చిక్కుళ్ళు ప్రోటీన్, మినరల్స్, విటమిన్లు మరియు స్టార్చ్ వంటి పోషకాలను కలిగి ఉంటాయి మరియు వీటిని తొలి దేశీయ మొక్కలుగా గమనించవచ్చు. వ్యవసాయం మరియు వ్యవసాయ, అటవీరంగంలో మానవులు మరియు జంతువుల ఆహారంగా మరియు నేలను మెరుగుపరిచే పదార్థాలుగా ఈ చికుళ్ళ పొదలు, మొక్కలు ఉపయోగపడతాయి. చిక్కుళ్ళ మొక్కల వర్గం, ప్యాడ్‌లలో విత్తనాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. అధిక పోషక విలువలు మరియు నత్రజని స్థిరీకరణ ద్వారా నేల సంతానోత్పత్తిని మెరుగుపరచగల సామర్థ్యం కారణంగా ఇవి మానవ ఆహారం మరియు వ్యవసాయం రెండింటిలోనూ ముఖ్యమైనవి.
చిక్కుళ్ళు అంటే ఏమిటి ? What are Legumes?
చిక్కుళ్ళు ఫాబేసి లేదా లెగ్యుమినోసే కుటుంబానికి చెందినవి. పుష్పించే మొక్కల యొక్క అత్యంత ప్రముఖమైన మరియు ప్రధానమైన కుటుంబాలలో ఇది ఒకటి. కాగా ఇవి సుమారు 650 నుండి 750 జాతులు, 18,000 నుండి 19,000 జాతుల తీగలు, పొదలు, మూలికలు మరియు చెట్లకు అల్లుకునే తీగలతో ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. మెత్తని పండ్లు లేదా చిక్కుళ్ళు సాధారణంగా ఈ కుటుంబాన్ని నిర్వచిస్తాయి. ఇది నాలుగు ఉప కుటుంబాలుగా విభజించబడింది:
- పాపిలియోనోయిడే Papilionoideae (14,000 జాతులు)
- సీసల్పినియోయిడే Caesalpinioideae (2,800 జాతులు)
- మిమోసోయిడే Mimosoideae (2,900 జాతులు)
- స్వర్ట్జియోయిడే Swartzioideae (80 జాతులు).
అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన మరియు సాధారణంగా ఉపయోగించే చిక్కుళ్ళలో చిక్పీస్, కౌపీస్, కిడ్నీలు , కాయధాన్యాలు, అల్ఫాల్ఫా, క్లోవర్స్, ముంగ్ బీన్స్, వేరుశెనగలు , బఠానీలు, పావురం బఠానీలు మరియు వెట్చెస్ సోయాబీన్‌లు.
చిక్కుళ్ళు యొక్క పోషకాహార ప్రొఫైల్ The nutrition profile of Legumes
అర కప్పు పప్పుధాన్యాలు 115 కేలరీలు, 7-9 గ్రా ఫైబర్, 8 గ్రా ప్రోటీన్ , 20 గ్రా కార్బోహైడ్రేట్ మరియు 1 గ్రా కొవ్వును అందిస్తాయి. అవి 10 మరియు 40 మధ్య తక్కువ గ్లైసెమిక్ సూచికను కలిగి ఉంటాయి. చిక్కుళ్ళు ప్రోటీన్, స్టార్చ్, ఖనిజాలు మరియు విటమిన్లు మరియు ప్రధాన ఆరోగ్య-రక్షిత సమ్మేళనాలు (ఫినోలిక్స్, ఇనోసిటాల్ ఫాస్ఫేట్లు మరియు ఒలిగో-శాకరైడ్లు) వంటి పోషకాల యొక్క గొప్ప మూలం. పప్పుధాన్యాల యొక్క గణనీయమైన పోషక విలువ శాఖాహారులకు అవసరమైన పోషణ మరియు ఆహారాన్ని అందిస్తుంది. ఇది మాంసానికి ప్రత్యామ్నాయంగా పనిచేస్తుంది. పప్పుధాన్యాల గింజల నుండి వేరుచేయబడిన ప్రోటీన్లు, స్టార్చ్ మరియు ఫైబర్‌లు అద్భుతమైన భౌతిక-రసాయన మరియు ఆరోగ్య-రక్షణ లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.
