చల్లని వాతావరణంతో చాలా మందిలో ఆస్తమా సంక్రమిస్తుంది. చల్లని వాతావరణం ఆస్తమా లక్షణాలను ప్రేరేపించినప్పుడు చల్లని-ప్రేరిత ఆస్తమా సంభవిస్తుంది. చల్లని, పొడి గాలి పీల్చడం వల్ల శ్వాసనాళాలు బిగుసుకుపోతాయి, శ్వాస తీసుకోవడం కష్టమవుతుంది. అనేక చికిత్సలు మరియు నివారణ చర్యలు ఉబ్బసం ఉన్న వ్యక్తిపై చల్లని గాలి ప్రభావాలను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి. చల్లని వాతావరణం ఆస్తమా లక్షణాలను ఎందుకు మరింత తీవ్రతరం చేస్తుంది.? ఈ ఆస్తమా లక్షణాలు ప్రేరేపించబడినప్పుడు ఎలా గుర్తించాలో ఇప్పుడు పరిశీలిద్దాం.
చల్లని వాతావరణం ఆస్తమాను ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది? How does cold weather affect asthma?
చల్లని వాతావరణంలో సంక్రమించే ఆస్తమాను వ్యాయామం-ప్రేరిత బ్రోంకోకాన్స్ట్రిక్షన్ (EIB) అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది చల్లని వాతావరణంలో శారీరక శ్రమ చేసే వ్యక్తుల్లో ఉబ్బసం సహా పలు లక్షణాలను ప్రేరేపిస్తుంది. ఈ పరిస్థితి ఉన్న వ్యక్తులలో, వ్యాయామం చేసే సమయంలో చల్లని మరియు పొడి గాలిని పీల్చడం వల్ల వాయుమార్గం సంకోచం ఏర్పడుతుంది, దీనివల్ల గురక, దగ్గు, శ్వాస ఆడకపోవడం మరియు ఛాతీ బిగుతుగా ఉన్నట్లు అనిపించే లక్షణాలు ఏర్పడతాయి. చల్లని గాలి వాయుమార్గాలలో వాస్తవం కన్నా అత్యంత అధిక ప్రతిస్పందనను రేకెత్తిస్తుంది, సరైన గాలి ప్రవాహాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది.
సాధారణంగా ఊపిరితిత్తులకు చేరే గాలిని, ముక్కు మరియు నోరు వెచ్చగా, తేమగా మార్చేస్తాయి. దీంతో పాటు చల్లగాలిని వెచ్చగా, తేమతో కూడినదిగా చేయడంతో శ్వాస తీసుకోవడాన్ని కూడా సులభతరం చేస్తుంది. గాలి చాలా పొడిగా మరియు చల్లగా ఉన్నప్పుడు, శీతాకాలంలో శరీరం వేడెక్కడం చాలా కష్టం. చల్లని గాలి శ్వాసనాళాలను తాకినప్పుడు, ఊపిరితిత్తులు బిగుతుగా ప్రతిస్పందిస్తాయి. చల్లటి గాలిలో తేమ తక్కువగా ఉంటుంది మరియు దానిని పీల్చడం వల్ల వాయుమార్గాలు ఎండిపోతాయి. ఇది శ్వాసనాళాల దుస్సంకోచానికి కారణం అవుతుంది. దీంతో ఆస్తమా దాడిని ప్రేరేపిస్తుంది, ఇందులో దగ్గు ఉంటుంది.
