కాలేయం వాపుకు గురైతే దానిని హెపటైటిస్ అని అంటారు. మద్యపాన సేవనంతో పాటు కలుషిత ఆహారం, కలుషిత నీరు తీసుకోవడం ద్వారా అనేక ఆరోగ్య పరిస్థితులు, కొన్ని మందులు ఈ పరిస్థితికి కారణం కావచ్చు. అయినప్పటికీ, వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్లు హెపటైటిస్ అత్యంత సాధారణ కారణం. ప్రస్తుతం భారతదేశంలో వైరల్ హెపటైటిస్ ఇప్పుడు తీవ్రమైన అనారోగ్య సమస్యగా పరిగణించబడుతుంది. దీని వల్ల సోకిన వ్యక్తితో పాటు, అతని కుటుంబం సహా ఆరోగ్య వ్యవస్థపై భారీ సామాజిక, ఆర్థిక భారం మోపబడుతుంది. అయితే కాలేయం వాపు కూడా వివిధ రకాలుగా సంభవిస్తుంది. దీంతో వివిధ హైపటైటిస్ రకాలు ఏంటన్న వివరాలతో పాటు వాటి సాధారణ లక్షణాలు, కారణాలు, చికిత్సా విధానాలు, నివారణ చర్యలు ఎలా చేపట్టాలన్న వివరాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
హెపటైటిస్ అంటే ఏమిటి? What is Hepatitis?
హెపటైటిస్ కాలేయం తాపజనక స్థితిని సూచిస్తుంది. ఇది సాధారణంగా వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్ ఫలితం, కానీ హెపటైటిస్ ఇతర కారణాల ద్వారా కూడా సంభవించే అవకాశాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ఆటోఇమ్యూన్ హెపటైటిస్, అల్కహాలిక్ హెపటైటిస్ ఉన్నాయి, ఇవి ఔషధాల దుష్ప్రభావాల కారణంగా సంక్రమిస్తాయి. మందులు, టాక్సిన్స్, మద్యపాన సేవనం కారణంగా ద్వితీయ ఫలితంగా సంభవిస్తాయి. ఆటో ఇమ్యూన్ హెపటైటిస్ అనేది మీ శరీరం మీ కాలేయ కణజాలానికి వ్యతిరేకంగా ప్రతిరోధకాలను తయారు చేసినప్పుడు సంభవించే వ్యాధి. వీటి పట్ల నిర్లక్ష్యం వహించకుండా సకాలంలో చికిత్స అందించాలి. నిర్లక్ష్యం చేస్తే లివర్ సిర్రోసిస్ (మచ్చలు), ఫైబ్రోసిస్, కాలేయ క్యాన్సర్ కు ఇది దారితీయవచ్చు.
హెపటైటిస్ ఐదు ప్రధాన వైరల్ వర్గీకరణలు హెపటైటిస్ A, B, C, D, E. ఇది అంటువ్యాధే కానీ గాలి, నీరు కాకుండా బాధితుడి శరీరంలోని ద్రవాల ద్వారా ఇతరులకు సంక్రమిస్తుంది. ఒక్కో రకమైన వైరస్ ఒక్కో రకమైన హెపటైటిస్‌కు బాధ్యత వహిస్తుంది. వైరస్ లతో మాత్రమే కాకుండా ద్వితీయ ఫలితంగా సంక్రమించే హెపటైటిస్ లు కూడా ఉన్నాయి. అవి మందులు, టాక్సిన్స్, డ్రగ్స్, ఆల్కహాల్, ఆటో ఇమ్యూన్ ల కారణంగా వచ్చే హెపటైటిస్లు. ఔషధాలు, విషపూరిత పదార్థాలు (టాక్సీన్) దుష్ర్పభావాల కారణంగా సంక్రమిస్తుంది. మానవ శరీరం తన స్వంత కాలేయ కణజాలానికి వ్యతిరేకంగా ప్రతిరోధకాలను తయారు చేసినప్పుడు సంభవించే వ్యాధే ఆటో ఇమ్యూన్ హెపటైటిస్.
ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ అంచనాల ప్రకారం ప్రపంచవ్యాప్తంగా 354 మిలియన్ల మంది ప్రజలు ప్రస్తుతం దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ B, హెపటైటిస్ Cతో జీవిస్తున్నారు. మన దేశంలో సరికొత్త అంచనాల ప్రకారం, సుమారు 40 మిలియన్ల మంది వ్యక్తులు హెపటైటిస్ బితో దీర్ఘకాలికంగా ప్రభావితం చెందుతున్నారు. ఇక హెపటైటిస్ సితో 6 నుండి 12 మిలియన్ల మంది ప్రజలు దీర్ఘకాలికంగా ప్రభావితం చెందుతున్నారు.
వైరల్ హెపటైటిస్ ఐదు రకాలు ఇవే: Five types of viral Hepatitis?
వైరల్ హెపటైటిస్ గా పేరొందిన ఐదు రకాల హెపటైటిస్లు.. హైపటైటిస్ ఏ, బి, సి, డి, ఈ గా వర్గీకరించారు. ఒక్కో వైరస్ రకం ద్వారా సంక్రమించే ఒక్కో హైపటైటిస్ సోకుతుంది. తద్వారా వైరస్ లను బట్టి హెపటైటిస్ లను వర్గీకరించారు. హెపటైటిస్ ఏ స్వల్పకాలిక వ్యాధి, కాగా ఇది ఎల్లప్పుడూ తీవ్రంగా ఉంటుంది, హెపటైటిస్ B, C, D దీర్ఘకాలికంగా కొనసాగుతాయి. హెపటైటిస్ E సాధారణంగా తీవ్రం, ప్రమాదకరం. ముఖ్యంగా గర్భిణీ స్త్రీలలో ప్రమాదకరంగా ఉంటుంది.
హెపటైటిస్ ఎ Hepatitis A
హెపటైటిస్ A: ఇది హెపటైటిస్ A వైరస్ (HAV) సంక్రమణ ఫలితంగా వస్తుంది. బాధితుడి మలంతో కలుషితమైన నీరు లేదా అతడు తిన్న అహారం తీసుకోవడం ద్వారా ఈ హెపటైటిస్ వ్యాప్తి చెందుతుంది. అయితే ఈ రకమైన హెపటైటిస్ తీవ్రమైనదే అయినా.. స్వల్పకాలికంగా బాధితులను పీడించినా త్వరగా తగ్గిపోతుంది.
హెపటైటిస్ బి Hepatitis B
హెపటైటిస్ బి వైరస్ (HBV) హెపటైటిస్ బికి కారణమవుతుంది. ఇది తరచుగా కొనసాగుతున్న, దీర్ఘకాలిక పరిస్థితి. సెంటర్స్ ఫర్ డిసీజ్ కంట్రోల్ అండ్ ప్రివెన్షన్ (CDC) అంచనా ప్రకారం, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో 826,000 వ్యక్తులు దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ బితో జీవిస్తున్నారు. ఇక ప్రపంచవ్యాప్తంగా 257 మిలియన్ల మంది ప్రజలు జీవిస్తున్నారని అంచనా. వీర్యం, యోని స్రావాలు లేదా హెచ్‌బివి ఉన్న రోగుల రక్తం అంటిన సందర్భాలలో ఈ వ్యాధి వ్యాపిస్తోంది. అంతేకాదు శరీర ద్రవాలతో వ్యాప్తి చెందే ఈ వ్యాధి.. మహిళల అంటు, సంపర్కం ద్వారా కూడా సంక్రమిస్తుంది. వ్యాధి సోకిన వ్యక్తితో రేజర్లను పంచుకోవడం, ఇంజెక్షన్ డ్రగ్స్ వాడకం లేదా బాధిత భాగస్వామితో శృంగారంలో పాల్గొన్న హెపటైటిస్ బి వచ్చే ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
హెపటైటిస్ సి Hepatitis C
హెపటైటిస్ సి వైరస్ (హెచ్‌సివి) నుండి హెపటైటిస్ సి వ్యాధి సంక్రమిస్తుంది. HCV అనేది సాధారణ రక్తం ద్వారా సంక్రమించే వ్యాది. హైపటైటిస్ వ్యాధి సోకిన వ్యక్తి శరీర ద్రవాలతో ప్రత్యక్ష సంబంధం కారణంగా వ్యాప్తి చేందుతుంది. ఇది సాధారణంగా హైపటైటీస్ సోకిన వ్యక్తులతో శృంగారం చేయడం, లేదా ఇంజెక్షన్ డ్రగ్స్ ద్వారా సంక్రమిస్తుంది. అమెరికాలో సర్వసాధారణమైన ఈ హెపటైటిస్ సి వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్. ఇక ఇది సాధారణంగా దీర్ఘకాలికంగా కొనసాగుతుంది. సెంటర్స్ ఫర్ డిసీజ్ కంట్రోల్ అండ్ ప్రివెన్షన్ (CDC) ప్రకారం, సుమారు 2.4 మిలియన్ల అమెరికన్లు ప్రస్తుతం ఈ దీర్ఘకాలిక ఇన్ఫెక్షన్ బారినపడి జీవనం సాగిస్తున్నారు.
