యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ను సమర్థవంతంగా నిర్వహించడం దానిని ఎదుర్కోంటున్న బాధితులకు చాలా అవసరం. ఒక వైపు దానిని సమర్థవంతంగా నిర్వహిస్తూనే మరోవైపు ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని అనుసరించడం కూడా ముఖ్యం. ఇందుకోసం యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను తీవ్రతరం చేసే ఆహార ఎంపికలను కనుగొని వాటిని నివారించడం తప్పనిసరి. దీంతో యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లక్షణాలు కలిగించే అసౌకర్యాన్ని తగ్గించడంతో పాటు జీర్ణ ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహించవచ్చు. గుండెల్లో మంటకు వీడ్కోలు చెప్పండి మరియు మీ మొత్తం ఆరోగ్యానికి మద్దతు ఇచ్చే జీవనశైలిని స్వీకరించండి. యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ నుండి ఉపశమనం పొందేందుకు మరియు సంతోషకరమైన, ఆరోగ్యకరమైన జీవితాన్ని ఆస్వాదించడానికి ఆహారం మరియు అలవాట్లను నియంత్రించండి.
యాసిడ్ రిఫ్లక్స్తో నివారించాల్సిన ఆహారాలలో స్పైసీ మరియు ఫ్యాటీ ఫుడ్స్, సిట్రస్ ఫ్రూట్స్, టొమాటోలు, చాక్లెట్ మరియు కెఫిన్ ఉన్నాయి. ఈ అంశాలు దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ను సడలించడం ద్వారా లేదా కడుపు ఆమ్ల ఉత్పత్తిని పెంచడం ద్వారా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను ప్రేరేపించగలవు. దీనికి తోడు రోజుకూ మూడు పూటలా పెద్ద భోజనం తీసుకోవడం, ముఖ్యంగా పడుకునే ముందు బోజనం చేయడం, లక్షణాలను మరింత తీవ్రతరం చేస్తుంది. ఈ ట్రిగ్గర్ ఆహారాలను నివారించడం మరియు తక్కువ-యాసిడ్ ఆహారాన్ని స్వీకరించడం యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను నిర్వహించడంలో మరియు మొత్తం జీర్ణ ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంలో సహాయపడవచ్చు. ఇంతవరకు సరే కానీ అసలు యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ అంటే ఏమిటీ అన్న ప్రశ్నకు సమాధానం తెలుసుకుందాం.
యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ అంటే ఏమిటీ? What does Acid Reflux mean?
యాసిడ్ రిఫ్లక్స్, దీనినే గ్యాస్ట్రోఎసోఫాగియల్ రిఫ్లక్స్ (GER) అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది కడుపులోంచి ఆమ్లం అన్నవాహికలోకి తిరిగి ప్రవహించే పరిస్థితి. అన్నవాహిక అనేది గొంతును కడుపుతో కలిపే గొట్టం. సాధారణంగా, అన్నవాహిక దిగువన ఉన్న దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES) అని పిలువబడే కండరాల వలయం ఆహారం మరియు ద్రవం కడుపులోకి ప్రవేశించడానికి తెరుచుకుంటుంది మరియు కడుపులోని విషయాలు అన్నవాహికలోకి తిరిగి ప్రవహించకుండా నిరోధించడానికి మూసివేయబడుతుంది. అయినప్పటికీ, యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ ఉన్న వ్యక్తులలో, LES సరిగ్గా పనిచేయకపోవడం ఫలితంగా, కడుపులోంచి ఆమ్లం అన్నవాహికలోకి రిఫ్లక్స్ లేదా వెనుకకు ప్రవహిస్తుంది. ఇది గుండెల్లో మంటగా పిలువబడే ఛాతీలో మండే అనుభూతిని కలిగిస్తుంది, అలాగే రెగ్యురిటేషన్, ఛాతీ నొప్పి, మింగడంలో ఇబ్బంది మరియు నోటిలో పుల్లని రుచి వంటి ఇతర లక్షణాలను కలిగిస్తుంది.