అమెరికన్ కాలేజ్ ఆఫ్ అలర్జీ, ఆస్తమా & ఇమ్యునాలజీ ప్రకారం, చల్లదనంతో కూడిన గాలి ఆస్తమా ప్రేరేపించే ప్రాధమిక లక్షణంగా పరిశోధకులు ఒకప్పుడు విశ్వసించారు. కాగా, తాజా పరిశోధనలు చల్లని ఉష్ణోగ్రత కంటే పొడిగా ఉన్న గాలి ప్రధాన దోషి అని సూచిస్తున్నాయి. ఒక వ్యక్తి చల్లని వాతావరణంలో చురుకుగా ఉంటూ ఆరుబయట, స్కీయింగ్, పరుగు, లేదా ఏదేని క్రీడలను ప్రాక్టీసు చేస్తున్న సమయంలో వారిలో చల్లదనం ప్రేరిత ఆస్తమా లక్షణాలు ఉత్పన్నమవుతాయని, అవి మరింత తీవ్రమవుతాయని కనుగొన్నారు. ఇలాంటి పరిణామాలు ఎందుకు సంభవిస్తున్నాయంటే.. వ్యాయామం చేసేటప్పుడు, ముక్కు కంటే నోటి ద్వారా శ్వాస తీసుకోవడం సర్వసాధారణం. నోరుతో గాలిని పీల్చుకునే క్రమంలో ఊపిరితిత్తుల్లోకి చల్లని గాలి వెళుతుంది. ఇక నోటితో పెద్దమొత్తంలో చల్లగాలి వెళ్లిన తరువాత ముక్కు కూడా గాలిని వేడి చేయదు. దీంతో చల్లని గాలిలో వ్యాయామం చేసే వ్యక్తులు చల్లటి గాలిని పీల్చుకునే అవకాశమే అధికంగా ఉంది. ఈ క్రమంలో వ్యాయామం చేసే వ్యక్తులు చల్లని గాలి పీల్చడం వల్ల ఆస్తమా లక్షణాలను గణనీయంగా పెరడంతో పాటు మరింత తీవ్రంగా ఉంటాయి.
చల్లని వాతావరణ-ప్రేరిత ఆస్తమాతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు చల్లని వాతావరణంలో బహిరంగ కార్యకలాపాలు నిర్వహించే సమయంలో ముక్కు, నోటిని మఫ్లర్, లేదా కండువా, లేదా మంకీ క్యాప్, మాస్క్ వంటి వాటితో కప్పుకోవడం ద్వారా లక్షణాలను నియంత్రించడం సాధ్యమవుతోంది. దీంతో పాటు వైద్యులు సూచించిన మందులను ఉపయోగించడం వంటి నివారణ చర్యలు తీసుకోవలసి ఉంటుంది. తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకుంటూ క్రమం తప్పకుండా ఇంట్లోనే సాధారణ వ్యాయామం చేస్తూ శరీరం వేడెక్కిన తరువాత కానీ ఆరుబయటకు రావాలి. ఆ తరువాత ప్రాణాయామం, సూర్య నమస్కారాలు చేయడం ద్వారా ఈ చల్లని వాతావరణ అస్తమాను అరికట్టవచ్చు. అయితే చల్లని వాతావరణంతో వచ్చే ఆస్తమా లక్షణాలు ఏలా ఉంటాయన్నది ఇప్పుడు పరిశీలిద్దాం.
చల్లని ప్రేరిత ఆస్తమా లక్షణాలు Symptoms of Cold-induced asthma
చల్లని వాతావరణ ప్రేరిత ఆస్తమా ఈ క్రింది లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది:
- ఛాతి నొప్పి
- దగ్గు
- ఊపిరి ఆడకపోవడం
- ఛాతీలో బిగుతు యొక్క అనుభూతి
- గురక
ఈ లక్షణాలు ఒక వ్యక్తి ఆరుబయట చల్లని గాలికి గురైన కొద్దిసేపటికే అభివృద్ధి చెందుతాయి. ఒక వ్యక్తి వెచ్చని వాతావరణానికి చేరుకున్న తర్వాత అవి సాధారణంగా వెళ్లిపోతాయి. లక్షణాలు క్రమంగా అదృశ్యమైనప్పటికీ తీవ్రమైన ఉబ్బసం ఉన్న వ్యక్తి దీర్ఘకాలిక లక్షణాలను అనుభవించే ప్రమాదం లేకపోలేదు.