హెపటైటిస్ డి Hepatitis D
ఇది హెపటైటిస్ బి ఇన్ఫెక్షన్‌తో కలిసి వచ్చే అరుదైన హెపటైటిస్ రూపం. హెపటైటిస్ D వైరస్ (HDV) ఇతర జాతుల వలె కాలేయ మంటను కలిగిస్తుంది, అయితే ఇప్పటికే ఉన్న హెపటైటిస్ B ఇన్ఫెక్షన్ లేకుండా ఒక వ్యక్తి HDVని సంక్రమించడం దాదాపుగా అసంభవం. ఈ రకం వైరస్ ఇన్స్ ఫెక్షన్ సోకడానికి డెల్టా హెపటైటిస్ కారణం. ఇది కూడా ఈ వ్యాధి సోకిన బాధితుల రక్తంతో ప్రత్యక్ష సంబంధం ద్వారా సంక్రమించే కాలేయ వ్యాధి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా, దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ బి ఉన్నవారిలో దాదాపు 5 శాతం మందిని HDV ప్రభావితం చేసిందని గణంకాలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి.
హెపటైటిస్ ఇ Hepatitis E
హెపటైటిస్ E అనేది హెపటైటిస్ E వైరస్ (HEV)కి గురికావడం వల్ల కలిగే వ్యాధి. ఇది ముఖ్యంగా నీరు కలుషితం కావడం కారణంగా సంక్రమించే వ్యాధి. హెపటైటిస్ E ప్రధానంగా పేలవమైన పారిశుధ్యం ఉన్న ప్రాంతాల్లో కనిపిస్తుంది, సాధారణంగా నీటి సరఫరాను కలుషితం చేసే మల పదార్థాలను తీసుకోవడం వల్ల ఈ వ్యాధి సంక్రమిస్తుంది. హెపటైటిస్ E సాధారణంగా తీవ్రంగా, ప్రమాదకరంగా మారుతుంది. మరీ ముఖ్యంగా గర్భిణీ స్త్రీలలో ప్రమాదకరంగా ఉంటుంది. అగ్రరాజ్యాలు, అభివృద్ది చెందిన దేశాలలో ఇది కనపించదు.
హెపటైటిస్ ఎలా వ్యాప్తిచెందుతాయి Causes of hepatitis
హెపటైటిస్ రకం: సాధారణ ప్రసార మార్గం
హెపటైటిస్ A: ఆహారం లేదా నీటిలో HAVకి గురికావడం
హెపటైటిస్ B: రక్తం, యోని స్రావాలు లేదా వీర్యం వంటి శరీర ద్రవాలలో HBVతో పరిచయం
హెపటైటిస్ C: రక్తం, యోని స్రావాలు లేదా వీర్యం వంటి శరీర ద్రవాలలో HCVతో పరిచయం
హెపటైటిస్ D: HDV ఉన్న రక్తంతో పరిచయం
హెపటైటిస్ E: ఆహారం లేదా నీటిలో HEV కి గురికావడం
వ్యాప్తి చెందని హెపటైటిస్ Causes of noninfectious hepatitis
హెపటైటిస్ వ్యాధి సాధారణంగా అంటువ్యాదే అయినా ఔషధాల దుష్ప్రభావాల ఫలితం, లేదా అతిగా మద్యం సేవనం వల్ల స్వయంకృతాపరార్థం కారణంగా కూడా హెపటైటీస్ సంక్రమిస్తుంది. వాటిలో రెండు రకాలున్నాయి. అవి మద్య సేవనం కారణంగా వచ్చేది ఒకటైతే మరోకటి అటో-ఇమ్యూన్ హైపటైటిస్.
