కార్డియో వాస్కులర్ వ్యాధులు (సివిడీ) అంటే హృదయ సంబంధ వ్యాధులు. హృదయం అంటే గుండె అని అందరికీ తెలిసిందే. కార్డియో వాస్కులర్ వ్యాధి కారణంగా గుండె, రక్త నాళాలను ప్రభావితం అవుతాయి. అమెరికాలోని పెద్దలలో దాదాపు సగం మందికి కనీసంగా ఏదో ఒక రకమైన గుండె జబ్బుల బారిన పడినవారంటే అతిశయోక్తి కాదు. హృదయ సంబంధ వ్యాధులను రాకుండా ఉండాలంటే జీవనశైలి మార్పులు అవసరం ఎంతైనా ఉంది. ఒక వేళ ఇవి మీ దరిచేరినా జీవనశైలి మార్పుతో వాటిని నియంత్రించవచ్చు. అయితే వీటితో పాటు మీ కార్డియాలజిస్టు సూచించిన మందులను కూడా వాడుతూఉండాలి. హృదయ సంబంధ వ్యాధులను ముందస్తుగా గుర్తించే పరీక్షలను ప్రతీ ఏడాది తప్పనిసరిగా చేసుకోవడం ఉత్తమం. ఎందుకంటే వీటిని ఎంత త్వరగా గుర్తిస్తే.. అంత త్వరగా చికిత్సను అందించడ సులభం అవుతుంది.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులు అంటే ఏమిటి?
కార్డియో వాస్కులర్ డిసీజ్ అనే వ్యాధుల సమూహం గుండెతో పాటు హృదయ రక్త నాళాలను కూడా ప్రభావితం చేస్తుంది. ఈ వ్యాధి గుండె, రక్తనాళాలలో ఏదో ఒకటి లేదా అనేక భాగాలపై ప్రభావితం చేయగలదు. ఇక ఈ వ్యాధి రెండు రూపాల్లో అలక్షణాలతో పాటు లక్షణాలతో కూడివుంటుంది. ఎవరైనా ఒక వ్యక్తి శారీరికంగా వ్యాధిని అనుభవిస్తున్నట్లు కనిపించినా లేక లక్షణాలతో బాధపడుతున్నా అది లక్షణాలతో కూడినది. ఇక శారీరికంగా ఎలాంటి అనుభూతిని కానీ, నోప్పిని కానీ పొందకున్నా.. కార్డియో వాస్కులర్ వ్యాధితో బాధపడితే అది అలక్షణ హృదయ సంబంధిత వ్యాధి.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులలో గుండె లేదా రక్తనాళాల సమస్యలతో కూడినవి.. అవి:
- గుండె, ఇతర అవయవాలు లేదా శరీరవ్యాప్తంగా రక్త నాళాల ఇరుకైనవి చేయడం.
- పుట్టుకతోనే గుండె, రక్త నాళాల సమస్యలు ఏర్పడటం.
- గుండె కవాటాలు సక్రమంగా పనిచేయకపోవడం.
- గుండె లయ సక్రమంగా లేకపోవడం.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులు ఎంత సాధారణం?
ప్రపంచవ్యాప్త మరణాలలో కార్డియో వాస్కులార్ వ్యాధుల కారణంగా మరణిస్తున్న వారి సంఖ్య అధికం. మరో రకంగా చెప్పాలంటే యావత్ ప్రపంచ మరణాల్లో హృదయ సంబంధిత వ్యాధుల కారణంగా సంభివిస్తున్న మరణాలదే అగ్రస్థానం అంటే గుండె హడలిపోతుంది. అయితే అగ్రరాజ్యం అమెరికాలో సంభవిస్తున్న మరణాలకు కూడా గుండె సంబంధ వ్యాధులే ప్రధాన కారణం. అమెరికాలో దాదాపు సగం మంది పెద్దలు కొన్ని రకాల హృదయ సంబంధ వ్యాధులను కలిగి ఉన్నారు. ఇది అన్ని వయసుల, లింగాలు, జాతులు మరియు సామాజిక ఆర్థిక స్థాయిల ప్రజలను ప్రభావితం చేస్తుంది. ముగ్గురు మహిళలలో ఒకరు మరియు పుట్టినప్పుడు ఆడవారిని కేటాయించిన వ్యక్తులలో ఒకరు హృదయ సంబంధ వ్యాధుల నుండి మరణిస్తారు.
