ప్యాంక్రియాస్ మానవ శరీరం యొక్క జీర్ణ మరియు ఎండోక్రైన్ వ్యవస్థలలో ఒక ముఖ్యమైన అవయవం. కడుపు వెనుక భాగంలో ఉండే ఈ గ్రంధి జీర్ణక్రియలో సహాయపడటంలో కీలక పాత్ర పోషించడంతో పాటు రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నియంత్రించడంలో ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తుంది. ప్యాంక్రియాస్ అనే అవయం 12 నుండి 20 సెంటీమీటర్ల పొడవు ఉండే ఇరుకైన, చదునైన గ్రంధి, ఉదర కుహరం లోపల, కడుపు వెనుక మరియు కాలేయం క్రింద ఉంది. ఇది 4 (నాలుగు) విభాగాలను కలిగి ఉంది – తల, మెడ, శరీరం మరియు తోక. దీని తల విభాగం చిన్న ప్రేగు (డ్యూడెనమ్) యొక్క మొదటి భాగానికి కలుపుతుంది. మెడ ఉన్నతమైన మెసెంటెరిక్ నాళాలకు సమీపంలో ఉంది, శరీరం కడుపు యొక్క పృష్ఠ గోడ వెనుక ఉంటుంది మరియు తోక ప్లీహము వరకు విస్తరించి ఉంటుంది. సాధారణ పిత్త వాహిక కూడా ప్యాంక్రియాస్ యొక్క తల విభాగం గుండా వెళుతుంది, కాలేయం మరియు పిత్తాశయం నుండి చిన్న ప్రేగులలోకి పిత్తాన్ని తీసుకువెళుతుంది. పిత్త వాహిక మరియు ప్యాంక్రియాటిక్ వాహిక సాధారణంగా డ్యూడెనమ్‌లోకి ప్రవేశించే ముందు ఒకదానితో ఒకటి అనుసంధానం చేయబడి చిన్న ప్రేగులలోకి ఒక సాధారణ ప్రారంభాన్ని పంచుకుంటాయి.
-
ప్యాంక్రియాస్ ఫంక్షన్ Functions of Pancreas
ప్యాంక్రియాస్ ప్యాంక్రియాటిక్ జ్యూస్ విడుదల చేస్తాయి. ( ఈ ట్రాన్సపరేంట్ ద్రవంలో ఎలక్ట్రోలైట్స్, నీరు మరియు ఎంజైమ్‌లు ఉంటాయి) ఇందులో ప్రోటీన్లు పుష్కలంగా ఉంటాయి. బైకార్బోనేట్ ద్రవం, జీర్ణక్రియ ఎంజైమ్‌లైన అమైలేస్, ట్రిప్సిన్, న్యూక్లియస్, ఎలాస్టేస్, చైమోట్రిప్సినోజెన్, కార్బాక్సిపెప్టిడేస్ మరియు లైపేస్ వంటివి ఉంటాయి. ఇవి ఆహారంలో కొవ్వు, ప్రోటీన్, కొవ్వు మరియు కార్బోహైడ్రేట్లను జీర్ణం చేయడంలో జీర్ణక్రియకు అవసరం. ప్యాంక్రియాస్ మానవ శరీరానికి ఎక్సోక్రైన్, ఎండోక్రైన్ ఫంక్షన్ అనే రెండు ముఖ్యమైన విధులను నిర్వహణతో పాటు బైకార్బోనేట్ ఉత్పత్తి, జీర్ణ ప్రక్రియల నియంత్రణ చేపడుతుంది. రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నిర్వహించడానికి, సమర్థవంతమైన జీర్ణక్రియ, ఆహారం నుండి పోషకాలను గ్రహించడానికి ప్యాంక్రియాస్ చాలా అవసరం. ప్యాంక్రియాస్ పనిచేయకపోవడం, మధుమేహం లేదా ప్యాంక్రియాటిక్ లోపం వంటి పరిస్థితులలో ముఖ్యమైన ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తుంది. ముందుగా ప్యాంక్రియాస్ నిర్వహించే ముఖ్యమైన విధులేంటో పరిశీలిద్దాం.
-
ఎక్సోక్రైన్ ఫంక్షన్: Exocrine function:
ప్యాంక్రియాస్‌లో ఎక్కువ భాగం ఎక్సోక్రైన్ కణజాలంతో కూడి ఉంటుంది, ఇది జీర్ణ ఎంజైమ్‌లను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఆహారం నుండి కార్బోహైడ్రేట్లు, ప్రోటీన్లు మరియు కొవ్వుల జీర్ణక్రియలో సహాయపడటానికి ఈ ఎంజైములు చిన్న ప్రేగులలోకి విడుదల చేయబడతాయి. ఈ జీర్ణ ఎంజైమ్ లు చిన్న ప్రేగులలో కొవ్వు పదార్థాలను, ఆహారాలు, కార్బోహైడ్రేట్లు, ప్రోటీన్లను విచ్ఛిన్నం చేయడానికి, జీర్ణం చేయడానికి జీర్ణ ఎంజైమ్ లను విడుదల చేస్తుంది.
ప్యాంక్రియాస్ ఉత్పత్తి చేసే ప్రాథమిక జీర్ణ ఎంజైమ్‌లలో అమైలేస్ (కార్బోహైడ్రేట్‌ల కోసం), లిపేస్ (కొవ్వుల కోసం) మరియు ప్రోటీసెస్ (ప్రోటీన్‌ల కోసం) ఉన్నాయి. ప్యాంక్రియాస్ ఎంజైమ్‌లు సాధారణంగా ఉత్పత్తి చేయబడతాయి మరియు క్రియారహిత రూపంలో చిన్న ప్రేగులకు తీసుకువెళ్తాయి, ఇక్కడ ఎంజైమ్‌లు అవసరమైన విధంగా సక్రియం చేయబడతాయి. ఇవి కడుపు ఆమ్లాలను తటస్థీకరించడంలో కీలకపాత్రను పోషిస్తుంది మరియు ప్యాంక్రియాటిక్ ఎంజైమ్‌ల క్రియాశీలతను అనుమతించే బైకార్బోనేట్‌ను కూడా తయారు చేస్తుంది మరియు విడుదల చేస్తుంది.
