వేటిని ‘లైఫ్‌స్టైల్ డిసీజ్’ అని పిలుస్తారు.? What are Lifestyle Diseases?
‘లైఫ్‌స్టైల్ డిసీజ్’ అనే పదం చాలామందికి తెలియదు. ఇదేంటీ జీవనశైలి వల్ల కూడా ఆరోగ్య రుగ్మతలు సంక్రమిస్తాయా.? అన్న భావన ఇప్పటికీ చాలామందిలో ఉంటుంది. మరికోంత మందికి ఈ పదం వినడమే విడ్డూరంగా అనిపించవచ్చు. అసలు జీవనశైలి రుగ్మతలేంటీ అన్న వివరంలోకి వెళ్తే.. దైనందిక జీవితంలో అరోగ్యానికి హాని కలిగించే పనులే ఈ రుగ్మతకు ప్రధాన కారకాలు. ఆరోగ్యానికి హాని కలిగించే జీవన శైలి విధానాన్ని ఎంచుకోవడమే కాదు.. ఇలాంటి వాటిలో కొన్నింటిని ఎంపిక చేయడం కారణంగా కూడా ఈ రుగ్మతలు సంక్రమిస్తాయి. ఈ వ్యాధులకు పెట్టిన పేరే లైఫ్‌స్టైల్ డిసీజ్.
ఆరోగ్యాన్ని హాని చేసుకునే జీవన విధానాన్ని ఎవరు అవలంభిస్తారులే.? అయినా తెలిసి తెలసి ఇలాంటి తప్పులు ఎవరు చేస్తారు.? అంటే ప్రపంచవ్యాప్తంగా కోటాను కోట్ల మంది చేశారు. చేస్తున్నారు.. కూడా. నమ్మశక్యంగా లేదా.? కానీ ఇది ముమ్మాటికీ నిజం. ఎంతలా అంటే ఈ జీవన శైలి వ్యాధుల కారణంగా ప్రతి సంవత్సరం 30-70 ఏళ్ల మధ్య వయస్సులోని కోటి నలభై రెండు (1.42 కోట్ల) మంది మరణిస్తున్నారని అంచనా. ఈ వార్త ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థనే దిగ్భ్రాంతికి గురిచేసిందంటే.. ఈ వ్యాధులు ప్రభావం ఎంతలా ఉందన్నది అంచనా వేయవచ్చు. ఇంతకీ జీవనశైలి వ్యాధులు అంటే ఏ వ్యాధులు.? అన్న సందేహం కలుగుతుందా.?
సాధారణ ‘లైఫ్‌స్టైల్ డిసీజ్’ అని వేటిని అంటారు.? Which are called Common Lifestyle Diseases.?
అసలు అరోగ్యాన్ని చేజేతులా పాడు చేసుకునే జీవన శైలి విధానాలు ఏంటో పరిశీలిస్తే.. వాటిలో దురలవాట్లు మొదలుకుని సోమరితనం వరకు అనేకం కారకాలుగా మారుతున్నాయి. వాటిలో ధూమపానం, మధ్యపానం, గుట్కా, తంబాకు నమలడం, మత్తు వేటలో హానికారక రసాయనాలను పీల్చడం, లేదా హానికారక రసాయనాల పరిశ్రమలలో పనిచేయడం, కాలుష్య కారక ప్రాంతాల్లో నివాసం ఉండటం, అటో, బస్, మార్కెటింగ్ పనులపై నిత్యం రోడ్డుపైనే కాలుష్యంలో తిరగడంతో పాటు హానికారక పదార్థాలతో మేలవితమైన ఆహారా పదార్థాలను సేవించడం, వ్యాయామాలు చేయకపోవడం, సోమరితనంతో నిత్యం మంచాన్ని అంటిపెట్టుకుని ఉండటం వంటి అనేక కారణాలు ‘లైఫ్‌స్టైల్ డిసీజ్’కు కారకం. వీటి కారకంగా అనేక మంది కార్డియో-వాస్కులర్ వ్యాధులు, మధుమేహం, నిద్ర రుగ్మతలు, ఒత్తిడి, ఊబకాయం, కొన్ని రకాల క్యాన్సర్‌లతో బాధపడుతూ మరణించారు. వీటి బారి నుంచి మిమ్మల్ని మీరు రక్షించుకోవాలంటే.. ఈ చిట్కాలు సహాయపడతాయి:
‘లైఫ్‌స్టైల్ డిసీజ్’ని నివారించే చిట్కాలు: Tips to Prevent Lifestyle Diseases
చిట్కా 1 – ఆరోగ్యం, ఆరోగ్య శ్రేయస్సు కోసం సంపూర్ణ ఆహారం ఖచ్చితంగా అవసరం. మంచి ఆరోగ్యం అంటే శరీర బాధ్యత తీసుకోవడమే కాదు, శరీరానికి సరైనది చేయడం అనే వాస్తవాన్ని గుర్తించాలి. అందుకు
- ఆకుపచ్చ కూరగాయలు, తాజా పండ్లు, కాల్షియం & ఫైబర్ అధికంగా ఉండే ఆహారాలు ఎక్కువగా తినండి
- తృణధాన్యాలు/మల్టీ గ్రెయిన్ పిండికి మారండి.
