సంతానలేమి (వంధ్యత్వం) Infertility
వంధ్యత్వం అనేది గర్భం ధరించడానికి ప్రయత్నించిన ఒక సంవత్సరం తర్వాత కూడా గర్భాన్ని పొందలేని పరిస్థితి. వంధ్యత్వానికి కారణాలను వైద్యులు పరీక్షలు చేసిన తరువాత నిర్థారించినా ముఖ్యంగా అండోత్సర్గ రుగ్మతలు, ఎండోమెట్రియోసిస్, తక్కువ స్పెర్మ్ కౌంట్ లేదా తక్కువ టెస్టోస్టెరాన్ లు మాత్రం ప్రధాన కారణం కావచ్చు. వయసు పెరిగే కొద్దీ వంధ్యత్వానికి గురయ్యే ప్రమాదం పెరుగుతుంది. అయితే వంధ్యత్వంతో బాధపడుతున్నవారు.. మునపటి రోజుల్లో మాదిరిగా బాధపడాల్సిన అవసరం లేదు, ఎందుకంటే ఇప్పుడు వారికి అనేక రకాల చికిత్స ఎంపికలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
గర్భధారణ అంటే ఏమిటి? What is infertility?
వంధ్యత్వం అనేది పునరుత్పత్తి వ్యవస్థ పరిస్థితి, దీని వలన గర్భం దాల్చడం (గర్భధారణ) అసాధ్యంగా మారుతుంది. వంధ్యత్వం సంభవించడానికి అనేక కారణాలు ఉండగా, అవి ఎవరినైనా ప్రభావితం చేస్తాయి. అసలు గర్భం పోందడం ఎలా.? అంటే దానికి అనేక దశలను కలిగి ఉంటుంది:
- మెదడు తప్పనిసరిగా అండాశయ పనితీరును నియంత్రించే పునరుత్పత్తి హార్మోన్లను ఉత్పత్తి చేయాలి.
- అండాశయంలో గుడ్డు తప్పనిసరిగా పరిపక్వం చెందాలి.
- అండాశయం తప్పనిసరిగా గుడ్డును విడుదల చేయాలి (అండోత్సర్గము).
- ఫెలోపియన్ ట్యూబ్ తప్పనిసరిగా గుడ్డును తీయాలి.
- స్పెర్మ్ తప్పనిసరిగా మీ యోని పైకి మరియు గర్భాశయం ద్వారా మీ ఫెలోపియన్ ట్యూబ్‌కు ప్రయాణించాలి.
- స్పెర్మ్ పిండాన్ని సృష్టించడానికి గుడ్డును ఫలదీకరణం చేస్తుంది.
- ఫెలోపియన్ ట్యూబ్ ద్వారా పిండం, గర్భాశయానికి చేరి అమర్చబడుతుంది.
ఈ ప్రక్రియలో ఏది జరగకపోయినా గర్భం సంభవించదు.
- 35 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్నట్లయితే, గైనకాలజిస్టు మీకు గర్భం దాల్చడానికి పరీక్షలు నిర్వహిస్తారు. ఒక సంవత్సరం (12 నెలలు) గర్భధారణ చేసిన ప్రయత్నాలు విఫలమైన నేపథ్యంలో వంధ్యత్వాన్ని నిర్ధారిస్తారు. గర్భధారణ అనేది గర్భం దాల్చడానికి ప్రయత్నించడం అనేది సాధారణ, అసురక్షిత శృంగారంగా నిర్వచించబడింది.
- 35 ఏళ్లకు పైబడిన మహిళలు ఈ పరిస్థితిని ఎదుర్కోన్న నేపథ్యంలో గైనకాలజిస్టులు కేవలం ఆరు నెలల సాధారణ, అసురక్షిత శృంగారం తర్వాత వంధ్యత్వాన్ని నిర్ధారిస్తారు.
- వంధ్యత్వం ప్రస్తుత కాలంలో చాలా సాధారణం. అయితే అదృష్టవశాత్తూ వైద్యరంగంలో వచ్చిన విప్లవాత్మకమైన అభివృద్ది కారణంగా వ్యంధ్యత్వం ఉన్నవారికి అనేక చికిత్సలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. వీరు కుటుంబాన్ని ప్రారంభించడానికి లేదా విస్తరించాలనుకుంటే అనేక చికిత్స ఎంపికలు ఉన్నాయి.
వంధ్యత్వం రకాలు ఏమిటి? What are the types of infertility?
వంధ్యత్వాలు మూడు రకాలు, వాటిలో ఒకటి ప్రాథమికం, రెండవది సెకండరీ కాగా మూడవది వివరించలేని వ్యంధత్యం.
- ప్రాథమిక వంధ్యత్వం: ఎప్పుడూ గర్భవతి కాని వారు ఒక సంవత్సరం (35 ఏళ్లకు పైబడి ఉన్నవారికి ఆరు నెలలు) క్రమం తప్పకుండా, అసురక్షిత లైంగిక సంపర్కం తర్వాత గర్భం దాల్చనివారు.
- సెకండరీ వంధ్యత్వం: కనీసం ఒక విజయవంతమైన గర్భధారణ తర్వాత వీరు మళ్లీ గర్భవతి పొందలేరు.