-
ఎండోక్రైన్ పనితీరు: Endocrine function:
ప్యాంక్రియాస్‌లో ఐలెట్స్ ఆఫ్ లాంగర్‌హాన్స్ అని పిలువబడే కణాల సమూహాలు ఉంటాయి, ఇవి ఇన్సులిన్ మరియు గ్లూకాగాన్ వంటి హార్మోన్లను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. వాటితో పాటు ఇది ఐదు హార్మోన్లను ఉత్పత్తి చేస్తుంది, బీటా కణాలు ఇన్సులిన్‌ను విడుదల చేస్తాయి, ఆల్ఫా కణాలు గ్లూకాగాన్, డెల్టా కణాలు సోమాటోస్టాటిన్‌, ఎప్సిలాన్ కణాలు గ్రెలిన్‌ను స్రవిస్తాయి మరియు పిపి PP (గామా) కణాలు ప్యాంక్రియాటిక్ పాలీపెప్టైడ్‌ను స్రవిస్తాయి. ఈ స్రవాలన్నింటినీ ఎండోక్రైన్ రక్తంలోకి విడుదల చేస్తుంది.
ఈ హార్మోన్లు రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నియంత్రిస్తాయి. ఇన్సులిన్ శక్తి ఉత్పత్తి లేదా నిల్వ కోసం కణాలలోకి గ్లూకోజ్‌ను తీసుకోవడాన్ని సులభతరం చేయడం ద్వారా రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది, అయితే గ్లూకాగాన్ స్థాయిలు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు నిల్వ చేయబడిన గ్లూకోజ్ విడుదలను ప్రేరేపించడం ద్వారా రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను పెంచుతుంది. ఈ హార్మోన్లు శరీర కణాలలోకి చక్కెర (గ్లూకోజ్) చేరకుండా దాని రవాణాను నియంత్రిస్తాయి. ఇది శక్తి మరియు సాధారణ రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నిర్వహించడానికి సహాయం చేస్తుంది.
-
బైకార్బోనేట్ ఉత్పత్తి: Bicarbonate Production:
జీర్ణ ఎంజైమ్‌లతో పాటు, ప్యాంక్రియాస్ బైకార్బోనేట్ అయాన్‌లను చిన్న ప్రేగులలోకి స్రవిస్తుంది. బైకార్బోనేట్ కడుపు నుండి చిన్న ప్రేగులలోకి ప్రవేశించే ఆమ్ల చైమ్ (పాక్షికంగా జీర్ణమయ్యే ఆహారం) తటస్థీకరిస్తుంది. ఈ న్యూట్రలైజేషన్ ప్యాంక్రియాస్ మరియు చిన్న ప్రేగు రెండింటి నుండి జీర్ణ ఎంజైమ్‌ల చర్యకు మరింత అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తుంది.
-
జీర్ణ ప్రక్రియల నియంత్రణ: Regulation of Digestive Processes:
వివిధ జీర్ణ ప్రక్రియలను సమన్వయం చేయడంలో ప్యాంక్రియాస్ పాత్ర పోషిస్తుంది. సమర్థవంతమైన జీర్ణక్రియ మరియు పోషకాల శోషణను సులభతరం చేయడానికి తగిన మొత్తంలో జీర్ణ ఎంజైమ్‌లు మరియు బైకార్బోనేట్‌లను విడుదల చేయడం ద్వారా కడుపులో ఆహారం ఉండటం వంటి జీర్ణశయాంతర ప్రేగుల నుండి వచ్చే సంకేతాలకు ఇది ప్రతిస్పందిస్తుంది.
ఏ ప్యాంక్రియాటిక్ ఎంజైమ్ ప్రోటీన్లను జీర్ణం చేస్తుంది? Enzyme helps in breaks down proteins
ప్యాంక్రియాస్ జీర్ణ ఎంజైమ్ ట్రిప్సినోజెన్‌ను విడుదల చేస్తుంది, ఇది ప్యాంక్రియాటిక్ రసంలో కనిపించే ట్రిప్సిన్ యొక్క క్రియారహిత రూపం. ట్రిప్సినోజెన్ సాధారణంగా ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది మరియు క్రియారహిత రూపంలో సాధారణ పిత్త వాహిక ద్వారా చిన్న ప్రేగులకు తీసుకువెళుతుంది, ఇక్కడ ట్రిప్సిన్ ఎంజైమ్ అవసరమైన విధంగా సక్రియం చేయబడుతుంది. ట్రిప్సిన్ ప్రోటీన్లను జీర్ణం చేసే పాత్రను పోషిస్తుంది, ట్రిప్సిన్‌ను ప్రోటీనేజ్ లేదా ప్రోటీయోలైటిక్ ఎంజైమ్ అని కూడా పిలుస్తారు. ప్యాంక్రియాస్‌లో ట్రిప్సినోజెన్ సరైన క్రియాశీలత ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు దారి తీస్తుంది.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ అంటే ఏమిటి? What is pancreatitis?