ఆల్కహాల్, ఇతర టాక్సిన్ల హెపటైటిస్
అధికంగా మద్యపానం తీసుకోవడం వల్ల కాలేయం దెబ్బతింటుంది, తద్వారా కాలేయం వాపుకు గురవుతుంది. దీనిని ఆల్కహాలిక్ హెపటైటిస్ అని పేర్కొంటారు. మద్యపానం నేరుగా కాలేయ కణాలను గాయపరుస్తుంది. కాలక్రమేణా, ఇది శాశ్వత నష్టాన్ని కలిగిస్తుంది. దీనిని త్వరితగతిన చికిత్స చేయని పక్షంలో కాలేయ కణజాలం (సిర్రోసిస్), కాలేయ వైఫల్యం కావడం లేదా కాలేయం గట్టిపడటం లేదా కాలేయం విచ్చుకపోవడానికి దారితీస్తుంది. ఇక ఈ హెపటైటిస్ మరో విధంగానూ సంక్రమించవచ్చు. అది దీర్ఘకాలిక వ్యాధులను నియంత్రించే క్రమంలో మనం తీసుకునే ఔషధాల ప్రభావం కారణంగా.. వాటి దుష్ప్రభావాల కారణంగా కూడా ఇది సంక్రమించవచ్చు.
ఆటో-ఇమ్యూన్ హెపటైటిస్
కొన్ని సందర్భాల్లో, రోగనిరోధక వ్యవస్థ కాలేయాన్ని హానికరంగా భావించి దానిపై దాడి చేస్తుంది. రోగి శరీరంలోని రోగనిరోధక శక్తే ఇలా తప్పుగా భావించి కాలేయంపై దాడి చేయడం ద్వారా కాలేయవాపుకు మంటను జతపరుస్తుంది, ఇది తేలికపాటి నుండి తీవ్రంగానూ ఉంటుంది, తరచుగా కాలేయ పనితీరును అడ్డుకుంటుంది. ఇది పురుషుల కంటే మహిళల్లో మూడు రెట్లు ఎక్కువ.
హెపటైటిస్ సాధారణ లక్షణాలు Common symptoms of hepatitis
మీరు హెపటైటిస్ బి, సి వంటి దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్‌తో జీవిస్తుంటే, కాలేయ పనితీరుపై దెబ్బతినే వరకు మీరు లక్షణాలను చూపించకపోవచ్చు. దీనికి విరుద్ధంగా, తీవ్రమైన హెపటైటిస్ ఉన్న వ్యక్తులు హెపటైటిస్ వైరస్ బారిన పడిన కొద్దిసేపటికే లక్షణాలను కలిగి ఉండవచ్చు. అవి
- అలసట
- ఫ్లూ వంటి లక్షణాలు
- ముదురు మూత్రం
- లేత మలం
- పొత్తి కడుపు నొప్పి
- ఆకలి నష్టం
- వివరించలేని బరువు నష్టం
- పసుపు వర్ణ చర్మం, పసువు వర్ణంగా కళ్ళు, ఇది కామెర్లు చిహ్నాలు కావచ్చు
హెపటైటిస్ నిర్ధారణ ఎలా How hepatitis is diagnosed
హెపటైటిస్ కు సరైన చికిత్స చేయడానికి అది ఎలా సంక్రమించింది. ఏ క్యాటగిరి వైరస్ కు దాడి చేసిందన్న వివరాలతో పాటు కారణమేమిటో అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. రోగి అనుభవిస్తున్న పరిస్థితిని ఖచ్చితంగా నిర్ధారించడానికి వైద్యులు వరుస పరీక్షలను సిఫార్సు చేస్తారు.
1. చరిత్ర, శారీరక పరీక్ష:
అన్ని రకాల హెపటైటిస్‌లను నిర్ధారించడానికి, వైద్యుడు ముందుగా ఏవైనా ప్రమాద కారకాలను గుర్తించడానికి రోగి మెడికల్ హిస్టరీని పరిశీలిస్తారు. శారీరక పరీక్ష సమయంలో, నొప్పి లేదా సున్నితత్వం ఉందో లేదో తెలుసుకోవడానికి వైద్యుడు రోగి పొత్తికడుపుపై సున్నితంగా నొక్కవచ్చు. మీ డాక్టర్ కాలేయంలో ఏదైనా వాపు, కళ్ళు లేదా చర్మంలో ఏదైనా పసుపు రంగు మారడాన్ని కూడా పరిశీలించవచ్చు.
