డయాబెటిస్ అనేది రక్తంలో చక్కెరను ప్రాసెస్ చేసే శరీర సామర్థ్యాన్ని ప్రభావితం చేసే ఒక వైద్య పరిస్థితి, దీనిని ఘన గ్లూకోజ్ అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది కళ్ళు, మూత్రపిండాలు, కాలేయం, పాదాలు వంటి శరీరంలోని అనేక భాగాలను దెబ్బతీస్తుంది. మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులలో కంటి పరీక్షలు చాలా ముఖ్యమైనవి, ఎందుకంటే అవి రెటినోపతి యొక్క ప్రారంభ సంకేతాలను గుర్తించగలవు, అవి మొదట ఎటువంటి లక్షణాలను చూపించవు. నయం చేయలేని పుండ్లు మరియు రక్త ప్రసరణ సరిగా లేకపోవడం కోసం సంవత్సరానికి ఒకసారి లేదా రెండుసార్లు పాద పరీక్ష (లేదా ప్రతి వైద్యుని సందర్శనలో) కూడా తప్పనిసరి. డయాబెటిస్‌లో పాదాలు మరియు కంటి సమస్యలను ముందుగా గుర్తించడం వలన మీ వైద్యుడు సరైన చికిత్సను అత్యంత ప్రభావవంతంగా ఉన్నప్పుడు సూచించడానికి అనుమతిస్తుంది.
మధుమేహం అంటే ఏమిటి?
మీ శరీరం అనేక విధులకు అవసరమైన ఇన్సులిన్ అనే హార్మోన్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఇన్సులిన్ యొక్క ప్రధాన విధుల్లో ఒకటి రక్తం నుండి చక్కెరను కణాలలోకి తరలించడం మరియు దానిని శక్తిగా నిల్వ చేయడం లేదా ఉపయోగించడం. మీరు డయాబెటిస్‌ను అభివృద్ధి చేసినప్పుడు, మీ శరీరం తగినంత ఇన్సులిన్‌ను ఉత్పత్తి చేయదు లేదా ప్యాంక్రియాస్ ఉత్పత్తి చేసే ఇన్సులిన్‌ను సమర్థవంతంగా ఉపయోగించడంలో విఫలమవుతుంది.
వివిధ రకాల మధుమేహం:
- టైప్ I డయాబెటిస్: ఇది ఆటో ఇమ్యూన్ వ్యాధి. ఇది ఇన్సులిన్‌ను ఉత్పత్తి చేసే ప్యాంక్రియాస్‌పై దాడి చేసే రోగనిరోధక వ్యవస్థను కలిగి ఉంటుంది.
- టైప్ II డయాబెటిస్: శరీరంలోని కణాలు ఇన్సులిన్‌కు ప్రతిస్పందించని పక్షంలో అది టైప్ II డయాబెటిస్. వ్యాధి తరువాతి దశలలో, మీ శరీరం తగినంత ఇన్సులిన్‌ను కూడా ఉత్పత్తి చేయకపోవచ్చు, లేదా శరీరంలో తయారైన చక్కర స్థాయిలకు తగినంత ఇన్సులిన్ తయారుకాకపోవచ్చు. దీంతో చక్కరస్థాయిలు పెరిగిపోతాయి.
- గర్భధారణ మధుమేహం: ఇది గర్భిణీ స్త్రీలలో వస్తుంది. సాధారణంగా, మీ రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను అదుపులో ఉంచడానికి వివిధ హార్మోన్లు పని చేస్తాయి. కానీ గర్భధారణ సమయంలో, హార్మోన్ స్థాయిలు మారుతాయి, మీ శరీరం రక్తంలో చక్కెరను సమర్థవంతంగా ప్రాసెస్ చేయడం కష్టతరం చేస్తుంది. ఇది మీ రక్తంలో చక్కెరను పెంచుతుంది.
- ప్రీడయాబెటిస్: మీ రక్తంలో చక్కెర ఉండాల్సిన దానికంటే ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు ఇది సంభవిస్తుంది, కానీ మధుమేహాన్ని నిర్ధారించడానికి తగినంతగా లేనప్పుడు.
మీకు డయాబెటిస్ ఉన్నట్లయితే, డయాబెటిక్ ఆరోగ్య సమస్యలు లేవని నిర్ధారించుకోవడానికి మీరు రెగ్యులర్ చెకప్‌లు చేయించుకోవాలని సిఫార్సు చేయబడింది.