- వివరించలేని వంధ్యత్వం: సంతానోత్పత్తి పరీక్షలో ఒక వ్యక్తి లేదా జంట గర్భం పొందలేకపోవడానికి కారణం కనుగొనబడలేదు.
వంధ్యత్వం ఎంత సాధారణం? How common is infertility?
వంధ్యత్వం అటు పురుషులు, ఇటు స్త్రీలలోనూ సంభవించవచ్చు. పురుషులతో పాటు పుట్టుకతో మగవారిగా పరిగణించబడినవారు (AMAB), మహిళలతో పాటు పుట్టుకతో మహిళలుగా పరిగణించబడినవారు (AFAB) సమానంగా ప్రభావితం చేస్తుంది. వంధ్యత్వం చాలా సాధారణం. అమెరికాలో, 15 నుండి 49 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గల ప్రతీ 5 మంది స్త్రీలలో ఒకరు ప్రాథమిక వంధ్యత్వంతో పోరాడుతున్నారు. కాగా 20 మంది మహిళల్లో ఒకరు ద్వితీయ వంధ్యత్వంతో పోరాడుతున్నారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా సుమారు 48 మిలియన్ల జంటలు వంధ్యత్వంతో జీవిస్తున్నారు.
వంధ్యత్వానికి సంకేతాలు ఏమిటి? What are signs of infertility?
వంధ్యత్వానికి ప్రధాన సంకేతం ఆరు నెలలు లేదా ఒక సంవత్సరం సాధారణ, అసురక్షిత సంబోగం తర్వాత గర్భవతి కాలేకపోవడం లేదా గర్భం పొందలేకపోవడం. అయితే వీరిలో ప్రత్యేకంగా ఎలాంటి లక్షణాలు కనిపించవు. కానీ కొందరు వ్యక్తులు శారీరక లక్షణాలను చూపించవచ్చు:
- పెల్విక్ లేదా పొత్తికడుపు నొప్పి.
- సక్రమంగా లేని యోని రక్తస్రావం, క్రమరహిత పీరియడ్స్ లేదా పీరియడ్స్ కలగకపోవడం.
- పురుషాంగ లోపాలు లేదా స్కలనంతో సమస్యలు.
వంధ్యత్వానికి కారణమేమిటి? What causes infertility?
వంధ్యత్వానికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి. కొన్నిసార్లు, ఎందుకు గర్భవతి పొందడం లేదు అనేదానికి సాధారణంగా సమాధానం ఉండదు. అయితే గర్భందాల్చకపోవడం వెనుకనున్న కారణాన్ని గైనకాలజిస్టు మాత్రమే గుర్తించగలరు. అందుకని భార్యభర్తలిద్దరూ కలసి సకాలంలో వైద్యుడిని కలసి కారణాలను తెలుసుకుని అందుకు తగు ఉత్తమమైన చికిత్సను పొందగలరు. కాగా వంధ్యత్వానికి కారణాలు మారుతూ ఉంటాయని, అధ్యయనాలు చూపుతున్నాయి:
- 33 శాతం మందిలో వంధ్యత్వానికి కారణం.. భాగస్వామికి గర్భాశయం, అండాశయాల ఉండటం.
- 33 శాతం మందిలో వంధ్యత్వం పురుషాంగం, వృషణాలతో భాగస్వామిని కలిగి ఉండటం.
- 33 శాతం మందిలో వంధ్యత్వం భాగస్వాములు లేదా వివరించలేనిది.
- 25 శాతం మందిలో సంతానోత్పత్తికి దోహదపడే ఒకటి కంటే ఎక్కువ కారకాలు ఉన్నాయి.
వంధ్యత్వానికి కారణాలు Infertility causes
వంధ్యత్వానికి సంబంధించిన కొన్ని కారణాలు దంపతులలో కేవలం ఒక భాగస్వామిని మాత్రమే ప్రభావితం చేస్తుండగా, మరికొన్ని కారణాలలో భాగస్వాములు ఇద్దరినీ ప్రభావితం చేస్తాయి. కాగా, వంధ్యత్వానికి ఇవి సాధారణ ప్రమాద కారకాలు, అవి:
- కారకాలలో వయస్సు ప్రధాన కారకం. ముఫై ఐదేళ్లు పైబడిన మహిళలతో పాటు యాభై ఏళ్ల చేరువకు చేరుకున్న పురుషులను సంతానోత్పత్తిని ప్రభావితం చేస్తుంది.
- అనోరెక్సియా నెర్వోసా, బులీమియాతో సహా పలు తినే రుగ్మతలు.
- అధిక మద్యం సేవించడం కూడా వ్యంధ్యత్వానికి కారణం.
- రసాయనాలు, సీసం, పురుగుమందులు వంటి పర్యావరణ విషపదార్ధాలకు గురికావడం.
- అతిగా వ్యాయామం చేయడం.
- రేడియేషన్ థెరపీ లేదా కెమోథెరపీ.
- లైంగికంగా సంక్రమించే అంటువ్యాధులు (STIలు).
- ధూమపానం, పొగాకు ఉత్పత్తులను ఉపయోగించడం. (ఇది 13 నుండి 15 శాతం వంధ్యత్వ కేసులలో పాత్ర పోషిస్తుంది.)
- పదార్థ దుర్వినియోగం.
- ఊబకాయం లేదా తక్కువ బరువు కలిగి ఉండటం.