కార్డియో వాస్కులర్ వ్యాధి కారణాలు ఏమిటీ.?
హృదయ సంబంధిత వ్యాధుల కారకాలు నిర్దిష్ట రకాన్ని బట్టి మారతుంటాయి. ఉదాహరణకు, అథెరోస్క్లెరోసిస్ (గుండె ధమనులలో ఫలకం నిర్మాణం) కొరోనరీ ఆర్టరీ వ్యాధి, పరిధీయ ధమని వ్యాధికి కారణమవుతుంది. కొరోనరీ ఆర్టరీ డిసీజ్ గుండె కండరాలపై మచ్చలు ఏర్పడటం, జన్యు సమస్యలు లేదా మందుల కారణంగా అరిథ్మియాకు కారణమవుతాయి. వృద్ధాప్యం, అంటువ్యాధులు, రుమాటిక్ వ్యాధి హృదయ గదుల వ్యాధులకు కారణమవుతాయి.
హృదయ సంబంధ వ్యాధుల ప్రమాద కారకాలు ఏమిటి?
కార్డియో వాస్కులార్ వ్యాధులకు సంబంధించిన ప్రమాద కారకాలు కూడా అనేకం. అయితే ఎవరైనా ఈ సమస్యలతో బాధపడుతుంటే.. వారు క్రమంగా గుండె సంబంధ వ్యాధులను అభివృద్ధి చేస్తున్నారని లేదా చేసే అవకాశం ఉంది. వాటిలో:
- అధిక రక్తపోటు (రక్తపోటు).
- అధిక కొలెస్ట్రాల్ (హైపర్లిపిడెమియా).
- పొగాకు వాడకం (హుక్కాతో సహా).
- టైప్ 2 డయాబెటిస్.
- గుండె జబ్బుల కుటుంబ నేపథ్యం.
- శారీరక శ్రమ లేకపోవడం.
- అధిక బరువు లేదా ఊబకాయం కలిగివుండటం.
- ఉప్పు, చక్కెర, కొవ్వు అధికంగా ఉండే ఆహారం తీసుకోవడం.
- మద్యం ఎక్కువగా తాగడం.
- వినోద మందుల వినియోగించడం
- ప్రీక్లాంప్సియా లేదా టాక్సేమియా.
- గర్భధారణ మధుమేహం.
- దీర్ఘకాలిక వాపు లేదా స్వయం ప్రతిరక్షక పరిస్థితులు.
- దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధులతో బాధపడితే.
హృదయ సంబంధ వ్యాధుల లక్షణాలు ఏమిటి?
హృదయ వ్యాధి కారణాన్ని బట్టి లక్షణాలు మారుతుంటాయి. వృద్ధులు, పుట్టినప్పుడు ఆడవారిగా పరిగణించబడిన వారు మరింత సూక్ష్మ లక్షణాలను కలిగి ఉండవచ్చు. కాగా, వారు ఇప్పటికీ తీవ్రమైన హృదయ సంబంధ వ్యాధులను కలిగి ఉండే అవకాశాలు లేకపోలేవు.
గుండె సమస్యల లక్షణాలు
- ఛాతీ నొప్పి (ఆంజినా).
- ఛాతీ పీడనం, ఛాతి బరువుగా అనిపించడం లేదా అసౌకర్యంగా ఉండటం
- ఊపిరి కొరత (డిస్ప్నియా).
- మైకము లేదా మూర్ఛ.
- అలసట
శరీరం అంతటా రక్త నాళాలలో అడ్డంకుల లక్షణాలు:
- నడుస్తున్నప్పుడు కాళ్ళలో నొప్పి లేదా తిమ్మిరి.
