థయామిన్ లోపం అంటే ఏమిటి? What Is Thiamine Deficiency?
థయామిన్ లోపం అంటే విటమిన్ల లోపం. శరీరంలో కరిగే ఎనిమిది ముఖ్యమైన బి విటమిన్లలో థయామిన్ కూడా ఒకటి. ఆహారం ద్వారా లభించే ఈ విటమిన్ కొన్ని సందర్భాలలో అరుదుగా సప్లిమెంట్లు రూపంలోనూ తీసుకుంటారు. థయామిన్ లోపం కొన్ని వైద్య పరిస్థితుల ద్వారా సంభవించవచ్చు. థయామిన్ లోపం తలెత్తిన నేపథ్యంలో పలు లక్షణాలు ద్వారా దీనిని గుర్తించవచ్చు. ఈ లక్షణాలలో అలసట నుండి నరాల దెబ్బతినడం, గుండె సమస్యలు మరియు పక్షవాతం వరకు ఉంటాయి. థయామిన్ అనేక ముఖ్యమైన ఆరోగ్య విధుల్లో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది మరియు తగినంతగా తీసుకోకపోవడం థయామిన్ లోపానికి దారితీస్తుంది. ఈ లోపం తీవ్రంగా ఉన్నా లేక దీర్ఘకాలికంగా కొనసాగుతున్నా దీనిని బెరిబెరి అని పిలుస్తారు. థయామిన్ యొక్క విధులు, లోపం యొక్క సంకేతాలు మరియు లక్షణాలను మరియు మీ ఆహారంలో ఈ ముఖ్యమైన పోషకాన్ని మీరు తగినంతగా పొందుతున్నారని ఎలా నిర్ధారించుకోవాలో పరిశీలిస్తుంది.
థయామిన్ అంటే ఏమిటి? What Is Thiamine?
థయామిన్ అనే విటమిన్ మీ శరీర పెరుగుదల, అభివృద్ధి మరియు సెల్యులార్ పనితీరుకు అవసరమైన విటమిన్, అలాగే ఆహారాన్ని శక్తిగా మారుస్తుంది. విటమిన్ బి 1 నే థయామిన్ అని పిలుస్తారు. ఇది ఇతర బి విటమిన్ల వలె, నీటిలో కరిగే పోషకమే. అంటే ఇది నీటిలో కరుగుతుంది మరియు మీ శరీరంలో నిల్వ చేయబడదు, కాబట్టి మీరు దీన్ని ప్రతీ రోజూ తీసుకోవచ్చు. అసవరం మేరకు ఎక్కువగా తిన్నా ఇది శరీరంలో నిల్వ ఉండని కారణంగా బయటకు విసర్జించబడుతుంది.
వాస్తవానికి, మీ శరీరం ఏ సమయంలోనైనా 20 రోజుల విలువైన థయామిన్‌ను మాత్రమే నిల్వ చేయగలదు. అదృష్టవశాత్తూ, థయామిన్ సహజంగా వివిధ రకాల ఆహారాలలో కనిపిస్తుంది మరియు బలవర్థకత ద్వారా ఇతరులకు జోడించబడుతుంది. ఇది సాధారణంగా మల్టీ విటమిన్‌లకు జోడించబడుతుంది లేదా వ్యక్తిగత సప్లిమెంట్‌గా లేదా విటమిన్ బి కాంప్లెక్స్‌లో భాగంగా తీసుకోబడుతుంది. మీ ఆహారంలో థయామిన్‌ని కనుగొనడానికి కొన్ని ఉత్తమమైన పదార్థాలు ఇవే కావచ్చు.
