ఊపిరితిత్తులు మనవ శరీరంలోని అన్ని ముఖ్యమైన అవయవం. శరీరంలోని అన్ని అవయవాలకు అవసరమయ్యే ఆక్సిజన్ ను సరఫరా చేస్తాయి. వీటిని పలు పద్దతుల ద్వారా శుభ్రపరచడం వల్ల దీర్ఘకాలిక శ్వాసకోశ పరిస్థితులతో బాధపడే వారికి ఉపశమనం కలుగుతుంది. అంతేకాదు తంబాకు, ధూమపానం లేదా వాయు కాలుష్యానికి క్రమం తప్పకుండా గురయ్యే వ్యక్తులకు కూడా ఈ పద్దతులు సహాయపడి వారి ఆయష్షును పెంచుతాయి. వాయు కాలుష్యం, సిగరెట్ పొగ, ఇతర చికాకులను పీల్చడం వల్ల ఊపిరితిత్తులు దెబ్బతింటాయి. వీటికి తోడు ఆస్తమా, నిమోనియా, బ్రాంకైటిస్ సహా పలు ఆరోగ్య పరిస్థితులకు కూడా ఊపిరితిత్తులపై ప్రభావం చూపుతాయి. ఊపిరితిత్తుల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడం శరీరంలోని మిగిలిన భాగాలను ఆరోగ్యంగా ఉంచుకోవడం చాలా అవసరం.
ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) గణంకాల ప్రకారం, కేవలం వాయు కాలుష్యానికి గురికావడం వల్ల మాత్రమే ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రతి సంవత్సరం 4.2 మిలియన్ల మంది మరణిస్తున్నారు. ఇక ధూమపానం, అమెరికాలాంటి అగ్రరాజ్యంలోనే ప్రతి 5 మందిలో 1 మరణానికి కారణం అవుతుందంటే.. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆ సంఖ్య ఎంతగా ఉంటుందో అంచనా వేసుకోవచ్చు. అయితే ఊపిరితిత్తులు వాటికవే సొంతంగా (స్వీయ) శుభ్రపరిచే అవయవాలు కాబట్టి, కాలుష్య కారకాలకు గురికావడం ఆగిపోయిన తర్వాత అవి తమను తాము నయం చేసుకోవడం ప్రారంభిస్తాయని తెలిసిందే. కాగా, స్వీయ శుభ్రతను పాటించే వీటిని సహజ పద్దతుల ద్వారా మనము వాటికి కొంత మద్దతు కల్పితే వాటికి తోడ్పడిన వారమవుతాము. ఇప్పుడు ఆ సహజ పద్దతులు ఏంటో ఓ సారి పరిశీలిద్దామా..!
ఊపిరితిత్తులను శుభ్రపరచడం సాధ్యమేనా? Is it possible to cleanse your lungs?
ఒక వ్యక్తి వారి ఊపిరితిత్తులను “శుభ్రపరచడం”, ఊపిరితిత్తుల ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచుకోవడం సాధ్యమే. అయితే ఇందుకు వైద్యులు రాసే ఔషధాలే కాదు చికిత్సలు కూడా లేవు. అయితే సహజ మార్గాల ద్వారా ఊపిరితిత్తులను శుభ్రపరచడం సాధ్యమవుతుంది.
ఒక వ్యక్తి తన ఊపిరితిత్తులు ఆరోగ్యంగా ఉన్నాయని నిర్ధారించుకోవడానికి ఉత్తమ మార్గం:
- సిగరెట్ పొగ, వాయు కాలుష్యం వంటి హానికరమైన టాక్సిన్‌లను నివారించండి.
- సాధారణ వ్యాయామం వంటి కొన్ని జీవనశైలి ప్రవర్తనలను చేర్చండి.
- ఉదాహరణకు, ఒక వ్యక్తి ధూమపానం మానేసినప్పుడు, వారి ఊపిరితిత్తుల ప్రసరణ, పనితీరు 2 వారాల నుండి 3 నెలలలోపు మెరుగుపడవచ్చు.