- మెదడులోని హార్మోన్-ఉత్పత్తి కేంద్రాల అసాధారణతలు (హైపోథాలమస్ లేదా పిట్యూటరీ).
- దీర్ఘకాలిక పరిస్థితులు, వ్యాధులు.
స్త్రీలలో వంధ్యత్వానికి కారణాలు: Infertility causes for women
అండాశయాలు ఉన్నవారిలో అండోత్సర్గ రుగ్మతలు ఏర్పడి వంధ్యత్వానికి గురికావడం అత్యంత సాధారణ కారణం. అండాశయం ఫలదీకరణం కోసం వీర్యకణాలను కలవడానికి గుడ్డును విడుదల చేసే ప్రక్రియను అండోత్సర్గము అంటారు.
కాగా, స్త్రీలలో వ్యంధ్యత్వానికి దోహదం చేసే కారకాలివి:
- ఎండోమెట్రియోసిస్.
- యోని, గర్భాశయం లేదా ఫెలోపియన్ ట్యూబ్‌ల నిర్మాణంలో అసాధారణ తలెత్తడం.
- ఉదర కుహర వ్యాధి లేదా లూపస్ వంటి ఆటో ఇమ్యూన్ పరిస్థితులు.
- కిడ్నీ వ్యాధి.
- పెల్విక్ ఇన్ఫ్లమేటరీ వ్యాధి (PID).
- హైపోథాలమిక్, పిట్యూటరీ గ్రంధి లోపాలు.
- పాలిసిస్టిక్ ఓవరీ సిండ్రోమ్ (PCOS).
- ప్రాథమిక అండాశయ లోపం లేదా గుడ్డు నాణ్యత సరిగా లేకపోవడం.
- సికిల్ సెల్ అనీమియా.
- గర్భాశయ ఫైబ్రాయిడ్లు లేదా గర్భాశయ పాలిప్స్.
- థైరాయిడ్ వ్యాధి.
- ముందస్తు శస్త్రచికిత్స స్టెరిలైజేషన్ (ట్యూబల్ లిగేషన్ లేదా సల్పింగెక్టమీ).
- జన్యు లేదా క్రోమోజోమ్ రుగ్మతలు.
- లైంగికంగా పనిచేయకపోవడం.
- పుట్టుకతో అండాశయం లేకపోవడం లేదా శస్త్రచికిత్సతో దానిని తొలగించడం
- క్రమరహిత రుతుచక్రం లేదా రుతుచక్రం కాకపోవడం
పురుషులలో వంధ్యత్వానికి కారణాలు ఇవే: Infertility causes for men
మగవారిలో వంధ్యత్వానికి అత్యంత సాధారణ కారణం వీర్యం ఆకారం, వీర్య కదలిక (చలనశీలత) లేదా మొత్తం వీర్యం విడుదల (తక్కువ స్పెర్మ్ కౌంట్)తో సమస్యలు.
మగవారి వంధ్యత్వానికి ఇతర కారణాలు: Other causes of male infertility include:
- స్క్రోటమ్‌లో విస్తరించిన వేరికోసెల్ సిరలు, వృషణాలను పట్టివుంచే సంచి.
- సిస్టిక్ ఫైబ్రోసిస్ వంటి జన్యుపరమైన రుగ్మతలు.
- క్లైన్‌ఫెల్టర్ సిండ్రోమ్ వంటి క్రోమోజోమ్ రుగ్మతలు.
- బిగుతుగా ఉన్న దుస్తులు, హాట్ టబ్‌లు మరియు ఆవిరి స్నానాలు తరచుగా ఉపయోగించడం మరియు మీ వృషణాలపై లేదా సమీపంలో ల్యాప్‌టాప్‌లు లేదా హీటింగ్ ప్యాడ్‌లను పట్టుకోవడం వల్ల మీ వృషణాలకు అధిక వేడి బహిర్గతం.
- స్క్రోటమ్ లేదా వృషణాలకు గాయం.
- తక్కువ టెస్టోస్టెరాన్ (హైపోగోనాడిజం).
- అనాబాలిక్ స్టెరాయిడ్స్ దుర్వినియోగం.
- అంగస్తంభన, అనెజాక్యులేషన్, అకాల స్కలనం లేదా తిరోగమన స్ఖలనం వంటి లైంగిక పనిచేయకపోవడం.
- అవరోహణ లేని వృషణాలు.
- మునుపటి కీమోథెరపీ లేదా రేడియేషన్ థెరపీ.
- వృషణాల యొక్క శస్త్రచికిత్స లేదా పుట్టుకతో లేకపోవడం.
- ముందస్తు శస్త్రచికిత్స స్టెరిలైజేషన్ (వ్యాసెక్టమీ).
స్త్రీ వంధ్యత్వాన్ని ఎలా నిర్ధారిస్తారు? How is female infertility diagnosed?
ముందుగా, మీ వైద్యులు (గైనకాలజిస్ట్) మీకు సంబంధించిన పూర్తి వైద్య, లైంగిక చరిత్రను తెలుసుకుంటారు. ఈ క్రమంలో మీకు గర్భాశయం ఉందని తెలుకున్న వైద్యులు సంతానోత్పత్తి ఆరోగ్యకరమైన గుడ్లు అండోత్సర్గములో కలిగి ఉందా అని నిర్థారించుకుంటారు. అందుకు అండాశయం నుండి, ఫెలోపియన్ ట్యూబ్ ద్వారా, గర్భాశయ లైనింగ్‌కు గుడ్డు ప్రయాణించాల్సి ఉంటుంది. ఇందుకు మెదడులోని హార్మోన్ల నుండి అండాశయానికి సంకేతాలు వెళ్లాలి. సంతానోత్పత్తి పరీక్ష ద్వారా ఈ ప్రక్రియలో దేనిలోనైనా సమస్యను ఉందా అని గుర్తించడం జరుగుతుంది.