- పరిమాణాన్ని తగ్గించి, క్రమమైన వ్యవధిలో తినండి (ప్రతి 2 గంటలకు)
- నూనె పదార్థాలను తొలగించండి లేదా కనీసం పరిమితం చేయండి.
- జంక్ ఫుడ్‌ను ఆరోగ్యకరమైన స్నాక్స్‌తో భర్తీ చేయండి
- నీరు పుష్కలంగా త్రాగాలి
చిట్కా 2 – ఆహారం, శారీరక శ్రమ మధ్య సంపూర్ణ సమతుల్యతను సాధించడం చాలా అవసరం. రోగనిరోధక వ్యవస్థ సక్రియంగా, సరిగ్గా పనిచేయడానికి, ఒక వయోజనుడు రోజుకు కనీసం 30 నిమిషాలు – వారానికి 5 రోజులు వాకింగ్ చేయాలి. లేదా కొన్ని ఇతర రకాల శారీరక శ్రమలో పాల్గొనాలి. అన్ని వయసుల వారికి నడక ఉత్తమమైన, సురక్షితమైన వ్యాయామంగా పరిగణించబడుతుంది. ఇది కేలరీలను బర్న్ చేయడంలో సహాయపడటమే కాకుండా మీ బలం, సత్తువ, ఓర్పును కూడా మెరుగుపరుస్తుంది. అంతేకాకుండా, మీ దినచర్యలో వ్యాయామాన్ని చేర్చుకోవడానికి ఇంకా అనేక మార్గాలు ఉన్నాయి. వాటిలో
- లిఫ్ట్ & ఎలివేటర్లకు బదులుగా మెట్లు ఎక్కండి
- బస్ స్టాప్ నుండి ఇంటికి/కార్యాలయానికి నడవండి
- పెంపుడు కుక్కను ప్రతిరోజూ నడకకు తీసుకెళ్లండి
- రోజూ కనీసం 30 నిమిషాల పాటు ఇంటి పనులు చేయండి
- ఇంట్లో పిల్లలు ఉంటే, వారితో ఆడుకోండి, కొన్ని కేలరీలు బర్న్ చేయండి
- భోజనం తర్వాత ఎల్లప్పుడూ కొద్దిసేపు నడవండి
చిట్కా 3 – యుక్తవయస్సులో ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని నిర్వహించడం కోసం సంతులనం పని చేయడంతో పాటు ఆరోగ్యంగా ఉండాలి. అంతేకాదు పనితో పాటు కుటుంబ బాధ్యతల మధ్య వ్యాయామం, ఒత్తిడి నిర్వహణకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వండి. కుటుంబసభ్యులతో భావోద్వేగ శ్రేయస్సును ప్రోత్సహించే విధంగా సంబంధాలను పెంపొందించుకోవాలి. రెగ్యులర్ చెక్-అప్‌లు, స్క్రీనింగ్‌ల ద్వారా హెల్త్ మెట్రిక్‌లను పర్యవేక్షించుకోవాలి. ఇక ఇంటిలోని పెద్దల ఆరోగ్యంగా ఉండేలా ప్రోత్సహించండి. అందుకు మీరు చురుకుగా ఉంటూ, వారిని కూడా చురుకుగా ఉండేలా చూడాలి. ఇందుకోసం కదలిక, బలాన్ని కాపాడుకోవడానికి నడక, ఈత కొట్టడం లేదా సున్నితమైన యోగా వంటి కార్యకలాపాలలో పాల్గొనాలి. వారికి అధిక పోషకాలతో కూడిన ఆహారాన్ని అందించాలి. వృద్ధాప్య దశలో కొన్ని రుగ్మతలు దాడి చేసే అవకాశాలుంటాయి, వాటికి ధీటుగా రోగనిరోధకశక్తి పెంపెందేలా విటమిన్లు, ఖనిజాలు అధికంగా ఉండే ఆహారాన్ని తీసుకోండి. వారి మెదడు అభిజ్ఞా కార్యకలాపాల్లో నిమగ్నమయ్యేలా చూడాలి. అందుకు వారిని మానసికంగా ఉత్తేజపరిచే కార్యకలాపాలలో పాల్గొనేలా చేయాలి.
చిట్కా 4 – ఏదైనా రకమైన వ్యసనం, అది ఆల్కహాల్, నికోటిన్ లేదా మరేదైనా మాదకద్రవ్యాల అయినా, ఆరోగ్యాన్ని అత్యంత హానికరమని మీకు తెలుసా…?