సూక్ష్మజీవులు, వ్యాధికారక క్రిములను పట్టుకోవడానికి శ్లేష్మాన్ని ఊపిరితిత్తులు విడుదల చేస్తాయి. వ్యాధికారక క్రీములు, వైరస్, బ్యాక్టీరియాల దాడి నుండి రక్షించుకునే క్రమంలో శ్లేష్మాన్ని ఊపిరితిత్తులు విడుదల చేస్తాయి. ఇలా జరిగిన క్రమంలో చికాకులకు గురైన తర్వాత ఛాతీ నిండుగా, రద్దీగా లేదా మంటగా అనిపించవచ్చు. కాగా, కొన్ని పద్ధతుల ద్వారా లక్షణాల నుండి ఉపశమనం పొందవచ్చు:
- శ్లేష్మం, చికాకులను ఊపిరితిత్తులను క్లియర్ చేయడం
- వాయుమార్గాలను తెరవడం
- ఊపిరితిత్తుల సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరచడం
- ఊపిరితిత్తుల వాపును తగ్గించడం
సహజంగా ఊపిరితిత్తుల నుండి శ్లేష్మం క్లియర్ చేయడం ఎలా.? How to clear mucus from the lungs naturally
ఊపిరితిత్తుల నుండి అదనపు శ్లేష్మం తొలగించడానికి, శ్వాసను మెరుగుపరచడంలో సహాయపడే మార్గాలను పరిశీలిద్దామా.
ఆవిరి చికిత్స Steam therapy
ఆవిరి చికిత్స, లేదా ఆవిరి పీల్చడం, వాయుమార్గాలను తెరవడానికి, శ్లేష్మం విప్పుటకు నీటి ఆవిరిని పీల్చడం. క్రానిక్ అబ్స్ట్రక్టివ్ పల్మనరీ డిసీజ్ (COPD) వంటి ఊపిరితిత్తుల పరిస్థితులతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులు చల్లని లేదా పొడి గాలిలో వారి లక్షణాలు మరింత తీవ్రమవుతున్నట్లు గమనించవచ్చు. ఈ వాతావరణం శ్వాస నాళాల్లోని శ్లేష్మ పొరలను పొడిగా చేస్తుంది, రక్త ప్రవాహాన్ని పరిమితం చేస్తుంది. ఆవిరి గాలికి వెచ్చదనాన్ని జోడిస్తుంది, ఇది శ్వాసను మెరుగుపరుస్తుంది, వాయుమార్గాలు, ఊపిరితిత్తుల లోపల శ్లేష్మం విప్పుటకు సహాయపడుతుంది. నీటి ఆవిరిని పీల్చడం వల్ల తక్షణ ఉపశమనం లభిస్తుంది, ప్రజలు మరింత సులభంగా ఊపిరి పీల్చుకోవడానికి సహాయపడుతుంది. ఇది గొంతు నొప్పి లేదా పొడి గొంతుతో లేదా పర్యావరణ చికాకులకు గురైన వ్యక్తులకు కూడా సహాయపడవచ్చు.
నియంత్రిత దగ్గు Controlled coughing
దగ్గు అనేది శరీరం శ్లేష్మంలో చిక్కుకున్న విషాన్ని సహజంగా బయటకు పంపే మార్గం. నియంత్రిత దగ్గు ఊపిరితిత్తులలోని అదనపు శ్లేష్మాన్ని వదులుతుంది, దానిని వాయుమార్గాల ద్వారా పైకి పంపుతుంది. ప్రజలు తమ ఊపిరితిత్తులను అదనపు శ్లేష్మం నుండి శుభ్రపరచవచ్చు:
- భుజాలు సడలించి, రెండు పాదాలను నేలపై ఉంచి కుర్చీపై కూర్చోవడం.
- పొట్ట మీద చేతులు మడిచాడు.
- ముక్కు ద్వారా నెమ్మదిగా పీల్చడం.
- నెమ్మదిగా ఊపిరి పీల్చుకుంటూ ముందుకు వంగి, పొట్టపై చేతులు నెట్టడం.
- శ్వాస వదులుతున్నప్పుడు రెండు లేదా మూడు సార్లు దగ్గడం, నోరు కొద్దిగా తెరిచి ఉంచడం.
- ముక్కు ద్వారా నెమ్మదిగా పీల్చడం.
- అవసరమైన విధంగా విశ్రాంతి తీసుకోవడం , పునరావృతం చేయడం.