2. కాలేయ పనితీరు పరీక్షలు:
రక్త పరీక్ష ద్వారా నమూనాలను సేకరించి రోగి కాలేయం ఎంత సమర్థవంతంగా పనిచేస్తుందో తెలుసుకుంటారు. ఇందుకోసం చేసే పరీక్షలను కాలేయ పనితీరు పరీక్షలు (Liver function tests) అని అంటారు. ఈ పరీక్షల అసాధారణ ఫలితాలు సమస్య ఉందని సూచించే మొదటి సూచన కావచ్చు, ప్రత్యేకించి శారీరక పరీక్షలో రోగి కాలేయ వ్యాధికి సంబంధించిన ఎలాంటి సంకేతాలను చూపకపోతే ఎల్ఎఫ్టీ పరీక్షలో ఇది నిర్థారణ అవుతుంది. అధిక కాలేయ ఎంజైమ్ స్థాయిలు కాలేయం ఒత్తిడికి గురవుతున్నట్లు, దెబ్బతిన్నట్లు లేదా సరిగ్గా పనిచేయడం లేదని సూచించవచ్చు.
3. ఇతర రక్త పరీక్షలు :
హెపటైటిస్ సోకిన వ్యక్తిలో ఏ రకం వైరస్ కారణమని తెలిసేందుకు కాలేయ పనితీరు పరీక్షలు (లీవర్ పంక్షన్ టెస్ట్) అసాధారణంగా ఉంటే, సమస్య మూలాన్ని గుర్తించడానికి మీ వైద్యుడు ఇతర రక్త పరీక్షలను ఆదేశించవచ్చు. ఈ పరీక్షలు హెపటైటిస్ వైరస్‌లు లేదా వాటిని ఎదుర్కోవడానికి మీ శరీరం ఉత్పత్తి చేసే ప్రతిరోధకాల ఉనికిని తెలుసుకునేందుకు నిర్వహించబడుతుంది. ఈ పరీక్ష ద్వారా మీకు ఇన్ఫెక్షియస్ హెపటైటిస్ ఉంటే నిర్ధారించబడుతుంది. ఆటో ఇమ్యూన్ హెపటైటిస్ సంక్రమించినా అది ఏవిధమైన సంకేతాలను ఇస్తుందన్న విషయాన్ని తనిఖీ చేయడానికి వైద్యులు మరిన్ని రక్త పరీక్షలను సిఫార్సు చేయవచ్చు.
4. కాలేయ బయాప్సీ:
హెపటైటిస్‌ని నిర్ధారించేటప్పుడు, వైద్యులు మీ కాలేయానికి సంభావ్య నష్టం కోసం కూడా అంచనా వేస్తారు విశ్వసనీయ మూలం. కాలేయ జీవాణుపరీక్ష అనేది మీ కాలేయం నుండి కణజాల నమూనాను తీసుకునే ప్రక్రియ. ఒక వైద్య నిపుణుడు ఈ నమూనాను సూదితో మీ చర్మం ద్వారా తీసుకోవచ్చు, అంటే శస్త్రచికిత్స అవసరం లేదు. వారు సాధారణంగా ఈ ప్రక్రియలో మార్గదర్శకత్వం కోసం అల్ట్రాసౌండ్ స్కాన్‌ను ఉపయోగిస్తారు. ఈ పరీక్ష మీ వైద్యుడిని ఇన్ఫెక్షన్ లేదా వాపు మీ కాలేయాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేసిందో తెలుసుకోవడానికి అనుమతిస్తుంది.
5. అల్ట్రాసౌండ్:
ఉదర అల్ట్రాసౌండ్ రోగి పొత్తికడుపులోని అవయవాల చిత్రాన్ని రూపొందించడానికి ఉపయోగపడుతుంది. అల్ట్రాసౌండ్ తరంగాలను వినియోగించి ఈ పరీక్ష నిర్వహించబడుతుంది. దీంతో కాలేయం సహా దాని సమీపంలోని అవయవాలను మీ వైద్యుడు నిశితంగా పరిశీలించడానికి దోహదపడుతుంది. ఇది మీ కాలేయం సహా ఈ క్రింది అంశాలను బహిర్గతం చేయగలదు:
- మీ పొత్తికడుపులో ద్రవం
- కాలేయ నష్టం లేదా విస్తరణ
- కాలేయ కణితులు
- మీ పిత్తాశయం అసాధారణతలు
- కొన్నిసార్లు అల్ట్రాసౌండ్ చిత్రాలలో ప్యాంక్రియాస్ కూడా కనిపిస్తుంది. మీ అసాధారణ కాలేయ పనితీరు కారణాన్ని గుర్తించడంలో ఉపయోగ పడుతుంది.