ఈ పరీక్షలు సమస్యలను నిర్ధారించడానికి లేదా తోసిపుచ్చడానికి కూడా సహాయపడతాయి:
- పెల్విక్ పరీక్ష: నిర్మాణ సమస్యలు లేదా వ్యాధి సంకేతాల కోసం వైద్యులు పెల్విక్ పరీక్షను నిర్వహిస్తారు.
- రక్త పరీక్ష: అండోత్సర్గము చేస్తున్నారని నిర్థారణ అయితే హార్మోన్ల అసమతుల్యత ఏమైనా ఉందా.? అన్నది రక్తపరీక్ష ద్వారా హార్మోన్ల స్థాయిలను పరీక్షిస్తారు.
- ట్రాన్స్‌వాజినల్ అల్ట్రాసౌండ్: మీ పునరుత్పత్తి వ్యవస్థతో సమస్యలను శోధించడానికి.. యోనిలోకి అల్ట్రాసౌండ్ మంత్రదండంను చొప్పించి చేసే పరీక్ష.
- హిస్టెరోస్కోపీ: గర్భాశయాన్ని పరిశీలించడానికి మీ యోనిలోకి ఒక సన్నని, వెలుగుతున్న ట్యూబ్ (హిస్టెరోస్కోప్)ని చొప్పించి పరిశీలిస్తారు.
- సెలైన్ సోనోహిస్టెరోగ్రామ్ (ఎస్ఐఎస్): గర్భాశయాన్ని సెలైన్ (స్టెరిలైజ్డ్ సాల్ట్ వాటర్)తో నింపి, ట్రాన్స్‌వాజినల్ అల్ట్రాసౌండ్‌ను నిర్వహిస్తుంది.
- సోనో హిస్టెరోసల్పింగోగ్రామ్ (హెచ్ఎస్జీ): ఫెలోపియన్ ట్యూబ్‌లను సెలైన్, గాలి బుడగలతో ఎస్ఐఎస్ ప్రక్రియ తరహాలో నింపి ట్యూబల్ బ్లాక్‌లను తనిఖీ చేస్తారు.
- ఎక్స్-రే హిస్టెరోసల్పింగోగ్రామ్ (హెచ్ఎస్జీ): ఫెలోపియన్ ట్యూబ్‌ల ద్వారా ఇంజెక్ట్ చేయదగిన రంగు ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు ఎక్స్ రే- కిరణాలు వాటిని గుర్తిస్తాయి. ఈ పరీక్ష అడ్డంకులను పరిశీలిస్తుంది.
లాపరోస్కోపీ: ఎండోమెట్రియోసిస్, గర్భాశయ ఫైబ్రాయిడ్లు, మచ్చ కణజాలం వంటి సమస్యలను గుర్తించేందుకు పొత్తికడుపులో చిన్న కోత ద్వారా లాపరోస్కోప్ (కెమెరాతో సన్నని ట్యూబ్)ని చొప్పిస్తారు. దీనినే లాపరోస్కోపీ అంటారు.
మగవారిలో వంధ్యత్వాన్ని ఎలా నిర్ధారిస్తారు? How is male infertility diagnosed?
పురుషాంగం ఉన్న వ్యక్తులలో సాధారణంగా ఆ వ్యక్తి ఆరోగ్యకరమైన స్పెర్మ్‌ను స్కలనం చేస్తున్నారా లేదా అని చూసుకోవడం ద్వారా వంధ్యత్వాన్ని నిర్ధారిస్తారు. చాలా సంతానోత్పత్తి పరీక్షలు స్పెర్మ్‌లో సమస్యల కారణంగానే తలెత్తినవే.
ఈ పరీక్షలు సమస్యలను నిర్ధారించడానికి లేదా తోసిపుచ్చడానికి సహాయపడతాయి:
- వీర్యం విశ్లేషణ: ఈ పరీక్ష తక్కువ స్పెర్మ్ కౌంట్, పేలవమైన స్పెర్మ్ మొబిలిటీని తనిఖీ చేస్తుంది. కొంతమందిలో వారి వృషణాల నుండి స్పెర్మ్‌ను తొలగించడానికి సూది బయాప్సీ చికిత్స కూడా అవసరం.
- రక్త పరీక్ష: రక్త పరీక్ష థైరాయిడ్, ఇతర హార్మోన్ స్థాయిలను తనిఖీ చేయవచ్చు. జన్యు రక్త పరీక్షలు క్రోమోజోమ్ అసాధారణతలను చూస్తాయి.
- స్క్రోటల్ అల్ట్రాసౌండ్: స్క్రోటమ్ అల్ట్రాసౌండ్ వెరికోసెల్స్ లేదా ఇతర వృషణ సమస్యలను గుర్తించేందుకు నిర్వహిస్తారు.