- వైద్యం లేని లెగ్ పుండ్లు.
- కాళ్ళపై చల్లని లేదా ఎర్రటి చర్మం.
- కాళ్ళలో వాపు.
- ముఖంలో తిమ్మిరి లేదా అవయవం. ఇది శరీరం ఒక వైపు మాత్రమే ఉండవచ్చు.
- మాట్లాడటం, చూడటం లేదా నడవడం.
ఏయే గుండె సంబంధ వ్యాధులు ఏలాంటి పరిస్థితులు?
కార్డియో వాస్కులర్ వ్యాధులు అనేక రకాలు ఉన్నాయి. అవి ఏయే పరిస్థితులకు కారణం అవుతాయన్నది కూడా వీటిలో జోడించాల్సిందే తప్ప.. పరిమితం చేయడం కుదరదు. ప్రముఖంగా కనిపించే పరిస్థితులు ఇవే:
- అరిథ్మియా: గుండె విద్యుత్ ప్రసరణ వ్యవస్థతో సమస్య, ఇది అసాధారణ గుండె లయకు లేదా గుండె కొట్టుకోవడానికి దారితీస్తుంది.
- వాల్వ్ వ్యాధి: గుండె కవాటాలలో బిగించడం లేదా లీక్ చేయడం (రక్తం ఒక గది నుండి మరొక గదికి లేదా రక్త పాత్రకు ప్రవహించే నిర్మాణాలు).
- కొరోనరీ ఆర్టరీ డిసీజ్: అడ్డంకులు వంటి మీ గుండె రక్త నాళాలతో సమస్య.
- గుండె వైఫల్యం: గుండె పంపింగ్/రిలాక్సింగ్ ఫంక్షన్లతో సమస్య, ఇది ద్రవ నిర్మాణానికి మరియు శ్వాసకు దారితీస్తుంది.
- పరిధీయ ధమని వ్యాధి: ఇరుకైన లేదా అడ్డంకులు వంటి మీ చేతులు, కాళ్ళు లేదా ఉదర అవయవాల రక్త నాళాలతో జారీ చేయండి.
- బృహద్ధమని వ్యాధి: మీ గుండె నుండి మీ మెదడుకు రక్తాన్ని మరియు మీ శరీరంలోని మిగిలినవి, డైలేటేషన్ లేదా అనూరిజం వంటి పెద్ద రక్త పాత్రతో సమస్య.
- పుట్టుకతో వచ్చే గుండె జబ్బులు: మీరు జన్మించిన గుండె సమస్య, ఇది మీ గుండెలోని వివిధ భాగాలను ప్రభావితం చేస్తుంది.
- పెరికార్డియల్ వ్యాధి: పెరికార్డిటిస్ మరియు పెరికార్డియల్ ఎఫ్యూషన్తో సహా మీ గుండె లైనింగ్‌తో సమస్య.
- సెరెబ్రోవాస్కులర్ డిసీజ్: ఇరుకైన లేదా అడ్డంకులు వంటి మీ మెదడుకు రక్తాన్ని అందించే రక్త నాళాలతో జారీ చేయండి.
- డీప్ సిర థ్రోంబోసిస్ (డివిటి): మీ సిరల్లోని అడ్డుపడటం, మీ మెదడు/శరీరం నుండి మీ గుండెకు రక్తాన్ని తిరిగి తెచ్చే నాళాలు.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులు ఎలా నిర్ధారణ అవుతాయి?
మీరు అనుభవించే లక్షణాలను బట్టి కార్డియాలజిస్ట్ శారీరక పరీక్ష చేస్తారు. మీరు అనుభవించే లక్షణాలు, వ్యక్తిగత ఆరోగ్యం, కుటుంబ ఆరోగ్య చరిత్ర గురించి ప్రశ్నలు అడుగుతారు. హృదయ సంబంధ వ్యాధులను నిర్ధారించడంలో సహాయపడటానికి వారు పరీక్షలను కూడా నిర్వహించవచ్చు.