హెపటైటిస్ చికిత్స Hepatitis Treatment
హెపటైటిస్ ఉందని వైద్యులు నిర్థారించిన తరువాత.. రోగికి సోకిన హెపటైటిస్ రకం, ఇన్ఫెక్షన్ స్థాయి తేలికైనదా.? లేక తీవ్రమైనదా..?, సోకిన రకం కొద్దికాలం ఉండేదా.? లేదా దీర్ఘకాలికమైనదా అనే వివరాల ఆధారంగా చికిత్స ఎంపికలు మారుతూ ఉంటాయి.
హెపటైటిస్ ఎ
హెపటైటిస్ A అనేది స్వల్పకాలిక అనారోగ్యం, చికిత్స అవసరం లేదు. అయినప్పటికీ, లక్షణాలు చాలా అసౌకర్యాన్ని కలిగిస్తే, బెడ్ రెస్ట్ అవసరం కావచ్చు. అదనంగా, మీరు వాంతులు లేదా విరేచనాలను అనుభవిస్తే, మీ వైద్యుడు మీ హైడ్రేషన్, పోషణను నిర్వహించడానికి ఆహార కార్యక్రమాన్ని సిఫార్సు చేయవచ్చు.
హెపటైటిస్ బి
తీవ్రమైన హెపటైటిస్ బికి నిర్దిష్ట చికిత్సా కార్యక్రమం లేదు. అయితే, క్రానిక్ హెపటైటిస్ బి ఉంటే, యాంటీవైరల్ మందులు అవసరం. ఈ రకమైన చికిత్స చాలా ఖరీదైనది, ఎందుకంటే దీన్ని చాలా నెలలు లేదా సంవత్సరాల పాటు కొనసాగించాల్సి ఉంటుంది. దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ B చికిత్సకు వైరస్ చికిత్సకు ప్రతిస్పందిస్తుందో లేదో తెలుసుకోవడానికి క్రమం తప్పకుండా వైద్య పరీక్షలు చేసుకుని మూల్యాంకనాలు పరిశీలించుకోవాలి. దీనికి వైద్యుల పర్యవేక్షణ అవసరం.
హెపటైటిస్ సి
యాంటీవైరల్ మందులు హెపటైటిస్ సి తీవ్రమైన, దీర్ఘకాలిక రూపాలకు చికిత్స చేయగలవు. సాధారణంగా, దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ సిని అభివృద్ధి చేసే వ్యక్తులు యాంటీవైరల్ డ్రగ్ థెరపీల కలయికను ఉపయోగిస్తారు. చికిత్స ఉత్తమ రూపాన్ని నిర్ణయించడానికి వారికి తదుపరి పరీక్ష కూడా అవసరం కావచ్చు. దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ సి కారణంగా సిర్రోసిస్ లేదా కాలేయ క్యాన్సర్ వ్యాధిని అభివృద్ధి చెందే అవకాశాలు ఉన్నాయి. దీంతో పాటు హైపటైటిస్ సి బారిన దీర్ఘకాలికంగా పడిన వ్యక్తులు కాలేయ మార్పిడి కూడా చేసుకోవాల్సి రావచ్చు.
హెపటైటిస్ డి
ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ హెపటైటిస్ Dకి చికిత్సగా పెగిలేటెడ్ ఇంటర్ఫెరాన్ ఆల్ఫాను జాబితాలో చేర్చింది. అయినప్పటికీ, ఈ మందులు తీవ్రమైన దుష్ప్రభావాలను కలిగి ఉంటాయి. ఫలితంగా, సిర్రోసిస్ లివర్ డ్యామేజ్ ఉన్నవారికి, సైకియాట్రిక్ పరిస్థితులు ఉన్నవారికి, ఆటో-ఇమ్యూన్ హైపటైటిస్ ఉన్నవారికి ఇది సిఫార్సు చేయరాదన్న విషయాన్ని సూచించారు.