అవి:
- సుసంపన్నమైన తెల్ల బియ్యం లేదా గుడ్డు నూడుల్స్
- బలవర్థకమైన అల్పాహారం తృణధాన్యాలు
- పంది మాంసం
- ట్రౌట్
- నల్ల బీన్స్
- పొద్దుతిరుగుడు విత్తనాలు
- అకార్న్ స్క్వాష్
- పెరుగు
- అనేక వాణిజ్య రొట్టె రకాలు
- మొక్కజొన్న
తగినంత థయామిన్ తీసుకోకపోవడం థయామిన్ లోపానికి దారితీస్తుంది. ఈ థయామిన్ లోపం కేవలం మూడు వారాలలోపు సంభవించవచ్చు, అయితే ఈ లోపం తలెత్తడం కారణంగా గుండె, నాడీ వ్యవస్థ మరియు రోగనిరోధక వ్యవస్థపై ప్రభావం చూపుతుంది. థయామిన్-రిచ్ ఫుడ్స్‌కు తగినంత యాక్సెస్ ఉన్న ఆరోగ్యకరమైన వ్యక్తులలో నిజమైన థయామిన్ లోపం చాలా అరుదు. అత్యంత పారిశ్రామిక దేశాలలో, నిజమైన థయామిన్ లోపాన్ని అనుభవించే చాలా మంది వ్యక్తులు దీంతో పాటు ఇతర ఆరోగ్య పరిస్థితులు లేదా విధానాలను ఎదుర్కొంటున్నారు.
థయామిన్ (B1) లోపం లక్షణాలు Symptoms of thiamine (B1) deficiency
థయామిన్ లోపం యొక్క సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు నిర్లక్ష్యం చేయడం సులభం, ఎందుకంటే అవి నిర్దిష్టంగా మరియు అస్పష్టంగా ఉంటాయి, కొన్నిసార్లు ఇతర పరిస్థితుల లక్షణాలను అనుకరిస్తాయి. థయామిన్ లోపం యొక్క కొన్ని సాధారణ లక్షణాలు క్రింద ఉన్నాయి.
1. ఆకలి లేకపోవడం Loss of appetite
థియామిన్ లోపం యొక్క ప్రారంభ లక్షణాలలో ఆకలి యొక్క విలక్షణమైన నష్టాన్ని అనుభవించడం ఒకటి. మీ ఆకలిని కోల్పోవడం (ఆకలితో అనిపించడం లేదు) అనుకోకుండా బరువు తగ్గడానికి దారితీస్తుంది, ఇది సమస్యాత్మకం లేదా సురక్షితం కాదు. దీని వెనుక ఉన్న ఒక సిద్ధాంతం ఏమిటంటే, మెదడులో ఆకలి, సంపూర్ణత్వ సూచనలను నియంత్రించడంలో థయామిన్ కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. థయామిన్ యొక్క సరిపోని నిల్వలు ఈ ప్రక్రియను సక్రమంగా నిర్వహించడంలో విఫలమై అంతరాయం కలిగించవచ్చు, మీరు వాస్తవంగా ఆకలితో ఉన్నప్పుడు కూడా కూడా మీకు కడుపు నిండిన అనుభూతిని కలిగిస్తుంది.
ఫలితంగా, ఆకలి లేకపోవడం వల్ల మీరు సాధారణంగా తీసుకునే దానికంటే తక్కువ తినవచ్చు. ఇది మీరు ముఖ్యమైన పోషకాలను కోల్పోయే అవకాశం ఉంది. జంతు అధ్యయనాలు ఈ సంబంధాన్ని నిరూపించాయి. ఉదాహరణకు, 16 రోజుల పాటు థయామిన్‌లో లోపం ఉన్న ఆహారం తీసుకున్న తర్వాత ఎలుకలు చాలా తక్కువ ఆహారాన్ని తిన్నాయని ఒక అధ్యయనం కనుగొంది. వారి ఆహారం 22వ రోజు నాటికి దాదాపు 75 శాతం తగ్గింది. ఇంకా, వారి ఆహారంలో థయామిన్ తిరిగి చేర్చబడిన తర్వాత ఆకలి పెరుగుదల మరియు సాధారణ ఆహారం తీసుకోవడం తిరిగి వస్తుంది.
2. అలసట Fatigue
థయామిన్‌లో లోపం ఉండటం వల్ల అలసట (అలసట) కనిపించవచ్చు, ఇది లోపం యొక్క తీవ్రతను బట్టి త్వరగా లేదా కాలక్రమేణా రావచ్చు. లోపం ఉన్న కొద్ది వారాల్లోనే అలసట ఏర్పడుతుందని కొన్ని ఆధారాలు సూచిస్తున్నాయి. ఆహారాన్ని శక్తిగా మార్చడంలో థయామిన్ పాత్రను బట్టి ఈ లక్షణం అర్ధమే. శరీరంలో తగినంత థయామిన్ లేకుంటే అది ఇంధనంగా ఉపయోగించేంత శక్తిని ఉత్పత్తి చేయలేకపోతుంది.