చల్లని వాతావరణం ప్రేరిత అస్తమా నియంత్రణ ఎలా.? How to manage Cold-induced asthma
ఒక వ్యక్తికి చల్లని వాతావరణం వల్ల ఆస్తమా అటాక్ అయితే, వారు ముందుగా వాయు మార్గాలను వదులుకోవడానికి మరియు తెరవడానికి వారి షార్ట్-యాక్టింగ్ ఇన్హేలర్ని ఉపయోగించాలి. సాధారణంగా, ఈ ఇన్హేలర్లో ఆల్బుటెరోల్ అనే బీటా అగోనిస్ట్ ఉంటుంది. ఒక వ్యక్తి చల్లటి ఉష్ణోగ్రతలలో ఆరుబయట వెళుతున్నట్లు అయితే, వారి ఇన్హేలర్ను ఎల్లప్పుడూ తన వెంట తీసుకెళ్లాలి. తరువాత, చల్లని-ప్రేరిత ఆస్తమా దాడిని ఎదుర్కొంటున్న వ్యక్తి వీలైనంత త్వరగా వెచ్చని వాతావరణానికి వెళ్లడానికి ప్రయత్నించాలి. చాలా నిమిషాలు వెచ్చని గాలిని పీల్చుకున్న తర్వాత, వాయుమార్గాలు తెరవడం ప్రారంభించాలి, ఇప్పుడు వారిలో లక్షణాలు త్వరగా తగ్గుతాయి.
ఒక వ్యక్తి ఈ లక్షణాలను క్రమం తప్పకుండా అనుభవిస్తే, వారు ఈ విషయాన్ని వారి వైద్యుడికి తెలియజేయాలి. దీర్ఘకాలం పనిచేసే బ్రోంకోడైలేటర్ వంటి దీర్ఘకాలిక చికిత్సలను డాక్టర్ సూచించవచ్చు. వ్యాయామం ఆస్తమా లక్షణాలను ప్రేరేపించినప్పుడు, దీనికి వైద్య పదం వ్యాయామం-ప్రేరిత బ్రోంకోకాన్స్ట్రిక్షన్. ఈ ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి, డాక్టర్ ల్యూకోట్రిన్ రిసెప్టర్ ఇన్హిబిటర్స్ అని పిలిచే మందులను కూడా సూచించవచ్చు. ఉబ్బసం ఉన్న ఎవరికైనా, లక్షణాలను నియంత్రించడానికి మరియు దాడుల సంఖ్యను తగ్గించడానికి పని చేయడం వలన చల్లని వాతావరణంలో లక్షణాలు అభివృద్ధి చెందకుండా నిరోధించవచ్చు.
చల్లదన ప్రేరిత ఆస్తమా చికిత్స Treatment of Cold induced Asthma
చల్లని వాతావరణ-ప్రేరిత ఉబ్బసం, దీనిని వ్యాయామం-ప్రేరిత బ్రోంకోకాన్స్ట్రిక్షన్ (EIB) లేదా వ్యాయామం-ప్రేరిత ఆస్తమా (EIA) అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది శారీరక శ్రమ ఆస్తమా లక్షణాలను ప్రేరేపిస్తుంది. చల్లని వాతావరణానికి మాత్రమే కాకుండా, చల్లని గాలికి గురికావడం వల్ల ఈ పరిస్థితి ఉన్న వ్యక్తులలో లక్షణాలను మరింత తీవ్రతరం చేయవచ్చు. చల్లని వాతావరణ-ప్రేరిత ఆస్తమాను నిర్వహించడానికి మరియు చికిత్స చేయడానికి ఇక్కడ కొన్ని సాధారణ విధానాలు ఉన్నాయి:
-
బ్రోంకోడైలేటర్స్:
అల్బుటెరోల్ వంటి షార్ట్-యాక్టింగ్ బీటా-అగోనిస్ట్లు (SABAs) తరచుగా ఆస్తమా లక్షణాల నుండి త్వరిత ఉపశమనాన్ని అందించడానికి సూచించబడతాయి. ఈ మందులు వాయుమార్గాల చుట్టూ ఉన్న కండరాలను విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి సహాయపడతాయి.