చిక్కుళ్ళలో పోషక విలువలు: Nutritional Value of Legumes
- ప్రోటీన్: చిక్కుళ్ళు ప్రోటీన్‌లో పుష్కలంగా ఉంటాయి, వాటిని శాఖాహారం మరియు శాకాహార ఆహారంలో ముఖ్యమైన భాగం.
- ఫైబర్: అధిక ఫైబర్ కంటెంట్ జీర్ణక్రియలో సహాయపడుతుంది మరియు సంపూర్ణత్వ భావనను ప్రోత్సహిస్తుంది.
- విటమిన్లు మరియు ఖనిజాలు: అవి విటమిన్లు (బి విటమిన్లు వంటివి) మరియు ఖనిజాలు (ఇనుము, మెగ్నీషియం మరియు పొటాషియం వంటివి) మంచి మూలాలు.
- కొవ్వు తక్కువగా ఉంటుంది: చాలా పప్పుధాన్యాలలో కొవ్వు తక్కువగా ఉంటుంది మరియు కొలెస్ట్రాల్ ఉండదు.
చిక్కుళ్ళు యొక్క బొటానికల్ లక్షణాలు: Characteristics of Botanical Legumes
- కాయలు: చిక్కుళ్ళు ఒక పాడ్‌లో విత్తనాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి, అవి పరిపక్వమైనప్పుడు విడిపోతాయి.
- నత్రజని స్థిరీకరణ: అనేక చిక్కుళ్ళు రైజోబియం బాక్టీరియాతో సహజీవన సంబంధాన్ని కలిగి ఉంటాయి, ఇవి వాతావరణ నత్రజనిని మొక్కలు ఉపయోగించగల రూపంగా మారుస్తాయి, నేలను సుసంపన్నం చేస్తాయి.
- వెరైటీ: బీన్స్, కాయధాన్యాలు, బఠానీలు, చిక్పీస్, సోయాబీన్స్, వేరుశెనగ మరియు అల్ఫాల్ఫా వంటి అనేక రకాల మొక్కలను కలిగి ఉంటుంది.
చిక్కుళ్ళు యొక్క సాధారణ రకాలు Common Types of Legumes
-
బీన్స్
– ఉదాహరణలు: కిడ్నీ బీన్స్, బ్లాక్ బీన్స్, పింటో బీన్స్, నేవీ బీన్స్.
– ఉపయోగాలు: సలాడ్లు, సూప్‌లు, కూరలు, మిరపకాయలు మరియు బీన్ డిప్స్.
-
పప్పు
– రకాలు: ఆకుపచ్చ, గోధుమ, ఎరుపు, పసుపు మరియు నలుపు కాయధాన్యాలు.
– ఉపయోగాలు: సూప్‌లు, కూరలు, సలాడ్లు మరియు కూరలు.
-
బటానీలు
– ఉదాహరణలు: పచ్చి బఠానీలు, స్ప్లిట్ బఠానీలు, మంచు బఠానీలు, చక్కెర స్నాప్ బఠానీలు.
– ఉపయోగాలు: సూప్‌లు, వంటకాలు, సైడ్ డిష్‌లు మరియు స్నాక్స్.
-
చిక్పీస్ (గార్బన్జో బీన్స్)
– ఉపయోగాలు: హమ్మస్, సలాడ్లు, కూరలు మరియు కూరలు.
-
సోయాబీన్స్
– ఉత్పత్తులు: టోఫు, టేంపే, సోయా పాలు, ఎడామామ్, సోయా సాస్.
– ఉపయోగాలు: విస్తృత శ్రేణి వంటకాలు, ముఖ్యంగా ఆసియా వంటకాలలో.