హెపటైటిస్ ఇ
ప్రస్తుతం, హెపటైటిస్ E చికిత్సకు ప్రత్యేకమైన వైద్య చికిత్సలు అందుబాటులో లేవు. ఇన్ఫెక్షన్ తరచుగా తీవ్రంగా ఉన్నందున, ఇది సాధారణంగా దానంతటదే పరిష్కరిస్తుంది. వైద్యులు సాధారణంగా ఈ ఇన్ఫెక్షన్ ఉన్న వ్యక్తులు తగినంత విశ్రాంతి తీసుకోవాలని, పుష్కలంగా ద్రవాలు త్రాగాలని, తగినంత పోషకాలను పొందాలని, మద్యపానానికి దూరంగా ఉండాలని సలహా ఇస్తారు. అయినప్పటికీ, ఈ సంక్రమణను అభివృద్ధి చేసే గర్భిణీ స్త్రీలకు అత్యంత అధిక పర్యవేక్షణ, సంరక్షణ అవసరం.
ఆటో ఇమ్యూన్ హెపటైటిస్
కార్టికోస్టెరాయిడ్స్, ప్రిడ్నిసోన్ లేదా బుడెసోనైడ్ వంటివి, ఆటో ఇమ్యూన్ హెపటైటిస్, ప్రారంభ చికిత్సలో చాలా ముఖ్యమైన ఔషధాలు. ఈ పరిస్థితి ఉన్న 80 శాతం మంది వ్యక్తులలో ఇవి ప్రభావవంతంగా ఉంటాయి. అజాథియోప్రిన్ (ఇమురాన్), రోగనిరోధక వ్యవస్థను అణిచివేసే ఔషధం, చికిత్స కార్యక్రమాలలో కూడా భాగం కావచ్చు. వ్యక్తులు దీనిని స్టెరాయిడ్స్‌తో లేదా అవి లేకుండా ఉపయోగించవచ్చు. మైకోఫెనోలేట్ (సెల్‌సెప్ట్), టాక్రోలిమస్ (ప్రోగ్రాఫ్), సైక్లోస్పోరిన్ (నియోరల్) వంటి ఇతర రోగనిరోధక-అణచివేత మందులు కూడా చికిత్సలో అజాథియోప్రిన్‌ను భర్తీ చేయగలవు.
హెపటైటిస్ నివారణ చర్యలు Tips to prevent hepatitis
అనేక హెపటైటిస్ వైరస్‌ల నుండి రక్షించడంలో సహాయపడే టీకాలు ఉన్నాయి. ఈ వైరస్‌లను కలిగి ఉన్న పదార్ధాలకు మీరు బహిర్గతమయ్యే ప్రమాదాన్ని తగ్గించడం కూడా ఒక ముఖ్యమైన నివారణ చర్య.
- టీకాలు
హెపటైటిస్ A కోసం టీకా అందుబాటులో ఉంది, HAV సంకోచాన్ని నిరోధించడంలో ఇది సహాయపడుతుంది. హెపటైటిస్ A టీకా అనేది రెండు మోతాదుల శ్రేణి, చాలా మంది పిల్లలు 12 నుండి 23 నెలల వయస్సులో టీకాలు వేయడం ప్రారంభిస్తారు. ఇది పెద్దలకు కూడా అందుబాటులో ఉంటుంది. హెపటైటిస్ బి వ్యాక్సిన్‌ను కూడా చేర్చవచ్చు. నవజాత శిశువులకు హెపటైటిస్ B టీకాలు వేయాలని సిఫార్సు చేస్తోంది. వైద్యులు సాధారణంగా బాల్యంలో మొదటి 6 నెలల్లో మూడు టీకాల శ్రేణిని నిర్వహిస్తారు. CDC అన్ని ఆరోగ్య సంరక్షణ, వైద్య సిబ్బందికి టీకాను కూడా సిఫార్సు చేస్తుంది. హెపటైటిస్ బికి వ్యతిరేకంగా టీకాలు వేయడం వల్ల హెపటైటిస్ డిని కూడా నివారించవచ్చు. ప్రస్తుతం హెపటైటిస్ సి లేదా ఇకి వ్యాక్సిన్‌లు లేవు.