వంధ్యత్వానికి ఎలా చికిత్స చేస్తారు? How is infertility treated?
వంధ్యత్వానికి చికిత్స కారణాన్ని బట్టి, బాధితుల లక్ష్యాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. బాధితుల వయస్సు, గర్భం దాల్చడానికి ఎంతకాలం ప్రయత్నిస్తున్నారన్న అంశాలను పరిగణలోకి తీసుకుని చికిత్స చేస్తారు. బాధితుల వ్యక్తిగత ప్రాధాన్యతలను బట్టి చికిత్సను నిర్ణయిస్తారు వైద్యులు. కొన్నిసార్లు, బాధితులలో భార్య లేదా భర్తకు మాత్రమే చికిత్స అవసరం అవుతుండగా, మరికొన్ని సందర్భాల్లో బాధితులతో పాటు వారి భాగస్వామికి కూడా చికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది.
చాలా సందర్భాలలో, వంధ్యత్వం ఉన్న బాధితులు, బాధిత జంటలు గర్భం దాల్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది. మందులు, శస్త్రచికిత్స లేదా సహాయక పునరుత్పత్తి సాంకేతికత (ఏఆర్టి) వంటి అంశాలు సహాయపడతాయి. తరచుగా, జీవనశైలిలో మార్పులు చేయడం ద్వారా లేదా భాగస్వామితో సంభోగం చేసే ఫ్రీక్వెన్సీ, సమయాన్ని మెరుగుపరచడం వలన గర్భధారణ అవకాశాలను పెంపోందిస్తుంది. చికిత్స పద్ధతుల కలయికను కూడా కలిగి ఉంటుంది.
మహిళల్లో వంధ్యత్వానికి చికిత్సలు: Infertility treatment for women
- జీవనశైలి మార్పు: బరువు పెరగడం లేదా తగ్గడం, ధూమపానం మానేయడం లేదా డ్రగ్స్ కు దూరంగా ఉండటం, ఇతర ఆరోగ్య పరిస్థితులను మెరుగుపరచడం ద్వారా గర్భధారణ అవకాశాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది.
- మందులు: సంతానోత్పత్తి మందులు అండాశయాలను ఎక్కువ గుడ్లు విడుదల చేయడానికి ప్రేరేపిస్తాయి, ఇది గర్భవతి అయ్యే అవకాశాన్ని పెంచుతుంది.
- సర్జరీ: సర్జరీ బ్లాక్ చేయబడిన ఫెలోపియన్ ట్యూబ్‌లను తెరుస్తుంది, పాలిప్స్, ఫైబ్రాయిడ్లు లేదా మచ్చ కణజాలాన్ని తొలగించగలదు.
బాధితులు గర్భం ధరించే అవకాశాలను ఎలా మెరుగుపరుచుకోవచ్చో వైద్యులు సూచనలు ఇస్తారు. వాటిలో ఈ అంశాలు కూడా ఉండవచ్చు:
- బేసల్ బాడీ టెంపరేచర్ ద్వారా అండోత్సర్గాన్ని ట్రాక్ చేయడం, ఫెర్టిలిటీ ట్రాకింగ్ యాప్‌ని ఉపయోగించడం, మీ గర్భాశయ శ్లేష్మం ఆకృతిని గమనించడం.
- ఇంటి అండోత్సర్గము కిట్ ఉపయోగించి, అండోత్సర్గమును అంచనా వేయడానికి మీరు మందుల దుకాణంలో లేదా ఆన్‌లైన్‌లో కొనుగోలు చేయగల కిట్.
పురుషులకు వంధ్యత్వానికి చికిత్స: Infertility treatment for men
బాధితులకు పురుషాంగం లేదా వృషణాలు ఉన్న నేపథ్యంలో వారికి వంధ్యత్వ
చికిత్సలు:
- మందులు: మందులతో టెస్టోస్టెరాన్ లేదా ఇతర హార్మోన్ స్థాయిలను పెంచుతాయి. సంభోగం సమయంలో అంగస్తంభన, శీఘ్రస్కలనం వంటివి జరగకుండా కూడా వైద్యులు మందులతో నయం చేసేలా చికిత్సను అందిస్తారు.
- శస్త్రచికిత్స: కొంతమంది పురుషులకు వీర్యాన్ని మోసుకెళ్లే ట్యూబ్‌లలో అడ్డంకులు ఉంటే వాటిని తెరవడానికి లేదా నిర్మాణ సమస్యలను సరిచేయడానికి శస్త్రచికిత్స చేయాల్సి ఉంటుంది. వరికోసెల్ సర్జరీ స్పెర్మ్‌ను ఆరోగ్యవంతం చేస్తుంది. గర్భధారణ అసమానతలను మెరుగుపరుస్తుంది.
సాధారణ సంతానోత్పత్తి చికిత్సలు ఏమిటి? What are common fertility treatments?