-
వేరుశెనగ
– ఉపయోగాలు: వేరుశెనగ వెన్న, స్నాక్స్, సాస్‌లు మరియు మిఠాయిలు.
వ్యవసాయ ప్రాముఖ్యత Agricultural Importance
-
నేల ఆరోగ్యం
– నత్రజని స్థిరీకరణ: చిక్కుళ్ళు నత్రజనిని జోడించడం ద్వారా నేల సంతానోత్పత్తిని మెరుగుపరుస్తాయి, రసాయన ఎరువుల అవసరాన్ని తగ్గిస్తాయి.
– పంట భ్రమణం: నేల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి మరియు తెగుళ్లు మరియు వ్యాధులను తగ్గించడానికి పంట భ్రమణ విధానాలలో వీటిని ఉపయోగిస్తారు.
-
ఆర్థిక విలువ
– ప్రపంచంలోని అనేక ప్రాంతాల్లో చిక్కుళ్ళు విలువైన వాణిజ్య పంటలు.
– అవి వివిధ సంస్కృతులలో ప్రధానమైన ఆహార వనరులు, ఆహార భద్రతకు దోహదం చేస్తాయి.
మన ఆహారంలో చిక్కుళ్ళు Legumes in our food
లెగ్యూమ్ విత్తనాలు ప్రాథమిక మానవ ఆహార వనరు, తృణధాన్యాల తర్వాత రెండవది. తృణధాన్యాలతో పోలిస్తే, చిక్కుళ్ళు ప్రోటీన్ కంటెంట్‌లో అధికంగా ఉంటాయి. అవి రెండూ కలిపి తింటే, వాటికి పూర్తి ప్రోటీన్ అవసరాలు ఉంటాయి. లాటిన్ అమెరికాలో కిడ్నీ బీన్స్ ముఖ్యమైన ఆహార వనరు. దీనికి విరుద్ధంగా, కాయధాన్యాలు, చిక్పీస్ మరియు పావురం బఠానీలు దక్షిణ ఆసియాలో ముఖ్యమైన ఆహారాలు మరియు మధ్యప్రాచ్యం మరియు ఉత్తర ఆఫ్రికాలో ఫావా బీన్స్, కాయధాన్యాలు మరియు చిక్‌పీస్‌లు ప్రాథమిక ప్రోటీన్ వనరులు. పప్పు ధాన్యాల నుండి తయారైన రోజువారీ ఆహార ఉత్పత్తులలో వేరుశెనగ వెన్న మరియు సోయామిల్క్ ఉన్నాయి.
మేత మరియు జంతు ఆహారం Fodder and Animal Food
చిక్కుళ్ళు జంతువుల మేతగా కూడా ఉపయోగిస్తారు; సోయాబీన్స్ సాధారణంగా ఉపయోగించే పశుగ్రాసం. సాధారణంగా ఉపయోగించే మేత పప్పుధాన్యాలు గడ్డి-పప్పుధాన్యాల మిశ్రమాలు, మెడిక్స్, ట్రెఫాయిల్స్, క్లోవర్స్ మరియు వెట్చెస్, ఇవి సమశీతోష్ణ ప్రాంతాలలో కీలకమైనవి. లాబ్లాబ్, డెస్మోడియం, స్టైలోసాంథెస్, ప్యూరేరియా మరియు ఇతర ఉష్ణమండల పచ్చిక పంటలను ప్రధానంగా ఉష్ణమండల మరియు ఉపఉష్ణమండల ప్రాంతాలలో పశువుల మేతగా ఉపయోగిస్తారు.
చిక్కుళ్ళతో ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు Health Benefits of Legumes
హృదయ సంబంధ వ్యాధుల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది Lowers the risk of cardiovascular diseases
అధిక ఫైబర్ కంటెంట్, తక్కువ గ్లైసెమిక్ ఇండెక్స్ మరియు ఫైటోస్టెరాల్స్, సపోనిన్లు, ఒలిగోశాకరైడ్లు మొదలైన చిన్న భాగాల ఉనికిని లిపిడ్లను నియంత్రించడంలో కీలకమైన బాధ్యత కలిగిన ఏజెంట్లుగా పరిగణించబడుతుంది మరియు అందువల్ల, హృదయ సంబంధ వ్యాధుల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది .
మధుమేహ స్థాయిలను నియంత్రిస్తుంది Regulates Diabetics
ఉన్నవారిలో గ్లైసెమిక్ నియంత్రణలో సహాయపడటానికి తక్కువ గ్లైసెమిక్ ఇండెక్స్ మరియు పొడి చిక్కుళ్ళు యొక్క జీర్ణం కాని ఫైబర్‌లు గమనించబడతాయి .
జీర్ణక్రియను ప్రోత్సహిస్తుంది Promotes Digestion
జీర్ణాశయంలోకి జీర్ణమయ్యే ఆహారం యొక్క వేగవంతమైన రవాణాలో చిక్కుళ్ళు అవసరం అని భావించబడుతుంది. ఈ వేగవంతమైన రవాణా మరియు దాని తుది విసర్జన కొలెస్ట్రాల్ పున:శోషణ మరియు అసంపూర్తిగా ఉన్న స్టార్చ్ జీర్ణక్రియను తగ్గించడంలో మరియు కిణ్వ ప్రక్రియ ప్రక్రియలను తగ్గించడంలో ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తాయి .
పాపులారిటీ పొందిన చిక్కుళ్ళ ప్రయోజనాలు Benefits of Popular Legumes
- కిడ్నీ బీన్ (Kidney bean) : కిడ్నీ బీన్ ఒక మూత్రవిసర్జనగా పనిచేస్తుంది మరియు ఎడెమా మరియు వాపును నయం చేయడంలో సమర్థవంతంగా ఉపయోగించబడుతుంది. ఇది అధిక మొత్తంలో ఫైబర్ కలిగి ఉంటుంది మరియు భోజనం తర్వాత రక్తంలో చక్కెర పెరుగుదలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
- బఠానీలు (Peas) : మూత్రవిసర్జన మరియు తేలికపాటి భేదిమందుగా ఉపయోగించబడుతుంది. వాంతులు, ఎక్కిళ్ళు, త్రేనుపు, మలబద్ధకం మరియు దగ్గుకు ఇవి సిఫార్సు చేయబడ్డాయి. ప్లీహము, క్లోమం మరియు కడుపుకు సరైన టానిక్ గా కూడా ఇవి బఠానీలు ఉపయోగపడతాయి. ఇది చర్మం విస్ఫోటనం యొక్క అవకాశాలను కూడా తగ్గిస్తుంది మరియు చర్మ విస్పోటనం కలిగిన ప్రాంతాలను వేగవంతంగా నయం చేయడంలోనూ సహాయం చేస్తుంది.
- నల్ల బీన్ (Black bean) : నల్ల బీన్ ఇది నోప్పి సంహారిణిగా ఉపయోగపడుతుంది. ప్రకృతి అందించిన సహజసిద్ది పెయిన్ కిల్లర్ గా ఇది ప్రాముఖ్యత సంతరించుకుంది, ముఖ్యంగా నడుము నొప్పి మరియు మోకాళ్ల నొప్పుల నుంచి నల్ల బీన్ ఉపశమనం కల్పిస్తుంది. ఇది టానిక్, హెమటినిక్ మరియు మూత్రవిసర్జనగా వర్ణించబడింది.
- లెంటిల్ (Lentil) : అడ్రినల్ వ్యవస్థను ఉత్తేజపరుస్తుంది మరియు మూత్రపిండాల బలాన్ని పెంచుతుంది.
- అడ్జుకి బీన్ (Adzuki bean) : అడ్జుకి బీన్ ఒక మూత్రవిసర్జన మరియు లాక్టాగోగ్‌గా వర్ణించబడింది. ఇది కిడ్నీ-అడ్రినల్ ఫంక్షన్లను నిర్వహిస్తుంది మరియు శరీరాన్ని నిర్విషీకరణ చేస్తుంది. ఇది అసిటిస్, గవదబిళ్లలు, దిమ్మలు, ల్యుకోరియా, కామెర్లు మరియు విరేచనాలకు సమర్థవంతంగా చికిత్స చేస్తుంది .
