హైపర్‌ టెన్షన్: వైద్యపర అపోహలు మరియు వాస్తవాలు - Hypertension: Medical Myths and Facts to be Known

బిపి అంటే బ్లడ్ ప్లజర్ దీనినే తెలుగులో రక్తపోటు అని అంటారు. మారుతున్న కాలంతో పాటు పోటీ పడుతూ మనిషి తన దైనందిక జీవనానికి కూడా రెక్కలు అద్దడం ద్వారా సమగ్రంగా మార్పు చెందాడు. దీంతో మారిన అహార అభిరుచులు, జీవన శైలి విధానాలు క్రమేనా అతడి అరోగ్యంపై ప్రభావం చూపుతున్నాయి. ప్రస్తుతం పాతికేళ్ల వయస్సు లేని యువకులకు కూడా రక్తపోటు, మధుమేహం వంటి దీర్ఘకాలిక వ్యాధులు సంక్రమించడమే ఇందుకు నిదర్శనం. అరోగ్యాన్ని లక్ష్య పెట్టే అలవాటు ఇప్పటి తరంవారిలో లోపించిందనే చెప్పాలి. అరకొర శాతం మంది మాత్రమే ఆరోగ్యంపై ధ్యాస నిలిపి వ్యాయామాలు చేయడం, వాకింగ్ చేయడం, ఈత కొట్టడం, యోగాభ్యాసం, ఏరోబిక్స్, జిమ్ వంటి వాటిని ఎంచుకుంటున్నారు. ఇక మిగిలిన వారు అరోగ్యంపై పెద్ద శ్రద్ద చూపడం లేదు. దీంతో యువ దశలోనే రక్తపోటు, లేదా అధిక రక్తపోటు సంక్రమిస్తున్నాయి.

అయితే బిపి వచ్చిందని వైద్యులు చెప్పినా పెద్దగా పట్టించుకోకుండా పెడచెవిన పెట్టేవారి శాతం కూడా చాలా ఎక్కువగానే ఉంది. అగ్రరాజ్యం అమెరికా మొదలుకుని అన్ని దేశాల్లోని యువత బిపిని సాధారణ ఆరోగ్య పరిస్థితిగానే పరిగణిస్తున్నారు తప్ప.. దానిని అనారోగ్యం సంకేతంగా భావించడం లేదు. రక్తపోటు గుండెపోటుకు, బ్రెయిన్ స్ట్రోకు కూడా కారణం అవుతుందని వైద్యులు ఎన్ని విధాలుగా చెప్పినా.. నేటి యువత దానిని పట్టించుకున్న దాఖలాలు అరుదు. ఇందుకు దోహదం చేస్తున్న కారణాలు అనేకం. బిపి పట్ల అపోహలు కూడా అదే స్థాయిలో ప్రజల్లో నానుతున్న క్రమంలోనే ఈ దారుణమైన పరిస్థితి ఏర్పడింది. ఈ ఆర్టికల్ లో ప్రజల్లో సర్వసాధారణంగా ఉన్న అపోహలను దూరం చేసే ప్రయత్నం చేద్దాం.

రక్తపోటుపై నెలకొన్న అపోహలు ఏమిటీ.. వాటి వెనుక ఉన్న వాస్తవాలు ఏమిటీ.? వైద్యశాస్త్రం చెబుతున్న ఏమిటీ.? అన్నది తెలుసుకునే పనిలో భాగంగా వైద్యపరమైన తప్పుడు సమాచారాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని అక్కడి నుంచి కట్టుకధలు, అపోహలను నివృత్తి చేయాలని భావిస్తున్నాం. కల్పన నుండి వాస్తవాన్ని పోరాడేందుకు నిపుణుల అంతర్దృష్టి, పరిశోధనలు చెబుతున్న వాస్తవాలు ఏమిటీ అన్నది సరిపోల్చనున్నాము. ఈ అపోహలలో నిజమెంత, వాస్తవాలు మాటున దాగి ఉన్న అబద్దాల శాతం ఎంత.? అన్న విషయమై యావత్ ప్రపంచానికి స్పష్టతను ఇచ్చే ప్రయత్నం చేస్తున్నాము.