- ఎక్స్పోజర్ తగ్గించడం
హెపటైటిస్ వైరస్‌లు శరీర ద్రవాలు, నీరు, ఇన్ఫెక్షియస్ ఏజెంట్‌లను కలిగి ఉన్న ఆహారాలతో పరిచయం ద్వారా వ్యక్తి నుండి వ్యక్తికి వ్యాపిస్తాయి. ఈ పదార్ధాలతో మీ సంపర్క ప్రమాదాన్ని తగ్గించడం హెపటైటిస్ వైరస్‌లను సంక్రమించకుండా నిరోధించడంలో సహాయపడుతుంది. హెపటైటిస్ A, E సంక్రమించకుండా ఉండటానికి సమర్థవంతమైన పరిశుభ్రతను పాటించడం ఒక మార్గం. ఈ పరిస్థితులకు కారణమయ్యే వైరస్‌లు నీటిలో విశ్వసనీయ మూలంగా ఉండవచ్చు. హెపటైటిస్ ఎక్కువగా ఉన్న దేశానికి మీరు ప్రయాణిస్తున్నట్లయితే, మీరు వీటిని నివారించాలి:
- స్థానిక నీరు
- మంచు
- ముడి లేదా తక్కువగా ఉడికించిన షెల్ఫిష్, గుల్లలు
- పండ్లు, కూరగాయలు
హెపటైటిస్ బి, సి, డి వైరస్‌లు ఈ ఇన్ఫెక్షన్ ఏజెంట్‌లను కలిగి ఉన్న శారీరక ద్రవాలతో సంపర్కం ద్వారా వ్యాపిస్తాయి.
ఈ వైరస్‌లను కలిగి ఉన్న ద్రవాలతో సంబంధంలోకి వచ్చే ప్రమాదాన్ని.. దీని ద్వారా తగ్గించవచ్చు:
- సూదులు పంచుకోవడం లేదు
- రేజర్లను పంచుకోవడం లేదు
- వేరొకరి టూత్ బ్రష్ ఉపయోగించడం లేదు
- చిందిన రక్తాన్ని తాకడం లేదు
హెపటైటిస్ బి, సి లైంగిక సంపర్కం, లైంగిక సంపర్కం ద్వారా తీసుకువెళతాయి. లైంగిక కార్యకలాపాల సమయంలో కండోమ్‌లు, డెంటల్ డ్యామ్‌లు వంటి అవరోధ పద్ధతులను ఉపయోగించడం సంక్రమణ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
హెపటైటిస్ సమస్యలు Complications of Hepatitis
దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ బి లేదా సి మరింత తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీయవచ్చు. వైరస్ కాలేయాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది కాబట్టి, దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ B లేదా C ఉన్న వ్యక్తులు ప్రమాదంలో ఉన్నట్లే:
- దీర్ఘకాలిక కాలేయ వ్యాధి
- సిర్రోసిస్
- కాలేయ క్యాన్సర్
మీ కాలేయం సాధారణంగా పనిచేయడం ఆపివేసినప్పుడు, కాలేయ వైఫల్యం సంభవించవచ్చు. కాలేయ వైఫల్యం సమస్యలు:
- రక్తస్రావం రుగ్మతలు
- పొత్తికడుపులో ద్రవం ఏర్పడటం, దీనిని అసిటిస్ అని పిలుస్తారు
- కాలేయంలోకి ప్రవేశించే పోర్టల్ సిరల్లో రక్తపోటు పెరిగింది, దీనిని పోర్టల్ హైపర్‌టెన్షన్ అంటారు
- మూత్రపిండ వైఫల్యం
- హెపాటిక్ ఎన్సెఫలోపతి, ఇది అలసట, జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడం, మానసిక సామర్థ్యాలను తగ్గిస్తుంది
- హెపాటోసెల్యులర్ కార్సినోమా, ఇది కాలేయ క్యాన్సర్ ఒక రూపం
- మరణం
దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ బి, సి ఉన్నవారు ఆల్కహాల్‌కు దూరంగా ఉండాలి, ఎందుకంటే ఇది కాలేయ వ్యాధి, వైఫల్యాన్ని వేగవంతం చేస్తుంది. కొన్ని సప్లిమెంట్లు, మందులు కాలేయ పనితీరును కూడా ప్రభావితం చేస్తాయి. మీకు దీర్ఘకాలిక హెపటైటిస్ బి లేదా సి ఉంటే, ఏదైనా కొత్త మందులు తీసుకునే ముందు మీ వైద్యుడిని సంప్రదించండి.