కొన్ని ఆహారాలు లేదా కార్యకలాపాల ఫలితంగా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ అప్పుడప్పుడు సంభవించవచ్చు, అయితే దీర్ఘకాలిక యాసిడ్ రిఫ్లక్స్, గ్యాస్ట్రోఎసోఫాగియల్ రిఫ్లక్స్ డిసీజ్ (GERD) అని పిలుస్తారు, ఇది వైద్య సంరక్షణ అవసరమయ్యే మరింత తీవ్రమైన పరిస్థితి. చికిత్స చేయని GERD అన్నవాహిక శోథ (అన్నవాహిక వాపు), అన్నవాహిక స్ట్రిక్చర్స్ (అన్నవాహిక సంకుచితం), బారెట్ యొక్క అన్నవాహిక (పూర్వ క్యాన్సర్ పరిస్థితి) మరియు అన్నవాహిక క్యాన్సర్ వంటి సమస్యలకు దారితీస్తుంది. యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ చికిత్సలో ట్రిగ్గర్ ఫుడ్స్ను నివారించడం, బరువు తగ్గడం మరియు బెడ్ను పైకి లేపడం వంటి జీవనశైలి మార్పులను కలిగి ఉండవచ్చు, అలాగే కడుపులో యాసిడ్ ఉత్పత్తిని తగ్గించడానికి లేదా LESని బలోపేతం చేయడానికి క్రమం తప్పకుండా మందులను వాడాలి. తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, LESతో అంతర్లీన సమస్యను సరిచేయడానికి శస్త్రచికిత్స అవసరం కావచ్చు.
యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ కారణాలు, ప్రమాద కారకాలు Causes and Risk Factors of Acid Reflux
యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ అరోగ్య పరిస్థితి అభివృద్ధి చెందడానికి దోహదపడే అనేక అంశాలు ఉన్నాయి:
-
హయాటల్ హెర్నియా: Hiatal hernia:
కడుపు ఎగువ భాగం డయాఫ్రాగమ్ ద్వారా ఛాతీ కుహరంలోకి ఉబ్బినప్పుడు హయాటల్ హెర్నియా ఏర్పడుతుంది. ఇది దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES)ని బలహీనపరుస్తుంది, తద్వారా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ కు దారి తీస్తుంది. దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ సాధారణంగా కడుపులోంచి ఆమ్లం అన్నవాహికలోకి తిరిగి ప్రవహించకుండా నిరోధించే కండరం.
-
బలహీనమైన దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES): Weak lower esophageal sphincter (LES):
యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ను నిరోధించడానికి కడుపు నుండి అన్నవాహికను మూసివేయడానికి దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES) బాధ్యత వహిస్తుంది. ఈ ఎల్ఈఎస్ (LES) బలహీనంగా ఉన్నా లేదా అసాధారణంగా విశ్రాంతి తీసుకుంటున్నా, ఇది కడుపు ఆమ్లం అన్నవాహికలోకి రిఫ్లక్స్ చేయడానికి అనుమతిస్తుంది.
-
కొన్ని ఆహారాలు, పానీయాలు: Certain foods and beverages:
ఆహారాలు మరియు పానీయాలు దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES)ని సడలించడం లేదా కడుపులో ఆమ్ల ఉత్పత్తిని పెంచడం వంటివి యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ను ప్రేరేపించగలవు. వీటిలో కారంగా ఉండే ఆహారాలు, సిట్రస్ పండ్లు, టమోటాలు, చాక్లెట్, కెఫిన్, ఆల్కహాల్ మరియు కొవ్వు లేదా వేయించిన ఆహారాలు ఉండవచ్చు.
-
అతిగా తినడం: Overeating:
పెద్ద భోజనం తినడం లేదా తిన్న తర్వాత కొద్దిసేపటికి పడుకోవడం వల్ల యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ను ఎదుర్కొనే సంభావ్యతను పెరుగుతుంది. ఎందుకంటే కడుపు నిండుగా ఉండటం వలన దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES) పై ఒత్తిడి ఏర్పడుతుంది, దీని వలన అది తెరుచుకుంటుంది మరియు కడుపు ఆమ్లం అన్నవాహికలోకి రిఫ్లక్స్ అయ్యేలా చేస్తుంది.