ఊపిరితిత్తుల నుండి శ్లేష్మం హరించడం Draining mucus from the lungs
భంగిమ పారుదల అనేది ఊపిరితిత్తుల నుండి శ్లేష్మం తొలగించడానికి గురుత్వాకర్షణను ఉపయోగించేందుకు వేర్వేరు స్థానాల్లో పడుకోవడం. ఈ అభ్యాసం శ్వాసను మెరుగుపరుస్తుంది, ఊపిరితిత్తుల ఇన్ఫెక్షన్లకు చికిత్స చేయడంలో లేదా నిరోధించడంలో సహాయపడుతుంది. భంగిమ పారుదల పద్ధతులు స్థానం మీద ఆధారపడి ఉంటాయి:
1. వెనుకగా
- నేలపై లేదా మంచం మీద పడుకోండి.
- ఛాతీ తుంటి కంటే తక్కువగా ఉందని నిర్ధారించుకోవడానికి తుంటి కింద దిండ్లు ఉంచండి.
- ముక్కు ద్వారా నెమ్మదిగా పీల్చే, నోటి ద్వారా ఆవిరైపో. ప్రతి ఊపిరి పీల్చడం కంటే రెండు రెట్లు ఎక్కువ సమయం తీసుకోవాలి, దీనిని 1:2 శ్వాస అని పిలుస్తారు.
- కొన్ని నిమిషాల పాటు కొనసాగించండి.
2. ఓ పక్కన
- ఒక వైపు పడుకుని, తలని చేయి లేదా దిండుపై ఉంచాలి.
- తుంటి కింద దిండ్లు ఉంచండి.
- 1:2 శ్వాస విధానాన్ని ప్రాక్టీస్ చేయండి.
- కొన్ని నిమిషాల పాటు కొనసాగించండి.
- మరొక వైపు రిపీట్ చేయండి.
3. కడుపు మీద
- నేలపై దిండ్లు ఉంచండి.
- దిండ్లు మీద కడుపు పెట్టి పడుకోండి. తుంటిని ఛాతీ పైన ఉంచాలని గుర్తుంచుకోండి.
- మద్దతు కోసం తల కింద చేతులు మడవండి.
- 1:2 శ్వాస విధానాన్ని ప్రాక్టీస్ చేయండి.
- కొన్ని నిమిషాల పాటు కొనసాగించండి.
వ్యాయామం Exercise
వ్యాయామం చేయడం వల్ల అనేక ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి, అవి:
- శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడం
- అనేక ఆరోగ్య పరిస్థితుల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది
- ఊపిరితిత్తులను ఆరోగ్యంగా ఉంచడంలో సహాయపడుతుంది
వ్యాయామం కండరాలు కష్టపడి పనిచేయడానికి బలవంతం చేస్తుంది, ఇది శరీరం శ్వాస రేటును పెంచుతుంది, ఫలితంగా కండరాలకు ఆక్సిజన్ ఎక్కువ సరఫరా అవుతుంది. ఇది ప్రసరణను మెరుగుపరుస్తుంది, వ్యాయామం చేసేటప్పుడు శరీరం ఉత్పత్తి చేసే అదనపు కార్బన్ డయాక్సైడ్‌ను తొలగించడంలో శరీరాన్ని మరింత సమర్థవంతంగా చేస్తుంది. దీర్ఘకాలిక ఊపిరితిత్తుల పరిస్థితులు ఉన్నవారికి వ్యాయామం చేయడం చాలా కష్టం అయినప్పటికీ, ఈ వ్యక్తులు సాధారణ వ్యాయామం నుండి కూడా ప్రయోజనం పొందవచ్చు. COPD లేదా ఆస్తమా వంటి పరిస్థితులు ఉన్న వ్యక్తులు కొత్త వ్యాయామ నియమాన్ని ప్రారంభించే ముందు ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులను సంప్రదించడం మంచిది.
గ్రీన్ టీ Green tea
గ్రీన్ టీలో అనేక యాంటీఆక్సిడెంట్లు ఉన్నాయి, ఇవి ఊపిరితిత్తులలో మంటను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి. ఈ సమ్మేళనాలు ఊపిరితిత్తుల కణజాలాన్ని పొగ పీల్చడం వల్ల కలిగే హానికరమైన ప్రభావాల నుండి కూడా రక్షించగలవు. కొరియాలో 1,000 కంటే ఎక్కువ మంది పెద్దలతో కూడిన 2018 అధ్యయనం ప్రకారం, రోజుకు కనీసం 2 కప్పుల గ్రీన్ టీ తాగే వారి ఊపిరితిత్తుల పనితీరు ఏదీ తాగని వారి కంటే మెరుగ్గా ఉంటుందని నివేదించింది.