హృదయ సంబంధ వ్యాధుల నిర్థారణకు ఏ పరీక్షలు చేస్తారు?
హృదయ సంబంధిత వ్యాధుల నిర్థారించడంలో గుండెతో పాటు రక్తనాళాల్లో పరిస్థితులను అథ్యయనం చేయడానికి కొన్ని సాధారణ పరీక్షలు ఉన్నాయి. అవి
- రక్త పరీక్ష: రక్తంలో కొలెస్ట్రాల్, చక్కెర స్థాయిలు, నిర్దిష్ట ప్రోటీన్లు వంటి హృదయ ఆరోగ్యాన్ని సూచించే పదార్థాలను కొలుస్తుంది. రక్తం గడ్డకట్టే సమస్యలను కూడా పరీక్షిస్తారు.
- చీలమండ బ్రాచియల్ ఇండెక్స్ (ఏబిఐ): చీలమండలు, చేతుల్లోని రక్తపోటును పరిధీయ ధమని వ్యాధిని నిర్ధారించడానికి పోల్చి చూస్తుంది.
- ఎలక్ట్రో కార్డియోగ్రామ్ (ఈకేజీ): గుండె విద్యుత్ కార్యకలాపాలను నమోదు చేస్తుంది.
- అంబులేటరీ పర్యవేక్షణ: పలు పరికరాలను ధరింపజేసి.. వాటితో గుండె లయ, రేట్లను ట్రాక్ చేస్తారు.
- ఎకోకార్డియోగ్రామ్: ఈ పరీక్ష ద్వారా ధ్వని తరంగాలను ఉపయోగించి హృదయ స్పందన, రక్త ప్రవాహం చిత్రాన్ని సృష్టిస్తారు.
- అల్ట్రాసౌండ్: కాళ్ళు లేదా మెడలో రక్త ప్రవాహాన్ని తనిఖీ చేయడానికి అల్ట్రాసౌండ్ ధ్వని తరంగాలను ఉపయోగిస్తారు.
- కార్డియాక్ కంప్యూటరైజ్డ్ టోమోగ్రఫీ (సిటీ): ఎక్స్-రే కిరణాలతో పాటు కంప్యూటర్ ప్రాసెసింగ్ ఉపయోగించి గుండె, రక్త నాళాల 3డి చిత్రాలను రూపొందించి పరీక్షిస్తారు.
- కార్డియాక్ మాగ్నెటిక్ రెసొనెన్స్ ఇమేజింగ్ (ఎమ్మారై): గుండె అత్యంత వివరణాత్మక చిత్రాలను రూపొందించడానికి అయస్కాంతాలు, రేడియో తరంగాలను ఉపయోగిస్తుంది.
- ఎమ్మార్ యాంజియోగ్రామ్ లేదా సీటీ యాంజియోగ్రామ్: కాళ్ళు, తల, మెడలో రక్త నాళాలను పరీక్షించటానికి వరుసగా ఎమ్మారై లేదా సిటీ యాంజియోగ్రామ్ ఉపయోగిస్తారు.
- ఒత్తిడి పరీక్ష: పని ఒత్తిడి ఎదుర్కోన్న సమయంలో గుండె ఎలా స్పందిస్తుందో తెలుసుకోవడానికి చేసే పరీక్షే ఒత్తిడి పరీక్ష. వ్యాయామం లేదా మందులను ఉపయోగించి ఈ పరీక్షలను విశ్లేషిస్తాయి. ఈ రకమైన పరీక్షలో ఈకేజీలు, ఇమేజింగ్ పరీక్షల్లోనూ ఉంటాయి.
- గుండెలో ఒత్తిడి: రక్త ప్రవాహాన్ని కొలవడానికి కార్డియాక్ కాథెటరైజేషన్ కాథెటర్ (సన్నని, బోలు ట్యూబ్) ను ఉపయోగిస్తారు.