-
ఊబకాయం: Obesity:
ఊబకాయం కూడా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ కు దారితీస్తుంది. ఎత్తుకు తగ్గట్టుగా ఉండాల్సిన బరువు కన్నా అధిక బరువుతో ఉండటం, అధిక బరువును మించి కూడా బరువుగా ఉండటం ఊబకాయం అంటారు. ఈ ఊబకాయుల్లో మరీ ముఖ్యంగా పొత్తికడుపు చుట్టూ, కడుపు రెండూను దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES)పై ఒత్తిడిని పెంచుతుంది, దీంతో యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ కు దారితీస్తుంది.
-
గర్భం: Pregnancy:
మహిళలు గర్భం దాల్చిన నేపథ్యంలోనూ దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ పై ఒత్తిడి యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ కు దారితీస్తుంది. గర్భాదారణ దాల్చిన సమయంలో మహిళల హార్మోన్ల మార్పులు మరియు గర్భధారణ సమయంలో కడుపుపై పెరుగుతున్న గర్భాశయం యొక్క ఒత్తిడి యాసిడ్ రిఫ్లక్స్కు దోహదం చేస్తుంది.
-
ధూమపానం: Smoking:
ఏది చేయడం ద్వారా శరీర ఆరోగ్యానికి మసకబారి అనారోగ్యానికి దారి తీస్తుందో అదే ధూమపానం. సిగరెట్ పోగను యాక్టివ్ స్మోకింగ్, ఫాసివ్ స్మోకింగ్ రెండూను దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (LES)ని బలహీనపరుస్తుంది మరియు కడుపు ఆమ్ల ఉత్పత్తిని పెంచుతుంది, దీంతో యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ సంభవించే అవకాశం ఉంది.
-
కొన్ని మందులు: Certain medications:
నాన్స్టెరాయిడ్ యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ డ్రగ్స్ (NSAIDలు), కాల్షియం ఛానల్ బ్లాకర్స్ మరియు కొన్ని ఆస్త్మా మందులు వంటి కొన్ని మందులు LESని సడలించవచ్చు లేదా అన్నవాహికను చికాకు పెట్టవచ్చు, ఇది యాసిడ్ రిఫ్లక్స్కు దారితీసే దుష్ప్రభావం.
-
ఒత్తిడి: Stress:
ఒత్తిడి అనేది నేరుగా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్కు కారణం కాకపోయినా, జీర్ణక్రియ ప్రక్రియలను ప్రభావితం చేయడం మరియు కడుపులో ఆమ్ల ఉత్పత్తిని పెంచడం ద్వారా కొంతమంది వ్యక్తులలో ఇది లక్షణాలను తీవ్రతరం చేస్తుంది లేదా ఎపిసోడ్లను ప్రేరేపిస్తుంది.
ఇవి యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ యొక్క కొన్ని సాధారణ కారణాలు మరియు దోహదపడే కారకాలు, అయితే ఈ కారణాలు, కారకాలు వ్యక్తి నుంచి వ్యక్తికి మారవచ్చు. వ్యక్తిగత అనుభవాలు భిన్నంగా ఉండవచ్చు. యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ పరిస్థితిని అభివృద్ధి చేసే ప్రమాదాన్ని పెంచడానికి బహుళ కారకాలు పరస్పర చర్య చేయవచ్చు. అయితే ఆహారంలో మార్పులు యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ను గణనీయంగా ప్రభావితం చేస్తాయి అన్న విషయాన్ని గుర్తించాలి. తినేటప్పుడు లేదా త్రాగేటప్పుడు ఛాతీ నొప్పికి కారణమైన చికిత్స ఈ లక్షణాలను తగ్గించడానికి ఉత్తమ మార్గం. కొ్ని ఆహారాలను నివారించడం ద్వారా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ ను నిర్వహించవచ్చు. అవేంటో ఒకసారి పరిశీలిద్దామా.
యాసిడ్ రిఫ్టెక్స్ కోసం నివారించాల్సిన ఆహారాలు: Foods that should be avoided for acid reflux
యాసిడ్ రిఫ్టెక్స్ పరిస్థితికి కడుపులోంచి ఆమ్లం అన్నవాహికలోకి చేరడం అన్న విషయం తెలిసిందే. ఈ పరిస్థితిని నిర్వహించేందుకు గానూ కొన్ని ఆహారాలను నివారించడం మంచింది. సాధారణంగా కొవ్వు, ఆమ్ల లేదా అధిక కెఫిన్ ఉన్న ఆహారాలకు దూరంగా ఉండాలి. దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ను సడలించే ఆహారాలకు దూరంగా ఉండాలి.
యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ కోసం నివారించాల్సిన ఆహారాల జాబితా ఇలా ఉంది:
-
కెఫిన్ పానీయాలు
కాఫీ, టీ, శీతల పానీయాలు మరియు ఎనర్జీ డ్రింక్స్లో కెఫిన్ అనేది సహజమైన ఉద్దీపన. ఇది మెదడు మరియు కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థను ఉత్తేజపరచడం ద్వారా పని చేస్తుంది. అలసట రాకుండా నిరోధించడంతో పాటు అప్రమత్తంగా ఉండటానికి సహాయపడుతుంది. కెఫిన్తో కూడిన పానీయాలు యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ను తీవ్రతరం చేస్తాయి, అదే సమయంలో కెఫీన్ కొంత మంది వ్యక్తులలో ప్రతికూల దుష్ప్రభావాలను కలిగిస్తుంది, ఆందోళన, చంచలత్వం మరియు నిద్రలో ఇబ్బంది వంటివి ఉంటాయి.
-
కార్బొనేటెడ్ (శీతల) పానీయాలు:
కార్బోనేటేడ్ పానీయాలు కరిగిన కార్బన్ డయాక్సైడ్ (CO2) కలిగి ఉన్న పానీయాలు. కార్బోనేటేడ్ పానీయాలలో ఉపయోగించే ప్రధాన పదార్థాలు నీరు, కార్బన్ డయాక్సైడ్, స్వీటెనర్లు, సువాసన, రంగులు మరియు ఆమ్లాలు. కార్బోనేటేడ్ పానీయాలలో శీతల పానీయాలు, స్ప్రింగ్ వాటర్, బీర్ మరియు సోడా లేదా పాప్ వస్తాయి.
-
సిట్రస్ పండ్లు:
సిట్రస్ పండ్లు (నారింజలు, నిమ్మకాయలు, టాన్జేరిన్లు, నిమ్మకాయలు మరియు ద్రాక్షపండు) యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను ప్రేరేపించే అవకాశం ఉంది. సిట్రస్ పండ్లలో ఉండే యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను ప్రేరేపిస్తుంది ఎందుకంటే అవి అన్నవాహిక స్పింక్టర్ను రిలాక్స్ చేస్తాయి మరియు లక్షణాలను మరింత తీవ్రతరం చేస్తాయి. సిట్రస్ పండ్లలో ఇతర పండ్ల కంటే ఎక్కువ ఆమ్లం కూడా ఉంటుంది, ఇది చాలా మంది బాధితులలో యాసిడ్ రిఫ్లెక్స్ లక్షణాలను పెంచుతుంది.
-
మద్య సేవనం:
మద్యం సేవనం కూడా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను ప్రేరేపించేందుకు కారణం అవుతుంది మరియు అన్నవాహిక శ్లేష్మం దెబ్బతింటుంది. అనేక సందర్భాల్లో, ఆల్కహాల్ పానీయాలను పూర్తిగా నివారించిన తర్వాత దాని లక్షణాలను నియంత్రించవచ్చు. కాబట్టి యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ ఉన్న వ్యక్తులు ఆల్కహాల్కు దూరంగా ఉండాలని లేదా మితమైన మొత్తంలో ఆల్కహాల్ తీసుకోవాలని తరచుగా సిఫార్సు చేస్తారు.
-
చాక్లెట్
కోకో తీసుకోవడం వల్ల సెరోటోనిన్ పెరిగిపోతుంది మరియు ఆ గ్యాస్ట్రిక్ కంటెంట్లు పెరగడం వల్ల దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ (ఎల్ఈఎస్) విశ్రాంతి తీసుకునేలా చేస్తుంది. చాక్లెట్లో కెఫిన్ మరియు థియోబ్రోమిన్ ఉన్నాయి, ఇది లక్షణాలను పెంచుతుంది.
