలీటర్ నమోదు అయితే అది సాధారణ స్థాయి. క్రియేటినిన్ ఈ విలువలకు మించి ఉంటే వైద్యులు ఎక్కువగా పరిగణించవచ్చు. అయినప్పటికీ, వారి ఎంపిక వ్యక్తి యొక్క కండర ద్రవ్యరాశి మరియు వయస్సు, లింగం మరియు ఆర్ద్రీకరణ స్థాయి వంటి అదనపు మూలకాల ద్వారా ప్రభావితమవుతుంది.
అధిక క్రియేటినిన్ స్థాయిలు High levels of Creatinine
క్రియాటినిన్ స్థాయిలు ఎక్కువగా ఉంటే, ఇది మూత్ర పిండాల పనితీరు సక్రమంగా లేదని సంకేతాలను వెలువరించినట్లే. మూత్రపిండాలలో ఏదేని సమస్య, పరిస్థితి తలెత్తినా క్రియాటినిన్ స్థాయిలు అధికంగా నమోదు అవుతాయి. అధిక క్రియేటినిన్ స్థాయిలు వివిధ కారణాలను కలిగి ఉంటాయి, వాటిలో కొన్ని అప్పుడప్పుడు మాత్రమే సంభవించవచ్చు. నిర్జలీకరణం, చాలా ప్రోటీన్ తీసుకోవడం లేదా క్రియేటిన్ సప్లిమెంట్ తీసుకోవడం వంటివి కొన్ని ఉదాహరణలు. మూత్ర పిండాలు క్షణికావేశంలో వీటిలో దేనితోనైనా బాధపడవచ్చు. అయినప్పటికీ, అధిక క్రియేటినిన్ కోసం ఇతర కారణాలు వైద్య సమస్యను సూచిస్తాయి. ఈ అనేక రుగ్మతలు మూత్రపిండాల కణజాలానికి హాని కలిగించవచ్చు లేదా అనారోగ్యానికి దారితీయవచ్చు.
అధిక క్రియేటినిన్ స్థాయిలకు కారణాలు
అధిక క్రియాటినిన్ స్థాయిలు సాధారణంగా మూత్రపిండాలు సరిగ్గా పనిచేయడం లేదని సూచిస్తాయి. ఈ పని చేయకపోవడానికి కొన్ని సంభావ్య సహాయకులు:
- మూత్రపిండాల సంక్రమణ.
- గ్లోమెరులోనెఫ్రిటిస్, మూత్రపిండాల రక్తాన్ని వడపోసే అవయవాల వాపు.
- కిడ్నీలో రాళ్లు ఏర్పడడం వల్ల మూత్రనాళంలో అవరోధం ఏర్పడుతుంది.
- మూత్రపిండాల వైఫల్యం.
- మూత్రపిండాల పనితీరుతో పాటు అనేక ఇతర వేరియబుల్స్ క్రియాటినిన్ స్థాయిలను సాధారణ స్థాయి కంటే అధికంగా ఉంచేందుకు కారణం కావచ్చు.
- ఎక్కువ ప్రోటీన్-రిచ్ ఫుడ్స్ తినడం లేదా డైటరీ సప్లిమెంట్స్ తీసుకోవడం, గర్భవతి ఉండటం మరియు డీహైడ్రేషన్ వంటివి ఉన్నాయి.
- అధిక-తీవ్రత వ్యాయామం కారణంగా క్రియేటినిన్ వంటి కొన్ని రక్త సూచికలు పెరగవచ్చు.
- క్రియేటినిన్ పరీక్ష చేయించుకున్నప్పుడు, రోగి ఉపవాసం చేస్తున్నారా? ఏదైనా మందులు తీసుకుంటున్నారా? లేదా ఎక్కువ ప్రోటీన్ తింటున్నారా? అన్న వివరాలు వైద్యుడికి తెలియజేయాలి.
కొన్ని మందులు తాత్కాలికంగా సీరం క్రియాటినిన్ స్థాయిలను పెంచవచ్చు లేదా మూత్రపిండాలకు హాని కలిగించవచ్చు. కొన్ని రకాల వ్యాధుల నుండి మూత్రపిండాలకు హాని కలగవచ్చు, ఈ పరిణామాలు క్రియేటినిన్ స్థాయిలను పెంచుతుంది.