ప్యాంక్రియాటైటిస్ అనేది ప్యాంక్రియాస్ యొక్క ఆకస్మిక వాపు, ఇది అకస్మాత్తుగా ప్రారంభమవుతుంది. కడుపు వెనుక ఉండే ఈ అవయవంలో ఆకస్మిక వాపును ప్రారంభదశలో గుర్తించడం కష్టం. ఫలితంగా ఈ వాపు చాలా రోజులు లేదా సంవత్సరాలు ఉండవచ్చు. రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను నియంత్రించే ఎంజైమ్‌లను ఉత్పత్తి చేసే ఈ అవయవానికి ప్యాంక్రియాటైటిస్ తీవ్రమైన దశలో నిర్ధారణ అయితే, ఆ దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్ నయం కాదు. అయితే జీర్ణక్రియలోనూ కీలక పాత్ర పోషించే ఈ కీలక అవయవానికి దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్ పరిస్థితిని అనుభవించే రోగులలో, లక్షణాలు మరియు సంబంధిత నొప్పిని నివారించవచ్చు లేదా నిర్వహించవచ్చు.
ఈ అవయవం ఉత్పత్తి చేసే జీర్ణ రసాలు లేదా ఎంజైమ్‌లు ప్యాంక్రియాస్ లోపల ఉత్తేజితమై ప్యాంక్రియాస్‌ను దెబ్బతీయడం ప్రారంభించినప్పుడు ప్యాంక్రియాటైటిస్ సంభవిస్తుంది. ఇది ప్యాంక్రియాస్‌కు గాయం మరియు చికాకు కలిగించడం మరియు వాపుకు దారితీస్తుంది. ఇది తేలికపాటి, స్వల్పకాలిక స్థితి మరియు స్వీయ-పరిమితం కావచ్చు లేదా చాలా సంవత్సరాల పాటు ఉండే తీవ్రమైన ప్రాణాంతక సమస్యలను కలిగిస్తుంది.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ సమస్యలు ఏమిటి? What are the pancreatitis complications?
ప్యాంక్రియాటైటిస్ తక్షణ శ్రద్ధ అవసరమయ్యే తీవ్రమైన సమస్యలను కలిగిస్తుంది:
- పోషకాహార లోపం, జీర్ణ ఎంజైమ్‌లు లేకపోవడం వల్ల
- మధుమేహం, ఇన్సులిన్ నిర్వహణ లోపం కారణంగా
- ప్యాంక్రియాస్ ఇన్ఫెక్షన్
- కిడ్నీ సమస్య / వైఫల్యం
- ప్యాంక్రియాటిక్ క్యాన్సర్
- అతిసారం కారణంగా అలసట మరియు నిర్జలీకరణం
- నెక్రోటైజింగ్ ప్యాంక్రియాటైటిస్ (పరిమిత రక్త సరఫరా కారణంగా క్లోమం లోపల కణజాల మరణం)
- ప్యాంక్రియాటిక్ సూడోసిస్ట్ (ప్యాంక్రియాస్‌లో ద్రవం సేకరణ)
- శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది వంటి ఊపిరితిత్తుల సమస్యలు
ప్యాంక్రియాటైటిస్ లక్షణాలు ఏమిటి? Symptoms of pancreatitis
ప్యాంక్రియాటైటిస్ యొక్క సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు దాని రకాన్ని బట్టి ఉంటాయి, తీవ్రమైన లేదా దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను సూచించే కొన్ని సాధారణ లక్షణాలు ఇవే:-
- ఆహారం తీసుకున్న తర్వాత తీవ్రమైన కడుపు నొప్పి
- ఎగువ పొత్తికడుపు నొప్పిలో నొప్పి తిరిగి వెళుతుంది
- వేగవంతమైన హృదయ స్పందన
- కడుపు నొప్పి
- జ్వరం
- అవాంఛిత బరువు తగ్గడం
- వికారం మరియు వాంతులు
- దుర్వాసన మరియు జిడ్డుగల మలం
- లేత మరియు వాపు బొడ్డు
- అతిసారం
- రక్తస్రావం
- డీహైడ్రేషన్
ప్యాంక్రియాటైటిస్ రకాలు ఏమిటి? What are the types of pancreatitis?
ప్యాంక్రియాస్‌కు సంబంధించి వివిధ రకాల పరిస్థితులు ఉన్నాయి. అవి రోగులకు సంక్రమించిన పరిస్థితులను బట్టి మారుతుంటాయి.
తీవ్రమైన ప్యాంక్రియాటైటిస్: Acute pancreatitis
అక్యూట్ ప్యాంక్రియాటైటిస్ (AP) అనేది ప్యాంక్రియాస్ యొక్క ఆకస్మిక వాపు. ప్యాంక్రియాటిక్ వాహిక దానిలో చేరిన బిందువుకు మించి సాధారణ పిత్త వాహికలో పిత్తాశయ రాయి ప్రభావితమవుతుంది; భారీ మద్యం వినియోగం; దైహిక వ్యాధి; గాయం; మరియు, పిల్లలలో, గవదబిళ్ళలు అక్యూట్ ప్యాంక్రియాటైటిస్ కు కారణం కావచ్చు. నెక్రోటైజింగ్ ప్యాంక్రియాటైటిస్, ప్యాంక్రియాస్ ఇన్ఫెక్షన్, ప్యాంక్రియాటిక్ సూడోసిస్ట్ లేదా ఆర్గాన్ ఫెయిల్యూర్ వంటి వాటిని సరిగ్గా చికిత్స, పర్యవేక్షించకపోతే మరిన్ని సమస్యలను అభివృద్ధి చేయవచ్చు. తీవ్రమైన పొత్తికడుపు నొప్పి, బొడ్డు వాపు, అతిసారం, వికారం, ఉబ్బరం, వాంతులు మరియు జ్వరం తీవ్రమైన ప్యాంక్రియాటైటిస్ సాధారణ లక్షణాలు. తీవ్రమైన ప్యాంక్రియాటైటిస్ ఒకేసారి రావచ్చే లేదా ఇది పునరావృతం కూడా కావచ్చు. ఇది దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్ లేదా ప్యాంక్రియాటిక్ వైఫల్యానికి దారి తీయవచ్చు.
దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్: Chronic pancreatitis
ఇది దీర్ఘకాలిక పరిస్థితి, ఇది ప్యాంక్రియాస్ వాపుకు కారణమవుతుంది. ఇది ప్యాంక్రియాస్ కణజాలం దెబ్బతినడం కారణంగా ఉత్పన్నమైన ప్రగతిశీల రుగ్మత. ఈ పరిస్థితి నయం చేయలేనిది. ఇది 32 నుండి 45 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గల పురుషులలో ఎక్కువగా తలెత్తుతుంది. అంతేకాదు, ఈ దీర్ఘకాలిక ప్రగతిశీల వ్యాధి ప్యాంక్రియాస్‌కు శాశ్వత నష్టం కలిగిస్తుంది. దీర్ఘకాలిక, తీవ్రమైన ప్యాంక్రియాటైటిస్ ప్రారంభ లక్షణాలు తీవ్రమైన పొత్తికడుపు నొప్పి, వాపు బొడ్డు, అతిసారం, వికారం, ఉబ్బరం, వాంతులు, జ్వరం వంటి లక్షణాలను పోలి ఉంటాయి. దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో రోగి అవాంఛిత బరువు తగ్గడం, పోషకాహార లోపం, మాలాబ్జర్ప్షన్‌ను అభివృద్ధి చేయవచ్చు.
వంశపారంపర్య ప్యాంక్రియాటైటిస్: Hereditary pancreatitis
ఇది పునరావృతం అయ్యే ప్యాంక్రియాటిక్ దాడుల కారణంగా సంభవించే అరుదైన జన్యు పరిస్థితి, ఇది దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు దారితీస్తుంది. తీవ్రమైన కడుపు నొప్పి, లేత మరియు వాపు బొడ్డు, అతిసారం, వికారం, ఉబ్బరం, వాంతులు మరియు జ్వరం వంటి లక్షణాలు ఉంటాయి. ఇది ప్యాంక్రియాటిక్ క్యాన్సర్ యొక్క జీవితకాల ప్రమాదాన్ని కూడా పెంచుతుంది. వంశపారంపర్య ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను పూర్తిగా నయం చేయడం సాధ్యం కాదు, వైద్య నిర్వహణ, అజీర్తిని ఎదుర్కోవడానికి ప్యాంక్రియాటిక్ ఎంజైమ్ సప్లిమెంట్‌లు, డయాబెటిస్‌కు ఇన్సులిన్, నొప్పిని నియంత్రించడానికి మందులు మరియు ప్యాంక్రియాటిక్ క్యాన్సర్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి జీవనశైలి మార్పుల ద్వారా నిర్వహించవచ్చు.
ప్యాంక్రియాటిక్ క్యాన్సర్: Pancreatic cancer
ప్యాంక్రియాస్ యొక్క కణజాలంలో అనియంత్రిత కణాల పెరుగుదల ప్రారంభమైనప్పుడు ప్యాంక్రియాటిక్ క్యాన్సర్ సంభవిస్తుంది. ప్యాంక్రియాస్‌లో క్యాన్సర్ మరియు క్యాన్సర్ లేని కణితులు ఏర్పడవచ్చు. ప్యాంక్రియాటిక్ క్యాన్సర్‌ను ముందుగా గుర్తిస్తే నయం చేయవచ్చు కానీ చాలా సందర్భాలలో లక్షణాలు కనిపించకపోవటం ప్రారంభ దశలోనే కనుగొనడం కష్టం. ప్యాంక్రియాటిక్ క్యాన్సర్ ప్యాంక్రియాస్ ద్వారా జీర్ణ ఎంజైమ్‌ల ఉత్పత్తిని కూడా నెమ్మదిస్తుంది, ఫలితంగా ఆహారాన్ని విచ్ఛిన్నం చేయడం మరియు పోషకాలను గ్రహించడం కష్టమవుతుంది. ఈ మాలాబ్జర్ప్షన్ ఉబ్బరం, నీరు, జిడ్డు, దుర్వాసనతో కూడిన మలం, బరువు తగ్గడానికి మరియు విటమిన్ లోపానికి దారితీస్తుంది.
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు కారణమేమిటి? What causes pancreatitis?
ప్యాంక్రియాటైటిస్, ప్యాంక్రియాస్ యొక్క వాపు, ప్యాంక్రియాస్‌లో ఉన్నప్పుడు జీర్ణ ఎంజైమ్‌లు సక్రియం అయినప్పుడు మీ ప్యాంక్రియాస్ కణాలను చికాకుపెడుతుంది. ఈ పరిస్థితులు తీవ్రమైన లేదా దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు కారణమవుతాయి:
- అతిగా మద్య సేవనం: దీర్ఘకాలంగా భారీ మద్యపానం మరియు ధూమపానం (25 శాతం ప్యాంక్రియాటైటిస్ కేసులు)
- పిత్తాశయ రాళ్లు: ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు అత్యంత సాధారణ కారణాలలో ఇది ఒకటి, ఇది ప్యాంక్రియాటిక్ నాళాన్ని నిరోధించి మంటకు దారితీస్తుంది.
- హార్మోన్ల అసాధారణతలు: కొంతమందిలో హార్మోన్ల అసమతుల్యత కారణంగా కూడా ఈ పరిస్థితికి ఏర్పడవచ్చు.
- ఉదర గాయం: శారీరక గాయం లేదా పొత్తికడుపుకు గాయం ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను ప్రేరేపిస్తుంది.
- వంశపారంపర్య పరిస్థితులు: కొంతమంది వ్యక్తులు ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను అభివృద్ధి చేయడానికి జన్యుపరమైన కారకాలు కారణం కావచ్చు.
- ఊబకాయం: శరీర భారం ఉండాల్సిన దాని కన్నా ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల కూడా ఈ పరస్థితి రావచ్చు.