-
నివారణ మందులు:
లాంగ్-యాక్టింగ్ బీటా-అగోనిస్ట్లు (LABAs) లేదా ల్యూకోట్రీన్ మాడిఫైయర్లు వంటి లాంగ్-యాక్టింగ్ బ్రోంకోడైలేటర్లను శారీరక శ్రమ సమయంలో సంభవించే లక్షణాలను నిరోధించడానికి ఉపయోగించవచ్చు.
-
ఇన్హేల్డ్ కార్టికోస్టెరాయిడ్స్:
ఈ మందులు వాయుమార్గాలలో మంటను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి మరియు క్రమం తప్పకుండా తీసుకున్నప్పుడు ఆస్తమా లక్షణాలను నివారించడంలో ఉపయోగపడతాయి.
-
వార్మ్-అప్ వ్యాయామాలు:
శారీరక శ్రమకు ముందు సరైన వార్మప్ రొటీన్లో పాల్గొనడం లక్షణాల తీవ్రతను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. ఇందులో తేలికపాటి ఏరోబిక్ వ్యాయామాలు మరియు సాగదీయడం ఉండవచ్చు.
-
కండువాలు లేదా ముసుగులు ధరించడం:
చల్లని వాతావరణంలో ముక్కు మరియు నోటిని స్కార్ఫ్ లేదా మాస్క్తో కప్పి ఉంచడం వల్ల వాయుమార్గాల్లోకి ప్రవేశించే ముందు గాలి వేడి చేయడంలో సహాయపడుతుంది, ఇది లక్షణాలను ప్రేరేపించే ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది.
-
చల్లని గాలిని నివారించడం:
సాధ్యమైనప్పుడల్లా, చల్లని-ప్రేరిత ఉబ్బసం ఉన్న వ్యక్తులు చాలా చల్లని లేదా పొడి గాలికి గురికావడాన్ని పరిమితం చేయడానికి ప్రయత్నించాలి.
-
హెల్త్కేర్ ప్రొఫెషనల్తో సంప్రదింపులు:
చల్లని వాతావరణ-ప్రేరిత ఆస్తమాతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు వారి ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతతో కలిసి పనిచేయడం చాలా అవసరం. ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు వ్యక్తి యొక్క నిర్దిష్ట లక్షణాలు మరియు అవసరాల ఆధారంగా చికిత్స ప్రణాళికను రూపొందించవచ్చు.
చల్లని వాతావరణ-ప్రేరిత ఆస్తమాతో సహా ఉబ్బసం ఉన్న వ్యక్తులు వారి వైద్యులతో సంప్రదించి వ్యక్తిగతీకరించిన చికిత్స ప్రణాళికను అభివృద్ధి చేయడం చాలా కీలకం. చికిత్సల ప్రభావం వ్యక్తి నుండి వ్యక్తికి మారవచ్చు మరియు కాలక్రమేణా సర్దుబాట్లు అవసరం కావచ్చు. రెగ్యులర్ చెక్-అప్లు మరియు వైద్యులతో ఓపెన్ కమ్యూనికేషన్ ఆస్తమాను సమర్థవంతంగా నిర్వహించడంలో కీలకమైన భాగమని గుర్తుంచుకోవాలి.
చల్లదనం ప్రేరిత ఆస్తమా నివారణ Prevention of Cold induced Asthma
చల్లని వాతావరణం ఆస్తమా లక్షణాలను ప్రేరేపించకుండా నిరోధించడానికి బాధిత వ్యక్తులు కొన్ని చర్యలు తీసుకోవాలి. వైద్యులు సూచించిన మందులను సమయానుసారం తీసుకోవడంతో పాటు ఈ క్రింది వ్యూహాలు పాటించడం వల్ల వారిలో లక్షణాలు ఉత్పన్నం కాకుండా సహాయ పడతాయి.
