తీవ్రమైన ఒత్తిడి పరిస్థితి: లక్షణాలు, కారణాలు, చికిత్స - Acute stress disorder: Symptoms, Causes, Diagnosis, Treatment

అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ అనేది మానసిక ఆరోగ్య పరిస్థితి, ఇది బాధాకరమైన సంఘటన జరిగిన వెంటనే సంభవించవచ్చు. ఇది అనేక రకాల మానసిక లక్షణాలకు కారణం అవుతుంది మరియు గుర్తింపు లేదా చికిత్స లేకుండా, ఇది పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ (PTSD)కు దారి తీస్తుంది. తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత (ASD) మరియు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ (PTSD) మధ్య సన్నిహిత సంబంధం ఉంది. కొందరు వ్యక్తులు తీవ్రమైన ఒత్తడి రుగ్మత తర్వాత పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ను అభివృద్ధి చేస్తారు.

యునైటెడ్ స్టేట్స్ డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ వెటరన్స్ అఫైర్స్ ప్రకారం, సుమారు 19 శాతం మంది వ్యక్తులు ఒక బాధాకరమైన సంఘటనను ఎదుర్కొన్న తర్వాత అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ని అభివృద్ధి చేస్తారు. ప్రతి ఒక్కరూ బాధాకరమైన సంఘటనలకు భిన్నంగా స్పందిస్తారు, అయితే తర్వాత సంభవించే సంభావ్య శారీరక మరియు మానసిక ప్రభావాల గురించి తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఈ ఆర్టికల్ లో, అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ అంటే ఏమిటి? మరియు దాని లక్షణాలు మరియు కారణాల గురించి పరిశీలిద్దాం. ఇక తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత రోగ నిర్ధారణ, చికిత్స మరియు నివారణను కూడా తెలుసుకుందాం.

అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ అంటే ఏమిటి?      What is acute stress disorder?

ఒక బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత మానసిక క్షోభను అనుభవించడం తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత (ASD)కి సంకేతం. తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత (ASD) అనేది సాపేక్షంగా కొత్త మానసిక నిర్ధారణ. అమెరికన్ సైకియాట్రిక్ అసోసియేషన్ దీనిని మొదట 1994లో డయాగ్నోస్టిక్ అండ్ స్టాటిస్టికల్ మాన్యువల్ ఆఫ్ మెంటల్ హెల్త్ డిజార్డర్స్ యొక్క నాల్గవ ఎడిషన్‌కు పరిచయం చేసింది. ఇది పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ వలె అనేక లక్షణాలను పంచుకున్నప్పటికీ, తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత అనేది ఒక ప్రత్యేకమైన రోగనిర్ధారణ. తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత ఉన్న వ్యక్తి ఒక బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత వెంటనే మానసిక క్షోభను అనుభవిస్తాడు. పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ కాకుండా, తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత అనేది ఒక తాత్కాలిక పరిస్థితి, మరియు లక్షణాలు సాధారణంగా బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత కనీసం 3 నుండి 30 రోజుల వరకు కొనసాగుతాయి. ఒక వ్యక్తి ఒక నెల కంటే ఎక్కువ కాలం లక్షణాలను అనుభవిస్తే, ఒక వైద్యుడు సాధారణంగా వాటిని పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ కోసం అంచనా వేస్తాడు.

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత లక్షణాలు       Symptoms of Acute stress disorder

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత ఉన్న వ్యక్తులు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ మరియు ఇతర ఒత్తిడి రుగ్మతల మాదిరిగానే లక్షణాలను అనుభవిస్తారు. తీవ్రమైన ఒత్తిడి క్రమరాహిత్య (ASD) లక్షణాలు ఐదు విస్తృత వర్గాల క్రింద వస్తాయి.

అవి:

చొరబాటు లక్షణాలు:         Intrusion symptoms

ఒక వ్యక్తి ఫ్లాష్‌బ్యాక్‌లు, జ్ఞాపకాలు లేదా కలల ద్వారా ఒక బాధాకరమైన సంఘటనను మళ్లీ సందర్శించడం ఆపలేనప్పుడు ఇవి సంభవిస్తాయి.

 ప్రతికూల మానసిక స్థితి:   Negative mood

ఒక వ్యక్తి ప్రతికూల ఆలోచనలు, విచారం మరియు తక్కువ మానసిక స్థితిని అనుభవించవచ్చు.

డిసోసియేటివ్ లక్షణాలు:    Dissociative symptoms

వీటిలో వాస్తవికత యొక్క మార్చబడిన భావం, పరిసరాలపై అవగాహన లేకపోవడం మరియు బాధాకరమైన సంఘటన యొక్క భాగాలను గుర్తుంచుకోలేకపోవడం వంటివి ఉంటాయి.

ఎగవేత లక్షణాలు:             Avoidance symptoms

ఈ లక్షణాలు ఉన్న వ్యక్తులు ఉద్దేశపూర్వకంగా వారు బాధాకరమైన సంఘటనతో అనుబంధించే ఆలోచనలు, భావాలు, వ్యక్తులు లేదా స్థలాలకు దూరంగా ఉంటారు.