- పునరావృత అక్యూట్ ప్యాంక్రియాటైటిస్ దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు కారణమవుతుంది
- సిస్టిక్ ఫైబ్రోసిస్ (జీర్ణ వ్యవస్థ మరియు ఊపిరితిత్తులను దెబ్బతీసే వారసత్వంగా వచ్చే ప్రాణాంతక రుగ్మత)
- కొన్ని మందులు (యాంటీ బయాటిక్స్ మందుల దుష్ప్రభావం వల్ల కూడా ప్యాంక్రియాటైటిస్ రావచ్చు)
- అధిక ట్రైగ్లిజరైడ్స్: ట్రైగ్లిజరైడ్స్ నిర్థిష్ట స్థాయిలను దాటిడంతో శక్తిని ఇచ్చే రక్తంలో కొవ్వు పెరగడం కూడా ప్యాంక్రియాటైటిస్ దారితీయవచ్చు.
- ఉదర శస్త్రచికిత్స: ప్యాంక్రియాటైటిస్ రోగులకు గతంలో జరిగిన ఉదర శస్త్ర చికిత్స వల్ల కూడా ఈ పరిస్థితి రావచ్చు.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ వల్ల నొప్పి కలిగే స్థానం Location of pancreatitis pain
ప్యాంక్రియాటైటిస్ కారణంగా వచ్చే నొప్పి అడపాదడపా లేదా దీర్ఘకాలికంగా ఉండవచ్చు లేదా తరచుగా చాలా తీవ్రంగా ఉండవచ్చు, కొన్నిసార్లు వ్యక్తులు వెనుకకు విస్తరించే కంటే తీవ్రమైన పొత్తికడుపు నొప్పిని అనుభవించవచ్చు. తీవ్రమైన పరిస్థితుల నుండి ప్రభావితమైన తేలికపాటి కేసులలో, నొప్పి కొన్ని నిమిషాల పాటు ఉండవచ్చు మరియు చాలా గంటలు ఉండవచ్చు, అయితే దీర్ఘకాలిక పరిస్థితుల నుండి ప్రభావితమైన తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, నొప్పి సంవత్సరాలు కలిసి స్థిరంగా ఉండవచ్చు. ప్యాంక్రియాటైటిస్ ఉన్న రోగులు ఆహారం తీసుకున్న తర్వాత లేదా పడుకున్నప్పుడు పొత్తికడుపు పైభాగంలో నొప్పిని అనుభవించే అవకాశం ఉంది. ప్రారంభ దశలో చికిత్స లక్షణాలు ఉపశమనం మరియు దాని నుండి త్వరగా కోలుకోవడంలో సహాయపడుతుంది. మానవ శరీరంలో ప్యాంక్రియాటైటిస్ నొప్పి స్థానం – తీవ్రమైన కడుపు నొప్పి అని గుర్తించాలి.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ నిర్ధారణ Pancreatitis diagnosis
ప్యాంక్రియాటైటిస్ శరీర వ్యవస్థలను ప్రభావితం చేసే భౌతిక ఫలితాలను కలిగి ఉంది మరియు రక్త పరీక్ష, ఇమేజింగ్ పరీక్ష మరియు డాక్టర్ సూచించిన జోక్య ప్రక్రియ ద్వారా నిర్ధారణ చేయవచ్చు. లక్షణాల ఆధారంగా, గ్యాస్ట్రోఎంటరాలజిస్ట్ వైద్య చరిత్ర, ప్యాంక్రియాటైటిస్ యొక్క ఏదైనా కుటుంబ చరిత్ర, తినడం మరియు త్రాగే అలవాట్లు, విటమిన్లు మరియు సప్లిమెంట్లతో సహా ఏదైనా ప్రిస్క్రిప్షన్ లేదా ఓవర్-ది-కౌంటర్ మందులు తీసుకోవడం గురించి అడుగుతారు.
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను నిర్ధారించడానికి, గ్యాస్ట్రోఎంటరాలజిస్ట్ సిఫారసు చేయవచ్చు:
- రక్తం మరియు మలం పరీక్షలు: అమైలేస్ లేదా లిపేస్ రక్త పరీక్ష మరియు ప్యాంక్రియాస్ యొక్క జీర్ణ ఎంజైమ్‌ల కోసం మల సాధారణ పరీక్ష. ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో ఇది దాని సాధారణ పరిధి నుండి 3 రెట్లు పెరుగుతుంది. రక్త పరీక్ష సాధారణ పరిధులను చూపుతున్నట్లయితే, మేము తదుపరి మూల్యాంకనానికి వెళ్లాలి.
- ఇమేజింగ్ పరీక్షలు: ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను అర్థం చేసుకోవడానికి, కారణం ఏమిటో గుర్తించడానికి డాక్టర్ బేరియం భోజనం మరియు అల్ట్రాసౌండ్ ఇమేజింగ్‌తో ఎక్స్-కిరణాలను సిఫారసు చేయవచ్చు: రాళ్ల కోసం పిత్తాశయాన్ని ప్రత్యేకంగా అంచనా వేయండి
- ఎండోస్కోపిక్ అల్ట్రాసౌండ్ (EUS): ప్యాంక్రియాటిక్ మాస్, ట్యూమర్‌లు, ప్యాంక్రియాటిక్ తిత్తులు, పిత్త వాహికలోని చిన్న రాయి మరియు అల్ట్రాసౌండ్ సమయంలో గుర్తించబడని పిత్తాశయాన్ని అంచనా వేయడానికి ఎండోస్కోపిక్ పరీక్ష. ఈ ప్రక్రియ FNA సూదిని ఉపయోగించి ప్యాంక్రియాస్ యొక్క చిన్న కణజాలాలను కడుపు లేదా ప్రేగు యొక్క గోడ ద్వారా నేరుగా ప్యాంక్రియాస్‌లోకి సేకరించడానికి నిర్వహించబడుతుంది.