అమెరికాలోని సెంటర్స్ ఫర్ డిసీజ్ కంట్రోల్ అండ్ ప్రివెన్షన్ (CDC) ప్రకారం, ఆ దేశంలో దాదాపు 45 శాతం మంది పెద్దలకు రక్తపోటు ఉంది. సంబంధిత లక్షణాలు ఉండకపోవచ్చు కాబట్టి, చాలా మందికి తమకు అధిక రక్తపోటు ఉందని తెలియదు. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) నివేదిక ప్రకారం ప్రపంచవ్యాప్తంగా 1.13 బిలియన్ల మందికి అధిక రక్తపోటు ఉంది. అధిక రక్తపోటు యొక్క ప్రాబల్యం పెరుగుతున్నప్పటికీ, ఇది ఇప్పటికీ విస్తృతంగా తప్పుగా అర్థం చేసుకోబడింది. దీనిని అమెరికా నుంచి అన్ని దేశాల ప్రజలు వ్యాధిగా పరిగణిస్తున్న వారు చాలా తక్కువ. అందుకు ముఖ్యకారణం వారికి అధిక రక్తపోటు లక్షణాలు కనిపించకపోవడం.

ఇక్కడ ముందుగా మనం తెలుసుకోవాల్సింది ఏమిటంటే అసలు రక్తపోటు అంటే ఏమిటి.? ఇది అలక్షణంగా ఉంటందా.? లేక లక్షణాలు కనిపిస్తాయా.? దాని లక్షణాలు ఏలా ఉంటాయి? ఇది వివరించి.. వీటిపై ప్రతీ ఒక్కరికి అవగాహన కల్పిచడం ఉత్తమం. అమెరికా సెంటర్స్ ఫర్ డిసీజ్ కంట్రోల్ అండ్ ప్రివెన్షన్ CDC వివరించినట్లుగా, రక్తపోటు అనేది “ధమనుల గోడలపై రక్తం నెట్టడం యొక్క ఒత్తిడి.” రక్తపోటు సహజంగా పెరుగుతుంది మరియు తగ్గుతుంది. ఉదాహరణకు, ఇది వ్యాయామం చేసేటప్పుడు పెరుగుతుంది మరియు సుదీర్ఘ విశ్రాంతి సమయంలో పడిపోతుంది. అయినప్పటికీ, రక్తపోటు ఎక్కువ కాలం పెరిగినట్లయితే, అది వివిధ ఆరోగ్య పరిస్థితుల ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. ఈ ఆర్టికల్ లో హైపర్‌టెన్షన్‌తో సంబంధం ఉన్న పలు నిరంతర అపోహలను దూరం చేసే విధంగా వివరిద్దాం.

రక్తపోటు తీవ్రమైనది కాదు       Blood pressure is not serious

యువతతో పాటు చాలా మంది పెద్దలు కూడా అధిక రక్తపోటును తీవ్రమైనదిగా పరిగణించకపోవడం అన్నది మొదటి అపోహ. అందుకు కారణం హైపర్ టెన్షన్ అంత తీవ్రమైనది కాదు.. కొద్ది సేపు విశ్రాంతి తీసుకుంటే తగ్గిపోతుంది అన్న అపోహ ప్రజల్లో కొనసాగుతోంది. అయితే రక్తపోటు ఖచ్చితంగా తీవ్రమైనది కావచ్చు. చికిత్స లేకుండా, అధిక రక్తపోటు గుండెపోటు, స్ట్రోక్, కిడ్నీ వ్యాధి, గుండె వైఫల్యం, ఆంజినా, దృష్టి నష్టం, లైంగికత్వం పనిచేయకపోవడం మరియు పరిధీయ ధమని వ్యాధితో సహా అనేక రకాల ఆరోగ్య సమస్యల ప్రమాదాన్ని అధిక కర్తపోటు పెంచుతుంది.

అధిక రక్తపోటు అనేక విధాలుగా నష్టాన్ని కలిగిస్తుంది. కేవలం వ్యాధులకు కారకంగా మారడమే కాకుండా గుండె సంబంధిత రుగ్మతలకు కూడా కారణం కావచ్చు. ఉదాహరణకు, కాలక్రమేణా, పెరిగిన ధమని ఒత్తిడి నాళాలు తక్కువ సాగేవిగా మారవచ్చు. ప్రతిగా, ఇది గుండెకు చేరే రక్తం మరియు ఆక్సిజన్ పరిమాణాన్ని తగ్గిస్తుంది, తద్వారా అవయవాన్ని దెబ్బతీస్తుంది. అధిక రక్తపోటు మెదడు యొక్క సున్నితమైన రక్త నాళాలను కూడా దెబ్బతీస్తుంది, ఇది అవి నిరోధించే లేదా పగిలిపోయే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.