అవి:
- ఆరుబయట వెళ్ళే ముందు సుమారు 5-10 నిమిషాలు వేడెక్కడం. ఇది డ్యాన్స్ వంటి ఏరోబిక్ కార్యకలాపాలను కలిగి ఉంటుంది.
- ఆరుబయట వెళ్లడానికి 10-15 నిమిషాల ముందు షార్ట్ యాక్టింగ్ ఇన్హేలర్ని ఉపయోగించడం. ఇది చల్లని గాలి వాయుమార్గాలను ఇరుకైనదిగా చేసే సంభావ్యతను తగ్గిస్తుంది.
- బయట ఉన్నప్పుడు నోరు కప్పే వస్తువును ధరించడం. నోటిని కండువాతో కప్పడం, ఉదాహరణకు, ఊపిరితిత్తులకు వెళ్లే మార్గంలో గాలిని వేడి చేయవచ్చు.
- వీలైనప్పుడల్లా ముక్కు ద్వారా శ్వాస తీసుకోవడంపై దృష్టి పెట్టండి. ఇది ఊపిరితిత్తులకు చేరే ముందు గాలిని వేడి చేయడానికి కూడా సహాయపడుతుంది.
వీలైతే, జలుబు-ప్రేరిత ఆస్తమా ఉన్న వ్యక్తి ఉష్ణోగ్రతలు 10°F లేదా అంతకంటే తక్కువకు చేరుకున్నప్పుడు బయటికి వెళ్లకుండా ఉండాలి. ఈ చల్లని వాతావరణ ప్రేరిత ఆస్తమా లక్షణాలను ప్రేరేపించే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
చల్లదనం ప్రేరిత ఆస్తమాకు ఆయుర్వేద చికిత్స: Ayurvedic Treatment for Cold induced Asthma
భారతదేశంలో పురాతన సాంప్రదాయ వైద్య విధానం ఆయుర్వేదం ప్రకారం, చల్లదనం-ప్రేరిత ఆస్తమాతో సహా వివిధ ఆరోగ్య పరిస్థితులను నిర్వహించడానికి సంపూర్ణ విధానాలను అందిస్తుంది. అయినప్పటికీ, ఆయుర్వేద చికిత్సలు సాంప్రదాయిక వైద్య సంరక్షణతో అనుబంధించబడాలని గమనించడం చాలా ముఖ్యం. ముఖ్యంగా ఆస్తమా విషయంలో, ఇది తీవ్రమైన పరిస్థితి.
ఆహార సిఫార్సులు:
- వెచ్చని, వండిన మరియు సులభంగా జీర్ణమయ్యే ఆహారాన్ని తీసుకోవాలి.
- శోథ నిరోధక లక్షణాలకు ప్రసిద్ధి చెందిన అల్లం, పసుపు మరియు నల్ల మిరియాలు వంటి సుగంధ ద్రవ్యాలను ఆహారంలో చేర్చాలి.
- చల్లని మరియు ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలకు దూరంగా ఉండండి, అవి శ్వాసకోశ సమస్యలను మరింత తీవ్రతరం చేస్తాయి.
మూలికా:
- పసుపు (కుర్కుమా లాంగా): దాని శోథ నిరోధక లక్షణాలకు ప్రసిద్ధి చెందిన పసుపును గోరువెచ్చని పాలలో లేదా వంటలలో చేర్చవచ్చు.
- అల్లం (జింగిబర్ అఫిసినేల్): సహజ బ్రోంకోడైలేటర్గా పనిచేస్తుంది మరియు అల్లం టీగా తీసుకోవచ్చు లేదా భోజనంలో చేర్చవచ్చు.
- తులసి (పవిత్ర తులసి): శోథ నిరోధక మరియు ఇమ్యునోమోడ్యులేటరీ లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది. తులసి టీ లేదా దాని ఆకులు ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి.