- CT స్కాన్, మాగ్నెటిక్ రెసొనెన్స్ ఇమేజింగ్ (MRI): మాగ్నెటిక్ రెసొనెన్స్ చోలాంగియోపాంక్రియాటోగ్రఫీ (MRCP) లేదా PET స్కాన్‌లు: ప్యాంక్రియాస్ మరియు చుట్టుపక్కల ఉన్న వివరణాత్మక ఇమేజింగ్ కోసం నాన్-ఇన్వాసివ్ పరీక్షలు. CT స్కాన్‌లు రోగికి కొంత మొత్తంలో రేడియేషన్‌ను బహిర్గతం చేస్తాయి. ఇంకా, కొంతమంది రోగులు వారి CT స్కాన్‌ల కోసం IV కాంట్రాస్ట్‌ను పొందలేరు (అలెర్జీలు లేదా మూత్రపిండాల సమస్యల కారణంగా), అందువలన చిత్రాల నాణ్యత ఉప-ఆప్టిమల్‌గా ఉంటుంది.
- MRCP (ప్రత్యేక రకమైన MRI ప్యాంక్రియాస్): ప్యాంక్రియాస్ డక్ట్ మరియు పిత్త వాహికల యొక్క అధిక-నాణ్యత చిత్రాలను అందిస్తుంది. అయినప్పటికీ, క్లాస్ట్రోఫోబిక్ ఉన్న కొందరు రోగులు ఎమ్మార్వో చేయకూడదని నిర్ణయించుకోవచ్చు.
- జీవాణుపరీక్ష లేదా కణజాల విశ్లేషణ: ప్యాంక్రియాస్ నుండి కణజాల నమూనా (బయాప్సీ) ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను నిర్ధారించడంలో సహాయపడుతుంది మరియు ప్యాంక్రియాటైటిస్ సంకేతాల కోసం మరింత వెతకవచ్చు.
- ఎండోస్కోపిక్ రెట్రోగ్రేడ్ కోలాంగియోపాంక్రియాటోగ్రఫీ (ERCP): పిత్త వాహిక మరియు ప్యాంక్రియాటిక్ వాహికను వీక్షించడానికి. ఇది అడ్డంకిని కలిగించే పిత్తాశయ రాళ్ల నుండి పిత్తాశయ రాళ్లను తొలగించడంలో సహాయపడుతుంది.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ చికిత్స కోసం ఎంపికలు ఏమిటి? What are the options for pancreatitis treatment?
ప్యాంక్రియాటైటిస్ చికిత్స దాని రకం, కారణం మరియు స్టాగ్‌లపై ఆధారపడి ఉంటుంది. చికిత్సకు మార్గనిర్దేశం చేయడంలో ప్యాంక్రియాస్ దెబ్బతినడానికి కారణం, పరిధిని కనుగొనడం చాలా ముఖ్యం. ప్యాంక్రియాటైటిస్ చికిత్సకు సాధారణంగా దూకుడు చికిత్సను ప్రారంభించడానికి స్వల్పకాలికం లేదా దీర్ఘకాలికం పాటు ఆసుపత్రిలో చేరడం అవసరం. సాధారణంగా ప్యాంక్రియాటైటిస్ చికిత్స కోసం క్రింది చికిత్స ప్రారంభించబడుతుంది –
- ఇన్ఫెక్షన్‌ను తగ్గించడానికి నొప్పి నివారిణులు మరియు యాంటీబయాటిక్స్.
- ఇంట్రావీనస్ (IV) ద్రవాలు, ఇది నిర్జలీకరణాన్ని నిరోధించడంలో సహాయపడుతుంది, తద్వారా శరీరంలోని మిగిలిన అవయవాలు వైద్యం ప్రక్రియకు మద్దతుగా తగిన రక్త ప్రసరణను పొందుతాయి.
- తక్కువ కొవ్వు ఆహారం లేదా ఉపవాసం, తినడం మానివేయడానికి మీ ప్యాంక్రియాస్ కోలుకోవచ్చు. ఈ సందర్భంలో, ఫీడింగ్ ట్యూబ్ ద్వారా పోషణ ఇవ్వబడుతుంది.
- ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు పిత్తాశయ రాళ్లు కారణమైతే పిత్తాశయ శస్త్రచికిత్స (కోలిసిస్టెక్టమీ).
- ఎండోస్కోపిక్ రెట్రోగ్రేడ్ చోలాంగియోపాంక్రియాటోగ్రఫీ (ERCP): పిత్తాశయ రాళ్లు మీ పిత్త లేదా ప్యాంక్రియాటిక్ నాళాలను అడ్డుకుంటున్నట్లయితే వాటిని తీయడానికి. ERCPని ఉపయోగించి వివిధ విధానాలు నిర్వహించబడతాయి:
– పిత్తాశయ రాళ్ల తొలగింపు
– సూడోసిస్ట్ డ్రైనేజీ కోసం స్పింక్టెరోటోమీ
– బెలూన్ వ్యాకోచం: వాహికను తెరిచి ఉంచడానికి ఇరుకైన ప్యాంక్రియాటిక్ లేదా పిత్త వాహికను విస్తరించడం లేదా సాగదీయడం
– స్టెంట్ ప్లేస్‌మెంట్: ఒక చిన్న ప్లాస్టిక్ లేదా మెటల్ ముక్కను గడ్డిలాగా కనిపించే ప్యాంక్రియాటిక్ లేదా పిత్త వాహికలో తెరిచి ఉంచడం.
- ప్యాంక్రియాస్ శస్త్రచికిత్స వంటివి
– దూర ప్యాంక్రియాటెక్టమీ
– ప్యాంక్రియాటికోడోడెనెక్టమీ (విప్పల్ విధానం)
– మొత్తం ప్యాంక్రియాటెక్టమీ ద్రవం లేదా చనిపోయిన లేదా వ్యాధిగ్రస్తులైన కణజాలాన్ని శుభ్రపరచడానికి కాలేయ మార్పిడి.
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను ఎలా నివారించాలి? How to prevent pancreatitis?
ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం మరియు సిగరెట్ తాగడం వల్ల ప్యాంక్రియాటైటిస్ వచ్చే ప్రమాదం పెరుగుతుంది. ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను నివారించడానికి సిగరెట్ తాగడం మరియు మద్యం తాగడం మానేయాలని గట్టిగా సిఫార్సు చేయబడింది. అధిక ఫైబర్‌తో కూడిన ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం, ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించడం, చక్కెరలను పరిమితం చేయడం మరియు క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం వల్ల ప్యాంక్రియాటైటిస్ వంటి ఏదైనా అంటువ్యాధి లేని వ్యాధి నుండి మిమ్మల్ని రక్షించవచ్చు.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ ప్రమాద కారకాలు ఏమిటి? What are the pancreatitis risk factors?
ఈ క్రింది ప్రమాద కారకాలు ప్యాంక్రియాటైటిస్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి. ప్యాంక్రియాటైటిస్ వ్యాధికి ఎక్కువగా ప్రభావితం అవుతున్నవారిలో మహిళల కన్నా ఎక్కువ పురుషులే ఉన్నారు. ఇక ఊబకాయలు మద్యపాన సేవనం చేయడం లేదా ధూమపానం చేయడం కూడా అత్యంత ప్రమాదకరం.
- ఊబకాయం
- భారీ మద్యం వినియోగం
- సిగరెట్ తాగుతున్నారు
- వంశపారంపర్య పరిస్థితులు లేదా జన్యుశాస్త్రం
స్త్రీలతో పోలిస్తే పురుషులు ఎక్కువ ప్రమాదంలో ఉన్నారు. పైన పేర్కొన్న ఏవైనా ప్రమాద కారకాల కలయిక తీవ్రమైన లేదా దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్ వచ్చే అవకాశాలను పెంచుతుంది, ఉదాహరణకు స్థూలకాయులు అధికంగా మద్యం సేవించడం లేదా ఒక వ్యక్తి సిగరెట్లు తాగడం మరియు ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం వంటివి తీవ్రమైన లేదా దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్ ప్రమాదాన్ని పెంచుతాయి.
వైద్య సహాయం ఎప్పుడు తీసుకోవాలి When to seek medical attention
ఆహారం తీసుకున్న తర్వాత వెన్నునొప్పి లేదా తీవ్రమైన పొత్తికడుపు నొప్పిని వచ్చినా అది తీవ్రమైన ప్యాంక్రియాటైటిస్ కు సంకేతం. నిరంతరంగా పొత్తికడుపు నొప్పి కలిగి ఉన్నా, వెంటనే వైద్య సహాయం తీసుకోవడం సముచితం. ఈ పరిస్థితులను ఎదర్కోనే వారు జనరల్ ఫిజీషియన్ కన్నా గ్యాస్ట్రోఎంటరాలజిస్టును కలవడం ఉత్తమం.
ఆయుర్వేదం విధానం ద్వారా ప్యాంక్రియాటైటిస్ చికిత్స: Ayurvedic Treatment for Pancreatitis
ఆయుర్వేద పుస్తకాల ప్రకారం ప్యాంక్రియాటైటిస్ ను అజ్ఞసయా శోథ అని పిలుస్తారు. ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను అజ్ఞాసయ శోథతో సహసంబంధం కలిగి ఉందని ఈ మేరకు ఆయుర్వేద పుస్తకాలు, సంకేతాలు మరియు లక్షణాల ఆధారంగా చేసుకుని పేర్కొన్నారు. వాగ్భట, సుశ్రుత మరియు చరక వంటి ఆయుర్వేద ఆచార్యులు అజ్ఞాసయ శోథను దాని చికిత్సా విధానాలతో పాటు ప్రస్తావించారు. హానికరమైన ఆహారపు అలవాట్లతో పాటు వాత మరియు పిత్త దోషాల మధ్య అసమతుల్యత కారణంగా ఇది ప్రధానంగా సంభవిస్తుంది. వేడి, మసాలా, పొడి మొదలైన ఆహారాలు తీసుకోవడం, అధిక వ్యాయామం మరియు ప్యాంక్రియాస్‌కు గాయం వంటి అనేక కారణాల వల్ల అజ్ఞాసయ శోథ సంభవిస్తుంది.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ అనేది ప్రాణాంతక పరిస్థితి. ఈ పరిస్థితిని సరైన సమయంలో నిర్ధారించడం మరియు చికిత్స చేయడం చాలా ముఖ్యం. భారత ఆయుర్వేద అసోసియేషన్ (IAFA) వివిధ చికిత్సా విధానాలు మరియు కాలేయం మరియు ప్యాంక్రియాస్ వంటి అంతర్గత అవయవాలను తాపజనక పరిస్థితుల అవకాశాల నుండి రక్షించడానికి పేర్కొన్న ఔషధ తయారీలను అభివృద్ధి చేసింది. కఠినమైన పర్యవేక్షణలో అనేక రకాల పరిశోధనల ఆధారంగా, పరిస్థితిని వదిలించుకోవడానికి మేము గొప్ప ఉత్పత్తులను అభివృద్ధి చేసాము.