మధుమేహాన్ని చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, అది ప్రప్రధమంగా మీ నరాలు, కళ్లు, పాదాలు, మూత్రపిండాలపై దాడి చేస్తుంది. అంతేకాదు శరీరంలోని ఏ ఇతర అవయవాలపైనైనా దాడి చేసి.. అనేక సమస్యలను కలిగిస్తుంది. మరీ ముఖ్యంగా తొలి దాడి మాత్రం కళ్లపైనే చేస్తాయని వైద్యులు చెబుతున్నారు. తద్వారా కళ్లు మసకబారడం, లేదా చూపు ఆనకపోవడం వంటి సమస్యలు తలెత్తుతాయి.
మధుమేహం ఉన్నవారికి కంటి పరీక్ష ఎందుకు అవసరం?
మధుమేహం కంటితో సహా శరీరంలోని అనేక అవయవాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. డయాబెటిక్ రెటినోపతి అనే పరిస్థితి అభివృద్ధి చెందడం మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులలో ప్రధాన కంటి ఆరోగ్య సమస్య. రెటీనాలోని రక్త నాళాలు దెబ్బతిన్నప్పుడు ఇది అభివృద్ధి చెందుతుంది. రెటీనా అనేది మీ కంటి వెనుక భాగంలో కాంతి-సెన్సిటివ్ భాగం. దెబ్బతినడం వల్ల రక్తనాళాలు చిక్కబడడం, నిరోధించడం, గడ్డకట్టడం, లీక్ అవ్వడం లేదా మైక్రోఅన్యూరిజంగా పెరగడం జరుగుతుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో, పఠనం వంటి ముఖ్యమైన పనులను చేయడానికి ఉపయోగించే రెటీనా భాగంలో ద్రవం పేరుకుపోతుంది. ఈ పరిస్థితిని మాక్యులర్ ఎడెమా అంటారు.
తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, రెటీనా రక్త సరఫరాను కోల్పోతుంది మరియు లోపభూయిష్ట కొత్త రక్త నాళాలను పెంచుతుంది. ఈ పరిస్థితిని నియోవాస్కులరైజేషన్ అంటారు. ఈ నాళాలు కణజాలం మచ్చలు, రక్తస్రావం, దృష్టిని బలహీనపరిచే రక్తస్రావం లేదా కంటి వెనుక నుండి రెటీనా యొక్క నిర్లిప్తతకు కారణమవుతాయి, ఈ పరిస్థితిని రెటీనా నిర్లిప్తత అని పిలుస్తారు. నష్టం మరింత తీవ్రంగా ఉంటే, మీరు మీ దృష్టిని కోల్పోవచ్చు.
మీరు డయాబెటిస్‌తో ఎక్కువ కాలం జీవిస్తే, డయాబెటిక్ రెటినోపతి అభివృద్ధి చెందే ప్రమాదం ఎక్కువ.
డయాబెటిక్ రెటినోపతిని నిర్ధారించడానికి, డాక్టర్ కళ్ళు విస్తరించిన తర్వాత కంటి పరీక్షను నిర్వహిస్తారు. కంటి విస్తరణ డాక్టర్ మీ కళ్ల లోపలి భాగాన్ని స్పష్టంగా తనిఖీ చేయడంలో సహాయపడుతుంది.
మీ కళ్ళు ఇంకా విస్తరించినప్పటికీ, మెరుగైన ఫలితాల కోసం డాక్టర్ మరో రెండు రోగనిర్ధారణ కంటి పరీక్షలను నిర్వహించవచ్చు:
● ఆప్టికల్ కోహెరెన్స్ టోమోగ్రఫీ
ఈ పరీక్ష మీ కళ్ళ యొక్క వివరణాత్మక చిత్రాలను అందించడంలో సహాయపడుతుంది. డాక్టర్ వివిధ కోణాల నుండి మీ కళ్ళ చిత్రాలను తీస్తారు, తద్వారా అత్యుత్తమ వివరాలను కూడా చూడవచ్చు. ఏవైనా రక్త నాళాలు దెబ్బతిన్నాయో లేదో అర్థం చేసుకోవడానికి చిత్రాలు వైద్యుడికి సహాయపడతాయి.