సిగరెట్, ఆల్కహాల్‌కు దూరంగా ఉండటం ద్వారా గుండె జబ్బుల వల్ల సంభవించే మరణాలలో 1/3 వంతును నివారించవచ్చు. ఆల్కహాల్, నికోటిన్ రెండూ రక్త నాళాలకు తీవ్ర నష్టం కలిగిస్తాయి, ఇది అథెరోస్క్లెరోసిస్, రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదాన్ని స్వయంచాలకత్వాన్ని రెట్టింపు చేస్తుంది. ఆరోగ్యానికి హాని కలిగించే ఈ అలవాట్లను వదిలివేయడం ద్వారా, జీవనశైలి వ్యాధులను అరికట్టడమే కాకుండా, అధిక శక్తి స్థాయిలను, యవ్వనంగా కనిపించే చర్మాన్ని, మెరుగైన ఊపిరితిత్తుల సామర్థ్యాన్ని కూడా అభివృద్ధి చేయగలుగుతారు.
చిట్కా 5 – మీ శరీర బరువును నిశితంగా గమనిస్తున్నారని నిర్ధారించుకోండి. ముఖ్యంగా పొట్ట దగ్గర అదనపు బరువు హృదయ సంబంధిత మరణాలతో ముడిపడి ఉంది. ఊబకాయం, అధిక బరువు ఉన్న వ్యక్తులు స్లీప్ అప్నియా, డయాబెటిస్, క్యాన్సర్ వంటి అనేక తీవ్రమైన ఆరోగ్య పరిస్థితులకు కూడా గురయ్యే ప్రమాదం ఉంది. తక్కువ కేలరీలు, కొవ్వు రహిత ఆహారాన్ని తినడం ద్వారా బరువును నిర్వహించి, దినచర్యలో కొన్ని రకాల వ్యాయామాలను తప్పకచేర్చుకోవాలి.
చిట్కా 6 – అతి అనారోగ్యానికి కారకం.. వంటల్లో ఏదైనా అధికంగా ఉంటే అది కూడా ఆరోగ్యానికి హానికరం. కొందరికి తీపి పదార్థాలు అంటే చాలా ఇష్టం. అయితే అవి కనబడితే చాలు ఓ పట్టు పట్టేస్తుంటారు. అలాగే కొందరికి చక్కెర, ఉప్పు, నూనె, కారం ఇలాంటి పదార్థాలను ఇష్టపడతారు. ను ఎక్కువగా తీసుకోవడం మధుమేహం, రక్తపోటు, గుండె సమస్యల రూపంలో (అధిక కొలెస్ట్రాల్ కారణంగా) తీవ్రమైన పరిణామాలకు దారి తీస్తుంది. ఆహారంలో ఈ పదార్థాల వినియోగాన్ని తగ్గించండి
చిట్కా 7 – శరీరాన్ని జాగ్రత్తగా చూసుకోండి – ఇది మీరు నివసించే ఏకైక ప్రదేశం. హెల్త్ చెక్-అప్ చేయించుకోవడం ప్రస్తుత ఆరోగ్య స్థితిని పూర్తిగా విశ్లేషించగలవు. ఇది ఏ రకమైన అనారోగ్య ప్రారంభ రోగనిర్ధారణ, సకాలంలో చికిత్సలో కూడా సహాయపడుతుంది. ప్రతి 6 నెలలకు ఒకసారి సమగ్ర ఆరోగ్య పరీక్ష కోసం అపాయింట్‌మెంట్‌ని షెడ్యూల్ చేయండి.
జీవనశైలి వ్యాధులను నివారించడం అనేది ఆరోగ్యకరమైన ప్రవర్తనలను అవలంబించడం, సమాచార ఎంపికలు చేయడం, సహాయక వాతావరణాన్ని సృష్టించడం ద్వారా ప్రతి ఒక్కరికి అందుబాటులో ఉంటుంది. సమతుల్య ఆహారం, సాధారణ శారీరక శ్రమ, సమర్థవంతమైన ఒత్తిడి నిర్వహణ, ఇతర ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహించే అలవాట్లను స్వీకరించడం ద్వారా, వ్యక్తులు దీర్ఘకాలిక వ్యాధులను అభివృద్ధి చేసే ప్రమాదాన్ని గణనీయంగా తగ్గించవచ్చు. నివారణ అనేది జీవితకాల ప్రయాణం అని గుర్తుంచుకోవడం చాలా అవసరం, ప్రతి సానుకూల ఎంపిక ఆరోగ్యకరమైన, మరింత సంతృప్తికరమైన జీవితానికి దోహదం చేస్తుంది. శ్రేయస్సు, దీర్ఘాయువుకు ప్రాధాన్యతనిచ్చే జీవితాన్ని గడపడానికి జ్ఞానం, ప్రేరణ, సాధనాలతో శక్తివంతం చేసుకోండి.