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు కారణాలు (అజ్ఞాసయ శోథ)
ప్యాంక్రియాటైటిస్ వివిధ కారణాల ఆధారంగా ప్యాంక్రియాస్ యొక్క వాపు కారణంగా సంభవిస్తుంది:-
- గాయం
- పైత్య కాలిక్యులి
- కడుపులో పుండు
- కొన్ని మందులకు ప్రతిచర్య
- వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్
- వాస్కులర్ డిజార్డర్స్
- గ్యాస్ట్రిక్ శస్త్రచికిత్స తర్వాత
- అధిక ఆల్కహాల్ తీసుకోవడం
- హైపర్ పారాథైరాయిడిజం
- జన్యుపరమైన కారణాలు
ప్యాంక్రియాటైటిస్ (అజ్ఞాసయ శోథ) సంకేతాలు, లక్షణాలు
- పొత్తి కడుపు నొప్పి
- అనోరెక్సియా
- వికారం మరియు వాంతులు
- కామెర్లు
- ఉదర విస్తరణ
- బరువు తగ్గడం
- బొడ్డు చుట్టూ రంగు మారడం
- టాచీకార్డియా
- పెరిగిన ఉష్ణోగ్రత
ప్యాంక్రియాటైటిస్ (అజ్ఞాసయ శోథ) ఆయుర్వేద చికిత్స
ప్యాంక్రియాటైటిస్ విషయంలో ఆయుర్వేద చికిత్సలు అద్భుతమైన సానుకూల ప్రతిస్పందనలను కలిగి ఉంటాయి. ప్యాంక్రియాటైటిస్ వ్యాధికి సంబంధించి పురాతన పాఠ్యపుస్తకాల ఆధారంగా మేము అనేక ఆయుర్వేద కలయికలను కూడా అభివృద్ధి చేసాము.
ప్యాంక్రియాటైటిస్ (అజ్ఞాసయ శోథ)కు అంతర్గత మందులు: Herbs used in treating Pancreatitis
- కైదర్యాది కాషాయం
- విల్వాడి గుళిక
- కైదర్య చూర్ణం
- కల్యాణక క్షరం
- మధూకసవం
- జీరకరిష్టం
- సప్తసారం కాషాయమ్
- చిరువిల్వాడి కాషాయం
- విల్వాడి లేహ్యం
- ద్రాక్షాది లేహ్యం
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో ఉపయోగించే మూలికలు (అజ్ఞాసయ శోథ): Spices used in treating Pancreatitis
- హరిద్ర (పసుపు)
- అమలకి (గూస్బెర్రీ)
- పాలకూర
- వెల్లుల్లి
- ఉల్లిపాయలు
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో తీసుకోవాల్సిన (పత్య)ఆహారం: Do’s in Ayurvedic treatment for Pancreatitis
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో (అజ్ఞాసయ శోథ) చేయవలసినవి:
- మధుమేహాన్ని నియంత్రించండి
- తేలికపాటి వ్యాయామాలు
- తక్రా (మజ్జిగ) మరియు కొత్తిమీర తీసుకోవడం
- తేలికగా జీర్ణమయ్యే ఆహారాన్ని తినడం
ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో చేయకూడనివి (అపత్య) (అజ్ఞాసయ శోథ) Dont’s in Ayurvedic treatment for Pancreatitis
- మద్యం
- పాలు, గోధుమలు, శీతల పానీయాలు
- నాన్ వెజిటేరియన్ డైట్
- వేయించిన ఆహారం
- జంక్ ఫుడ్ వంటి ఆహార పదార్థాలను
- జీర్ణం కావడానికి సమయం తీసుకునే పదార్థాలు
ప్యాంక్రియాటైటిస్ (అజ్ఞాసయ శోథ) కోసం యోగా Yoga to cure Pancreatitis
యోగా ఆసనాలు (భంగిమలు) మరియు ప్రాణాయామం అనేక వ్యాధులను తగ్గించగలవని మరియు ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని కొనసాగించగలవని అందరికీ తెలిసిన విషయమే. ఇలాంటి ఆసనాల ద్వారా మనం ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను నియంత్రించవచ్చు:-
- వజ్రాసనం,
- చక్రాసనం,
- అర్ధ చక్రాసనం మొదలైనవి.
ప్రాణాయామం మాస్టరింగ్ చేయడం ద్వారా, మనం శ్వాస విధానాలను నియంత్రించవచ్చు, ఇది అనేక దైహిక వ్యాధులను అలాగే ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను మెరుగుపరచడంలో సహాయపడుతుంది.
చివరగా.!
ఆయుర్వేదం ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను విజయవంతంగా చికిత్స చేయగలదు, ఆయుర్వేద మూలికలు మరియు మూలికా మందులు నొప్పిని పూర్తిగా తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి, ప్యాంక్రియాటిక్ ఎంజైమ్‌లను మరియు దీర్ఘకాలిక ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో ఇతర పదనిర్మాణ మార్పులను సరిచేయడం ద్వారా ఆకలి మరియు శరీర బరువును పెంచుతాయి. అగ్ని లేదా జీర్ణ అగ్ని ఆయుర్వేదం ప్రకారం ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో ఉంది. పిత్త దోషం యొక్క విటియేషన్ ప్యాంక్రియాటైటిస్‌కు కారణమవుతుంది, ఇక్కడ తినే ఆహారం కాలిపోతుంది మరియు దాని పోషకాహారాన్ని శరీరాన్ని తగ్గిస్తుంది. శాతవారి (ఆస్పరాగస్ రేసెమోసస్), బేల్ ఫ్రూట్ (ఏగిల్ మార్మెలోస్), అల్లం (జింగీబర్ అఫిసినాల్), వాసక (అధతోడ వాసికా), లికోరైస్ (గ్లైసిరిజా గ్లాబ్రా) మొదలైన మూలికలు ప్యాంక్రియాటైటిస్‌లో ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి. డాండెలైన్ రూట్, ఇండియన్ గూస్బెర్రీ, పసుపు, హరిటాకి వంటి మూలికలు మరియు సుగంధ ద్రవ్యాలు ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి. ఆయుర్వేద చికిత్స ప్రకృతి, అగ్ని లేదా జీర్ణ అగ్ని మరియు కారణ కారకాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది కాబట్టి దీర్ఘకాలిక మరియు తీవ్రమైన ప్యాంక్రియాటైటిస్‌ను ప్రముఖ ఆయుర్వేద నిపుణుడి మార్గదర్శకత్వంలో సహజంగా తిప్పికొట్టవచ్చు.