అలసట అనేది అనేక ఇతర ఆరోగ్య పరిస్థితులను సూచించే ఒక విస్తృతమైన లక్షణం అయితే, అనేక అధ్యయనాలు దీనిని థయామిన్ లోపంతో ముడిపెట్టాయి. వాస్తవానికి, కొంతమంది పరిశోధకులు థయామిన్ లోపం యొక్క ప్రారంభ సంకేతాలను గుర్తించేటప్పుడు అలసటకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలని సూచిస్తున్నారు.
3. చిరాకు Irritability
థయామిన్ లోపం కలిగి ఉండటం వలన మీ మూడ్‌లో కొన్ని మార్పులకు కారణం కావచ్చు, అవి మిమ్మల్ని మరింత చిరాకుగా లేదా సులభంగా కలత చెందేలా చేస్తాయి. చిరాకుగా అనిపించడం తరచుగా థయామిన్ లోపం యొక్క ప్రారంభ సంకేతాలలో ఒకటి, మరియు ఇది కొన్ని వారాల్లోనే అలసటతో పాటు ఉండవచ్చు. థయామిన్ లోపం ఉన్న పిల్లలు తరచుగా పెరిగిన చిరాకును ఒక లక్షణంగా వ్యక్తం చేస్తారు.
4. నరాల నష్టం Nerve damage
సుదీర్ఘమైన, తీవ్రమైన థయామిన్ లోపం (బెరిబెరి) యొక్క అత్యంత ప్రసిద్ధ దుష్ప్రభావాలలో నరాలకు నష్టం, దీనిని నరాలవ్యాధి అని కూడా పిలుస్తారు. వాస్తవానికి, థయామిన్ లోపం నుండి వచ్చే నరాలవ్యాధి మానవులలో గుర్తించబడిన మొదటి లోపం సిండ్రోమ్‌లో ఒకటి. రెండు రకాల బెరిబెరి సంభవించవచ్చు: తడి బెరిబెరి మరియు డ్రై బెరిబెరి. వెట్ బెరిబెరిలో గుండె వైఫల్యం ఉంటుంది, అయితే డ్రై బెరిబెరి గుండె వైఫల్యం లేకుండా సంభవిస్తుంది. వెట్ బెరిబెరి అనేది అత్యవసర పరిస్థితిగా పరిగణించబడుతుంది మరియు చికిత్స చేయకపోతే కొన్ని రోజుల్లో మరణానికి దారి తీస్తుంది.
బెరిబెరి యొక్క సంభావ్య లక్షణాలు వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు:
- జలదరింపు అవయవాలు
- పాదాలు మరియు వేళ్లలో సున్నితత్వం కోల్పోవడం
- కండరాల బలహీనత
- వేగవంతమైన హృదయ స్పందన
- మేల్కొలపడానికి ఇబ్బంది
- మానసిక గందరగోళం
- సమన్వయ సమస్యలు
- దిగువ శరీర పక్షవాతం (కాళ్లను కదపలేకపోవడం)
5. చేతులు మరియు కాళ్ళు జలదరించడం Tingling arms and legs
జలదరింపు – మీ చేతులు మరియు కాళ్ళలో ముడతలు మరియు “పిన్స్ మరియు సూదులు”, దీనిని పరేస్తేసియా అని కూడా పిలుస్తారు – ఇది తీవ్రమైన బెరిబెరి యొక్క లక్షణం కావచ్చు, ఇది థయామిన్ లోపం యొక్క మునుపటి లక్షణం కూడా కావచ్చు. ఇది సాధారణంగా మరింత విస్తృతమైన, మెదడు సంబంధిత లక్షణాల ముందు వస్తుంది. ఈ లక్షణం వెనుక ఉన్న కారణం ఏమిటంటే, మీ చేతులు మరియు కాళ్ళకు చేరే నరాల ఆశించిన పనితీరుకు థయామిన్ అవసరం. తగినంత థయామిన్ లేనప్పుడు, పరేస్తేసియా రావచ్చు. కాలక్రమేణా, చికిత్స చేయని థయామిన్ లోపం ఈ పరిధీయ నరాలకు మరింత తీవ్రమైన నష్టానికి దారి తీస్తుంది.