-
వేయించిన ఆహారాలు, కొవ్వు పదార్ధాలు
వేయించిన, జిడ్డైన మరియు కొవ్వు పదార్ధాలు గుండెల్లో మంటను కలిగిస్తాయి మరియు యాసిడ్ రిఫ్లక్స్కు దారితీస్తాయి ఎందుకంటే అవి దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ పూర్తిగా బిగుతుగా మారకుండా నిరోధిస్తాయి. ఇది పొట్టలోని ఆమ్లాలు పైకి ప్రవహించడానికి ఒక ద్వారం సృష్టిస్తుంది. జిడ్డైన, భారీ ఆహారాలు జీర్ణం చేయడం కష్టం, కాబట్టి కడుపు చాలా నెమ్మదిగా ఖాళీ అవుతుంది, ఇది గుండెల్లో మంటను ప్రేరేపిస్తుంది.
-
టమోటాలు
పేదవాడి యాపిల్ పండుగా పిలువబడే టమోటాలు కూడా యాసిడ్ రిఫ్లెక్స్ కు కారణం అవుతాయి. అందుకు టమాటాలలోని సిట్రిక్ యాసిడ్ మరియు మాలిక్ యాసిడ్ ఈ రెండు రకాల ఆమ్లాలు యాసిడ్ రిఫ్లెక్స్ కు దోహదం చేస్తాయి. ఇవి గుండెల్లో మంటను ప్రేరేపిస్తాయి. టమాటా ఆధారిత ఉత్పత్తులను తినేటప్పుడు, కడుపులో కూర్చున్న ఆహారాన్ని విచ్ఛిన్నం చేయడానికి కడుపు గ్యాస్ట్రిక్ ఆమ్లాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
-
పిప్పరమింట్
ఇది అన్నవాహిక మరియు కడుపు (దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్) మధ్య స్పింక్టర్ను కూడా సడలిస్తుంది, కాబట్టి ఇది గ్యాస్ట్రోఎసోఫాగియల్ రిఫ్లక్స్ మరియు గుండెల్లో మంటకు కారణమవుతుంది. ఇది హయాటల్ హెర్నియా ఉన్నవారిలో రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను మరింత తీవ్రతరం చేస్తుంది. గ్యాస్ట్రో ఎసోఫాగియల్ రిఫ్లక్స్ వ్యాధి (GERD) ఉన్నవారిలో లక్షణాలను తీవ్రతరం చేయడంలో ఆశ్చర్యం లేదు.
ఈ ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి విధానాలతో మందులు లేకుండా యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ నుండి బయటపడవచ్చు. యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లేదా గుండెల్లో మంట యొక్క పునరావృత ఎపిసోడ్లను కలిగి ఉన్న బాధితులు టే, ఈ దశలను అనుసరించాలి:
- రోజూ మూడు పెద్ద భోజనాలకు స్వస్తి పలికి ప్రతి రెండు గంటలకు ఒక చిన్న భోజనం తినాలి.
- యాసిడ్ రిఫ్లెక్స్ ప్రేరేపించబడిన ఆహారాలను నివారించండి.
- తిన్న తర్వాత కొన్ని గంటల పాటు తీవ్రమైన వ్యాయామం మానుకోండి.
- పడుకోవడానికి 2 నుండి 3 గంటల ముందు తినడం ముగించండి.
- నిద్రపోతున్నప్పుడు పాదాల కంటే 6 నుండి 8 అంగుళాల ఎత్తులో తల ఉండాలి.
- ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించడం మరియు బరువు తగ్గాల్సి వస్తే తగ్గడం ఉత్తమం.
- ధూమపానం మానుకోండి, నికోటిన్ దిగువ అన్నవాహిక స్పింక్టర్ను సడలించే ప్రమాదం ఉంది.
- కొన్ని మందులు యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ను ప్రేరేపిస్తాయి, వాటిని తనిఖీ చేయండి మరియు రిఫ్లక్స్ ఉన్నట్లయితే వైద్యుడిని సంప్రదించండి. ఈ దశలు ప్రభావవంతంగా లేకున్నా, తీవ్రమైన నొప్పి లేదా మింగడంలో ఇబ్బంది ఉన్నా, ఇతర కారణాలను తోసిపుచ్చకుండా వెంటనే గ్యాస్ట్రోఎంటరాలజిస్ట్ని సంప్రదించండి.