హృదయ సంబంధ వ్యాధుల చికిత్స విధానాలు:
కార్డియో వాస్కులార్ వ్యాధుల బారిన పడిన బాధితులను వారి లక్షణాలు బట్టి.. వారికి ఉన్న హృదయ సంబంధ వ్యాధుల ఆధారంగా చికిత్సలు నిర్వహిస్తారు. అందరికీ ఒకే రకమైన చికిత్సా ప్రణాళికలు ఉండవు. అయితే హృదయ సంబంధ వ్యాధుల చికిత్సలో ఇవి కూడా సమ్మేళితం కావచ్చు:
- జీవనశైలి మార్పులు: ఆహారంలో మార్పులు, ఏరోబిక్ కార్యాచరణను పెంచడం, ధూమపానం, పొగాకు ఉత్పత్తులను విడిచిపెట్టడం (హుక్కాతో సహా).
- మందులు: వైద్యులు సూచించిన ఔషధాల వినియోగం హృదయ సంబంధ వ్యాధుల చికిత్సలో సహాయపడుతుంది. మందుల వాడకం అన్నది బాధితులకు సంబంధించిన హృదయ సంబంధ వ్యాధిపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
- విధానాలు లేదా శస్త్రచికిత్సలు: మందులు సరిపోకపోతే, వైద్యులు హృదయ సంబంధ వ్యాధుల చికిత్సకు కొన్ని విధానాలు లేదా శస్త్రచికిత్సలను ఉపయోగిస్తారు. ఉదాహరణకు స్టెంట్ల ఏర్పాటు. గుండె లేదా కాలు ధమనులలో కనిష్ట ఇన్వాసివ్ హార్ట్ సర్జరీ, ఓపెన్-హార్ట్ సర్జరీ, అబ్లేషన్స్ లేదా కార్డియోవర్షన్.
- కార్డియాక్ పునరావాసం: గుండె బలోపేతం కావడానికి పర్యవేక్షించబడిన వ్యాయామ కార్యక్రమం అవసరం కావచ్చు.
- క్రియాశీల నిఘా: బాధితులను జాగ్రత్తగా పర్యవేక్షించడం కూడా అవసరం. మందులు లేదా శస్త్రచికిత్సలు చేసినా కాలక్రమేణా పర్యవేక్షణ అవసరం.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులను ఎలా నివారించవచ్చు?
పుట్టుకతో వచ్చే గుండె జబ్బులు వంటి కొన్ని రకాల హృదయ సంబంధ వ్యాధులను నిరోధించడం అసాధ్యం అని చెప్పాలి. కానీ జీవనశైలి మార్పులు అనేక రకాల హృదయ సంబంధ వ్యాధుల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తాయని చెప్పడంలో మాత్రం ఎలాంటి సందేహం లేదు. హృదయనాళ నష్టాలను ఈ పద్దతులు, జీవనశైలిలో మార్పులతో తగ్గించవచ్చు. అవి:
- పొగాకు ఉత్పత్తులకు దూరంగా ఉండటం
- టైప్ 2 డయాబెటిస్, అధిక కొలెస్ట్రాల్ లేదా అధిక రక్తపోటు వంటి ఆరోగ్య పరిస్థితులను నియంత్రించడం
- ఆరోగ్యకరమైన బరువును సాధించి, అలాగే కొనసాగించడం
- సంతృప్త కొవ్వు, సోడియం తక్కువగా ఉన్న ఆహారం తీసుకోవడం.
- ప్రతీరోజు కనీసం 30 నుండి 60 నిమిషాలు వ్యాయామం చేయడం.
- ఒత్తిడిని తగ్గించడం, ఆయా పరిస్థితులను ధీటుగా ఎదుర్కోవడం.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులు ఉన్నవారికి దృక్పథం ఏమిటి?