కొంతమంది జంటలు గర్భం దాల్చడానికి మరింత సహాయం కావాల్సి ఉంటుంది, అలాంటి వారికి అసిస్టెడ్ రిప్రొడక్టివ్ టెక్నాలజీ (ఏఆర్టీ)ని ఉపయోగించి గర్భం దాల్చేలా చేస్తారు. ఏఆర్టీ అనే సంతానోత్పత్తి చికిత్సలో వైద్యులు బాధితుల స్పెర్మ్ లేదా గుడ్డును హ్యండిల్ చేస్తారు. గర్భధారణ అసమానతలను పెంచడానికి, బాధితులు ఈ ఎంపికలలో ఒకదానిని ప్రయత్నించే ముందు అండోత్సర్గమును ప్రేరేపించడానికి మందులు తీసుకోవచ్చు:
- ఇన్ విట్రో ఫెర్టిలైజేషన్ (ఐవిఎఫ్): ఐవిఎఫ్ బాధితుల అండాశయంలో గుడ్లు అయ్యేట్లుగా చేసి వాటిని జాగ్రత్తగా సేకరించి, ఆపై వాటిని స్పెర్మ్‌తో ల్యాబ్ డిష్‌లో ఉంచుతారు. స్పెర్మ్ గుడ్లను ఫలదీకరణం చేస్తుంది. ఫలదీకరణ చెందిన ఒకటి నుండి మూడు గుడ్లు (పిండాలు) వైద్యులు బాధితుల గర్భాశయంలోకి బదిలీ చేసే ప్రక్రియ.
- ఇంట్రాసైటోప్లాస్మిక్ స్పెర్మ్ ఇంజెక్షన్ (ఐసీఎస్ఐ): ఈ ప్రక్రియ ఐవిఎఫ్ ప్రక్రియలో నిర్వహించబడుతుంది. ఒక ఎంబ్రియాలజిస్ట్ ప్రతి గుడ్డులోకి నేరుగా ఒక స్పెర్మ్‌ను ఇంజెక్ట్ చేస్తారు. ఆ తరువాత ఒకటి నుండి మూడు పిండాలను బాధితుల గర్భాశయంలోకి వైద్యులు బదిలీ చేస్తారు.
- గర్భాశయంలోని గర్భధారణ (ఐయుఐ): బాధితుల గర్భాశయంలోకి నేరుగా స్పెర్మ్‌ను ఉంచడానికి పొడవైన, సన్నని గొట్టాన్ని ఎంబ్రియాలజిస్టు ఉపయోగిస్తారు. ఐయుఐని కొన్నిసార్లు కృత్రిమ గర్భధారణ అని అంటారు.
- అసిస్టెడ్ హాట్చింగ్: పిండం బయటి పొరను బాధితుల గర్భాశయ లైనింగ్‌లో అమర్చడం సులభతరం చేయడానికి వినియోగించే ప్రక్రియ.
- మూడవ పక్షం ఏఆర్టీ: బాధిత జంటలు దాతల గుడ్లు, దాతల వీర్యం లేదా దాతల పిండాలను ఉపయోగించుకునే ప్రక్రియ. కొంతమంది జంటలు పరస్పర అంగీకారంతో ఇతర మహిళలను గర్భధారణ క్యారియర్ లేదా సర్రోగేట్ మధర్ గా వినియోగించుకుంటారు.
ఈ గర్భధారణ చికిత్సల సంక్లిష్టతలు ఏమిటి? What are complications of treatment?
వంధ్యత్వ చికిత్సలతో పుట్టబోయే బిడలకు, లేదా తల్లులకు ఏదేని సమస్యలు ఉత్పన్నమవుతాయా.? లేక ఈ చికత్సల ప్రభావం ఎలా ఉంటుందన్న సందేహాలు చాలా మందిలో ఉత్పన్నం అవుతాయి. అయితే బిడ్డలు పుట్టాలన్న అంశంపైనే ఎక్కువ ఆసక్తిని కనబర్చే బాధిత జంటలు.. మిగతా విషయాలు, చికిత్స వల్ల కలిగే సమస్యలపై ఏమాత్రం దృష్టి సారించరు.
- ఒకే కాన్పులో ఎక్కువ మంది పిల్లలు: (కవలలు, ముగ్గురు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ): బహుళ అండాలను ఉత్పత్తి చేయడం, బాధితుల గర్భాశయంలోకి ఒకటి కంటే ఎక్కువ పిండాలను బదిలీ చేయడం వల్ల బాధితులు ఒకటి కంటే ఎక్కువ పిండాలతో గర్భవతులయ్యే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది. గర్భస్రావం, నెలలు నిండకుండానే పుట్టడం, తక్కువ బరువుతో పుట్టడం, నవజాత శిశువుల మరణం, దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్య సమస్యలు వంటి సమస్యలు బహుళ పిండాల కారణంగా బాధిత గర్భిణీలలో ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి.
- అండాశయ హైపర్‌స్టిమ్యులేషన్ సిండ్రోమ్ (ఓహెచ్ఎస్ఎస్): సంతానోత్పత్తి మందుల ఫలితంగా బాధాకరమైన, అండాశయం వాపు, నొప్పికి కారణమయ్యే పరిస్థితి ఏర్పడవచ్చు. ఒక్కోసారి ఇది తీవ్రంగా మారవచ్చు. ఇలాంటి పరిస్థితి ఏర్పడిన తరుణంలో వెంటనే తక్షణ వైద్య సహాయం తీసుకోవాలి.
- ఎక్టోపిక్ గర్భం: ఐవిఎఫ్ ఎక్టోపిక్ గర్భధారణ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
- విఫలమైన రుతుచక్రాలు: వంధ్యత్వానికి చికిత్స చేయడాన్ని విఫలమైన రుతుచక్రం అంటారు. అయితే అది గర్భం దాల్చడంతో ముగియదు.