వంశపారంపర్య హైపర్‌ టెన్షన్, ఏమీ చేయలేను:   Hypertension runs in family, nothing to do

ఇన్నాళ్లు రక్తపోటు కూడా వంశపారంపర్యంగా వస్తుందని భావించేవాళ్లు కానీ తాజాగా ఒక పరిశోధన ప్రకారం, రక్తపోటు జన్యుపరమైన భాగాన్ని కలిగి లేదని స్పష్టత వచ్చింది. ఉదాహరణకు, మూడు తరాల పాల్గొనేవారి నుండి డేటాను కలిగి ఉన్న 2017 అధ్యయనం యొక్క ఫలితాలను వైద్య శాస్త్రవేత్తలు ఇలా కోట్ చేశారు. “తల్లిదండ్రులు మరియు జీవనశైలి కారకాలలో ముందస్తు ప్రారంభ రక్తపోటుకు సర్దుబాటు చేసిన తర్వాత కూడా, తాతాబామ్మలలో ప్రారంభ రక్తపోటు మనవళ్లలో రక్తపోటు ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.” అయినప్పటికీ, హైపర్‌టెన్షన్ అనివార్యం కాదు, జన్యుపరంగా దీనికి అవకాశం ఉన్నవారికి కూడా. తరచుగా, జన్యువులు ప్రభావితం చేయని ఆహారం వంటి జీవనశైలి కారకాల కారణంగా ఈ పరిస్థితి అభివృద్ధి చెందుతుంది.

277,005 మంది బాధిత వ్యక్తులపై జన్యు, జీవనశైలి మరియు ఆరోగ్య డేటాను విశ్లేషించిన 2018 అధ్యయనం యొక్క వైద్య శాస్త్రవేత్తలు ఇలా కోట్ చేశారు. “ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలికి కట్టుబడి ఉండటం ([ఆరోగ్యకరమైన] ఆహారం, పరిమిత ఆల్కహాల్ వినియోగం, తక్కువ మూత్ర సోడియం విసర్జన, తక్కువ శరీర ద్రవ్యరాశి సూచిక [BMI] మరియు పెరిగిన శారీరక శ్రమతో సహా) అంతర్లీన రక్తపోటుతో సంబంధం లేకుండా తక్కువ రక్తపోటుతో ముడిపడి ఉంది. జన్యుపరమైన సంక్రమణ లేని పక్షంలోనూ తక్కవ రక్తపోటు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది.”

“ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలికి కట్టుబడి ఉండటం, మయోకార్డియల్ ఇన్ఫార్క్షన్, స్ట్రోక్ మరియు కాంపోజిట్ కార్డియోవాస్కులర్ డిసీజ్ యొక్క అన్ని స్థాయిలలో అంతర్లీన రక్తపోటు జన్యుపరమైన ప్రమాదంతో సంబంధం కలిగి ఉందని కూడా వారు కనుగొన్నారు.

వయసుతో పాటు అధిక రక్తపోటు అనివార్యం  High blood pressure is inevitable with age

రక్తపోటు అనివార్యం కాదు మరియు ఇది వృద్ధాప్యంలో సాధారణ భాగం కాదు. వృద్ధులలో అధిక రక్తపోటు చాలా సాధారణం అయినప్పటికీ, అధిక రక్తపోటు మధ్య వయస్కులలో మరియు యువకులలో కూడా సంభవిస్తుంది. రక్తపోటు 18-39 సంవత్సరాల వయస్సు గల వ్యక్తులలో 7.5 శాతం, 40-59 సంవత్సరాల వయస్సు గల వ్యక్తులలో 33.2 శాతం మరియు 60 సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వ్యక్తులలో 63.1 శాతం మందిని ప్రభావితం చేస్తుంది. వయస్సుతో పాటు ఈ ప్రాబల్యం పెరుగుతున్నప్పటికీ, కొన్ని జీవనశైలి జోక్యాలు అధిక రక్తపోటును అభివృద్ధి చేసే ప్రమాదాన్ని గణనీయంగా తగ్గిస్తాయి. ఉప్పు తీసుకోవడం తగ్గించడం, క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం, ధూమపానం మానేయడం మరియు ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం వంటివి ఇందులో ఉన్నాయి.

హైపర్ టెన్షన్ ఉంటే లక్షణాలను గమనించగలమా?    Can I notice symptoms of hypertension?

రక్తపోటును కొలవడమే హైపర్‌ టెన్షన్‌ని గుర్తించే ఏకైక మార్గం. ఎవరికైనా హైపర్‌ టెన్షన్ ఉందని సూచించడానికి సాధారణంగా ఎలాంటి సంకేతాలు లేదా లక్షణాలు ఉండవు. అమెరికాలో, ప్రస్తుతం దాదాపు 75 మిలియన్ల మందికి రక్తపోటు ఉంది. వీరిలో దాదాపు 11 మిలియన్ల మందికి అది తమ వద్ద ఉందని తెలియదని అంచనా. అందుకే కొందరు నిపుణులు రక్తపోటును “నిశ్శబ్ద కిల్లర్”గా సూచిస్తారు.