- ముంగ్ బీన్ (Mung bean): ముంగ్ బీన్ బహుముఖ ఔషధ గుణాలు కలిగిన దినుసు. వాంతులు, విరేచనాలు, కండ్లకలక, దిగువ అంత్య భాగాల వాపు, కాలిన గాయాలు, గవదబిళ్ళలు మరియు ఆహారం నుండి విషం, అధిక రక్తపోటు , పేగు పూతల, బాధాకరమైన మూత్రవిసర్జన సీసం మరియు పురుగుమందుల కోసం సిఫార్సు చేయబడింది.
- సోయాబీన్ (Soybean) : చిన్ననాటి పోషకాహార లోపానికి అద్భుతమైన నివారణ. గర్భధారణ సమయంలో దుస్సంకోచాలు, ఆర్థరైటిస్, చర్మం విస్ఫోటనాలు, మలబద్ధకం, ఆహార స్తబ్దత, ఎడెమా మరియు టాక్సేమియా చికిత్సకు ఇది ఉపయోగించబడుతుంది. ఇది ప్యాంక్రియాస్, ప్లీహము మరియు మూత్రపిండాలకు టానిక్‌గా ఉపయోగించబడుతుంది.
- లిమా బీన్ (Lima bean) : లిమా బీన్ కాలేయం మరియు ఊపిరితిత్తులకు ప్రయోజనాన్ని చేకూర్చుతుంది. వీటిలోని సారం కాలేయం, ఊపిరితిత్తులకు టానిక్ గా పనిచేయడంతో పాటు చర్మాన్ని నయం చేస్తుంది.
- స్ట్రింగ్ బీన్ (String bean) : ప్లీహము, ప్యాంక్రియాస్ మరియు మూత్రపిండాలను బలపరుస్తుంది. ఇది అతిసారం, మధుమేహం మరియు ల్యుకోరోయా కోసం సిఫార్సు చేయబడింది.
చిక్కుళ్ళు వంటకాలు Legumes Recipes
తక్షణ పాట్ బచ్చలికూర పప్పు Instant Pot Spinach dal
ఇన్‌స్టంట్ పాట్ స్పినాచ్ దాల్ అనేది ఒక ప్రసిద్ధ భారతీయ వంటకం, ఇది లేతగా వండిన పప్పులను తాజా బచ్చలికూర ఆకులు మరియు సుగంధ ద్రవ్యాలతో మిళితం చేస్తుంది. ఈ వంటకం క్రీము, రుచి మరియు పోషకమైనది.
మాంసకృత్తులు మరియు ఆకుకూరల యొక్క సౌకర్యవంతమైన మిశ్రమం ఆరోగ్యకరమైన మరియు సంతృప్తికరమైన భోజనానికి సరైనది. ఇన్‌స్టంట్ పాట్ పదార్థాల పోషక విలువలు మరియు రుచులను కొనసాగిస్తూ వంట ప్రక్రియను వేగంగా మరియు సులభంగా చేస్తుంది.
- ముందుగా ఉల్లిపాయలు, వెల్లుల్లి, పచ్చిమిర్చి సువాసన వచ్చేవరకు వేయించాలి.
- కాయధాన్యాలు నీరు మరియు సుగంధ ద్రవ్యాలతో మెత్తగా మరియు మెత్తగా ఉండేలా ఒత్తిడితో వండుతారు .
- చివరగా, తాజా బచ్చలికూర ఆకులను పప్పులో కలుపుతారు మరియు రుచులు గ్రహించే వరకు ఉడకబెట్టండి.
- ఫలితంగా అన్నం లేదా బ్రెడ్‌తో సర్వ్ చేయడానికి ఉత్తమమైన క్రీము, సువాసన & ఆరోగ్యకరమైన వంటకం.