వంధ్యత్వాన్ని నయం చేయవచ్చా? Can infertility be cured?
వంధ్యత్వాన్ని నయం చేయవచ్చు, కానీ అది కారణం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. 85% నుండి 90% కేసులలో, జీవనశైలి మార్పు, మందులు, ఏఆర్టీ లేదా శస్త్రచికిత్స ద్వారా వంధ్యత్వానికి చికిత్స చేసి బాధితులు గర్భం దాల్చేలా చేయవచ్చు.
వంధ్యత్వాన్ని ఎలా నివారించవచ్చు? How can I prevent infertility?
మాతృత్వాన్ని అందిపుచ్చుకోడానికి ప్రతీ మహిళ ఎన్నో జాగ్రత్తలు తీసుకుంటుంది. అయితే బిడ్డ పుట్టాలని ప్రయత్నించే ప్రతీ సంతానోత్పత్తిని కాపాడుకోవడానికి ఈ సూచనలను పాటించాలి. అవి:
- సమతుల్య పోషకాహారం తీసుకోవడం, మీ శరీర బరువును ఆరోగ్యకరంగా నిర్వహించండి.
- ధూమపానం, మద్యపానానికి దూరంగా ఉండటం, మాదక ద్రవ్యాలు సేవించవద్దు.
- ఎస్టీఐ లకు చికిత్స పొందండి.
- పర్యావరణ విషతుల్య పరిస్థితులకు గురికావడాన్ని పరిమితం చేయండి లేదా తగు జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం.
- శారీరకంగా చురుకుగా ఉండండి, అతిగా వ్యాయామం చేయవద్దు.
- సరైన సమయంలోనే గర్భధారణ దాల్చడం ఉత్తమం, వృద్ధాప్యం వరకు ఆలస్యం చేయవద్దు.
- సంతానోత్పత్తి సంరక్షణ విధానాలు (గడ్డకట్టే గుడ్లు లేదా స్పెర్మ్) చేయించుకోండి.
వంధ్యత్వం బాధితులు ఏమి ఆశించవచ్చు? What can I expect if I have infertility?
వంధ్యత్వంతో బాధపడుతున్న 10 జంటలలో దాదాపు 9 మంది సంతానోత్పత్తి చికిత్సలు చేయించుకుని తర్వాత గర్భం దాల్చారు. వంధ్యత్వానికి కారణం, దంపతుల వయస్సు సహా ఇతర కారకాలపై ఆధారపడి ఈ కేసుల్లో విజయం ఆధారపడి ఉంటుంది. దాదాపుగా ప్రస్తుత తరుణంలో తొంభై శాతం మేర సక్సెస్ రేట్ నమోదవుతొంది. వంధ్యత్వానికి భావోద్వేగ, శారీరక, ఆర్థిక, మానసిక దుష్ప్రభావాలు కూడా కారణం అవుతాయి. స్వీయ-సంరక్షణను పాటించడం మర్చిపోవద్దు. ప్రక్రియ సాగినంతకాలం మీతో, మీ భాగస్వామితో ఓపికగా ఉండండి. వంధ్యత్వం అంత సులభం కాదు, కాబట్టి మీకు మద్దతు ఇచ్చే వ్యక్తుల మధ్య ఉండటం సముచితం లేదా ఆన్‌లైన్ సపోర్ట్ గ్రూప్‌లో చేరి మీ భావాలను పంచుకోవడం, సందేహాలను నివృత్తి చేసుకోవచ్చు. కొన్నిసార్లు, మీరు ఏమి చేస్తున్నారో అర్థం చేసుకునే వ్యక్తులతో మీ భావాలను పంచుకోవడం సహాయకరంగా ఉంటుంది.
వంధ్యత్వానికి అధిగమించేందుకు సహాయం ఎప్పుడు తీసుకోవాలి? When should you seek help for infertility?
- 35 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉండి.. ఒక సంవత్సర కాలంగా గర్భం దాల్చేందుకు ప్రయత్నించిన తర్వాత కూడా విఫలమైన వారు వైద్యులను సంప్రదించాలి.
- 35 నుండి 39 ఏళ్ల వయస్సు ఉన్నట్లయితే, గర్భం దాల్చేందుకు ఆరు నెలల ప్రయత్నం తర్వాత సహాయం తీసుకోవాలి.
- 40 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్నట్లయితే, మీరు ఆరు నెలల కంటే తక్కువ సమయం గర్భధారణకు ప్రయత్నించిన తర్వాత వైద్యసహాయం తీసుకోవాలి.
- వయస్సు పెరుగుతున్న కొద్దీ గర్భం దాల్చే అవకాశాలు సన్నగిల్లుతుంటాయి. ఉదాహరణకు, 25 ఏళ్ల మహిళకు ప్రతి రుతు చక్రంలో గర్భవతి అయ్యే అవకాశం 25 నుండి 30శాతం వరకు ఉంటుంది. అదే సమయంలో 40 ఏళ్లకు పైబడిని వారిలో అవకాశాలు తగ్గుతుంటాయి. 40 ఏళ్లకు చేరుకునే సమయానికి, ప్రతి రుతుచక్రంలో అవకాశాలు 5శాతం కంటే తక్కువగా ఉంటాయి.