ఉప్పువాడని వారు అందోళన పడనక్కర్లేదు?     Table salt banned people need not to worry

ఆరోగ్యకరమైన రక్తపోటును నిర్వహించడానికి ప్రతి రోజు 5 గ్రాముల ఉప్పు కంటే తక్కువ తినాలని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) సిఫార్సు చేస్తుంది. “ప్రపంచంలో ఉప్పు వినియోగాన్ని సిఫార్సు చేసిన స్థాయికి తగ్గించినట్లయితే ప్రతి సంవత్సరం అంచనా వేయబడిన 2.5 మిలియన్ల మరణాలను నివారించవచ్చు” అని వారు వివరిస్తున్నారు. అయితే, మొత్తం ఉప్పు తీసుకోవడం పరిమితం చేసేటప్పుడు టేబుల్ ఉప్పును మాత్రమే నివారించడం సరిపోదు. ఆహార లేబుల్‌లను చదవడం ముఖ్యం; ఉప్పు అనేక రకాల ఆహారాలలో కనిపిస్తుంది, కొన్నిసార్లు చాలా ఎక్కువ పరిమాణంలో వాడుతుంటారు.

అమెరికాలోని సెంటర్ ఫర్ డిసీజెస్ కంట్రోల్ అండ్ ప్రివెన్షన్ (CDC) ప్రకారం, మన రోజువారీ సోడియం తీసుకోవడంలో 40 శాతం ఈ 10 రకాల ఆహారాల నుండి వస్తుంది:

• రొట్టెలు
• పిజ్జాలు
• శాండ్విచ్లు
• కోల్డ్ కట్స్ మరియు క్యూర్డ్ మాంసాలు
• సూప్‌లు
• బర్రిటోలు మరియు టాకోలు
• చిప్స్, పాప్‌కార్న్, జంతికలు, క్రాకర్స్ వంటి రుచికరమైన స్నాక్స్
• చికెన్
• జున్ను
• గుడ్లు

అల్ట్రాప్రాసెస్డ్ ఫుడ్స్‌లో ముఖ్యంగా ఉప్పు ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఈ ఆహారాల వినియోగం – శీతల పానీయాలు, చాక్లెట్, చిప్స్, మిఠాయిలు, తియ్యటి అల్పాహార తృణధాన్యాలు మరియు ప్యాక్ చేసిన సూప్‌లు వంటివి – ఇతర పరిస్థితుల అభివృద్ధిలో కూడా పాత్ర పోషిస్తాయి. ఉదాహరణకు, బిఎంజే (BMJ) లో 100,000 కంటే ఎక్కువ మంది వ్యక్తుల నుండి డేటాను కలిగి ఉన్న ఒక అధ్యయనంలో “ఆహారంలో అల్ట్రాప్రాసెస్ చేయబడిన ఆహారాల నిష్పత్తిలో 10 శాతం పెరుగుదల మొత్తం మరియు రొమ్ము క్యాన్సర్ ప్రమాదాలలో 10 శాతం కంటే ఎక్కువ పెరుగుదలతో ముడిపడి ఉంది.” కోషెర్ మరియు సముద్రపు ఉప్పు రెండూ రసాయనికంగా టేబుల్ ఉప్పుతో సమానంగా ఉంటాయి. దీని వల్ల ఆరోగ్యానికి ఇవి కూడా హానికరమే అన్న విషయాన్ని మరువరాదు.

ప్రతిస్పందించే రక్తపోటు, మందులను ఆపేయవచ్చా.?  BP responds, can I stop taking medication?

రక్తపోటు అన్నది జీవితకాల పాటు చికిత్స చేయాల్సిన దీర్ఘకాలిక అనారోగ్య పరిస్థితి. అయితే ఇది మందులకు ప్రతిస్పందిస్తున్న తరుణంలో మందులను నిలిపివేయవచ్చా.? అన్న అనుమానాలు చాలా మంది కలుగుతాయి. వైద్యులు సూచించిన మందులతో రక్తపోటు సాధారణ స్థితికి చేరుకుంటుందని కనుగొనవచ్చు. అయినప్పటికీ, చాలా మందికి, రక్తపోటు అనేది జీవితకాల పరిస్థితి అన్న విషయాన్ని మర్చి మందులను నిలిపివేస్తున్నారు. ఇది ప్రమాదకరం కావచ్చు. మందులను ఆపాలని వైద్యులు సూచించిన తరుణంలో ఫర్వాలేదు కానీ స్వయంగా ఇలాంటి నిర్ణయాలు తీసుకోరాదు.