ఈ పరిస్థితులలో ఇవి ఉన్నాయి:
- గుండె వ్యాధి
- మధుమేహం
- రక్తపోటు
అధిక క్రియేటినిన్ స్థాయిల లక్షణాలు Symptoms of high creatinine levels
డ్రగ్ టాక్సిసిటీ Drug toxicity
కొన్ని మందులు మూత్రపిండాలకు హాని కలిగిస్తాయి మరియు వాటి పనితీరును తగ్గిస్తాయి. అటువంటి మందుల ఉదాహరణలు:
- అమినోగ్లైకోసైడ్స్, రిఫాంపిన్ మరియు వాంకోమైసిన్ వంటి యాంటీబయాటిక్స్
- కీమోథెరపీ మందులు
- ప్రోటాన్ పంప్ నిరోధకాలు
- మూత్రవిసర్జన
- హృదయనాళ మందులు
- లిథియం
అధిక క్రియేటినిన్ నేపథ్యంలో వేగంగా కనిపించే కొన్ని లక్షణాలు ఇవే:
- గందరగోళం
- ద్రవ నిలుపుదల, ముఖ్యంగా మీ దిగువ శరీరంలో
- క్రమరహిత హృదయ స్పందన రేటు
- తక్కువ మొత్తంలో మూత్ర విసర్జన
- బలహీనంగా లేదా అలసిపోయినట్లు అనిపిస్తుంది
- వికారం
- శ్వాస ఆడకపోవుట
- ఛాతి నొప్పి
కిడ్నీ ఇన్ఫెక్షన్ Kidney infection
కిడ్నీ ఇన్ఫెక్షన్ అనేది యూరినరీ ట్రాక్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ (UTI) యొక్క ఒక రూపం. వైరస్లు లేదా బ్యాక్టీరియా మూత్ర నాళంలోని ఇతర ప్రాంతాల నుండి మూత్రపిండాలకు వ్యాపిస్తే ఇది సంభవించవచ్చు. మూత్రపిండ అంటువ్యాధులు మీ మూత్రపిండాలకు హాని కలిగించవచ్చు మరియు చికిత్స చేయని మూత్రపిండ వైఫల్యానికి దారి తీయవచ్చు. కిడ్నీ ఇన్‌ఫెక్షన్‌కు సంబంధించిన కొన్ని సంకేతాలను మీరు గమనించాలి:
- జ్వరం
- శరీర వెనుక భాగంలో నొప్పి, లేదా గజ్జలో స్థానీకరించబడింది
- తరచుగా లేదా బాధాకరమైన మూత్రవిసర్జన
- మూత్రం చీకటిగా, మేఘావృతంగా లేదా రక్తవర్ణంగా కనిపిస్తుంది
- చెడు వాసనతో కూడిన మూత్రం
- చలి
- వికారం లేదా వాంతులు
గ్లోమెరులోనెఫ్రిటిస్ Glomerulonephritis
కిడ్నీ రక్తాన్ని వడకట్టే ప్రాంతాలు ఎర్రబడినప్పుడు గ్లోమెరులోనెఫ్రిటిస్ అభివృద్ధి చెందుతుంది. అంటువ్యాధులు లేదా లూపస్ మరియు గుడ్‌పాస్టర్ సిండ్రోమ్ వంటి స్వయం ప్రతిరక్షక పరిస్థితులు కొన్ని సాధ్యమయ్యే కారణాలు. మూత్రంలో ప్రోటీన్ స్థాయిలు పెరగడం వల్ల, అధిక రక్తపోటు అది గులాబీ లేదా గోధుమ రంగులో కనిపించడానికి కారణమవుతుంది మరియు చేతులు, పాదాలు మరియు ముఖంలో ద్రవం నిలుపుదలని కలిగిస్తుంది. కిడ్నీ వైఫల్యం, అలాగే మచ్చలు మరియు నష్టం, గ్లోమెరులోనెఫ్రిటిస్ వల్ల సంభవించవచ్చు. ఈ పరిస్థితికి కూడా పలు యొక్క లక్షణాలు ఉన్నాయి. వాటిలో మధుమేహం, అధిక రక్తపోటు, గుండె జబ్బులు, మూత్ర మార్గంలో అడ్డంకి ఏర్పడటం, కిడ్నీ వైఫల్యం చెందడం వంటివి ఉన్నాయి.