- సంభోగంతో సంబంధం లేకుండా, సంతానోత్పత్తిని ప్రభావితం చేసే ప్రమాద కారకం లేదా వైద్య పరిస్థితి కలిగి ఉంటే ఆలస్యం చేయకుండా ముందస్తుగానే వైద్య సహాయం తీసుకోవాలి. తద్వారా తగు చికిత్సలతో గర్భధారణ దాల్చడం సులువు అవుతుంది. అండాశయ వైఫల్యం, తీవ్రమైన ఎండోమెట్రియోసిస్ లేదా తెలిసిన లేదా అనుమానించబడిన గర్భాశయం / ట్యూబల్ వ్యాధికి సంబంధించిన ప్రమాద కారకాల చరిత్రను కలిగి ఉంటే, తక్షణం వైద్య పరీక్షలను చేసుకోవాలి.
- ప్రైమరీ హెల్త్ కేర్ అసుపత్రులు, గైనకాలజిస్ట్‌లు వంధ్యత్వంతో బాధపడే దంపతులను సంతానోత్పత్తి నిపుణుడు, యూరాలజిస్ట్ లేదా రిప్రొడక్టివ్ ఎండోక్రినాలజిస్ట్‌లను సంప్రదించి వంధ్యత్వ నిర్ధారణ, చికిత్స చేసుకోవాలని సిఫారసు చేయవచ్చు.
గర్భధారణ అంశంలో వైద్యులను అడగాల్సిన ప్రశ్నలు? What questions should I ask my Doctor?
- సంతానోత్పత్తి నిపుణుడిని చూడాల్సిన అవసరం ఉందా?
- సంతానోత్పత్తి సమస్యల కోసం భాగస్వామితో కలసి పరీక్షలు చేయించుకోవాలా?
- భాగస్వామి వయస్సు, బాధితుల వయస్సు ఆధారంగా, సంతానోత్పత్తి సమస్యల కోసం మనం ఎంత త్వరగా పరీక్షించబడాలి?
- ఉత్తమ చికిత్స ఏమిటి?
- చికిత్స విజయవంతమైన రేటు ఎంత?
- చికిత్స దుష్ప్రభావాలు లేదా ప్రమాదాలు ఏమిటి?
- సమస్యల సంకేతాల కోసం చూడాలా?
తరచుగా బాధితుల నుంచి వినిపించే ప్రశ్నలు Frequently Asked Questions
క్లామిడియా వంధ్యత్వానికి కారణమవుతుందా? Can chlamydia cause infertility?
అమెరికాలో ప్రతి సంవత్సరం సుమారు 4 మిలియన్ ఇన్ఫెక్షన్‌లకు క్లామిడియా కారణమవుతుంది, చికిత్స చేయని క్లామిడియా వంధ్యత్వానికి ప్రమాద కారకంగా ఉంటుంది ఎందుకంటే ఇది పెల్విక్ ఇన్ఫ్లమేటరీ డిసీజ్ (PID)కి దారితీస్తుంది. PID అనేది ఫెలోపియన్ ట్యూబ్‌లు, గర్భాశయం లేదా అండాశయాలను శాశ్వతంగా దెబ్బతీసే ఇన్ఫెక్షన్.
జనన నియంత్రణ వంధ్యత్వానికి కారణమవుతుందా? Can birth control cause infertility?
కాదు. జనన నియంత్రణను ఉపయోగించడం వల్ల మీ భవిష్యత్తు సంతానోత్పత్తికి హాని కలగదని అధ్యయనాలు చూపిస్తున్నాయి.
వంధ్యత్వానికి ఎండోమెట్రియోసిస్ కారణమా? Is endometriosis a cause of infertility?
ఎండోమెట్రియోసిస్ అనేది వంధ్యత్వానికి ప్రమాద కారకం. ఎండోమెట్రియోసిస్ ఉన్నవారిలో 30 నుండి 50శాతం మంది వంధ్యత్వాన్ని అనుభవిస్తారు.
సారాంశం
వంధ్యత్వం అనేక సవాళ్లను కలిగిస్తుంది, మాతృత్వం కోసం అలమటించే మహిళల కంటి మీద కునుకు కరవయ్యేలా చేస్తుంది. అంతేకాదు పిల్లలు కలగలేదన్న అవేదన, అందోళన వారిని అనునిత్యం ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తుంది. కుటుంబం, వంశోధారణ అన్న పదాలకు ఆ దంపతులను దూరం చేస్తుంది. వంధ్యత్వం సమాజంలో మీ గౌరవమర్యాదలకు భంగం కలిగించేలా చేయడంతో పాటు బంధువర్గంలో సంబంధాలు, మానసిక ఆరోగ్యాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. వంధ్యత్వ చికిత్సలు కూడా ఖరీదైనవి, ఆర్థికంగా ఒత్తిడిని కలిగిస్తాయి. ఎంత ప్రయత్నించినా గర్భం దాల్చని పక్షంలో, ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతని సంప్రదించడానికి ఇది సమయం కావచ్చు. వారు కారణం ఉందో లేదో నిర్ణయించగలరు, సాధ్యమైన చికిత్స ఎంపికలను చర్చించగలరు. చాలామంది జంటలు చివరికి గర్భవతి అవుతారు, కానీ కొందరు పునరుత్పత్తి సాంకేతికతలకు మొగ్గు చూపుతారు.