చాలా మంది ప్రజలు అధిక జీవన నాణ్యతను పొందుతారు, వారి ఆరోగ్య సంరక్షణ బృందం సహాయంతో వారి హృదయ సంబంధ వ్యాధులను నిర్వహించవచ్చు. మీరు మీ ఆరోగ్య సంరక్షణలో నిమగ్నమై మీ ప్రొవైడర్ చికిత్స ప్రణాళికను అనుసరిస్తే సానుకూల ఫలితం కోసం మీ అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. సూచించిన విధంగా మందులు తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం.
గుండెజబ్బులు ఇతర పరిస్థితుల ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయా?
కార్డియో వాస్కూలర్ వ్యాధిని అరోగ్యకరమైన జీవనశైలితో పాటు వైద్యులు సూచించిన ఔషధాలతో సరిచేసుకోవచ్చు. కాగా ఈ వ్యాధి లక్షణాలను గుర్తించి సకాలంలో చికిత్స చేయడం ద్వారా సులభంగా బయటపడతారు. అయితే లక్షణాలను నిర్లక్ష్యం చేసిన క్రమంలో హృదయ సంబంధ వ్యాధులు తీవ్రమైన సమస్యలకు దారితీస్తాయని చెప్పడంలో సందేహమేమి లేదు.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులు ఉంటే, మీకు వీటి నుంచి ఎక్కువ ప్రమాదం కలగవచ్చు:
- గుండెపోటు.
- స్ట్రోక్.
- తీవ్రమైన లింబ్ ఇస్కీమియా (కాలు ధమనులలో ఆకస్మిక బ్లాకేజీ).
- బృహద్ధమని విచ్ఛేదనం.
- ఆకస్మిక గుండె మరణం.
వైద్యుడిని ఎప్పుడు సంప్రదించాలి.?
కార్డియో వాస్కులర్ వ్యాధులను వైద్యులు తొలి దశలోనే గుర్తించిన నేపథ్యంలో వాటికి చికిత్స చేయడం చాలా సులభం. అందువల్ల ప్రతి సంవత్సరం వైద్యుడిని సంపద్రించడం చాలా ముఖ్యం. లక్షణాలు ప్రారంభమయ్యే ముందు వారు హృదయనాళ సమస్యలను గుర్తించగలరు. గుండె సంబంధ వ్యాధుల సంకేతాలు ఉంటే, వెంటనే కార్డియాలజిస్ట్ ను సంప్రదించండి.
మీరు ఈ లక్షణాలు ఆకస్మికంగా అనుభవిస్తే అత్యవసర వైద్య సహాయం తీసుకోండి:
- ఛాతీ నొప్పి, పీడనం, బరువు లేదా అసౌకర్యం, ముఖ్యంగా శ్రమతో.
- మూర్ఛ (సింకోప్).
- తీవ్రమైన breath పిరి ఆడతారు, ప్రత్యేకించి ఇది క్రొత్తది లేదా ప్రగతిశీలమైతే.
- మీ చేతులు/కాళ్ళలో నొప్పి లేదా తిమ్మిరి.
- వెన్నునొప్పి లేదా చిరిగిపోవటం.
హృదయ సంబంధ వ్యాధులు గుండె, రక్త నాళాలను ప్రభావితం చేసే పరిస్థితులు. తగు సమయంలో తగిన చికిత్స లేకపోవడంతో గుండె జబ్బులు, గుండెపోటు లేదా స్ట్రోక్‌లకు దారితీస్తాయి. జీవనశైలి మార్పులతో వాటిని నియంత్రించవచ్చు. ఇప్పటికే వీటి బారిన పడినవారు జీవనశైలిలో మార్పులతో పాటు వైద్యులు సూచించిన మందులను వాడుతూ వ్యాధిని నియంత్రించవచ్చు. క్రితంసారి చేసిన రోగ నిర్ధారణ పరీక్షలు సమర్థవంతమైన చికిత్సకు సహాయపడుతుంది. చాలా మంది హృదయ సంబంధ వ్యాధులతో బాధపడుతున్నవారు తమ జీవనశైలితో మార్పులతో పూర్తి, చురుకైన జీవితాన్ని గడుపుతున్నారు.