కిడ్నీ బీన్ లడ్డూలు Kidney Bean Brownies
- ఓవెన్‌ని ఆన్ చేసి, దానిని 350 డిగ్రీల ఎఫ్‌లో ఉంచండి. ఓట్ పిండి వంటి స్థిరత్వాన్ని సాధించడానికి ఓట్స్‌ను ఫుడ్ ప్రాసెసర్‌లో బ్లెండ్ చేయండి.
- బీన్స్‌ను బాగా కడిగి వేయండి.
- బ్లెండర్ మరియు ప్యూరీలో చాక్లెట్ చిప్స్ మినహా అన్ని పదార్ధాలను జోడించండి , అవసరమైన విధంగా వైపులా స్క్రాప్ చేయండి.
- మీ చేతితో చాక్లెట్ చిప్స్ కలపండి.
- 8×8 పాన్, బ్రౌనీ పాన్ లేదా మఫిన్ టిన్‌ని స్ప్రే/గ్రీజ్ చేయండి.
- గరిటెతో టాప్‌లను స్మూత్ చేసి, బ్రౌనీ పాన్‌లో సుమారు 12-15 నిమిషాలు లేదా 8×8 పాన్‌లో 16-20 నిమిషాలు కాల్చండి.
చివరిగా.!
చిక్కుళ్ళులలో ఆహార ఫైబర్, ప్రోటీన్, బి విటమిన్లు మరియు అనేక ఇతర ముఖ్యమైన పోషకాలు మరియు ఖనిజాల యొక్క అద్భుతమైన మూలాలు దాగి ఉన్నవి. అవి బహుముఖ ప్రయోజనం కలిగించే ఆరోగ్యకరమైన ఆహారంలో కీలకమైన ఆహార పదార్థాలుగా మరియు అనేక పోషకాలున్న పదార్థాలుగా అనేక అరోగ్య ప్రయోజనాలను కలిగి ఉన్నాయి. చిక్కుళ్ళు ముఖ్యమైన ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు మరియు సుస్థిర వ్యవసాయంలో కీలక పాత్ర కలిగిన ముఖ్యమైన ఆహార సమూహం. వీటి బహుముఖ ప్రజ్ఞ మరియు పోషకాహార ప్రొఫైల్ వాటిని ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఆహారంలో ముఖ్యమైన భాగం చేస్తుంది.
చిక్కుళ్ళు తినడం వల్ల అనేక అరోగ్య ప్రయోజనాలు కలుగుతాయన్నది నిజం. ఎందుకంటే వీటిలో మెండుగా పోషకాలు నిండి ఉన్నాయి. వాటిలో తక్కువ కేలరీలు ఉన్నప్పటికీ, వాటి ఫైబర్ మరియు ప్రొటీన్లు మీకు కడుపు నిండిన అనుభూతిని కలిగిస్తాయి. మీ శరీరం చిక్కుళ్ళలోని కార్బోహైడ్రేట్‌లను నెమ్మదిగా ఉపయోగిస్తుంది, దీంతో శరీరం, మెదడు మరియు నాడీ వ్యవస్థకు స్థిరమైన శక్తిని అందించడంలో ఇవి సహాయపడతాయి. హెల్తీ డైట్‌లో భాగంగా పప్పుధాన్యాలు ఎక్కువగా తీసుకోవడం వల్ల బ్లడ్ షుగర్ మరియు బ్లడ్ ప్రెజర్ నియంత్రణలో ఉంటుంది. పది అత్యంత సాధారణంగా, అధిక ప్రయోజనాలు కలిగిన చిక్కుళ్లలన్నీ బీన్ కుటుంబ సభ్యులుగా నిర్వచించబడ్డాయి. వీటిలో కాయధాన్యాలు, బఠానీలు, బ్రాడ్ బీన్స్, చిక్పీస్ సోయాబీన్స్, కిడ్నీ బీన్స్, వేరుశెనగ, బార్లీ బ్లాక్-ఐడ్ పీస్ నేవీ బీన్ చిక్కుళ్ళని చెప్పవచ్చు.