శోథ నిరోధక ఆహారాలు Anti-inflammatory foods
శ్వాసనాళాల వాపు శ్వాస తీసుకోవడం కష్టతరం చేస్తుంది , ఛాతీ బరువుగా , రద్దీగా అనిపించవచ్చు. శోథ నిరోధక ఆహారాలు తినడం వల్ల ఈ లక్షణాల నుండి ఉపశమనం పొందేందుకు వాపు తగ్గించవచ్చు.
మంటతో పోరాడటానికి సహాయపడే ఆహారాలు:
- పసుపు
- ఆకుకూరలు
- చెర్రీస్
- బ్లూబెర్రీస్
- ఆలివ్లు
- అక్రోట్లను
- బీన్స్
- పప్పు
ఛాతీ పెర్కషన్ Chest percussion
పెర్కషన్ అనేది మాన్యువల్ పద్ధతి, ఇది ఊపిరితిత్తుల నుండి అదనపు శ్లేష్మాన్ని తొలగించడంలో సహాయపడే విశ్వసనీయ మూలం. ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు లేదా శ్వాసకోశ చికిత్సకుడు ఊపిరితిత్తులలో చిక్కుకున్న శ్లేష్మాన్ని తొలగించడానికి ఛాతీ గోడను లయబద్ధంగా నొక్కడానికి కప్పు చేతిని ఉపయోగిస్తారు. ఛాతీ పెర్కషన్, భంగిమ డ్రైనేజీని కలపడం వల్ల అదనపు శ్లేష్మం వాయుమార్గాలను క్లియర్ చేయడంలో సహాయపడుతుంది.
జాగ్రత్తలు Cautions
ఊపిరితిత్తులను ప్రత్యేకంగా క్లియర్ చేయడానికి ప్రస్తుతం మందులు లేదా చికిత్సలు లేవు. బదులుగా, ఒక వ్యక్తి సంభావ్య కాలుష్య కారకాలను నివారించడానికి ప్రయత్నించడం మంచిది. ఊపిరితిత్తుల ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంలో సహాయపడటానికి ధూమపానం మానేయడం, ఆహారాన్ని సర్దుబాటు చేయడం లేదా క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం వంటి ప్రవర్తనా మార్పులు చేయడం ఇందులో ఉంటుంది. ఒక వ్యక్తి తన ఊపిరితిత్తుల ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుచుకోవాలనుకుంటే వైద్యుడిని సంప్రదించాలి.
సారాంశం Summary
సిగరెట్ పొగ లేదా వాయు కాలుష్యం నుంచి వచ్చే విష పదార్థాలు ఊపిరితిత్తుల్లోకి చేరి మొత్తం శరీరంపై ప్రభావం చూపుతాయి. ఈ టాక్సిన్స్ చివరికి శ్లేష్మం లోపల చిక్కుకుపోతాయి, ఇది శ్వాస తీసుకోవడం కష్టతరం చేస్తుంది. మంచి శ్వాసకోశ ఆరోగ్యం శరీరం ఊపిరితిత్తులు, శ్వాసనాళాల నుండి శ్లేష్మాన్ని సమర్థవంతంగా తొలగిస్తుందా లేదా అనే దానిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. COPD, ఉబ్బసం వంటి దీర్ఘకాలిక పరిస్థితులతో జీవిస్తున్న వ్యక్తులకు ఇది మరింత సవాలుగా ఉండవచ్చు, ఎందుకంటే వారు అదనపు శ్లేష్మం ఉత్పత్తి లేదా అసాధారణంగా మందపాటి శ్లేష్మం ఊపిరితిత్తులను అడ్డుకోవచ్చు. అనేక జీవనశైలి మార్పులు, ఊపిరితిత్తుల శుభ్రపరిచే పద్ధతులు ఊపిరితిత్తులు, వాయుమార్గాల నుండి శ్లేష్మాన్ని తొలగించడంలో సహాయపడవచ్చు.