● ఫ్లోరోసెసిన్ యాంజియోగ్రఫీ
మీ కళ్ళు విస్తరించినప్పుడు, డాక్టర్ మీ కళ్ళ లోపలి భాగాన్ని చిత్రీకరిస్తారు. అదే సమయంలో నేత్రవైద్యులు మీ చేతికి రంగును ఇంజెక్ట్ చేసి.. మీ కళ్ళలో దెబ్బతిన్న రక్త నాళాలను గుర్తిస్తుంది. తద్వారా కంటి వైద్యులు డయాబెటీస్ వల్ల కళ్ళకు కలిగిన నష్టాన్ని గుర్తిస్తారు. దీనినే ప్లోరోసెసిస్ యాంజియోగ్రఫీ అని అంటారు. ఇలా నష్టం కలిగిన ప్రాంతాన్ని గుర్తించడంతో పాటు తరుచుగా దానిని చికిత్స చేయడం ద్వారా అవి కొన్ని రోజుల్లోనే పూర్వస్థితికి చేరుకుంటాయి. దీంతో చికిత్స విజయవంతం అవుతుంది. డయాబెటిక్ రెటినోపతి యొక్క లక్షణాలు సాధారణంగా లక్షణరహితంగా ఉంటాయి. అందుకే కంటికి సంబంధించిన సమస్యలు ఏవైనా ఉత్పన్నమైన నేపథ్యంలో ఆయా పరిస్థితులను తేలిగ్గా తీసుకోవడం కానీ, ముప్పు కలిగించే అవకాశాలను తోసిపుచ్చడానికి వీల్లేదని వైద్యులు చెబుతుంటారు. మూడు పదుల వయస్సు దాటిన తరువాత ప్రతీ ఒక్కరు ఏడాదికోసారి రెగ్యులర్ కంటి పరీక్షలు చేయించుకోవడం చాలా అవసరం. డయాబెటిక్ రెటినోపతికి అందుబాటులో ఉన్న చికిత్సా ఎంపికలు కొంత ఉపశమనాన్ని అందించవచ్చు, కానీ కంటి సమస్యలకు చెక్ పెట్టడానికి మీరు క్రమం తప్పకుండా కంటి పరీక్షలు చేయించుకోవాలి.
మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులకు పాద పరీక్ష ఎందుకు అవసరం?
మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులకు కళ్ల ప్రప్రధమంగా దాడికి గురికాగా, ఆ తరువాత శరీరంలో దెబ్బతినే ఆవయవాలు కాళ్లు. అదేనండీ పాదాలు. డయాబెటిక్ రోగులలో పాదాలకు సంబంధించిన ఆరోగ్య సమస్యలు వచ్చే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది. అటువంటి సమస్యలను తనిఖీ చేయడానికి పాద పరీక్ష నిర్వహిస్తారు. మధుమేహ పాద ఫుట్ సమస్య ఉన్నవారిలో అత్యంత సాధారణంగా పాదాలకు రక్త ప్రసరణ సరిగా జరగకపోవడం ఒకటి. దీంతో శరీరంలో నరాలు దెబ్బతినడం, వీటిని న్యూరోపతి అంటారు. న్యూరోపతి మీ పాదాలలో తిమ్మిరి లేదా జలదరింపును కలిగిస్తుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో, మీరు మీ పాదాలలో అనుభూతిని కూడా కోల్పోవచ్చు.
ఇది జరిగితే, మీరు గాయాలు, బొబ్బలు, కాలిస్, అల్సర్ వంటి లోతైన పుండ్లను అభివృద్ధి చేయవచ్చు మరియు వాటిని అనుభూతి చెందకపోవచ్చు. పాదాలకు రక్త ప్రసరణ సరిగా జరగకపోవడం వల్ల ఇన్ఫెక్షన్‌లతో పోరాడటం మరియు నయం చేయడం కష్టమవుతుంది. మీ మధుమేహం మీ కోతలు మరియు గాయాలు నయం చేయడం కష్టతరం చేస్తుంది. ఇది ఇన్ఫెక్షన్లకు దారి తీస్తుంది, ఇది త్వరగా తీవ్రమవుతుంది. మధుమేహం ఉన్నవారిలో పాదాల పరిస్థితులు తేలికపాటి నుండి తీవ్రమైన వరకు ఉంటాయి. ఫుట్ పరిస్థితులకు చికిత్స చేయడానికి నివారణ ఉత్తమ రక్షణ; అయితే, ఇది ఎల్లప్పుడూ సాధ్యం కాకపోవచ్చు.
డయాబెటిస్ పాద సమస్యను నిర్ధారించడానికి వైద్యులు సూచించే పరీక్షలివే..
- డాక్టర్ మీ చర్మాన్ని దురద, పొడిబారడం, పొక్కులు, అల్సర్లు లేదా కాల్లస్ వంటి సమస్యల కోసం పరీక్షిస్తారు. డాక్టర్ కాలి మరియు గోళ్ళ మధ్య ఫంగల్ ఇన్ఫెక్షన్ల కోసం కూడా చూస్తారు.
- నరాల పరీక్షలు
- ఇటు వంటి పరీక్షల శ్రేణిని కలిగి ఉంటుంది:
- మోనోఫిలమెంట్ పరీక్ష: సున్నితత్వాన్ని తనిఖీ చేయడానికి డాక్టర్ మీ పాదాల మీద మృదువైన నైలాన్ బ్రష్‌ను నడుపుతారు, మీరు దానిని అనుభూతి చెందగలరో లేదో చూస్తారు.