అయితే మీకు రక్తపోటు సాధారణంగా ఉందని అనిపిస్తే వైద్యుని కలసి వారి సిఫార్సులను అనుసరించడం చాలా ముఖ్యం. ఇది ఉత్తమమైన చర్య అని వైద్యులు నిర్ధారించినప్పుడు వారు మాత్రమే మందులలో ఔషధ మోతాదును తగ్గించి ఇతర మందులను సిఫార్సు చేస్తారని లేదా మందులను వాడాల్సిన అవసరం లేదని సూచిస్తారని అమెరికన్ హార్ట్ అసోసియేషన్ (AHA) తెలిపింది. “అధిక రక్తపోటుకు జీవితాంతం చికిత్స చేయాల్సిన అవసరం ఉందని గుర్తించాలి. సాధారణ రక్తపోటును సాధించి ఒక సంవత్సరం లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలం పాటు కొనసాగించిన తర్వాత వైద్యులు కొన్నిసార్లు ఔషధ మోతాదులను తగ్గిస్తారు. అయినప్పటికీ చికిత్స పూర్తిగా నిలిపివేయడం చాలా అరుదు. మంచి ఫలితాల కోసం కొన్ని రకాల చికిత్సలను జీవితాంతం కొనసాగించాలి.”

హైపర్ టెన్షన్ నయమవుతుంది               Hypertension is curable

హైపర్‌ టెన్షన్‌ (అధిక రక్తపోటు)కు ప్రస్తుతం చికిత్స లేదు. అయితే, పరిస్థితిని నిర్వహించడానికి మరియు ఆరోగ్యంపై దాని ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి పలు మార్గాలు ఉన్నాయి. వీటిలో అహార నియమాలను పాటించడంతో పాటు కొన్ని జీవన శైలి విధానాలను అవలంభించడం కూడా ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, ఈ క్రింది మార్పులు చేయడం సహాయపడవచ్చు.

అవి:

• మద్యం తీసుకోవడం తగ్గించడం
• ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తినడం
• వ్యాయామం
• ఒత్తిడిని నిర్వహించడం
• ధూమపానం మానేయడం
• ఒక మోస్తరు బరువును నిర్వహించడం
• మందులు తీసుకోవడం

అధిక రక్తపోటు పురుషులలో మాత్రమే కనిపిస్తుందా?  Only men develop high blood pressure

ఎవరైనా హైపర్‌ టెన్షన్‌ను అభివృద్ధి చేయగలిగినప్పటికీ, పురుషులు 45 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు అలా చేసే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది. 45-64 సంవత్సరాల నుండి, ప్రతి ఒక్కరికి అధిక రక్తపోటు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. అయితే, 64 సంవత్సరాల వయస్సు తర్వాత, పురుషుల కంటే మహిళలకు అధిక రక్తపోటు వచ్చే ప్రమాదం ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది. రక్త పోటు తీవ్రమైనది మరియు సాధారణమైనది.

ఇది జీవితకాల పరిస్థితి అయినప్పటికీ, దానిని నిర్వహించడానికి మరియు దానితో సంబంధం ఉన్న ఆరోగ్య ప్రమాదాలను తగ్గించడానికి అనేక మార్గాలు ఉన్నాయి. హైపర్‌ టెన్షన్ సంబంధిత అపోహలను పరిష్కరించడం ద్వారా, ప్రమాద కారకాలను నేరుగా ఎదుర్కోవడం మరియు వాటికి వ్యతిరేకంగా పని చేయడం ద్వారా సమాజంపై దాని ప్రభావాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి.

చివరిగా.!

రక్తపోటు తీవ్రమైనది మరియు సాధారణమైనది. ఇది జీవితకాల పరిస్థితి అయినప్పటికీ, దానిని నిర్వహించడానికి మరియు దానితో సంబంధం ఉన్న ఆరోగ్య ప్రమాదాలను తగ్గించడానికి అనేక మార్గాలు ఉన్నాయి. హైపర్‌టెన్షన్-సంబంధిత అపోహలను పరిష్కరించడం ద్వారా, ప్రమాద కారకాలను నేరుగా ఎదుర్కోవడం ద్వారా మరియు వాటికి వ్యతిరేకంగా పని చేయడం ద్వారా సమాజంపై దాని ప్రభావాన్ని తగ్గించడంలో మేము సహాయపడతాము.