ఉద్రేకం లక్షణాలు:              Arousal symptoms

వీటిలో నిద్రలేమి మరియు ఇతర నిద్ర ఆటంకాలు, ఏకాగ్రత కష్టం మరియు చిరాకు లేదా దూకుడు ఉండవచ్చు, ఇవి శబ్ద లేదా శారీరకంగా ఉండవచ్చు. వ్యక్తి కూడా ఉద్విగ్నత లేదా రక్షణగా భావించవచ్చు మరియు చాలా సులభంగా ఆశ్చర్యపోతాడు.

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత ఉన్న వ్యక్తులు ఆందోళన మరియు నిరాశ వంటి అదనపు మానసిక ఆరోగ్య రుగ్మతలను అభివృద్ధి చేయవచ్చు.

ఆందోళన యొక్క లక్షణాలు:   Symptoms of anxiety

• రాబోయే వినాశన భావన
• మితిమీరిన ఆందోళన
• ఏకాగ్రత కష్టం
• అలసట
• చంచలత్వం
• రేసింగ్ ఆలోచనలు

డిప్రెషన్ యొక్క లక్షణాలు:     Symptoms of depression

• నిస్సహాయత, విచారం లేదా తిమ్మిరి యొక్క నిరంతర భావాలు
• అలసట
• అనుకోని ఏడుపు
• ఒకప్పుడు ఆహ్లాదకరంగా ఉండే కార్యకలాపాలపై ఆసక్తి కోల్పోవడం
• ఆకలి లేదా శరీర బరువులో మార్పులు
• ఆత్మహత్య లేదా స్వీయ-హాని ఆలోచనలు

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత కారణాలు    Causes of Acute stress disorder

ప్రియమైన వ్యక్తి మరణం వంటి బాధాకరమైన సంఘటనలు ఒక వ్యక్తి తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మతను అభివృద్ధి చేయడానికి కారణమవుతాయి. ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ బాధాకరమైన సంఘటనలను ఎదుర్కొన్న తర్వాత వ్యక్తులు అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ని అభివృద్ధి చేయవచ్చు. ఒక బాధాకరమైన సంఘటన గణనీయమైన శారీరక, భావోద్వేగ లేదా మానసిక హానిని కలిగిస్తుంది.

ఇతరులలో, సాధ్యమయ్యే బాధాకరమైన సంఘటనలు వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు:

• ప్రియమైన వ్యక్తి మరణం
• మరణం లేదా తీవ్రమైన గాయం యొక్క ముప్పు
• ప్రకృతి వైపరీత్యాలు
• మోటారు వాహన ప్రమాదాలు
• లైంగిక వేధింపులు, అత్యాచారం లేదా గృహహింస
• టెర్మినల్ డయాగ్నసిస్ అందుకోవడం
• బాధాకరమైన మెదడు గాయం నుండి బయటపడింది

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత ప్రమాద కారకాలు    Risk factors of Acute stress disorder

ఒక వ్యక్తి తన జీవితంలో ఏ సమయంలోనైనా అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ని అభివృద్ధి చేయవచ్చు. అయితే, కొంతమందికి ఈ పరిస్థితి వచ్చే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది.

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత అభివృద్ధి చెందే వ్యక్తి యొక్క ప్రమాదాన్ని పెంచే కారకాలు:

• గతంలో ఒక బాధాకరమైన సంఘటనను అనుభవించడం, సాక్ష్యమివ్వడం లేదా దాని గురించి తెలుసుకోవడం
• ఇతర మానసిక ఆరోగ్య రుగ్మతల చరిత్ర
• గత బాధాకరమైన సంఘటనలకు డిసోసియేటివ్ ప్రతిచర్యల చరిత్ర
• 40 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉండటం
• మహిళ కావడం

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత నిర్ధారణ      Diagnosis of Acute stress disorder

ఒక వైద్యుడు లేదా మానసిక ఆరోగ్య నిపుణులు అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ని నిర్ధారించగలరు. వారు బాధాకరమైన సంఘటన మరియు వ్యక్తి యొక్క లక్షణాల గురించి ప్రశ్నలు అడుగుతారు. ఒక వ్యక్తి బాధాకరమైన సంఘటన జరిగిన 1 నెలలోపు తొమ్మిది లేదా అంతకంటే ఎక్కువ తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత లక్షణాలను అభివృద్ధి చేస్తే ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు సాధారణంగా తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మతని నిర్ధారిస్తారు. ఈ సమయ వ్యవధి తర్వాత కనిపించే లేదా 1 నెల కంటే ఎక్కువ కాలం కొనసాగే లక్షణాలు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ని సూచిస్తాయి. అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ని నిర్ధారించడానికి, ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణుడు ఇతర సాధ్యమయ్యే కారణాలను కూడా తోసిపుచ్చారు.