మధుమేహం Diabetes
మధుమేహం కూడా క్రియాటినేన్ స్థాయిలు అధికంగా ఉండటానికి కారణం కావచ్చు. రక్తంలో చక్కర స్థాయిలు చాలా ఎక్కువగా ఉంటే మధుమేహం రావచ్చు. అధిక రక్తంలో చక్కెర స్థాయిల వల్ల వచ్చే ఆరోగ్య సమస్యలలో కిడ్నీ వ్యాధి ఒకటి. టైప్ 1 మరియు టైప్ 2 డయాబెటిస్ రెండు రకాలు. టైప్ 1 డయాబెటిస్ లక్షణాలు అకస్మాత్తుగా కనిపిస్తాయి, అయితే టైప్ 2 లక్షణాలు తరచుగా క్రమంగా కనిపిస్తాయి. మధుమేహం యొక్క సాధారణ లక్షణాలు:
- అతిగా దాహం వేయడం
- మబ్బు మబ్బు గా కనిపించడం
- ఆకలి పెరగడం
- తరచుగా మూత్ర విసర్జన
- గాయాలు నెమ్మదిగా నయం కావడం
- అలసటగా అనిపించడం
- చేతులు మరియు కాళ్ళలో తిమ్మిరి లేదా జలదరింపు యొక్క సంచలనాలు
అధిక రక్త పోటు High blood pressure
ధమని గోడలపై రక్తపోటు చాలా ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, అధిక రక్తపోటు మూత్రపిండాల పనితీరును దెబ్బతీస్తుంది మరియు మూత్రపిండాల చుట్టూ ఉన్న రక్తనాళాలను బలహీనపరచడం లేదా దెబ్బతీయడం ద్వారా క్రియేటినిన్ స్థాయిలను పెంచుతుంది. చాలా మందికి తమకు అధిక రక్తపోటు ఉందని తెలియదు, ఎందుకంటే ఇది తరచుగా ఎటువంటి లక్షణాలను కలిగి ఉండదు. రెగ్యులర్ హెల్త్ చెకప్ సమయంలో మాత్రమే ఇది కనుగొనబడుతుంది.
గుండె వ్యాధి Heart disease
అథెరోస్క్లెరోసిస్ మరియు రక్తప్రసరణ గుండె వైఫల్యం అనేవి గుండె మరియు రక్త ధమనులను ప్రభావితం చేసే మరియు మూత్రపిండాల పనితీరును ప్రభావితం చేసే రెండు పరిస్థితులు. మూత్రపిండాలకు రక్త ప్రవాహం కొన్ని వ్యాధుల ద్వారా ప్రభావితం అవుతుంది, దీని ఫలితంగా గాయం లేదా పనితీరు కోల్పోవచ్చు. ధమని నిరోధించబడే వరకు లేదా గణనీయంగా సంకోచించబడే వరకు అథెరోస్క్లెరోసిస్ లక్షణాలు సాధారణంగా కనిపించవు. రాజీపడిన ధమని రకం కూడా వాటిని ప్రభావితం చేయవచ్చు.
మూత్ర మార్గము అడ్డుపడుట Urinary tract blockage
మూత్రపిండాల్లో రాళ్లు , విస్తరించిన ప్రోస్టేట్ లేదా కణితులు వంటి కొన్ని పరిస్థితులు మీ మూత్ర నాళాన్ని అడ్డుకోగలవు. ఇది మూత్రపిండాలలో మూత్రం పేరుకుపోయేలా చేస్తుంది, ఫలితంగా హైడ్రోనెఫ్రోసిస్ వస్తుంది. ఏటియాలజీపై ఆధారపడి, మూత్ర నాళాల అవరోధం యొక్క లక్షణాలు కాలక్రమేణా అకస్మాత్తుగా లేదా క్రమంగా కనిపిస్తాయి. అధిక క్రియేటినిన్ స్థాయికి అదనంగా, చూడవలసిన హెచ్చరిక సూచనలు:
- అలసినట్లు అనిపించడం
- మూత్రంలో రక్తం రావడం
- వెనుక భాగం లేదా పక్క భాగంలో నొప్పి
- తరచుగా లేదా బాధాకరమైన మూత్రవిసర్జన
- చిన్న మొత్తంలో మూత్ర విసర్జన
కిడ్నీ వైఫల్యం Kidney failure
ఎలివేటెడ్ క్రియాటినిన్‌కు అత్యంత తరచుగా గల కారణాలలో ఒకటి మూత్రపిండ వైఫల్యం, ఇది మూత్రపిండాల పనితీరులో క్షీణతగా నిర్వచించబడింది. తీవ్రమైన లేదా దీర్ఘకాలిక వ్యాధి ఉండవచ్చు. దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండ వైఫల్యం యొక్క సంకేతాలు కాలక్రమేణా కనిపించినప్పటికీ, తీవ్రమైన మూత్రపిండ వైఫల్యం అకస్మాత్తుగా కనిపించవచ్చు.