ఆవిరి పీల్చడం:
- యూకలిప్టస్ ఆయిల్ లేదా అజ్వైన్ (క్యారమ్ గింజలు) కలిపిన ఆవిరిని పీల్చడం వల్ల రద్దీ నుండి ఉపశమనం పొందవచ్చు మరియు శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బందులు తగ్గుతాయి.
ఆయుర్వేద మందులు:
- ఆయుర్వేద అభ్యాసకులు శ్వాసకోశ ఆరోగ్యం కోసం వాసక, హరిద్ర మరియు యష్టిమధు వంటి పదార్ధాలను కలిగి ఉన్న నిర్దిష్ట మూలికా సూత్రీకరణలను సిఫారసు చేయవచ్చు.
ప్రాణాయామం (శ్వాస వ్యాయామాలు):
- అనులోమ్ విలోమ్ మరియు కపాల్భతి వంటి అభ్యాసాలు ఊపిరితిత్తుల పనితీరును మెరుగుపరుస్తాయి మరియు ఆస్తమా లక్షణాలను నిర్వహించడంలో సహాయపడతాయి.
జీవనశైలి మార్పులు:
- వెచ్చదనాన్ని నిర్వహించాలి: చల్లని మరియు తడి వాతావరణాలకు గురికాకుండా ఉండండి. ముఖ్యంగా చలికాలంలో వెచ్చగా దుస్తులు ధరించండి.
- యోగా: భుజంగాసన (కోబ్రా పోజ్) మరియు సుఖాసన (సులభ భంగిమ) వంటి కొన్ని యోగా భంగిమలు శ్వాసకోశ ఆరోగ్యానికి ప్రయోజనకరంగా ఉండవచ్చు.
ఆయుర్వేద సంప్రదింపులు:
అర్హత కలిగిన ఆయుర్వేద వైద్యుడిని సంప్రదించి వ్యక్తిగతంగా రుగ్మతను, చల్లదన ప్రేరిత ఆస్తమా వివరాలను తెలపండి. దీని ద్వారా ఆయన మీ రుగ్మతను అంచనా వేసి మరియు వ్యక్తిగతీకరించిన చికిత్సలను సూచించేందుకు సహాయ పడుతుంది. అయితే ఆయుర్వేదం సహాయక చర్యలను అందించగలదు, ముఖ్యంగా ఆస్తమా విషయంలో మీ వైద్యులతో కలసి పనిచేయడం చాలా కీలకం. మీ చికిత్సా ప్రణాళికలో ముఖ్యమైన మార్పులు చేసే ముందు ఎల్లప్పుడూ తగు సమాచారం మీ వైద్యులకు ఇచ్చి వారి సూచనలు, సలహా మేరకు మాత్రమే పాటించాలని గుర్తుంచుకోండి.
సారాంశం
చల్లటి వాతావరణం అనేది ఒక సాధారణ ఆస్తమా ట్రిగ్గర్, అయితే గాలి పొడిగా ఉండటం వల్ల ఉష్ణోగ్రత కంటే సమస్యలు వచ్చే అవకాశం ఉంది. చల్లటి గాలిని పీల్చుకుంటూ శారీరక శ్రమలో పాల్గొనడం వల్ల ఆస్తమా లక్షణాలు మరింత తీవ్రమవుతాయి.ఒక వ్యక్తి నివారణ చర్యలు మరియు సూచించిన మందులతో వారి ఆస్తమా లక్షణాలను చక్కగా నిర్వహించలేకపోతే, షార్ట్-యాక్టింగ్ ఇన్హేలర్లు వంటివి, వారు వైద్యుడిని సంప్రదించాలి. లక్షణాలు మరింత తీవ్రంగా పెరగకుండా నిరోధించడానికి డాక్టర్ తదుపరి చికిత్సలను సిఫారసు చేయవచ్చు.