అవి:

• ఇతర మానసిక రుగ్మతలు
• పదార్థ వినియోగం
• అంతర్లీన వైద్య పరిస్థితులు

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మతకు చికిత్స       Treatment of Acute stress disorder

మైండ్‌ఫుల్‌నెస్-ఆధారిత పద్ధతులను అభ్యసించడం ఒత్తిడి మరియు ఆందోళనను నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణుడు వారి వ్యక్తిగత అవసరాలకు అనుగుణంగా చికిత్స ప్రణాళికను అభివృద్ధి చేయడానికి ఒక వ్యక్తితో సన్నిహితంగా పని చేస్తాడు. తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత కోసం చికిత్స లక్షణాలను తగ్గించడం, కోపింగ్ మెకానిజమ్‌లను మెరుగుపరచడం మరియు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ని నివారించడంపై దృష్టి పెడుతుంది.

తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత కోసం చికిత్స ఎంపికలు వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు:

• కాగ్నిటివ్ బిహేవియరల్ థెరపీ (CBT): వైద్యులు సాధారణంగా తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత ఉన్న వ్యక్తులకు CBTని మొదటి-లైన్ చికిత్సగా సిఫార్సు చేస్తారు. సమర్థవంతమైన కోపింగ్ * స్ట్రాటజీలను అభివృద్ధి చేయడానికి శిక్షణ పొందిన మానసిక ఆరోగ్య నిపుణులతో కలిసి పనిచేయడం CBTలో ఉంటుంది.
• మైండ్‌ఫుల్‌నెస్: మైండ్‌ఫుల్‌నెస్-ఆధారిత జోక్యాలు ఒత్తిడి మరియు ఆందోళనను నిర్వహించడానికి పద్ధతులను బోధిస్తాయి. వీటిలో ధ్యానం మరియు శ్వాస వ్యాయామాలు ఉంటాయి.
• మందులు: ఒక ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణుడు ఒక వ్యక్తి యొక్క లక్షణాల చికిత్సలో సహాయపడటానికి యాంటిడిప్రెసెంట్స్ లేదా యాంటీ కన్వల్సెంట్‌లను సూచించవచ్చు.

తీవ్రమైన ఒత్తిడి నివారణ     Prevention of Acute stress disorder

బాధాకరమైన సంఘటనలను ఎదుర్కోకుండా ఉండటం ఎల్లప్పుడూ సాధ్యం కాదు. అయితే, తర్వాత అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి మార్గాలు ఉన్నాయి.

వీటిలో ఇవి ఉండవచ్చు:

• బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత వైద్యుడిని లేదా మానసిక ఆరోగ్య నిపుణులను సంప్రదించడం
• కుటుంబం మరియు స్నేహితుల నుండి మద్దతు కోరడం
• ఇతర మానసిక ఆరోగ్య రుగ్మతలకు చికిత్స పొందడం
• సమర్థవంతమైన కోపింగ్ మెకానిజమ్‌లను అభివృద్ధి చేయడానికి ప్రవర్తనా కోచ్‌తో కలిసి పని చేయడం
• ఒక వ్యక్తి యొక్క ఉద్యోగం బాధాకరమైన సంఘటనలకు గురయ్యే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉన్నట్లయితే ప్రిపరేషన్ శిక్షణ పొందడం

చివరిగా.!

అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ ఒక అసాధారణ పరిస్థితి కాదు మరియు ఒక వ్యక్తి బాధాకరమైన సంఘటనను అనుభవించిన తర్వాత ఇది సంభవించవచ్చు. వారి వృత్తిని బాధాకరమైన సంఘటనలకు గురిచేసే వ్యక్తులు ASD అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది. అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ (ASD), పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ (PTSD)తో సన్నిహిత సంబంధాన్ని కలిగి ఉంది మరియు అదే లక్షణాలను పంచుకుంటుంది. అయితే, అక్యూట్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ అనేది స్వల్పకాలిక పరిస్థితి, ఇది సాధారణంగా ఒక నెలలో పరిష్కరించబడుతుంది.

అయితే పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ అనేది దీర్ఘకాలిక పరిస్థితి. ఒక వ్యక్తికి ఒక నెల కంటే ఎక్కువ కాలం తీవ్రమైన ఒత్తిడి రుగ్మత లక్షణాలు ఉంటే, ఒక వైద్యుడు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్‌ కోసం వ్యక్తిని అంచనా వేయవచ్చు. చికిత్స లక్షణాలను తగ్గించడం మరియు ఒక వ్యక్తి సమర్థవంతమైన కోపింగ్ స్ట్రాటజీలను అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడటం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఎంపికలలో CBT, మైండ్‌ఫుల్‌నెస్ పద్ధతులు మరియు మందులు ఉన్నాయి. స్నేహితులు, కుటుంబం మరియు కమ్యూనిటీ మద్దతు సమూహాలను చేరుకోవడం కూడా ఒక వ్యక్తి వారి భావాలను ప్రాసెస్ చేయడంలో మరియు బాధాకరమైన సంఘటన తర్వాత వారి జీవితాన్ని కొనసాగించడంలో సహాయపడుతుంది.