- చీలమండ రిఫ్లెక్స్‌లు: వైద్యుడు ఒక చిన్న మేలట్‌ని ఉపయోగిస్తాడు మరియు రిఫ్లెక్స్‌ల కోసం తనిఖీ చేయడానికి దానిని మీ పాదాల మీద నొక్కాడు.
- ట్యూనింగ్ ఫోర్క్ మరియు విజువల్ పర్సెప్షన్ టెస్ట్: ఈ పరీక్ష కోసం, ట్యూనింగ్ ఫోర్క్ ద్వారా ఉత్పన్నమయ్యే వైబ్రేషన్‌ని మీ పాదం అనుభూతి చెందుతుందా అని చూడటానికి డాక్టర్ మీ పాదాల మీద ట్యూనింగ్ ఫోర్క్‌ను ఉంచుతారు.
- మస్క్యులోస్కెలెటల్ పరీక్ష
మీ పాదాల నిర్మాణం, ఆకృతిలో అసాధారణతలను డాక్టర్ తనిఖీ చేస్తారు.
- వాస్కులర్ పరీక్ష
మీ పాదంలో రక్త ప్రసరణ బాగా ఉందో లేదో తెలుసుకోవడానికి నిర్వహించే పరీక్షే వాస్కులర్ టెస్ట్. ఇమేజింగ్ అల్ట్రాసౌండ్‌ సాయంతో పాదంలో రక్త ప్రవాహాన్ని తనిఖీ చేయడమే ఈ పరీక్ష ముఖ్యఉద్దేశ్యం. మీ పాదాల పరిస్థితులను ముందుగానే గుర్తించి చికిత్స చేస్తే, మీకు తక్కువ ఇన్వాసివ్ చికిత్సలు అవసరం కావచ్చు. అల్సర్లు మరియు ఎముకల వైకల్యాలు వంటి తీవ్రమైన పాదాల పరిస్థితులను ప్రారంభ దశల్లో నిర్ధారణ చేస్తే పూర్తిగా చికిత్స చేయవచ్చు. పాదాల పూతల విషయంలో, వైద్యుడు చికిత్స కోసం ప్రత్యేక బూట్లు లేదా జంట కలుపులను కూడా సూచించవచ్చు. తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, శస్త్రచికిత్స అవసరం కావచ్చు. సర్జన్ ప్రభావిత ప్రాంతాన్ని శుభ్రపరుస్తుంది మరియు ప్రభావిత భాగాలను కూడా తొలగిస్తుంది. శస్త్రచికిత్స తర్వాత కోలుకోవడానికి చాలా వారాలు లేదా నెలలు పట్టవచ్చు.
డయాబెటిక్ ఫుట్ పరిస్థితులను నివారించడానికి, మీరు స్వీయ-నిర్వహణ పద్ధతులను అభ్యసించవచ్చు. వీటితొ పాటు:
● రోజువారీ పాద పరీక్ష నిర్వహించడానికి
- రక్తంలో గ్లూకోజ్ స్థాయిలను క్రమం తప్పకుండా పర్యవేక్షించడం
- ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం
- క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం
- సూచించిన మందులను క్రమం తప్పకుండా తీసుకోవడం
మధుమేహం సమయంలో పాదాల పరిస్థితులు చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే మరింత తీవ్రమవుతుంది. అందుకే రక్తప్రసరణ సమస్యలు మరియు నరాల దెబ్బతినకుండా తనిఖీ చేయడానికి రెగ్యులర్ ఫుట్ చెకప్‌లను పొందడం చాలా ముఖ్యం. మీకు డయాబెటిస్ ఉన్నట్లయితే మరియు మీ పాదంలో ఏవైనా మార్పులను గమనించినట్లయితే, వెంటనే వైద్య సహాయం తీసుకోండి. ప్రారంభ రోగనిర్ధారణ అంటే మీరు మెరుగైన రికవరీ రేటు మరియు తక్కువ ఇన్వాసివ్ చికిత్స ఎంపికలు అవసరం.
మధుమేహం శరీరంలోని అనేక అవయవాలను ప్రభావితం చేస్తుంది కాబట్టి, మీరు క్రమం తప్పకుండా కంటి, పాద పరీక్షలు చేయించుకోవడం చాలా అవసరం. డయాబెటీస్ మీ శరీరంలోని ఏ అవయవం ప్రభావమైనా కొలుకోలేని అనారోగ్యం బారిన పడినట్టే. అందుకని మధుమేహం అన్నిటికన్నా ముందుగా ప్రభావితం చేసే కళ్లు లేదా పాదాలను పరీక్ష చేసుకోవడంతో ఉత్తమం. ప్రారంభ రోగ నిర్ధారణ, చికిత్స డయాబెటిక్ రెటినోపతి లేదా న్యూరోపతి వంటి డయాబెటిక్ సమస్యలకు చికిత్స చేయడంలో సహాయపడవచ్చు.