6. అస్పష్టమైన దృష్టి Blurry vision
ఆరోగ్యకరమైన నరాలను నిర్వహించడంలో థయామిన్ పాత్ర పోషిస్తున్నందున, లోపం మీ కళ్ళలోని ఆప్టిక్ నాడిని ప్రభావితం చేస్తుంది. ప్రత్యేకంగా, ఇది అస్పష్టమైన దృష్టికి దారితీసే ఆప్టిక్ నరాల వాపుకు కారణమవుతుంది. చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, ఆప్టిక్ నరాల నష్టం చివరికి దృష్టిని కోల్పోయేలా చేస్తుంది. ఇప్పటికీ, ఇది చాలా అరుదు. కొన్ని చిన్న అధ్యయనాలు థయామిన్ లోపాన్ని సరిచేయడానికి ఉపయోగించే సప్లిమెంటేషన్ ఈ సందర్భాలలో దృష్టిని గణనీయంగా మెరుగుపరుస్తుందని కనుగొన్నారు.
జంతు అధ్యయనంలో, ఆల్కహాల్-ప్రేరిత ఆప్టికల్ నరాల నష్టాన్ని నివారించడానికి థయామిన్ సమ్మేళనం ప్రభావవంతంగా ఉందని పరిశోధకులు కనుగొన్నారు. అయినప్పటికీ, మానవ అధ్యయనాలు “కేస్ రిపోర్టులు”, అంటే అవి ఒకే వ్యక్తిని అనుసరించాయి. అదనంగా, జంతు అధ్యయనాల ఫలితాలు మానవ ఆరోగ్యానికి వర్తింపజేసినప్పుడు ఎల్లప్పుడూ నిజం కావు. అంటే ఈ పరిశోధనను సాధారణ జనాభాకు వర్తింపజేయలేము. ఈ అంశంలో మరిన్ని పరిశోధనలు, మనుషులపై వాటి ప్రభావాలు తెలుసుకోవడం కూడా చాలా అవసరం.
7. వికారం మరియు వాంతులు Nausea and vomiting
థయామిన్ లోపంతో అలసట మరియు చిరాకు, వికారం మరియు వాంతులు ఏర్పడవచ్చు. అయితే ఇవి వీటితో సహా అనేక పరిస్థితుల యొక్క నిర్దిష్ట లక్షణాలు కాదు. వెర్నికే ఎన్సెఫలోపతి అని పిలవబడే థయామిన్ లోపం-సంబంధిత పరిస్థితి ఉన్నవారిలో ఈ జీర్ణ లక్షణాలు ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. అయినప్పటికీ, థయామిన్ లోపం యొక్క తేలికపాటి సందర్భాల్లో కూడా అవి ప్రాథమిక లక్షణం కావచ్చు, కాబట్టి వాటిని తీవ్రంగా తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం.
8. డెలిరియం Delirium
థియామిన్ లోపం మతిమరుపుకు దారితీస్తుంది, మీరు అనుభవించే తీవ్రమైన పరిస్థితి:
- గందరగోళం
- మీ పర్యావరణంపై అవగాహన తగ్గింది
- స్పష్టంగా ఆలోచించలేకపోవడం
తీవ్రమైన థయామిన్ లోపం వెర్నికే-కోర్సాకోఫ్ సిండ్రోమ్ (WKS) అభివృద్ధికి దారి తీస్తుంది, ఇది మెదడు దెబ్బతిని కలిగి ఉంటుంది మరియు లక్షణాలను కలిగి ఉంటుంది:
- మతిమరుపు
- గందరగోళం
- భ్రాంతులు
- జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడం
వెర్నికే-కోర్సాకోఫ్ సిండ్రోమ్ (WKS) తరచుగా మద్యం యొక్క మితిమీరిన వినియోగంతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది.