- వికారం
- ద్రవ నిలుపుదల, ముఖ్యంగా మీ దిగువ శరీరంలో
- బలహీనంగా లేదా అలసిపోయినట్లు అనిపిస్తుంది
- తక్కువ మొత్తంలో మూత్ర విసర్జన
- నిద్ర పట్టడంలో ఇబ్బంది
- తలనొప్పి
- కండరాల తిమ్మిరి
- గందరగోళం
- ఛాతి నొప్పి
- దురదగా అనిపిస్తుంది
- శ్వాస ఆడకపోవుట
వైద్యుడిని సంప్రదించడం Contacting a doctor
మీకు ఏవైనా కొత్త, వింత లక్షణాలు కనిపించినా లేదా లక్షణాలు నిరంతరం కొనసాగుతున్నా, ప్రత్యేకించి అవి మూత్రపిండ వ్యాధి, మధుమేహం లేదా గుండె జబ్బు వంటి అనారోగ్యానికి సూచికలు కావచ్చు. అయితే వాటిని మీకు దేనికి సంబంధించిన లక్షణాలను అంచనా వేయడంలో పొరబడవచ్చు. ఆ లక్షణాలను సరిగ్గా అంచనా వేసి.. తగు చికిత్స అందించడానికి, లక్షణాలను బట్టి రుగ్మతలను ముందస్తుగా గుర్తించడానికి ఎల్లప్పుడూ మీ ఫ్యామిలీ డాక్టర్ ను సంప్రదించండి. తీవ్రమైన మూత్రపిండ వైఫల్యం మరియు ఛాతీ నొప్పిని ఎల్లప్పుడూ తీవ్రంగా పరిగణించాలని గుర్తుంచుకోండి. మీరు వీటిలో దేనినైనా అనుభవించినట్లయితే, త్వరిత వైద్య సహాయం పొందండి.
అధిక క్రియాటినైన్ స్థాయిలకు చికిత్సలు Treatments for High Creatinine Levels
పెరిగిన క్రియేటినిన్ స్థాయిలకు చికిత్స అంతర్లీన కారణాన్ని బట్టి మారుతుంది. కిడ్నీ ఇన్ఫెక్షన్ కారణంగా పెరిగిన క్రియేటినిన్ స్థాయిలను సాధారణ స్థితికి తీసుకురావడంలో యాంటీ బయాటిక్ మందులు సహాయపడతాయి. అదేవిధంగా, క్రియేటినిన్ స్థాయిలను తగ్గించడం అనేది అధిక రక్తపోటుకు కారణమైతే, అధిక రక్తపోటును నియంత్రించడానికి మందులు తీసుకోవడం ద్వారా సహాయపడాలి. వైద్య నిపుణులు అంతర్లీన సమస్యను బట్టి ఫైబర్ తీసుకోవడం పెంచడం మరియు ప్రోటీన్ తీసుకోవడం తగ్గించడం వంటి రోజువారీ పద్ధతులను సవరించాలని కూడా సూచించవచ్చు . ఈ మార్పులను అమలు చేయడం ద్వారా ఒక వ్యక్తి వారి క్రియేటినిన్ స్థాయిలను నియంత్రించవచ్చు.
చివరిగా.!
క్రియేటినిన్ స్థాయిలు తాత్కాలికంగా పెరిగిన వ్యక్తులకు ఏవైనా లక్షణాలు సాధారణంగా అంతర్లీన వ్యాధికి తగిన చికిత్స చేసిన కొద్దిసేపటికే అదృశ్యమవుతాయి. మధుమేహం లేదా అధిక రక్తపోటును నిర్వహించగలిగే వారు వారి క్రియేటినిన్ స్థాయిలు మరియు మూత్రపిండ ఆరోగ్యంలో మెరుగుదలలను కూడా చూడాలి. మూత్రపిండ వైఫల్య రోగులలో రక్తం నుండి విషాన్ని మరియు వ్యర్థ పదార్థాలను తొలగించడానికి మందులు మరియు డయాలసిస్ విధానాలు అవసరం కావచ్చు. ఎండ్-స్టేజ్ మూత్రపిండ వ్యాధి సందర్భాలలో, ఒక వైద్యుడు కిడ్నీ మార్పిడిని కూడా సూచించవచ్చు. క్రియేటినిన్ స్థాయిలు ఎక్కువగా ఉండటానికి కారణం బలహీనమైన మూత్రపిండ పనితీరు అని చెప్పాలి. దీంతో పాటు డీహైడ్రేషన్ మరియు అధిక ప్రోటీన్ ఆహారం వంటి ఇతర వేరియబుల్స్ క్రియేటినిన్ స్థాయిలను పెంచుతాయి. క్రియేటినిన్ స్థాయి పెరిగిన వ్యక్తులు.. వారి క్రియేటినిన్ స్థాయిలను తగ్గించుకునే పనిలో భాగంగా వారి మూత్రపిండాల అరోగ్యంపై శ్రద్ద చూపాలి. మూత్రపిండాలు సాధారణంగా పనిచేస్తున్నాయా.? లేక మూత్ర విసర్జనలో ఏమైనా నొప్పి లేదా కొంచెంగా వస్తుందా అన్నది కూడా గుర్తించాలి. అయా వివరాలను వైద్య నిపుణులను సంప్రదించిన క్రమంలో వారికి తెలియజేయాలి. ఎవరైనా ఎలివేటెడ్ క్రియాటినిన్ స్థాయికి సంబంధించిన ఏవైనా లక్షణాలను ప్రదర్శిస్తే వైద్యుడిని సంప్రదించాలి.
